فمینیسم مارکسیست

فمینیسم مارکسیست

مشخصات
نام استاد	سمیه حاج اسماعیلی کهکی
نام جزوه	جامعه شناسی جنسیت
مرکز آموزشی	جامعه الزهرا
مقطع تحصیلی	سطح سه
گرایش	مطالعات زنان

مارکسیسم

رادیکال ها از مارکسیسم استفاده می کنند. مارکسیسم برگرفته از نظر مارکس است.

دیدگاه های مارکس

خودش به نقش سنتی زنان قائل بود و به جایگاه زنان در نظام سرمایه‌داری توجه نداشت و تاثیر خانواده را بر نظام کارگری مهم می دانست. خانواده با بافت سنتی اش برای کارگر مهم و مفید است، زیرا فشارهای کاری را در خانواده جبران می کند. زنان در خانه باید تیمارداری مردان را بکنند. اگر زنان به عرصه کار وارد شوند، تهدیدی برای طبقه کارگر است. حرف دوست مارکس به نام انگلس دستاویزی برای فمینیسم مارکسیسم شد. جوامع اولیه اشتراکی بود. کمون اولیه و یک سوسیالیسم جنسی حاکم بود. زنان با مردان بی شماری ارتباط داشتند و بچه از طریق انتسابش به مادر شناخته می‌شد. وضعیت مادرشاهی بود و زنان در وضعیت عالی بودند.

بعد که نظام فئودالی و کشاورزی به وجود آمد. (نظام فئودالی؛ نظام اقتصادی مبتنی بر کشاورزی است) مردان به خاطر اینکه ثروت از خانواده بیرون نرود، خانواده تک همسری را اختیار کردند. بنابراین خانواده به شکل امروزی شکل گرفت. بعد نظام سرمایه داری از خانواده برای گسترش اهداف خودش کمک گرفت. از نظر فمینیسم مارکسیسم، خانه داری زنان و حذف آنها از عرصه عمومی بیشترین سود به سرمایه داری رسید. نظام سرمایه داری، زنان را در عرصه های اجتماعی و اقتصادی به نفع خودش نپذیرفت.

راهکار: زنان هم باید پا به پای طبقه کارگر کمک کنند و نظام سرمایه داری را حذف کنند. وقتی نظام سرمایه داری سرنگون شود وضعیت زنان هم خوب می شود. به تبع اینکه وضعیت همه خوب می شود، وضعیت زنان هم خوب می شود.

نقد فمینیسم مارکسیسم

اشکالاتی که به نظریات مارکسیسم وارد است به فمینیسم مارکسیستی هم وارد است. پیش بینی های مارکس محقق نشد. او معتقد بود که طبقه کارگر بر علیه نظام سرمایه داری قیام خواهد کرد و نظام سرمایه داری سرنگون خواهد شد.

• نظریه مارکسیستی پیش بینی تحقق نظام کمونیستی را می‌کرد، بعد بر نظام سرمایه داری در کل جهان نظام کمونیستی حاکم می شود.
• تقسیم بندی به ادوار تاریخی کمون، فئودال، برده داری، سرمایه داری و.... فرضیه هایی بود که قابل اثبات نبوده است.
• نظریه مارکس که معتقد بود؛ نظام سرمایه داری سرنگون شود وضعیت زنان بهتر می‌شود، را نظریه کور جنسی می دانند. یعنی نظریه های آنها تحلیل جنسیتی ندارد و بحث جنسیتی ندارد. کور جنسی؛ یعنی ندیدن مشکلات خاص زنان یعنی ندیدن زنان به ماهیه زن.
• تقلیل دادن تمام مشکلات و مسائل زنان به نظام سرمایه داری.

اشکالش: همۀ جوامع که نظام آنها سرمایه داری نیست. اگر معتقد هستید که ظلم به زنان تاریخی است، قبلاً که نظام سرمایه داری نبوده است، بنابراین ظلم تاریخی چگونه رخ می دهد. تقلیل دادن؛ یعنی ظلم و ستم به زنان را به یک عاملی مثل سرمایه داری فرو کاهش دهیم.

• جوامع قبل از تاریخ کمون (اشتراکی) بوده و هیچ شواهدی از آن نیست و این صرفاً یک قرائت تاریخی بدون پشتوانه است.
• وضعیت زنان در دوره کمون، مادرشاهی بسیار خوب بوده است. اما شواهد نشان می دهد که زنان در همان زمان هم وضعیت خوبی نداشته اند. فعالیت آنها در محدوده غار و اطراف غار بوده است، و این مردان بودند که از فعالیت گسترده برخوردار بودند. و زنان کارهایی که انجام می دادند متناسب با فعالیت خانه داری شان بوده است.
• این نظریه بیش از حد انتزاعی است و به تجربه های عینی زنان کاری ندارد، مثلاً درباره زنان مسائل مختلفی وجود دارد، مثل آموزش و بهداشت از همه اینها غفلت کرده اند و فقط به مسئله کارگری و کارفرمایی توجه کرده‌اند، بنابراین نظریه مارکس یک نظریه کور جنسی است.

اشکال: چرا در نظریه مارکس ها این است که زمانی سرمایه داری به سود می رسد که فقط زنان خانه نشین شوند در حالی که زنان نیروی کار ارزانی نسبت به مردان بوده اند؟ این نظریه اشکال دارد.

جزوه کلاسی: خانم دکتر حاج اسماعیلی