حمید گلزار (بحث | مشارکتها) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
==نسبت دانش‌آموزان دختر به پسر در جهان== | ==نسبت دانش‌آموزان دختر به پسر در جهان== | ||
امروزه نسبت دانش‌آموزان دختر به پسر در کشورهای مختلف، متفاوت است. دلایل متعددی بر این نسبت تاثیر می‌گذارد؛ به‌عنوان مثال در کشورهای فقیر بیش از | امروزه نسبت دانش‌آموزان دختر به پسر در کشورهای مختلف، متفاوت است. دلایل متعددی بر این نسبت تاثیر می‌گذارد؛ به‌عنوان مثال در کشورهای فقیر بیش از ۵۰درصد دختران از تحصیل بالاتر از ابتدایی باز می‌مانند.<ref>[https://dx.doi.org/10.1080/00220380701384588 Filmer، "If you build it، will they come? School availability and school enrolment in 21 poor countries"، The Journal of Development Studies 43: (901-928.] </ref> در سال ۲۰۲۱م، نسبت دانش‌آموزان دختر به پسر در مقطع ابتدایی در مجموع ۶۶ کشور جهان، ۰.۹۹ درصد بوده است. بیشترین مقدار مربوط به سنگال با ۱.۱۶ درصد و کمترین مقدار مربوط به چاد با ۰.۸ درصد بوده است؛ اما در مقطع متوسطه نسبت دختران دانش‌آموز به پسران در مجموع ۵۲ کشور بررسی شده ۱.۰۲ درصد بوده است. بیشترین مقدار مربوط به بنگلادش با ۱.۲۴ درصد و کمترین مقدار مربوط به چاد با ۰.۵۸ درصد بوده است.<ref>[https://www.theglobaleconomy.com/rankings/Female_to_male_ratio_secondary_school_students/ “Female to male ratio، secondary school students - Country rankings”، theglobaleconomy Website.]</ref> در گرجستان وضعیت بهتری وجود دارد و میزان دانش‌آموزان پسر ۵۱.۸ درصد و دختر ۴۸.۲ درصد هستند.<ref>[https://farhangemelal.icro.ir/news/17829/%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%B3%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%B3-%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA «تعداد دانش‌آموزان پسر در مدارس گرجستان بیشتر از دختران است»، پایگاه تخصصی تحلیلی جامعه و فرهنگ ملل.]</ref> | ||
==وضعیت تحصیل دختران در جهان امروز== | ==وضعیت تحصیل دختران در جهان امروز== | ||
بر اساس برآوردهای یونیسف، بیش از ۱۲۰ میلیون دختر در سال، از تحصیل باز می‌مانند که حدود ۳۵ میلیون نفر از آنها از تحصیل در دوره مقدماتی و حدود ۸۷ میلیون از تحصیل در دوره متوسطه محروم می‌شوند.<ref>[https://www.worldbank.org/en/topic/girlseducation "Girls' Education"، Worldbank Website.]</ref> | بر اساس برآوردهای یونیسف، بیش از ۱۲۰ میلیون دختر در سال، از تحصیل باز می‌مانند که حدود ۳۵ میلیون نفر از آنها از تحصیل در دوره مقدماتی و حدود ۸۷ میلیون از تحصیل در دوره متوسطه محروم می‌شوند.<ref>[https://www.worldbank.org/en/topic/girlseducation "Girls' Education"، Worldbank Website.]</ref> | ||
دانش‌آموزان دختر در چین نیز نظیر دیگر کشورها مشغول به تحصیل هستند؛ در حالی که طبق گزارش منابع غربی تا سال | دانش‌آموزان دختر در چین نیز نظیر دیگر کشورها مشغول به تحصیل هستند؛ در حالی که طبق گزارش منابع غربی تا سال ۱۹۱۵م، به‌دلیل سنت‌های محلی از تحصیل زنان استقبال نمی‌شد.<ref>[https://books.google.com/books?id=UpkNAAAAYAAJ Jane Allen، A Crusade of Compassion for the Healing of the Nations: A Study of Medical Missions for Women and Children، p. 128.]</ref> در روسیه با اصلاحات کاترین کبیر دانش‌آموزان دختر مشغول تحصیل شدند و اولین مدرسه در سال ۱۷۶۴م کارش را آغاز کرد.<ref>[https://iupress.org/9780253215239/russian-women-1698-1917/ Bisha et al، Russian Women، 1698-1917 Experience and Expression: An Anthology of Sources. Bloomington، p. 190.]</ref> در عربستان سعودی دختران دانش‌آموز از سال ۱۹۵۹م توانستند آموزش عمومی را فرابگیرند.<ref>[https://www.newarab.com/analysis/saudi-students-scholarship-achievements-and-challenges al-Shayea، "Saudi students on scholarship: Achievements and challenges"، newarab website.]</ref> | ||
