منیره توکل
۳ خرداد ۱۴۰۲ عضو شد
منیره توکل (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
منیره توکل (بحث | مشارکت‌ها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
اسلام برای بیان جایگاه ازدواج و ترغیب مردم به آن اعلام می‌کند که ازدواج سیره و روش انبیاء و اولیاء است. از این رو پیامبر به مسلمانان گوش‌زد می‌کند اگر دوست دارید پیرو سنت من باشید، ازدواج کنید و بدانید که اگر از ازدواج روی گردانید، نمی‌توانید از پیروان آیین من باشید.<ref>[https://lib.eshia.ir/11025/20/18 الحرالعاملی، «وسائل الشیعه»، ج20، ۱۴۰۳ق، ص17]</ref> در کلامی دیگر با صراحت بیشتر ازدواج را سنت خویش معرفی کرده و ترک آن را خروج از دایرۀ سنت نبوی دانسته است.<ref>[http://lib.eshia.ir/11008/103/220/%D8%B1%D8%BA%D8%A8 مجلسی، بحار الانوار، ج۱۰۳، ۱۴۰۳ق، ص220]</ref> | اسلام برای بیان جایگاه ازدواج و ترغیب مردم به آن اعلام می‌کند که ازدواج سیره و روش انبیاء و اولیاء است. از این رو پیامبر به مسلمانان گوش‌زد می‌کند اگر دوست دارید پیرو سنت من باشید، ازدواج کنید و بدانید که اگر از ازدواج روی گردانید، نمی‌توانید از پیروان آیین من باشید.<ref>[https://lib.eshia.ir/11025/20/18 الحرالعاملی، «وسائل الشیعه»، ج20، ۱۴۰۳ق، ص17]</ref> در کلامی دیگر با صراحت بیشتر ازدواج را سنت خویش معرفی کرده و ترک آن را خروج از دایرۀ سنت نبوی دانسته است.<ref>[http://lib.eshia.ir/11008/103/220/%D8%B1%D8%BA%D8%A8 مجلسی، بحار الانوار، ج۱۰۳، ۱۴۰۳ق، ص220]</ref> | ||
==کارکردهای ازدواج== | ==کارکردهای ازدواج== | ||
در اسلام افزون بر این‌که ازدواج به خودی خود می‌تواند هدف قرار بگیرد، برای رسیدن به اهدافی خاص مورد ترغیب و تشویق قرار گرفته است. اسلام از مردان و زنانی که با هم، پیمان همسری می‌بندند، می‌خواهد در مسیر این پیمان الهی، به این اهداف لباس تحقق بپوشانند.<ref>زینتی، «فلسفه ازدواج در اسلام و مسیحیت»، 1384ش، ص207.</ref> کارکردهای ازدواج در اسلام عبارتند از: | در اسلام افزون بر این‌که ازدواج به خودی خود می‌تواند هدف قرار بگیرد، برای رسیدن به اهدافی خاص مورد ترغیب و تشویق قرار گرفته است. اسلام از مردان و زنانی که با هم، پیمان همسری می‌بندند، می‌خواهد در مسیر این پیمان الهی، به این اهداف لباس تحقق بپوشانند.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/12533/198/text?q=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87%20%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC%20%D8%AF%D8%B1%20%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85 زینتی، «فلسفه ازدواج در اسلام و مسیحیت»، 1384ش، ص207.]</ref> کارکردهای ازدواج در اسلام عبارتند از: | ||
1ـ آرامش روانی؛<ref>سوره روم، آیه ۲۱.</ref> | 1ـ آرامش روانی؛<ref>سوره روم، آیه ۲۱.</ref> | ||
2ـ بقای نسل؛ <ref>سوره روم، آیه ۲۱.</ref> | 2ـ بقای نسل؛ <ref>سوره روم، آیه ۲۱.</ref> | ||
3ـتأمین نیازهای عاطفی: مودّت و رحمت، جان‌مایه تأمین نیازهای عاطفی افراد است. هر چقدر این جان‌مایه تقویت شود؛ نهاد خانواده مستحکم‌تر و آرامش بیشتری بر زندگی حاکم می‌شود.<ref>سوره روم، آیه ۲۱.</ref> | 3ـتأمین نیازهای عاطفی: مودّت و رحمت، جان‌مایه تأمین نیازهای عاطفی افراد است. هر چقدر این جان‌مایه تقویت شود؛ نهاد خانواده مستحکم‌تر و آرامش بیشتری بر زندگی حاکم می‌شود.<ref>سوره روم، آیه ۲۱.</ref> | ||
