خویشاوندی: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر تفاوت با ویرایش جدیدتر ←

دیداریویکی‌متن

@@ خط ۸: / خط ۸: @@
 با توجه به تعاریف ذکر شده برای [[خویشاوندی]] می‌توان گفت: در فقه به نسبت [[خانوادگىِ]] پديد آمده از راه [[ نسب]]، [[سبب]] يا [[رضاع]]، [[خويشاوندى]] اطلاق می‌كنند. اين عنوان در باب‌هايى همچون [[نكاح]] و [[ارث]] به كار رفته است. <ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم‌السلام، ج‏3، ص: 538</ref>
 به هر حال، در متون دینی واژه‌هایی مانند « [[ارحام]]»، « [[اولوالارحام]]»، « [[اولوالقربی]]»، « [[ذوی‌القربی]]»، « [[اقربون]]» و مشتقات آنها که از دو واژه‌ی [[رَحِم]] و [[قرابت]] مشتق شده‌اند، از مفهوم [[خویشاوندی]] حکایت می‌کنند. <ref>بستان، خانواده در اسلام، ص140.</ref>
-‌==اسباب خویشاوندی==
+‌
+==اسباب خویشاوندی==
 اسباب [[قرابت]] و [[خویشاوندی]] سه قسم است:
-*[[قرابت نسبی]]
+===قرابت نسبی===
-*[[قرابت سببی]]
+‌قرابت نسبى عبارت از [[خويشاوندى]] است كه در اثر تولّد يكى از ديگرى و يا دو نفر از يك منشأ بوجود مى آيد. <ref>امامى، حقوق مدنى ، ج‌4، ص: 289‌2</ref>
-*[[قرابت رضاعی]]
+با این بیان که [[خويشاوندان]] [[نسبى]] کسانی هستند که از راه ولادت ناشى از [[نكاح]] صحيح يا [[ملک یمین]] و يا [[آميزش]] به شبهه با يكديگر نسبت [[خانوادگى]] پيدا می‌کنند <ref>نجفی، جواهرالكلام 29/ 243- 244</ref>. مانند [[پدر]] و [[مادر]] و هرچه بالا روند؛ [[فرزندان]] [[دخترى]] و [[پسرى]] و هرچه پايين روند؛ [[برادران]] و [[خواهران]] و [[فرزندان]] آنان؛ عمّه، خاله، عمو، دايى و [[فرزندان]] ايشان. افراد ياد شده‏ جز [[فرزندان]] عمه، خاله، دايى و عمو از [[محارم]] می‌‏باشند. بر نسب آثار و احكامى مترتّب است، مانند [[ارث]] و حرمت [[ازدواج]] با [[محارم نسبى]].
+<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام، ج‏3، ص: 538</ref>
+مراد از [[نسب]] ناشى از [[ازدواج]] و يا به تعبير ديگر [[نسب قانونى]] عبارت است از [[خويشاوندى]] طفل به [[پدر]] و [[مادرى]] كه در حين [[انعقاد نطفه]] بين آنان [[نكاح]] صحيح‌ اعم از [[دائم]] و [[منقطع]] موجود بوده است. <ref>طاهرى، حقوق مدنى ، ج‌5، ص: 274</ref>‌
+===قرابت سببی===
+[[قرابت سببى]] كه آن را [[قرابت]] با [[مصاهره]] نيز مى‌گويند، [[خويشاوندى]] است كه در اثر [[نكاح]] بين هر يك از [[زوجين]] با [[خويشاوندان]] ديگرى ايجاد مى‌گردد. <ref>یزدی، بررسى فقهى حقوق خانواده، نكاح و انحلال آن، ص: 86‌</ref>
+مانند [[زن]] و [[شوهر]] و [[مادر]] و [[پدر]]، هر كدام از آن دو نسبت به ديگرى. [[زوجيّت]] همچون [[نسب]]، داراى آثار و احكام بسيارى است، نظير [[ارث]] و [[محرميّت]].  <ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم‌السلام، ج‏3، ص: 538</ref>
