Wiki-fazel (بحث | مشارکت‌ها) |
|||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''نحله'''؛ بخشش متاعی غیر از [[مهریه]] به زن در هنگام [[طلاق]]. | |||
در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، براساس منابع فقهی اسلامی، حق [[طلاق]] با [[مرد]] است. از آن جایی که امکان سوءاستفاده از حق، از سوی هر صاحب حقی وجود دارد، قانونگذار اقدام به تدوین قوانینی در جهت تحدید اراده [[مرد]] در امر [[طلاق]] نموده است. قانون مربوط به [[مهریه|حق مالی نحله]] از جمله این قوانین می‌باشد. | در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، براساس منابع فقهی اسلامی، حق [[طلاق]] با [[مرد]] است. از آن جایی که امکان سوءاستفاده از حق، از سوی هر صاحب حقی وجود دارد، قانونگذار اقدام به تدوین قوانینی در جهت تحدید اراده [[مرد]] در امر [[طلاق]] نموده است. قانون مربوط به [[مهریه|حق مالی نحله]] از جمله این قوانین می‌باشد. | ||
| خط ۴: | خط ۶: | ||
[[مهریه|نحله]] از نظر لغوى، در شش معناى بخشش با طیب نفس و بلاعوض، دین و قرض، [[مهریه]]، دین و اعتقاد، نسبت دروغ دادن، لاغر و باریك شدن به كار رفته می‌رود.<ref>[https://www.vajehyab.com/moein/%D9%86%D8%AD%D9%84%D9%87 فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه «نحله»، وب‌سایت واژه یاب]</ref> <ref>[https://www.vajehyab.com/dehkhoda/%D9%86%D8%AD%D9%84%D8%A9-3 دهخدا، ذیل واژه «نحله»، وب‌سایت واژه یاب]</ref> | [[مهریه|نحله]] از نظر لغوى، در شش معناى بخشش با طیب نفس و بلاعوض، دین و قرض، [[مهریه]]، دین و اعتقاد، نسبت دروغ دادن، لاغر و باریك شدن به كار رفته می‌رود.<ref>[https://www.vajehyab.com/moein/%D9%86%D8%AD%D9%84%D9%87 فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه «نحله»، وب‌سایت واژه یاب]</ref> <ref>[https://www.vajehyab.com/dehkhoda/%D9%86%D8%AD%D9%84%D8%A9-3 دهخدا، ذیل واژه «نحله»، وب‌سایت واژه یاب]</ref> | ||
در بند «ب» تبصره 6 قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق آمده است: «در غیر مورد بند «الف» با توجه به سنوات زندگی مشترک و نوع کارهایی که زوجه در خانة شوهر انجام داده و وسع مالی زوج، دادگاه مبلغی را از باب بخشش یا نحله برای زوجه تعیین می‌نماید».<ref>[https://pav.legal/posts/3828 | در بند «ب» تبصره 6 قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق آمده است: «در غیر مورد بند «الف» با توجه به سنوات زندگی مشترک و نوع کارهایی که زوجه در خانة شوهر انجام داده و وسع مالی زوج، دادگاه مبلغی را از باب بخشش یا نحله برای زوجه تعیین می‌نماید».<ref>[https://pav.legal/posts/3828 کیانی، مفهوم «نحله» در نظام حقوقی ایران و تفاوت آن با «اجرت المثل»،، وب‌سایت موسسه حقوقی مهرپاد]</ref> | ||