4-حفظ دین: ازدواج در مصونیت از انحراف‌ها و لغزش‌ها اثر دارد و موجب تقید فرد به فضایل و آداب دینی و معنوی می‌شود. در فرهنگ دینی، ازدواج موجب حفظ نیمی از دین انسان می‌شود.<ref>الحر العاملی، «وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه»، ۱۴۰۳ق، | 4-حفظ دین: ازدواج در مصونیت از انحراف‌ها و لغزش‌ها اثر دارد و موجب تقید فرد به فضایل و آداب دینی و معنوی می‌شود. در فرهنگ دینی، ازدواج موجب حفظ نیمی از دین انسان می‌شود.<ref>[https://lib.eshia.ir/11025/20/16 الحر العاملی، «وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه»، ج20، ۱۴۰۳ق، ص16.]</ref> | ||
5ـ سازندگی اخلاقی: از منظر قرآن، زن و شوهر لباس یکدیگر بوده و یکدیگر را از انحرافات حفظ می‌کنند و عیوب هم را می‌پوشانند؛ همچنین آنها وسیله آرامش یکدیگرند و هر یک زینت دیگری به‌حساب می‌آید.<ref>سوره بقره، آیه ۱۸۷.</ref> | 5ـ سازندگی اخلاقی: از منظر قرآن، زن و شوهر لباس یکدیگر بوده و یکدیگر را از انحرافات حفظ می‌کنند و عیوب هم را می‌پوشانند؛ همچنین آنها وسیله آرامش یکدیگرند و هر یک زینت دیگری به‌حساب می‌آید.<ref>سوره بقره، آیه ۱۸۷.</ref> | ||
6ـ سازندگی اجتماعی: ازدواج سرمایه اجتماعی شمرده می‌شود که مجموعه‌ای از باورها، ارزش‌ها و روابط اجتماعی را حفظ می‌کند. ازدواج اگر در شرایط و بستر مناسب اجتماعی بر پایه عشق و ایمان، اعتقاد و تعهدات متقابل استوار گردد، پیامدهای اجتماعی آن نیز مطلوب خواهد بود.<ref>میری گرجی، «هدف از ازدواج در نگرش اسلامی»،1400ش، ص41.</ref> | 6ـ سازندگی اجتماعی: ازدواج سرمایه اجتماعی شمرده می‌شود که مجموعه‌ای از باورها، ارزش‌ها و روابط اجتماعی را حفظ می‌کند. ازدواج اگر در شرایط و بستر مناسب اجتماعی بر پایه عشق و ایمان، اعتقاد و تعهدات متقابل استوار گردد، پیامدهای اجتماعی آن نیز مطلوب خواهد بود.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1979003/%D9%87%D8%AF%D9%81-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%B4-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C?q=%D9%87%D8%AF%D9%81%20%D8%A7%D8%B2%20%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC%20%D8%AF%D8%B1%20%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%B4%20%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&score=25.0&rownumber=1 میری گرجی، «هدف از ازدواج در نگرش اسلامی»،1400ش، ص41.]</ref> | ||
==اقسام ازدواج== | ==اقسام ازدواج== | ||
ازدواج به دو شکل؛ دائم و موقت، انجام مى‌شود و هر یک از آنها نیازمند صیغه عقدى است که شامل «ایجاب و قبول» است؛ یعنى گفتن دو جمله‌اى که دلالت بر رضایت طرفین به زناشویی داشته باشد. | ازدواج به دو شکل؛ دائم و موقت، انجام مى‌شود و هر یک از آنها نیازمند صیغه عقدى است که شامل «ایجاب و قبول» است؛ یعنى گفتن دو جمله‌اى که دلالت بر رضایت طرفین به زناشویی داشته باشد. | ||
===1- ازدواج دائم=== | ===1- ازدواج دائم=== | ||
عقد نکاح دائم به رابطۀ زناشویی زن و شوهر گفته می‌شود که به‌صورت دائمی است و پیامدهای ازدواج مانند مهریه، نفقه و ارث به‌صورت کامل در آن جاری است.<ref>امیری، «عقد دائم چیست؟ تفاوت عقد دائم و عقد موقت»، وب‌سایت حامد امیری.</ref> | عقد نکاح دائم به رابطۀ زناشویی زن و شوهر گفته می‌شود که به‌صورت دائمی است و پیامدهای ازدواج مانند مهریه، نفقه و ارث به‌صورت کامل در آن جاری است.<ref>[https://hamedamiri.com/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D8%B9%D9%82%D8%AF-%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D9%85-%D9%88-%D8%B9%D9%82%D8%AF-%D9%85%D9%88%D9%82%D8%AA/ امیری، «عقد دائم چیست؟ تفاوت عقد دائم و عقد موقت»، وب‌سایت حامد امیری.]</ref> | ||
===2- ازدواج موقت=== | ===2- ازدواج موقت=== | ||
