زهرا زارعی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
اصلاح لینک های داخلی |
||
خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
* نسب | * نسب | ||
خویشاوندان نسبى کسانی هستند که از طریق تولد با یکدیگر نسبت خانوادگى پیدا میکنند. ولادتی که ناشى از نکاح صحیح، ملک یمین و یا آمیزش به شبهه باشد. <ref>امامى، حقوق مدنى، بیتا، ج4، ص2892</ref> | خویشاوندان نسبى کسانی هستند که از طریق تولد با یکدیگر نسبت خانوادگى پیدا میکنند. ولادتی که ناشى از نکاح صحیح، ملک یمین و یا آمیزش به شبهه باشد. <ref>امامى، حقوق مدنى، بیتا، ج4، ص2892</ref> | ||
نسب قانونى و شرعی عبارت است از خویشاوندى طفل به پدر و | نسب قانونى و شرعی عبارت است از خویشاوندى طفل به پدر و مادرى که در حین انعقاد نطفه بین آنان [[نکاح]] صحیح اعم از دائم و موقت موجود بوده است و یا خویشاوندى مذکور را قانون محترم شناخته باشد، مانند نسب حاصل از وطى به شبهه. <ref>طاهرى، حقوق مدنى، 1418ق، ج5، ص274؛ مروج، اصطلاحات فقهى، 1379ش، ص539</ref> | ||
* سبب | * سبب | ||
قرابت سببى که آن را قرابت با مصاهره یعنی دامادی نیز مىگویند، گونهای از خویشاوندى است که در اثر [[ازدواج]]، بین هر یک از زوجین با خویشاوندان دیگرى ایجاد مىگردد.<ref>محقق داماد یزدی، بررسى فقهى حقوق خانواده: نکاح و انحلال آن، 1379ش، ص86؛ جلالیزاده، مبادى و اصطلاحات علم فقه، 1387ش، ص220</ref>مانند [[زن]]، | قرابت سببى که آن را قرابت با مصاهره یعنی دامادی نیز مىگویند، گونهای از خویشاوندى است که در اثر [[ازدواج]]، بین هر یک از زوجین با خویشاوندان دیگرى ایجاد مىگردد.<ref>محقق داماد یزدی، بررسى فقهى حقوق خانواده: نکاح و انحلال آن، 1379ش، ص86؛ جلالیزاده، مبادى و اصطلاحات علم فقه، 1387ش، ص220</ref>مانند [[زن]]، شوهر، مادر و پدر، هر کدام از آن دو نسبت به دیگرى.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهمالسلام، 1426ق، ج3، ص538</ref> | ||
* رضاع | * رضاع | ||
قرابت رضاعى نوعی از خویشاوندى است که بین دو نفر بر اثر شیرخوردن طفلی از | قرابت رضاعى نوعی از خویشاوندى است که بین دو نفر بر اثر شیرخوردن طفلی از زنی که مادر طبیعی و واقعی او نیست، بهوجود میآید. این ارتباط خانوادگی قبل از ظهور اسلام در رسوم قوم عرب وجود داشته و اسلام نیز آن را با مشخص کردن حدود، شرایط و آثارش امضا کرده است. قانون مدنى ایران هم قواعد آن را از فقه امامیّه گرفته است. در قرابت رضاعى، کودکی که شیر زن دیگرى را خورده مرتضع، و زن شیردهنده مرضعه، و شوهر زن صاحب اللّبن نامیده مىشود.<ref>[https://lib.eshia.ir/71421/2/201 محقق داماد یزدی، قواعد فقه، 1406ق، ج 2، ص201]</ref> | ||
خویشاوندان رضاعى کسانى هستند که از طریق شیر خوردن با یکدیگر نسبت پیدا مىکنند. | خویشاوندان رضاعى کسانى هستند که از طریق شیر خوردن با یکدیگر نسبت پیدا مىکنند. زنى که کودکى را با شرایطی که خواهد آمد شیر داده، مادرِ بچه و شوهر او پدر وى به شمار مىآیند؛ همچنین پدر و مادر آن دو، پدربزرگ و مادربزرگ کودک؛ فرزندان آنها، برادران و خواهران وى و برادران و خواهران آن دو، عمو، دایى، خاله، و عمّهی رضاعى بچه محسوب مىگردند.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهمالسلام، 1426ق، ج3، ص538</ref> | ||