در قرآن کریم، در سوره نساء،آيه ٤ از واژه نحله استفاده شده است. [[مهریه|نحله]] در این آیه، به معناى [[مهریه]]، دین، قرض، یا دین و اعتقاد است. در اصطلاح فقها؛ منظور از [[مهریه|نحله]] همان معانی لغوى بیان شده می‌باشد؛ با این تفاوت كه فقهاى امامیه تنها دو معناى بخشش با طیب نفس، بلاعوض ، دین و اعتقاد را با توجه به سیاق آیه مطرح كرده‌اند. | در قرآن کریم، در سوره نساء،آيه ٤ از واژه نحله استفاده شده است. [[مهریه|نحله]] در این آیه، به معناى [[مهریه]]، دین، قرض، یا دین و اعتقاد است. در اصطلاح فقها؛ منظور از [[مهریه|نحله]] همان معانی لغوى بیان شده می‌باشد؛ با این تفاوت كه فقهاى امامیه تنها دو معناى بخشش با طیب نفس، بلاعوض ، دین و اعتقاد را با توجه به سیاق آیه مطرح كرده‌اند. | ||
بنابراین صرف‌نظر از معنای «نحله» در این آیه، و تعبیرات متفاوت فقها قدر متیقن تمام آنها این است که «نحله چیزی است که عوض در آن نمی‌باشد».<ref>[http://ensani.ir/fa/article/107221/%D8%AD%D9%82-%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AB%D9%84-%D9%88-%D9%86%D8%AD%D9%84%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%DB%8C%DA%A9-%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82%DB%8C احمدیه،«حق اجرت المثل و نحله در یک بررسی حقوقی»، 1383ش]</ref> | بنابراین صرف‌نظر از معنای «نحله» در این آیه، و تعبیرات متفاوت فقها قدر متیقن تمام آنها این است که «نحله چیزی است که عوض در آن نمی‌باشد».<ref>[http://ensani.ir/fa/article/107221/%D8%AD%D9%82-%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AB%D9%84-%D9%88-%D9%86%D8%AD%D9%84%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%DB%8C%DA%A9-%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82%DB%8C احمدیه،«حق اجرت المثل و نحله در یک بررسی حقوقی»، 1383ش]</ref> | ||
==دیدگاه اسلام== | ==دیدگاه اسلام== | ||
دین مقدس اسلام و سایر ادیان آسمانی از [[ازدواج]] به عنوان یک امر مقدس یاد می‌شود. اما از آن جایی كه در انتخاب [[همسر]] و [[تشویق به تشکیل خانواده|تشكیل خانواده]]، عقل و دانش بشرى، ملاک می‌باشد، ممكن است افراد انسانی در این مسیر مرتكب اشتباه شده و انتخاب نادرستی داشته باشند. در صورت بروز اشتباه، مهم ترین هدف [[ازدواج]] یعنی آرامش، محقق نمی‌شود، لذا دین اسلام انحلال [[نکاح|نكاح]] و قطع زندگی مشترک از طریق [[طلاق]]، را به عنوان راه حلی برای برون رفت از این اشتباه درنظرگرفته است. دین اسلام حق طلاق را به مرد داده است اما برای جلوگیری از سوء استفاده‌های احتمالی طرفین قواعد، مقررات و اصولی را بر طلاق حاکم کرده‌است.<ref>آهنگران و نقاش زاده، «بررسي مباني فقهي و حقوقي تدوين حق مالي نحله»، 1393ش</ref> | دین مقدس اسلام و سایر ادیان آسمانی از [[ازدواج]] به عنوان یک امر مقدس یاد می‌شود. اما از آن جایی كه در انتخاب [[همسر]] و [[تشویق به تشکیل خانواده|تشكیل خانواده]]، عقل و دانش بشرى، ملاک می‌باشد، ممكن است افراد انسانی در این مسیر مرتكب اشتباه شده و انتخاب نادرستی داشته باشند. در صورت بروز اشتباه، مهم ترین هدف [[ازدواج]] یعنی آرامش، محقق نمی‌شود، لذا دین اسلام انحلال [[نکاح|نكاح]] و قطع زندگی مشترک از طریق [[طلاق]]، را به عنوان راه حلی برای برون رفت از این اشتباه درنظرگرفته است. دین اسلام حق طلاق را به مرد داده است اما برای جلوگیری از سوء استفاده‌های احتمالی طرفین قواعد، مقررات و اصولی را بر طلاق حاکم کرده‌است.<ref>آهنگران و نقاش زاده، «بررسي مباني فقهي و حقوقي تدوين حق مالي نحله»، 1393ش</ref> | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۹: | ||
