بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
خط ۱۲: | خط ۶: | ||
== نگرش جریانهای فکر ی - مذهبی ایران نسبت به [[زنان]] == | == نگرش جریانهای فکر ی - مذهبی ایران نسبت به [[زنان]] == | ||
در ایران بعد از انقلاب سه رویکرد داریم که ریشههای آن به قبل از انقلاب برمیگردد. | در ایران بعد از انقلاب سه رویکرد داریم که ریشههای آن به قبل از انقلاب برمیگردد. | ||
# | # سنتگرایی | ||
# | # تجددگرایی | ||
# | # اصولگرایی | ||
===سنتگرایان=== | ===سنتگرایان=== | ||
خط ۳۲: | خط ۲۶: | ||
====اصولگرایان و سنتگرایان==== | ====اصولگرایان و سنتگرایان==== | ||
معتقدند انسان تکلیفمحور است و باید به دین عمل کند. واژهی «حق دارم » باید به « لازم است و ضروری هست» تغییر کند. انسان تکلیفمحور با مختار بودن آن تناقضی ندارد. | معتقدند انسان تکلیفمحور است و باید به دین عمل کند. واژهی «حق دارم » باید به « لازم است و ضروری هست» تغییر کند. انسان تکلیفمحور با مختار بودن آن تناقضی ندارد. | ||
[[خانواده]] یک نظام طبیعی دارد و تقسیم کار در بیرون و داخل [[خانواده]] بر اساس همین نظام طبیعی شکل میگیرد. نظام طبیعی مبتنی بر ساختار بدنی و روانی [[زن]] و مرد هست. در واقع تمام حقوقی به [[زنان]] تعلق میگیره یا از آنها سلب میشه از همون نظام طبیعی تبعیت میکنه. معتقدند یک [[نظام خانوادگی]] طبیعی و سالم وجود داره که جامعه باید بر اساس آن شکل بگیره بقیه شکلهای [[روابط میان زن و مرد]] انحراف از نظام طبیعی هست. انسان شناسی | [[خانواده]] یک نظام طبیعی دارد و تقسیم کار در بیرون و داخل [[خانواده]] بر اساس همین نظام طبیعی شکل میگیرد. نظام طبیعی مبتنی بر ساختار بدنی و روانی [[زن]] و مرد هست. در واقع تمام حقوقی به [[زنان]] تعلق میگیره یا از آنها سلب میشه از همون نظام طبیعی تبعیت میکنه. معتقدند یک [[نظام خانوادگی]] طبیعی و سالم وجود داره که جامعه باید بر اساس آن شکل بگیره بقیه شکلهای [[روابط میان زن و مرد]] انحراف از نظام طبیعی هست. انسان شناسی سنتگرایان و اصولگرایان در جایی مشابه و بعضی جاها تفاوت پیدا میکند.انسانشناسی سنتگرایان احکامی ثابت وابدی هست و اختلاف مکان و زمان را مد نظر قرار نمیدهد. | ||
اما | اما اصولگرایان در حالیکه معتقد به ثبات در احکام هستند اختلاف و مکان و زمان را در موضوعشناسی احکام مورد توجه قرار میدهند. | ||
==== | ====دینشناسی تجددگرایان==== | ||
در مبانی دینشناسی یکی بحث روش فهم دین را مطرح میکنیم یکی تفکیک میان دین و شریعت و یکی | در مبانی دینشناسی یکی بحث روش فهم دین را مطرح میکنیم یکی تفکیک میان دین و شریعت و یکی سیالیت حقوق. | ||
در روش فهم دین تأکید شدید دارند در نقش زمان و مکان و در فهم دینشناسی احکام مورد توجه قرار میدهند. | در روش فهم دین تأکید شدید دارند در نقش زمان و مکان و در فهم دینشناسی احکام مورد توجه قرار میدهند. | ||
آنها در صدد ارائه فقهی برای [[زنان]] هستند که مقتضیات زمان و مکان در آن لحاظ شده باشد. در مواجهه با متون دینی در دو مقام خودش را نشان میدهد یکی در مقام گردآوری و یکی در مقام داوری. | آنها در صدد ارائه فقهی برای [[زنان]] هستند که مقتضیات زمان و مکان در آن لحاظ شده باشد. در مواجهه با متون دینی در دو مقام خودش را نشان میدهد یکی در مقام گردآوری و یکی در مقام داوری. | ||
خط ۴۶: | خط ۴۰: | ||
زمان و مکان به صورت پیشفرضهای استدلال فقهی هستند. | زمان و مکان به صورت پیشفرضهای استدلال فقهی هستند. | ||
لزوم اجتهاد در مبانی و عدم کفایت اجتهاد در فروع هست. | لزوم اجتهاد در مبانی و عدم کفایت اجتهاد در فروع هست. | ||
تجددگرایان معتقدند در مبانی باید اجتهاد ایجاد شود و پویایی فقه بدون پویایی فهم شریعت ممکن نیست. | |||
معتقدند فرهنگ و شرایط زندگی برای زبان دین تأثیر گذاشته و ما باید بین دو مسئله تفکیک ایجاد کنیم. صورت زبان متن که حاکی از تجربه دینی یا وحیانی هست. متعلق متون مقدس خودشان مقدس هستند . اما صورت زبانی متون مقدس لاجرم به لسان قوم است. | معتقدند فرهنگ و شرایط زندگی برای زبان دین تأثیر گذاشته و ما باید بین دو مسئله تفکیک ایجاد کنیم. صورت زبان متن که حاکی از تجربه دینی یا وحیانی هست. متعلق متون مقدس خودشان مقدس هستند . اما صورت زبانی متون مقدس لاجرم به لسان قوم است. | ||