شرایط ایجاد خویشاوندی رضاعی: | شرایط ایجاد خویشاوندی رضاعی: | ||
#شیر [[زن]] از حمل مشروع حاصل شده باشد. | #شیر [[زن]] از حمل مشروع حاصل شده باشد. | ||
#شیر مستقیما از پستان مکیده شده باشد. | #شیر مستقیما از پستان مکیده شده باشد. | ||
#نوزاد حداقل یک شبانه روز متوالى و یا پانزده دفعه شیر کامل خورده باشد، بدون اینکه در بین غذاى دیگر یا شیر | #نوزاد حداقل یک شبانه روز متوالى و یا پانزده دفعه شیر کامل خورده باشد، بدون اینکه در بین غذاى دیگر یا شیر زن دیگر را بخورد. | ||
#شیرخوردن طفل قبل از تمام شدن دو سال از تولد او باشد. | #شیرخوردن طفل قبل از تمام شدن دو سال از تولد او باشد. | ||
#مقدار شیرى که طفل خورده است از یک [[زن]] و از یک | #مقدار شیرى که طفل خورده است از یک [[زن]] و از یک شوهر باشد. <ref>[https://lib.eshia.ir/11758/1/49 آصف محسنی، قانون احوال شخصیه شیعه، 1388ش، ج1، ص49] | ||
محقق داماد یزدی، بررسى فقهى حقوق خانواده: نکاح و انحلال آن، 1379ش، ص69</ref> | محقق داماد یزدی، بررسى فقهى حقوق خانواده: نکاح و انحلال آن، 1379ش، ص69</ref> | ||
* فرزندخواندگى | * فرزندخواندگى | ||
خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
==گستره مصداقی مفهوم خویشاوندی== | ==گستره مصداقی مفهوم خویشاوندی== | ||
از نظر گستره مصداقی، با توجه به اینکه در منابع دینی حد مشخصی برای خویشاوندی تعیین نشده است، باید به عرف رجوع شود و از آنجا که خویشاوندان در نگاه عرف به خویشاوندان دور و نزدیک تقسیم میشوند، میتوان نتیجه گرفت که نزدیک بودن در صدق مفهوم خویشاوندی دخیل نیست.<ref>بستان، خانواده در اسلام، 1390ش، ص141</ref>شبکه خویشاوندان شامل کلیه افرادى است که از طریق خون، [[ازدواج]] یا شیرخوارگی باهم ارتباط دارند. پدر و | از نظر گستره مصداقی، با توجه به اینکه در منابع دینی حد مشخصی برای خویشاوندی تعیین نشده است، باید به عرف رجوع شود و از آنجا که خویشاوندان در نگاه عرف به خویشاوندان دور و نزدیک تقسیم میشوند، میتوان نتیجه گرفت که نزدیک بودن در صدق مفهوم خویشاوندی دخیل نیست.<ref>بستان، خانواده در اسلام، 1390ش، ص141</ref>شبکه خویشاوندان شامل کلیه افرادى است که از طریق خون، [[ازدواج]] یا شیرخوارگی باهم ارتباط دارند. پدر و مادر و هرچه بالا روند؛ فرزندان دخترى و پسرى و هرچه پایین روند؛ برادران و خواهران و فرزندان آنان؛ عمّه، خاله، عمو، دایى و فرزندان ایشان به عنوان خویشاوندان محسوب میشوند. افراد یاد شده بهجز فرزندان عمه، خاله، دایى و عمو از محارم میباشند.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، 1426ق، ج3، ص538</ref> | ||
روابط اعضای شبکه خانوادگی، از نظر حقوق، وظایف، تعهدات و هنجارهای رفتاری میان اعضا با قواعدی عرفی یا قانونی اداره میشود.<ref>جعفری دهقی، «خویشاوندی»، دایره المعارف بزرگ اسلامی، 7 دی 1398</ref> | روابط اعضای شبکه خانوادگی، از نظر حقوق، وظایف، تعهدات و هنجارهای رفتاری میان اعضا با قواعدی عرفی یا قانونی اداره میشود.<ref>جعفری دهقی، «خویشاوندی»، دایره المعارف بزرگ اسلامی، 7 دی 1398</ref> | ||