==ملاک تعیین نحله== | ==ملاک تعیین نحله== | ||
تعیین مقدار و میزان نحله به عهده قاضی است. قاضی بر اساس معیارهای مانند سنوات زندگي مشترك، كارهايي كه زوجه در طول زندگي مشترك انجام داده و وسع مالی زوج مبلغ نحله را تعیین می‌کند.<ref>[https://jfr.sbu.ac.ir/article_96194_0dbe4f5e595dc8f498b16b4b1d679d84.pdf روشن و محمدی، «تأثير ورشكستگي و اعسار زوج بر مطالبات زوجه»، 1392ش]</ref> | تعیین مقدار و میزان نحله به عهده قاضی است. قاضی بر اساس معیارهای مانند سنوات زندگي مشترك، كارهايي كه زوجه در طول زندگي مشترك انجام داده و وسع مالی زوج مبلغ نحله را تعیین می‌کند.<ref>[https://jfr.sbu.ac.ir/article_96194_0dbe4f5e595dc8f498b16b4b1d679d84.pdf روشن و محمدی، «تأثير ورشكستگي و اعسار زوج بر مطالبات زوجه»، 1392ش]</ref> | ||
==نحله در سایر ادیان== | |||
با بررسی دیدگاه ادیان مختلف می‌توان به دستورات بخشش مال به زن مطلقه مشابه با «نحله» در اسلام دست پیدا کرد. مطا بق آئين نامه زرتشتيان، در صورتي كه علت طلاق، بي عفتي يا تقصيري از ناحيه زوجه نباشد، محكمه با توجه به دارايي زوج، مرد را مكلف مي كند تا زماني كه زن همسر ديگري اختيار نكرده است، مبلغي را ماهيانه به صورت نقد يا اقساط، به او بپردازد.<ref>آهنگران و نقاش زاده، «بررسي مباني فقهي و حقوقي تدوين حق مالي نحله»، 1393ش</ref> | |||
در آئين يهود، مرد در زمان ازدواج، مالي را تحت عنوان كتوبا، برعهده مي گيرد . او موظف است اين مال را در مواردي كه در اين آئين مشخص شده است، به زن بپردازد . از جمله اين موارد، زماني است كه مرد به دلايل زير، اقدام به طلاق دادن همسر خود مي كند:1 (اگر طلاق به دليل عيوب مجوز طلاق باشد به شرط آن كه اين عيوب به هنگام ازدواج در زن وجود داشته و مرد نيز به وجود آن عيب عالم باشد و يا اين كه اين عيوب، پس از ازدواج، در زن ايجاد | |||
شده باشد ولي درمان آن، ممكن نباشد. 2 در صورتي كه طلاق به دليل عيوبي غير از عيوب مجوز طلاق باشد.3 در صورتي كه زن پس از ده سال زندگي مشترك، داراي فرزند نشود.<ref>آهنگران و نقاش زاده، «بررسي مباني فقهي و حقوقي تدوين حق مالي نحله»، 1393ش</ref> | |||
در دين مقدس اسلام، مطابق آيات و روايات، مرد موظف است در مواردي كه طلاق به دليل تقصير از ناحيه زوجه نيست، مالي را به عنوان هديه و در جهت تسكين خسارات معنوي زن، به مطلقه خود بپردازد.<ref>آهنگران و نقاش زاده، «بررسي مباني فقهي و حقوقي تدوين حق مالي نحله»، 1393ش</ref> | |||
==تفاوت نحله و اجرت‌المثل== | |||