در ایران نیز اشخاصی نظیر ربابه مرعشی در حدود سال‌های ۱۲۷۰ش، مهرتاج رخشان در حدود سال‌های ۱۲۸۰ش و خانم طوبی در حدود سال‌های ۱۲۹۰ش، در گسترش تحصیل دختران نقش مؤثر داشته‌اند.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/520049/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86-%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%BE%D9%88%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4%DB%8C-%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%AA-%D8%AA%D8%A7-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86 روح‌بخش و رهبری، «نخستین تکاپوها برای تربیت آموزگار زن در نظام آموزشی نوین ایران از دارالمعلمات تا دانشسرای عالی دخترانه»، 1401ش، ص35-36.]</ref> همچنین در دوره قاجار دارالمعلمات، نقش مهمی در تربیت معلمان زن داشت. تاریخچه شکل‌گیری دارالمعلمات به اقدام میرزا یوسف‌خان مؤدب‌الدوله برای آموزش دختران خود بازمی‌گردد. در زمان رضاشاه دارالمعلمات که در کنار دارالمعلمین فعالیت داشت، به دانشسرای دختران تبدیل شد.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/547961/%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%B4%D8%BA%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D8%B5%D8%B1-%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%87 حسینی، «وضعیت شغلی معلمان زن در عصر رضاشاه، 1402ش، ص17-19.]</ref> با این حال تا قبل از انقلاب اسلامی دختران نسبت به پسران در ایران کمبودهای آموزشی فراوانی داشتند.<ref>- سفیری و ایمانیان، جامعه‌شناسی جنسیت، 1392ش، ص183.</ref> | در ایران نیز اشخاصی نظیر ربابه مرعشی در حدود سال‌های ۱۲۷۰ش، مهرتاج رخشان در حدود سال‌های ۱۲۸۰ش و خانم طوبی در حدود سال‌های ۱۲۹۰ش، در گسترش تحصیل دختران نقش مؤثر داشته‌اند.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/520049/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86-%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%BE%D9%88%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4%DB%8C-%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%AA-%D8%AA%D8%A7-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86 روح‌بخش و رهبری، «نخستین تکاپوها برای تربیت آموزگار زن در نظام آموزشی نوین ایران از دارالمعلمات تا دانشسرای عالی دخترانه»، 1401ش، ص35-36.]</ref> همچنین در دوره قاجار دارالمعلمات، نقش مهمی در تربیت معلمان زن داشت. تاریخچه شکل‌گیری دارالمعلمات به اقدام میرزا یوسف‌خان مؤدب‌الدوله برای آموزش دختران خود بازمی‌گردد. در زمان رضاشاه دارالمعلمات که در کنار دارالمعلمین فعالیت داشت، به دانشسرای دختران تبدیل شد.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/547961/%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%B4%D8%BA%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D8%B5%D8%B1-%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%87 حسینی، «وضعیت شغلی معلمان زن در عصر رضاشاه، 1402ش، ص17-19.]</ref> با این حال تا قبل از انقلاب اسلامی دختران نسبت به پسران در ایران کمبودهای آموزشی فراوانی داشتند.<ref>- سفیری و ایمانیان، جامعه‌شناسی جنسیت، 1392ش، ص183.</ref> | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
