|
|
خط ۶۴: |
خط ۶۴: |
| «صاحبه امتیاز و مدیر مسئوله مزین السلطنه صبیه مرحوم آقا میرزا سید رضی رئیسالاطبا، روزنامهایست اخلاقی، ادبی، حفظ الصحه اطفال، خانهداری، بچه داری، مسلک مستقیمش تربیت دوشیزگان و تصفیه اخلاق زنان راجع به مدارس نسوان عجالتاً گاهی دو نمره طبع میشود» | | «صاحبه امتیاز و مدیر مسئوله مزین السلطنه صبیه مرحوم آقا میرزا سید رضی رئیسالاطبا، روزنامهایست اخلاقی، ادبی، حفظ الصحه اطفال، خانهداری، بچه داری، مسلک مستقیمش تربیت دوشیزگان و تصفیه اخلاق زنان راجع به مدارس نسوان عجالتاً گاهی دو نمره طبع میشود» |
|
| |
|
| ==روزنامه شکوفه== | | ==[[روزنامه شکوفه]]== |
| | | [[روزنامه شکوفه]] دومین نشریه ویژه [[زنان]] پس از نشریه [[دانش]] (۱۲۸۹–۱۲۹۰) بود که در سال ۱۲۹۲ خورشیدی (۱۹۱۳ میلادی) آغاز به انتشار کرد. این نشریه تا سال ۱۲۹۸ خورشیدی یعنی تا زمان مرگ عمید انتشار یافت. از ویژگیهای این نشریه میتوان به لحن طنزآمیز و انتقادی، پرداختن به مسائل [[زنان]] ایرانی، تحصیل و آموزش دختران و مسائل سیاسی اشاره کرد. |
| | | <ref>[https://www.irna.ir/news/83422793/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 ایرنا،نگاهی به زندگی نخستین بانوی روزنامه نگار ایرانی]</ref> |
| روزنامه شکوفه دومین نشریه ویژه زنان پس از نشریه دانش (۱۲۸۹–۱۲۹۰) بود که در سال ۱۲۹۲ خورشیدی (۱۹۱۳ میلادی) آغاز به انتشار کرد. این نشریه تا سال ۱۲۹۸ خورشیدی یعنی تا زمان مرگ عمید انتشار یافت. از ویژگیهای این نشریه میتوان به لحن طنزآمیز و انتقادی، پرداختن به مسائل زنان ایرانی، تحصیل و آموزش دختران و مسائل سیاسی اشاره کرد. | |
| | |
| تأثیرگذاری و فعالیت چشمگیر نشریه شکوفه و انعکاس مطالب مخصوص زنان، با در نظر گرفتن سطح فرهنگ جامعه و سواد عموم مردم، در آن زمانه کاری بس شگفتانگیز و قابل تحسین بوده است.
| |
| | |
| نخستین اقدام مثبت فرهنگی و اجتماعی مریم عمید انتشار نشریه شکوفه بود. این نشریه هر دو هفته یک بار در چهار صفحه به صورت طبع سنگی به چاپ می رسید.
| |
| | |
| روزنامه در ذیل عنوان شکوفه خود را این گونه معرفی کرده بود: روزنامهای است اخلاقی، ادبی، حفظ الصحه اطفال، خانه داری، بچهداری، ملک مستقیمش تربیت دوشیزگان و تصفیه اخلاق زنان، راجع به مدارس نسوان، مقالاتی که با ملک جریده موافقت داشته باشد پذیرفته میشود.
| |
| | |
| از فحوای نشریه شکوفه هویدا است که خانم مزین السلطنه به نقد بعضی مسائل و مشکلات اجتماعی با نگاه خود پرداخته است.
| |
| | |
| وی در هر مرحله از نقد و نصیحت و پیشنهاد از اعتقادات، اخلاقیات و باورهای مذهبی حاکم بر جامعه که خود نیز بدان بسیار پایبند بوده، مدد گرفته و در هر بخش شاهدی بر مدعای خویش آورده است.
| |
| | |
| با مطالعه برخی مطالب روزنامه شکوفه
| |
| با مطالعه مطالب روزنامه چنین برمیآید که او به احکام و مسائل دینی ، باور داشته است و به این لحاظ به حفظ حجاب و حدود مناسبات زن و مرد در جامعه اشاره دارد و از بیبند و باریهایی که در بعضی مکانها پیش میآمده از مطالب روزنامه است چنان که آورده بود:
| |
| | |
| این چه رفتار و حرکاتی است که بعضی از زنها یا بعضی از مردها دارند، به چه طریقه و مذهب صحیح است که در معبر عام، فرق اسلامی را شکسته، پرده اسلام را دریده، بدون پرده و حجاب، فتح هر باب کرده و بر ضد آیه شریفه (و لا تبدوا زینتهن الا لبعولتهن) باید ظاهر نسازید زیور و زینت های خودتان را مگر از برای شوهران خودتان.
| |
| در بخشی دیگر از نشریه خود آورده بود که:
| |
| | |
| تقلید در بسیاری از امور و موارد باعث ذلت و فلاکت، بلکه گاهی منجر به مرض و هلاکت میگردد. حتی در جایی بر حمایت از اشیاء و منسوجات داخلی راه حل عملی و معقول و منطق ارائه داده است.