+===قرابت رضاعی===
+[[قرابت رضاعى]] [[خويشاوندى]] است كه بين دو نفر بر اثر شيرخوردن حاصل مى‌شود، [[قرابت رضاعى]] در سنت‌های قديمی عرب وجود داشته و اسلام نيز آن را به رسميّت شناخته است. قانون مدنى ايران هم مقرّرات آن را از فقه اماميّه اقتباس كرده است. در [[قرابت رضاعى]]، [[طفلى]] كه شير [[زن]] ديگرى را خورده [[مرتضع]]، و [[زن]] شيردهنده [[مرضعه]]، و [[شوهر]] [[زن]] [[صاحب اللّبن]] ناميده مى‌شود. <ref>یزدی، بررسى فقهى حقوق خانواده، نكاح و انحلال آن، ص:68</ref>
+به كسانى كه از طريق [[رضاع]] با يكديگر نسبت پيدا مى‌‏كنند، [[خويشاوندان رضاعى]] گويند. بنابراين، [[زنى]] كه [[كودكى]] را با شرايطى خاص شير داده، [[مادرِ]] [[بچه]] و [[شوهر]] او [[پدر]] وى به شمار مى‌روند؛ چنان كه [[پدر]] و [[مادر]] آن دو، [[پدربزرگ]] و [[مادربزرگ]] [[كودك]]؛ [[فرزندان]] آن‌ها، [[برادران]] و [[خواهران]] وى و [[برادران]] و [[خواهران]] آن دو، [[عمو]]، [[دايى]]، [[خاله]]، و [[عمّه‌ی]] [[رضاعى]] [[بچه]] محسوب مى‌گردند. [[خويشان رضاعى]] در [[حرمت ازدواج]] مانند [[خويشان]] [[نسبى‌]]اند. <ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم‌السلام، ج‌3، ص: 538</ref>
+[[قرابت رضاعى]] از حيث [[حرمت ازدواج]] در حكم [[قرابت نسبى]] است مشروط بر اينكه:
+# شير [[زن]] از [[حمل مشروع]] حاصل شده باشد.
+# شير مستقيما از [[پستان]] مكيده شده باشد.
+# [[نوزاد]] حداقل يك شبانه روز متوالى و يا پانزده دفعه شير كامل خورده باشد، بدون اينكه در بين غذاى ديگر يا شير [[زن]] ديگر را بخورد.
+# شیرخوردن [[طفل]] قبل از تمام شدن دو سال از [[تولد]] او باشد.
+# مقدار شيرى كه [[طفل]] خورده است از يك [[زن]] و از يك [[شوهر]] باشد.
+بنابراين اگر [[طفل]] در شبانه روز مقدارى از شير يك [[زن]] و مقدارى از شير [[زن]] ديگر بخورد موجب حرمت نمى‌شود، اگر چه [[شوهر]] آن دو [[زن]] يكى باشد و همچنين اگر يك [[زن]] يك [[دختر]] و يك [[پسر]] [[رضاعى]] داشته باشد كه هريك را از شير متعلق به [[شوهر]] ديگر شير داده باشد، آن [[پسر]] با آن [[دختر]]، [[برادر]] و [[خواهر]] [[رضاعى]] نبوده و [[ازدواج]] بين آن‌ها از اين حيث ممنوع نمى‌باشد. <ref>یزدی، ‌بررسى فقهى حقوق خانواده، نكاح و انحلال آن، ص: 69‌</ref>
 ==گستره‌ی مصداقی خویشاوندی==
 از نظر گستره‌ی مصداقی، با توجه به اینکه در منابع دینی حد مشخصی برای [[خویشاوندی]] تعیین نشده است، باید به عرف رجوع شود و از آنجا که [[خویشاوندان]] در نگاه عرف به [[خویشاوندان]] دور و نزدیک  تقسیم می‌شوند، می‌توان نتیجه گرفت که نزدیک بودن در صدق مفهوم [[خویشاوندی]] دخیل نیست. <ref>بستان، خانواده در اسلام، ص141.</ref>