طالبان در دور دوم به‌قدرت‌رسیدن با تحصیل زنان در سطح بالاتر از ابتدایی مخالفت کرد. در این راستا در ۲۱ مارس ۲۰۲۲م، طالبان ممنوعیت تحصیل دختران را امری موقت اعلام کرد؛ اما نه‌‌تنها دروازه مکاتب برای دختران بازگشایی نشد؛ بلکه در فرمان جدید دختران و زنان را از تحصیلات عالیه دانشگاهی منع کرد. بعد از گذشت دو سال تاکنون هیچ چشم‌انداز روشنی برای آغاز تحصیل مجدد زنان در افغانستان وجود ندارد. الجزیره در گزارشی اشاره کرده است که طالبان به‌طور عمدی حدود یک‌و‌نیم میلیون دختر را از تحصیل محروم کرده است.<ref>[https://www.aljazeera.com/news/2024/8/15/taliban-deliberately-deprived-1-4-million-girls-of-schooling-un " Taliban deliberately deprived’ 1. 4 million girls of schooling: UN”، AlJazeera website.]</ref> | طالبان در دور دوم به‌قدرت‌رسیدن با تحصیل زنان در سطح بالاتر از ابتدایی مخالفت کرد. در این راستا در ۲۱ مارس ۲۰۲۲م، طالبان ممنوعیت تحصیل دختران را امری موقت اعلام کرد؛ اما نه‌‌تنها دروازه مکاتب برای دختران بازگشایی نشد؛ بلکه در فرمان جدید دختران و زنان را از تحصیلات عالیه دانشگاهی منع کرد. بعد از گذشت دو سال تاکنون هیچ چشم‌انداز روشنی برای آغاز تحصیل مجدد زنان در افغانستان وجود ندارد. الجزیره در گزارشی اشاره کرده است که طالبان به‌طور عمدی حدود یک‌و‌نیم میلیون دختر را از تحصیل محروم کرده است.<ref>[https://www.aljazeera.com/news/2024/8/15/taliban-deliberately-deprived-1-4-million-girls-of-schooling-un " Taliban deliberately deprived’ 1. 4 million girls of schooling: UN”، AlJazeera website.]</ref> | ||
==تحصیل | ==تحصیل پنهانی دختران در افغانستان== | ||
برخی منابع معتقدند که یک شبکه زیرزمینی در افغانستان برای تحصیل دختران وجود دارد. در این شبکه عده‌ای از دختران افغانستان به‌صورت مخفیانه به تحصیل ادامه می‌دهند.<ref>- Ahmadi، "1،000 Days of Girls Banned From Education in Afghanistan”، The Diplomat website.</ref> راه دیگر برای مبارزه با تصمیم طالبان استفاده از تحصیلات آنلاین است. عدۀ محدودی از دختران از تحصیل آنلاین در افغانستان در دوره طالبان بهره می‌برند.<ref>- Shaheed & Sultani، “Women’s History Month: Afghan Girls Struggle for Education”، spia. princeton website.</ref> راه دشوار دیگر تحصیل دختران، مهاجرت است. عده‌ای زیادی از خانواده‌ها به‌دلیل محرومیت فرزندان دختر از تحصیل ناچار شدند کشور خود را ترک کنند تا دختران آنها بتوانند در خارج از کشور به تحصیل ادامه بدهند.<ref>[https://www.irna.ir/news/85275956/%D8%A8%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%AD%D8%B5%DB%8C%D9%84-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%DB%8C-%D8%A2%DB%8C%D9%86%D8%AF «بسیاری از افغانستانی‌ها برای تحصیل دخترانشان به ایران می‌آیند»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> | برخی منابع معتقدند که یک شبکه زیرزمینی در افغانستان برای تحصیل دختران وجود دارد. در این شبکه عده‌ای از دختران افغانستان به‌صورت مخفیانه به تحصیل ادامه می‌دهند.<ref>- Ahmadi، "1،000 Days of Girls Banned From Education in Afghanistan”، The Diplomat website.</ref> راه دیگر برای مبارزه با تصمیم طالبان استفاده از تحصیلات آنلاین است. عدۀ محدودی از دختران از تحصیل آنلاین در افغانستان در دوره طالبان بهره می‌برند.<ref>- Shaheed & Sultani، “Women’s History Month: Afghan Girls Struggle for Education”، spia. princeton website.</ref> راه دشوار دیگر تحصیل دختران، مهاجرت است. عده‌ای زیادی از خانواده‌ها به‌دلیل محرومیت فرزندان دختر از تحصیل ناچار شدند کشور خود را ترک کنند تا دختران آنها بتوانند در خارج از کشور به تحصیل ادامه بدهند.<ref>[https://www.irna.ir/news/85275956/%D8%A8%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%AD%D8%B5%DB%8C%D9%84-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%DB%8C-%D8%A2%DB%8C%D9%86%D8%AF «بسیاری از افغانستانی‌ها برای تحصیل دخترانشان به ایران می‌آیند»، خبرگزاری جمهوری اسلامی.]</ref> | ||