| |
| این نشریه در این مورد این گونه ادامه داد: البته در فقره منسوجات وطنی و صنایع مملکت هم هرگاه بخواهند شایع و جریان پیدا نماید آقایان روحانی و اولیاء امور که سبقت بگیرند و اقدام نمایند و در مقام ترویج تجارت و صنایع وطن عزیز خود برآیند. به این معنی که خودشان و بستگان و اهل خانه بپوشند، چیزی نمیگذرد که منسوجات یزد و کرمان و اصفهان و سایر به ایران همه رواج پیدا میکند.
| |
| | |
| از نوع کیفیت چاپ روزنامه شکوفه این گونه پیدا است که به دو شکل چاپ سنگی و چاپ سربی به چاپ رسیده است. این مسئله در کتاب «تاریخ چاپ ایران» نیز تصریح شده است که چاپ سربی این روزنامه در چاپخانه سربی برادران باقرزاده صورت گرفته است.<ref>[https://www.irna.ir/news/83422793/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 ایرنا،نگاهی به زندگی نخستین بانوی روزنامه نگار ایرانی]</ref>
| |
| | |
| | |
| از نسخ تا کاریکاتور
| |
| | |
| | |
| این روزنامه که ۷۷شماره از آن (تقریباً هر دو هفته یک بار) منتشر شد، ابتدا در چهار صفحه با خط سنتی نسخ نوشته میشد اما از شماره پنجم با خط نستعلیق تنظیم شد و بعد از یک سال با حروف سربی به چاپ رسید. همچنین در صفحه آخر با یک کاریکاتور، متناسب با موضوع هر شماره تزئین و تکمیل میشد. البته از سال سوم به بعد کاریکاتورها چاپ نشد و انتشار نشریه با آغاز جنگ جهانی اول نظم خود را از دست داد.
| |
| | |
| | |
| محور عمده مطالب روزنامه شکوفه را مسائل خانواده تشکیل میدهد. همچنین گرایش خاص، موجب تنوع موضوعات روزنامه است و مقالات آن نیز، با تلاش نویسنده، از همین تنوع حکایت میکند. در هر صورت تشویق به فراگیری سواد و تحصیل علم در نزد بانوان را شاید بتوان انگیزه اصلی یا یکی از قویترین انگیزههای میرعمید در تاسیس این روزنامه دانست. درباره اهمیت این موضوع در همان شماره اول روزنامه آمده است: «تا بر همه کس واضح شودکه خداوند علیاعلی در آفرینش بخل نفرموده مرد و زن را در قوای ظاهری و باطنی یکسان خلق کرده و در هر دو صنف گوهر گرانبها که عقل باشد و به ودیعه گذارده و هر دو صنف را قابل ترقی و تحصیل علوم و صنایع فرموده. پس ای خانمهای محترمه چشم باز کنید، حواس ظاهره و باطنه خودتان را جمع فرمائید و سخنان و اقوال بعضی از از عوام را دور اندازید که عقیده دارند که زنها نباید علم و خط و سواد داشته باشند …اینها یعنی چه؟ پیغمبر اکرم فرموده که «تحصیل علم فریضه هر مسلم و مسلمه است». هر گاه به دقت تصور بفرمائید منافع علم بسیار است که ماها را با عفت میکند، علم است که ماها را باشرافت مینماید … .علم است که ما را قابل خانهداری و بچهداری و تربیت نوباوگان مینماید».
| |
| | |
| از مقولات مورد علاقه و طرف توجه خاص روزنامه شکوفه تاکید بر لزوم تربیت و تعلیم دوشیزگان بود. یعنی تربیت آنها را، به عنوان همسر و مادران آینده که خود متقبل تربیت فرزندان و تاثیر گذار بر رفتار مردان خواهند بود بسار حساس و لازم شمرده و مینویسد: چنانچه خانمهای محترمه خواندهاند و مسبوقاند، اساس هر مملکت و ترقی و پیشرفت هر ملت بسته به وجود زنهای آنجاست و اگر خوب ملتفت شوید خواهید دید که همین است و لاغیر … تربیت زن که اول معلمه و مربیه طفل است واجب است. بل لازم. در هر مملکتی که مادرهای آنجا باتربیت باشند دزدی نمیشود، وطن فروشی و خیانت به مال وجود ندارد، بدبختی نخواهد ماند، فقر عمومی از میان مرتفع خواهد شد.
| |
| | |
| روزنامه شکوفه تقریبا از سال دوم به بعد رنگ و بوی سیاسی _ انتقادی به خود گرفته و بحثهای مطروحه در آن کلیتر و جامعتر شد. در این بحثها نویسندگان به تجزیه وتحلیل علل بروز برخی از مشکلات اقتصادی، اجتماعی و عقب ماندگیهای جامعه ایران میپردازند و گوشههایی از این مسائل و نارسائیها را همراه با انتقاد از عملکرد و یا به وجهی بیعملی مسئولان و صاحب منصبان باز گو میکنند. برای نمونه در یکی از شمارهها فریاد برمیآورد که: … همچنین تصور نکنید که همین مردها میتوانند از وطن نگهداری کنند یا خدای ناکرده وطن فروشی بنمایند، ما زنها هم میتوانیم هم نگاهداری کنیم و هم خدای ناکرده خیانت کنیم … ای فرزندان ایران که همیشه شجاعت شماها ضرب المثل همه دول بوده از خواب بیدار و از مستی هشیار شوید و تقلید وتاسی به وطن فروشان بینام و ننگ نکنید…<ref>[https://tourism.semnan.ir/%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D8%B9%D9%85%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%B2%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D9%87/ سمنان توریسم،مریم عمید]</ref>
| |
|
| |
|
| ==انجمن همت== | | ==انجمن همت== |