هدف از شریعت اقامهی دین است و از دل دین باید استنباط و اجتهاد شود. | هدف از شریعت اقامهی دین است و از دل دین باید استنباط و اجتهاد شود. | ||
'''در حوزه [[زنان]]:''' | '''در حوزه [[زنان]]:''' | ||
[[زن]] و مرد چهره واحد دارند و متناسب با زمان و شرایط | [[زن]] و [[مرد]] چهره واحد دارند و متناسب با زمان و شرایط احکامی متناسب با قسط صادر میکنند تا نابرابری عارضی میان آن دو را به سوی برابری هدایت کنند. | ||
سیالیت حقوق: | |||
عقل و عرف مبنای شکلگیری حقوق هستند | عقل و عرف مبنای شکلگیری حقوق هستند | ||
حقوق امری اعتباری هست. | حقوق امری اعتباری هست. | ||
ممکن است مبنای این اعتبارها خدا و وحی باشد ولی خود این قراردادها سیال هستند. | ممکن است مبنای این اعتبارها خدا و وحی باشد ولی خود این قراردادها سیال هستند. | ||
تکلیفگرایی دارند. وسع حقوقی هم رو بیان میکنند. | تکلیفگرایی دارند. وسع حقوقی هم رو بیان میکنند. | ||
بعضی از | بعضی از احکام اگر فراتر از وسعت [[زنان]] باشد خود بخودی لغو میشود. | ||
''مبانی | ''مبانی سنتگرایان'': | ||
درواقع مراجعه به منابع و متون دینی و تاکیذ شدیدی دارند بر روایات. و به بحث عقلانیت و عرفیبودن توجه ندارند. | درواقع مراجعه به منابع و متون دینی و تاکیذ شدیدی دارند بر روایات. و به بحث عقلانیت و عرفیبودن توجه ندارند. | ||
مبارزه با هرگونه اندیشهای که باعث التقاط در دین میشود دارند. لازمهی این تفکر جداکردن دین از ساحت و حیات اجتماعی هست و به نوعی سکولاریزهکردن عملی هست . | مبارزه با هرگونه اندیشهای که باعث التقاط در دین میشود دارند. لازمهی این تفکر جداکردن دین از ساحت و حیات اجتماعی هست و به نوعی سکولاریزهکردن عملی هست . | ||
خط ۶۶: | خط ۶۰: | ||
خداوند قوانین ثابتی را در اختیار انسان گذارده است. واین قوانین تغییرناپذیر هستند. | خداوند قوانین ثابتی را در اختیار انسان گذارده است. واین قوانین تغییرناپذیر هستند. | ||
اصولگرایان: | |||
# دین و شریعت غیرقابل تفکیک هستند. | # دین و شریعت غیرقابل تفکیک هستند. | ||
# اصول ارزشی ثبات دارند. | # اصول ارزشی ثبات دارند. | ||
خط ۷۲: | خط ۶۶: | ||
# فهم مسایل اجتماعی باید ناظر بر شرایط و زمانهای خاص باشد. | # فهم مسایل اجتماعی باید ناظر بر شرایط و زمانهای خاص باشد. | ||
# مبنای شکلگیری حقوق را عقل و شریعت میدانند. | # مبنای شکلگیری حقوق را عقل و شریعت میدانند. | ||
# مقررات اجتماعی باید تابع | # مقررات اجتماعی باید تابع احکام شرعی باشد. | ||
==منابع مرتبط== | ==منابع مرتبط== | ||
#از جنبش تا نظریه اجتماعی تاریخ دو قرن | #[[از جنبش تا نظریه اجتماعی تاریخ دو قرن فمینیسم، تالیف: حمیرا مشیرزاده تهران، نشر شیرازه]] | ||
#[[فمینیسم | # [[فمینیسم و دانشهای فمینیستی، ترجمه و نقد ادبی از مقالات دائره المعارف فلسفی روتلیج، 1382، قم: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان]] | ||
#مبانی فلسفی | # [[مبانی فلسفی فمینیسم، خسرو باقری، تهران: وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری: دفتر برنامهریزی اجتماعی و مطالعات فرهنگی]] | ||
# | # [[بستان، فمنیسم، مجید دهقان، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان]] | ||
# [[دانشهای فمنیستی، مترجمان عباس یزدانی و بهروز جندقی، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان]] | |||
#دانشهای فمنیستی، مترجمان عباس یزدانی و بهروز جندقی، | # [[فمینیسم، جین فریدمن، ترجمه فیروزه مهاجر، چاپ اول، انتشارات آشیان، 1381]] | ||
#[[ | # [[جنس دوم، سیمون دوبوار، ترجمه قاسم صنعوی، چاپ دوم، نشر توس، 1380]] | ||
#جنس دوم، سیمون دوبوار، ترجمه قاسم صنعوی، چاپ دوم، نشر توس، 1380 | # [[جریانشناسی دفاع از حقوق زنان، چاپ اول، قم، انتشارات موسسه فرهنگی، ابراهیم شفیعی]] | ||
#جریانشناسی دفاع از | # [[المرأة والعمل السیاسی، هبه رئوف، چاپ اول، آمریکا]] | ||
#المرأة والعمل السیاسی، هبه رئوف، چاپ اول، آمریکا | # [[فمینیسم، نرگس رودگر، قم: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، چاپ دوم، 1394]] | ||
#[[ | |||
'''مدرس: دکتر راضیه زارعی''' 1400- 1401 ( نیمسال دوم ) | '''مدرس: دکتر راضیه زارعی''' 1400- 1401 ( نیمسال دوم ) |