اجرت‌المثل به معنای پرداختن اجرت کارهایی است که زن در خانه شوهر انجام داده بدونه قصد تبرع است. اما نحله به معنی بخشش و در اصطلاح حقوقی مبلغی است که دادگاه بر طبق شرایطی که تعیین می‌کند مرد باید به زن بپردازد. باتوجه به بند ب ماده ۶ قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق زمانی که امکان تعیین اجرت‌المثل برای زوجه به دلیلی فراهم نباشد، باتوجه به مدت زمان زندگی مشترک و کارهایی که زن در طول زندگی انجام داده است، مبلغی به عنوان نحله برای او در نظر گرفته می‌شود.به عبارت دیگر اجرت‌المثل درواقع حق‌الزحمه کارهایی است که زن در منزل شوهرش انجام داده است؛ اما وظیفه‌ای در خصوص انجام آنها نداشته است. در این حالت زن مستحق دریافت اجرت‌المثل است، مگر آنکه قصد انجام رایگان آن کار‌ها را داشته باشد که اثبات این موضوع بر عهده شوهر است. در‌حالی‌که نحله بخششی از جانب شوهر بود و لازم نیست حتماً زن بابت دریافت آن کاری انجام داده باشد.<ref>[https://www.iribnews.ir/fa/news/3016814/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%86%D8%AD%D9%84%D9%87-%D9%88-%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AB%D9%84-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA- «تفاوت نحله و اجرت‌المثل چیست ؟»، خبرگذاری صدا و سیما]</ref> | |||
در تعیین مقدار اجرت المثل وضعیت مالی مرد ملاک تعیین مبلغ نیست بلکه با توجه به نظر کارشناسی حق الزحمه زن در امور خانه داری معلوم می‌شود اما در نحله وضعیت مالی مرد و زحمات زن در تعیین مقدار مبلغ، تحت عنوان نحله تاثیرگذار است. در نحله احتیاج به نظر کارشناسی نیست و فقط قاضی باید در وضع مالی مرد تحقیق کند تا بتواند مبلغ مناسبی را با توجه به زحمات زن تعیین کند. از نظر قانونی در صورتی نحله به زن تعلق می‌گیرد که اجرت المثل تعلق نگرفته باشد.<ref>[https://www.parsalawyers.com/%D9%86%D8%AD%D9%84%D9%87-%D9%88-%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AB%D9%84-%D9%88-%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D8%A2%D9%86%D9%87%D8%A7/ «نحله و اجرت المثل و تفاوت آنها»، وب‌سایت گروه وکلای پارسا]</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
*فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه «نحله»، وب‌سایت واژه یاب، تاریخ بازدید: 6 فروردین 1402ش. | *فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه «نحله»، وب‌سایت واژه یاب، تاریخ بازدید: 6 فروردین 1402ش. | ||
| خط ۳۹: | خط ۵۴: | ||
*امین، سیده نصرت (بانو امین): «مخزن‌العرفان فی علوم القرآن»، نهضت زنان مسلمان، تهران، چ اول، 1361ش. | *امین، سیده نصرت (بانو امین): «مخزن‌العرفان فی علوم القرآن»، نهضت زنان مسلمان، تهران، چ اول، 1361ش. | ||
* روشن، محمد و حسن محمدی، «تأثير ورشكستگي و اعسار زوج بر مطالبات زوجه،، فصلنامه خانواده پژوهی، سال نهم، شماره 33، بهار 1392ش. | * روشن، محمد و حسن محمدی، «تأثير ورشكستگي و اعسار زوج بر مطالبات زوجه،، فصلنامه خانواده پژوهی، سال نهم، شماره 33، بهار 1392ش. | ||
*«تفاوت نحله و اجرت‌المثل چیست ؟»، خبرگذاری صدا و سیما، تاریخ درج مطلب:۲۴ بهمن ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: 7 فروردین 1402ش. | |||
*«نحله و اجرت المثل و تفاوت آنها»، وب‌سایت گروه وکلای پارسا، تاریخ درج مطلب:3 خرداد 1400ش، تاریخ بازدید: 7 فروردین 1402ش. | |||
[[رده: ویکی‌جنسیت]] | [[رده: ویکی‌جنسیت]] | ||
