Wiki-fazel (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''کفویت'''؛ همسان همسری، همطرازی در ازدواج. | |||
اسلام با تأکید بر اصل کفویت در ازدواج، موافقت خود را با قاعده‌ی همسان‌همسری در کلیت آن ابراز نموده، هرچند بر پایه‌ی مبانی ارزشی خود، تعریف خاصی از آن ارائه داده که مطابق آن ایمان و اسلام، هم شرط لازم و هم شرط کافی برای تحقق [[کفویت]] است. | |||
==تعریف لغوی== | ==تعریف لغوی== | ||
«كُفو» در لغت، به معناى مثل و مانند و همسان، <ref>بستانی، فرهنگ ابجدى الفبايى عربى فارسى، متن، 1375ش، ص 733</ref> و همطراز در مقام و منزلت و قدر آمده است. <ref>مکارم، نفحات القرآن، ج4، 1426ه.ق، ص 11</ref> <ref>مکارم، لغات در تفسير نمونه، 1387ش، ص463</ref> و سپس به هرگونه شبيه و مانند اطلاق شده است. <ref>مکارم، لغات در تفسير نمونه، 1387ش، ص 463</ref> | «كُفو» در لغت، به معناى مثل و مانند و همسان، <ref>بستانی، فرهنگ ابجدى الفبايى عربى فارسى، متن، 1375ش، ص 733</ref> و همطراز در مقام و منزلت و قدر آمده است. <ref>مکارم، نفحات القرآن، ج4، 1426ه.ق، ص 11</ref> <ref>مکارم، لغات در تفسير نمونه، 1387ش، ص463</ref> و سپس به هرگونه شبيه و مانند اطلاق شده است. <ref>مکارم، لغات در تفسير نمونه، 1387ش، ص 463</ref> | ||
| خط ۱۹: | خط ۲۲: | ||
==از منظر جامعه‌شناسان== | ==از منظر جامعه‌شناسان== | ||
جامعه‌شناسان در کاربرد مفهوم توصیفی | جامعه‌شناسان در کاربرد مفهوم توصیفی همسان‌همسری به این نکته اشاره دارند که افرادی که درصدد [[ازدواج]] برمی‌آیند، معمولاً کسی را برای همسری ترجیح می‌دهند که از همسانی و مشابهت بیشتری با آنان برخوردار باشد و هرچه وجوه اختلاف و تمایز دو فرد بارزتر باشد، از تمایل آنان به ازدواج با یکدیگر می‌کاهد. همسانی یا قرابت زوجین در باورهای دینی و مذهبی، گرایش‌های سیاسی، سن، محل سکونت و محیط کار، تحصیلات، طبقه اجتماعی، نژاد و قومیت، قوای ذهنی و ویژگی های جسمانی مهم‌ترین انواع همسانی‌اند که در ازدواج‌ها دیده می‌شوند. <ref>بستان و همکاران، اسلام و جامعه‌شناسی خانواده، 1382ش، ص30-32</ref> | ||
اما | اما همسان همسری در معنای هنجاری آن به قاعده‌مندی و جنبه‌ی نهادینه شده‌ی هم‌سانی‌های زن و شوهر اشاره دارد. برحسب این معنا، احراز برخی همسانی‌ها بین زن و شوهر، شرط لازم یا اولویت همسرگزینی تلقی می‌شود.<ref>بستان، خانواده در اسلام، 1390ش، ص۵۲</ref> | ||
==انواع کفویّت== | ==انواع کفویّت== | ||
===کفو شرعی=== | ===کفو شرعی=== | ||
منظور از | منظور از كفو شرعى آن است كه [[همسر]] فرد مسلمان باید مسلمان باشد. <ref>مکارم، احكام بانوان، ص 142 مکارم، كتاب النكاح، ج2، 1424ه.ق، ص 21</ref> | ||
===کفو عرفی=== | ===کفو عرفی=== | ||
منظور از | منظور از كفو عرفى آن است كه از [[همسران]] نظر شئون اجتماعى با هم متناسب باشند. <ref>مکارم، احكام بانوان، 1386ش، ص 142</ref> | ||
و در [[ازدواج]] آنان، آسيب و خدشهاى به آبرو و حيثيت طرف مقابل و خانوادهاش وارد نشود. <ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام، ج5، 1426ه.ق، ص 403 با کمی دخل و تصرف</ref> | و در [[ازدواج]] آنان، آسيب و خدشهاى به آبرو و حيثيت طرف مقابل و خانوادهاش وارد نشود. <ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام، ج5، 1426ه.ق، ص 403 با کمی دخل و تصرف</ref> | ||
