بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۳: خط ۱۳:


==کارکردها==
==کارکردها==
بسیاری از نظریه­‌پردازان اجتماعی بر این نکته اتفاق نظر دارند که رفتارها و مصارف فراغتی وجه مهمی از سبک زندگی را در جامعه معاصر تشکیل می­‌دهند و به‌عنوان یک عامل مؤثر بر شکل‌گیری هویت اجتماعی شناخته می­شود. به گفته گرامشی بر اساس مناسبات قدرت، نوع خاصی از فراغت پدید ‌آمده به نحوی که کارگران به‌واسطه فعالیت‌های فراغتی خود نوعی مقاومت در برابر فرهنگ مسلط را بروز می‌دهند. در آراء بوردیو و وبلن نیز تاکید بر اهمیت نمادین فراغت و رابطه آن با منزلت و سرمایه اجتماعی و فرهنگی افراد مورد توجه قرار‌گرفته است. طبق این رهیافت‌ها به مرور زمان و با گسترش مدرنیته، کار به‌­طور فزاینده‌ای در ایجاد هویت اجتماعی بی‌اهمیت‌تر می‌شود و دست‌کم برای بخش وسیعی از طبقات متوسط جدید، نظام‌های ارزشی جدیدی که بر اساس مصرف و گذران فراغت استوارند جایگزین می‌شوند.<ref>اباذری و کاظمی، «رویکردهای نظری خرید: از جامعه‌شناسی تا مطالعات فرهنگی»،  1384ش، ص12-16.</ref> در عصر مدرن خودابرازی و خودآگاهی افراد و الگوهایی از مصرف که در برگیرنده ارجحیت، سلیقه و ارزش­‌های افراد است و الگوهای کنشی تمیز دهنده اعضای جامعه، بیشترین تجلی خود را در کنش­‌های فراغتی می­‌یابند. نوع فعالیت فراغتی انتخاب شده توسط فرد نشان‌ه­ای از ارزش‌های فرهنگی و قریحه او و به دنبال آن جایگاه اجتماعی او است.<ref>. ذکایی، فراغت، مصرف و جامعه، 1391ش، ص104.</ref>
بسیاری از نظریه­‌پردازان اجتماعی بر این نکته اتفاق نظر دارند که رفتارها و مصارف فراغتی وجه مهمی از سبک زندگی را در جامعه معاصر تشکیل می­‌دهند و به‌عنوان یک عامل مؤثر بر شکل‌گیری هویت اجتماعی شناخته می­شود. به گفته گرامشی بر اساس مناسبات قدرت، نوع خاصی از فراغت پدید ‌آمده به نحوی که کارگران به‌واسطه فعالیت‌های فراغتی خود نوعی مقاومت در برابر فرهنگ مسلط را بروز می‌دهند. در آراء بوردیو و وبلن نیز تاکید بر اهمیت نمادین فراغت و رابطه آن با منزلت و سرمایه اجتماعی و فرهنگی افراد مورد توجه قرار‌گرفته است. طبق این رهیافت‌ها به مرور زمان و با گسترش مدرنیته، کار به‌­طور فزاینده‌ای در ایجاد هویت اجتماعی بی‌اهمیت‌تر می‌شود و دست‌کم برای بخش وسیعی از طبقات متوسط جدید، نظام‌های ارزشی جدیدی که بر اساس [[مصرف نمایشی|مصرف]] و گذران فراغت استوارند جایگزین می‌شوند.<ref>اباذری و کاظمی، «رویکردهای نظری خرید: از جامعه‌شناسی تا مطالعات فرهنگی»،  1384ش، ص12-16.</ref> در عصر مدرن خودابرازی و خودآگاهی افراد و الگوهایی از مصرف که در برگیرنده ارجحیت، سلیقه و ارزش­‌های افراد است و الگوهای کنشی تمیز دهنده اعضای جامعه، بیشترین تجلی خود را در کنش­‌های فراغتی می­‌یابند. نوع فعالیت فراغتی انتخاب شده توسط فرد نشان‌ه­ای از ارزش‌های فرهنگی و قریحه او و به دنبال آن جایگاه اجتماعی او است.<ref>. ذکایی، فراغت، مصرف و جامعه، 1391ش، ص104.</ref>


==تحولات==
==تحولات==
خط ۲۰: خط ۲۰:


===فضا===
===فضا===
فضاهای تفریحی در ایران به مردانه-زنانه، منحصرا مردانه و منحصرا زنانه قابل تقسیم است. اوقات فراغت زنان تا زمان قاجار به حضور در بازار، جشن‌ها و عزادری‌­های عمومی، اماکن زیارتی و مذهبی و مجالس روضه‌خوانی یا قرائت قرآن زنان، حضور در طبیعت به‌­ویژه روزهای خاصی مثل سیزده‌به‌در، خلاصه می‌شد. لژ خانوادگی در رستوران‌ها بعد از انقلاب، تاسیس پارک‌ها و فضای سبز مخصوص بانوان، رستوران‌ها، کافی‌شاپ‌ها، ورزشگاه‌ها و سالن‌های ورزشی، فضای بازی در آزموزشگاه‌ها، دانشگاه‌ها، مدارس و باشگاه‌ها، فضاهای فرهنگی مثل سالن کنسرت، تئاتر، سینما، کتابخانه، فرهنگسرا، بازارها و مراکز خرید، از یک‌سو حاکی از تفکیک جنسیتی فضای اوقات فراغت و از سوی دیگر حاکی از تحولات در اوقات فراغت و بهبود وضعیت زنان در این عرصه است.<ref>[https://jwdp.ut.ac.ir/article_29482.html پوراحمد و سالاروندیان، «روند تحولات تاریخی فضاهای گذران اوقات فراغت زنان از قاجار تاکنون در شهر تهران»،  1391ش، ص57-67.]</ref>
فضاهای تفریحی در ایران به مردانه-زنانه، منحصرا مردانه و منحصرا زنانه قابل تقسیم است. اوقات فراغت زنان تا زمان قاجار به حضور در بازار، جشن‌ها و عزادری‌­های عمومی، اماکن زیارتی و مذهبی و مجالس روضه‌خوانی یا قرائت قرآن زنان، حضور در طبیعت به‌­ویژه روزهای خاصی مثل سیزده‌به‌در، خلاصه می‌شد. لژ خانوادگی در رستوران‌ها بعد از انقلاب، تاسیس پارک‌ها و فضای سبز مخصوص بانوان، رستوران‌ها، کافی‌شاپ‌ها، ورزشگاه‌ها و سالن‌های [[ورزش بانوان|ورزشی]]، فضای بازی در آزموزشگاه‌ها، دانشگاه‌ها، مدارس و باشگاه‌ها، فضاهای فرهنگی مثل سالن کنسرت، تئاتر، سینما، کتابخانه، فرهنگسرا، بازارها و مراکز خرید، از یک‌سو حاکی از تفکیک جنسیتی فضای اوقات فراغت و از سوی دیگر حاکی از تحولات در اوقات فراغت و بهبود وضعیت زنان در این عرصه است.<ref>[https://jwdp.ut.ac.ir/article_29482.html پوراحمد و سالاروندیان، «روند تحولات تاریخی فضاهای گذران اوقات فراغت زنان از قاجار تاکنون در شهر تهران»،  1391ش، ص57-67.]</ref>


==فعالیت‌ها==
==فعالیت‌ها==
خط ۲۸: خط ۲۸:
سیاست‌های بهبود وضع گذران اوقات فراغت زنان و دختران، در شورای عالی انقلاب فرهنگی، با هدف ایجاد هماهنگی میان دستگاه‌ها، آگاهی‌بخشی و ارتقای سطح مهارت افراد، توسعه و تجهیز و گسترش امکانات فرهنگی ورزشی و جهت‌دهی به فعالیت‌های زنان در راستای تامین سلامت جسمی و بهداشت روانی، کاهش اضطراب و خستگی، کسب نشاط و شادی، شناسایی و رشد استعدادها، تقویت تمایلات دینی و اخلاقی و هویت دینی و ملی زنان در سال 1381ش به تصویب رسید.<ref> [https://rc.majlis.ir/fa/law/show/101089 «سیاست‌های بهبود وضع گذران اوقات فراغت زنان و دختران»،  وب‌سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.]</ref>
سیاست‌های بهبود وضع گذران اوقات فراغت زنان و دختران، در شورای عالی انقلاب فرهنگی، با هدف ایجاد هماهنگی میان دستگاه‌ها، آگاهی‌بخشی و ارتقای سطح مهارت افراد، توسعه و تجهیز و گسترش امکانات فرهنگی ورزشی و جهت‌دهی به فعالیت‌های زنان در راستای تامین سلامت جسمی و بهداشت روانی، کاهش اضطراب و خستگی، کسب نشاط و شادی، شناسایی و رشد استعدادها، تقویت تمایلات دینی و اخلاقی و هویت دینی و ملی زنان در سال 1381ش به تصویب رسید.<ref> [https://rc.majlis.ir/fa/law/show/101089 «سیاست‌های بهبود وضع گذران اوقات فراغت زنان و دختران»،  وب‌سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.]</ref>


== پانویس ==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}