تناسب از جهات مختلف است: سن و سال، از نظر سواد و معلومات، از نظر ديانت، از نظر سلامت جسم واز نظر وضع زندگى مادى. البته منحصر در اين پنج مورد نيست. | تناسب از جهات مختلف است: سن و سال، از نظر سواد و معلومات، از نظر ديانت، از نظر سلامت جسم واز نظر وضع زندگى مادى. البته منحصر در اين پنج مورد نيست. | ||
در | در ازدواج سنّى با دختر شيعه، اگر احتمال دهيم مذهب او به خطر می‌افتد شرعاً كفو به حساب نمیآيد، <ref>مکارم، كتاب النكاح، ج2، 1424ه.ق، ص 21</ref> | ||
از منظر آیت الله مکارم شیرازی كفو بودن دو [[همسر]] تنها بر اساس ايمان و اسلام و تقوا استوار می‌گردد. <ref>مکارم، تفسير نمونه، ج17، 1371ش، ص 324</ref> | از منظر آیت الله مکارم شیرازی كفو بودن دو [[همسر]] تنها بر اساس ايمان و اسلام و تقوا استوار می‌گردد. <ref>مکارم، تفسير نمونه، ج17، 1371ش، ص 324</ref> | ||
ایشان در این باره نوشته‌اند: در روايات اسلامى ما با مسأله همطراز بودن به اين مفهوم غلط كه در آن زمانها در ميان قبايل و اجتماعات طبقاتى به شدت رواج داشت شديداً مبارزه شده و عموم | ایشان در این باره نوشته‌اند: در روايات اسلامى ما با مسأله همطراز بودن به اين مفهوم غلط كه در آن زمانها در ميان قبايل و اجتماعات طبقاتى به شدت رواج داشت شديداً مبارزه شده و عموم زنان و مردان، دختران و پسران با ايمان را همطراز معرفى نموده است. | ||
در روايات اسلامى مى‌خوانيم: «المؤمن كفو المؤمن» هر فرد با ايمان از هر | در روايات اسلامى مى‌خوانيم: «المؤمن كفو المؤمن» هر فرد با ايمان از هر فاميل و هر خانواده، و هر نژاد و طبقهاى باشد همشأن فرد با ايمان ديگر است. <ref>مکارم، مشكلات جنسى جوانان، 1387ش، ص 55</ref> | ||
در كليات حقوقى آمده است: | در كليات حقوقى آمده است: | ||
هم شأن بودن [[زن]] با [[مرد]] و كفو يكديگر بودن شرعا عبارت است از مساوات در دين و عرفا عبارت است از مساوات در حسب و نسب و ثروت و شرف و امثال اينها و اينكه در بعض اخبار از ازدواج با شارب الخمر و قمار باز منع شده ناظر به رعايت اين معنى است. <ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامى، ج3، 1373ش، ص 1577</ref> | هم شأن بودن [[زن]] با [[مرد]] و كفو يكديگر بودن شرعا عبارت است از مساوات در دين و عرفا عبارت است از مساوات در حسب و نسب و ثروت و شرف و امثال اينها و اينكه در بعض اخبار از ازدواج با شارب الخمر و قمار باز منع شده ناظر به رعايت اين معنى است. <ref>سجادی، فرهنگ معارف اسلامى، ج3، 1373ش، ص 1577</ref> | ||
== | ==دیدگاه اسلام== | ||
اسلام با تأکید بر اصل کفویت در ازدواج، موافقت خود را با قاعده‌ی همسان‌همسری در کلیت آن ابراز نموده، هرچند بر پایه‌ی مبانی ارزشی خود، تعریف خاصی از آن ارائه داده که مطابق آن ایمان و اسلام، هم شرط لازم و هم شرط کافی برای تحقق [[کفویت]] است. بنابراین، هرگاه این معیار فراهم بود، می‌توان معیارهای دیگر همسانی را نادیده گرفت. | |||
در نتیجه می‌توان گفت اسلام به جای اتخاذ رویکردی محافظه‌کارانه و کنار آمدن با پندارهای نادرستی مانند لزوم همسانی قومی، نژادی و طبقاتی زوجین، رویکردی اصلاحی را به نمایش گذاشته و به معرفی و جایگزینی الگوی جدیدی برای | در نتیجه می‌توان گفت اسلام به جای اتخاذ رویکردی محافظه‌کارانه و کنار آمدن با پندارهای نادرستی مانند لزوم همسانی قومی، نژادی و طبقاتی زوجین، رویکردی اصلاحی را به نمایش گذاشته و به معرفی و جایگزینی الگوی جدیدی برای همسان‌همسری اهتمام ورزیده است. <ref>بستان، خانواده در اسلام، 1390ش، ص۵۲-۵۴</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۶۸: | خط ۷۲: | ||
[[رده: ویکی‌جنسیت]] | [[رده: ویکی‌جنسیت]] | ||