ازدواج موقّت (نکاح مُنْقَطِع یا مُتعَه)، نوعی ازدواج است که زن آزاد و رشید، با رضایت، خود را به عقد مردی درآورد و مانع سببی، نسبی، رضاعی، شوهر داشتن، عده و دیگر موانع شرعی وجود نداشته باشد و مهریه و مدت ازدواج نیز ذکر شود. در این ازدواج هرگاه مدت به‌سر آید، زن و مرد بدون طلاق از هم جدا می‌شوند و درصورتی‌که آمیزش صورت گرفته باشد و زن در سن یائسگی نبوده و از جمله کسانی باشد که حیض می‌بیند باید به مدت دو حیض عده نگه دارد و اگر حیض نمی‌بیند به‌مدت چهل‌وپنج روز عده نگه دارد.<ref>سبحانی تبریزی، «ازدواج موقت در کتاب و سنت»؛ 1385ش، ص64.</ref> | ازدواج موقّت (نکاح مُنْقَطِع یا مُتعَه)، نوعی ازدواج است که زن آزاد و رشید، با رضایت، خود را به عقد مردی درآورد و مانع سببی، نسبی، رضاعی، شوهر داشتن، عده و دیگر موانع شرعی وجود نداشته باشد و مهریه و مدت ازدواج نیز ذکر شود. در این ازدواج هرگاه مدت به‌سر آید، زن و مرد بدون طلاق از هم جدا می‌شوند و درصورتی‌که آمیزش صورت گرفته باشد و زن در سن یائسگی نبوده و از جمله کسانی باشد که حیض می‌بیند باید به مدت دو حیض عده نگه دارد و اگر حیض نمی‌بیند به‌مدت چهل‌وپنج روز عده نگه دارد.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/6052/64/text?q=%D9%85%D8%AA%D8%B9%D9%87%20%D9%8A%D8%A7%20%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC%20%D9%85%D9%88%D9%82%D8%AA&score=17.0&rownumber=7 سبحانی تبریزی، «ازدواج موقت در کتاب و سنت»؛ 1385ش، ص64.]</ref> | ||
==ازدواج باطل== | ==ازدواج باطل== | ||
ازدواج در اسلام دارای اصولی است که فقدان برخی از آنها، ممنوعیت‌هایی برای ازدواج در پی دارد. در قرآن نیز فهرستی از افرادی که زناشویی با آنها ممنوع است، ارایه شده است. عواملی که ازدواج را باطل می‌کند، عبارت‌اند از: | ازدواج در اسلام دارای اصولی است که فقدان برخی از آنها، ممنوعیت‌هایی برای ازدواج در پی دارد. در قرآن نیز فهرستی از افرادی که زناشویی با آنها ممنوع است، ارایه شده است. عواملی که ازدواج را باطل می‌کند، عبارت‌اند از: | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
ح) ۳ بار طلاق به‌صورت مکرر؛ | ح) ۳ بار طلاق به‌صورت مکرر؛ | ||
و) زنا و لواط؛ | و) زنا و لواط؛ | ||
ت) ازدواج در حال احرام.<ref>انگورج تقوی و پاسدارهیر، «ازدواج‌های باطل(ازدواج با محارم و غیر مسلمان) و مبانی فقهی آن»، 1393ش، ص14.</ref> | ت) ازدواج در حال احرام.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/69803/12/text?q=%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC%20%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D9%84&score=18.0&rownumber=4 انگورج تقوی و پاسدارهیر، «ازدواج‌های باطل(ازدواج با محارم و غیر مسلمان) و مبانی فقهی آن»، 1393ش، ص14.]</ref> | ||
==ازدواج با پیروان ادیان دیگر== | ==ازدواج با پیروان ادیان دیگر== | ||
از مهم‌ترین مسائل ازدواج در اسلام، کفویت اعتقادی میان زوجین و حرمت ازدواج با غیرمسلمان است. طبق قانون‌های اسلامی موانعی نیز موجب باطل‌شدن ازدواج و حرام شمردن آن می‌شود. مسئلۀ ازدواج با غیرمسلمان و ممنوعیت آن از مهم‌ترین مباحث حقوقی رایج در بسیاری از کشورهای اسلامی است. | از مهم‌ترین مسائل ازدواج در اسلام، کفویت اعتقادی میان زوجین و حرمت ازدواج با غیرمسلمان است. طبق قانون‌های اسلامی موانعی نیز موجب باطل‌شدن ازدواج و حرام شمردن آن می‌شود. مسئلۀ ازدواج با غیرمسلمان و ممنوعیت آن از مهم‌ترین مباحث حقوقی رایج در بسیاری از کشورهای اسلامی است. | ||
==در ادله فقهی، حرمت ازدواج با غیرمسلمان دو حالت دارد:== | ==در ادله فقهی، حرمت ازدواج با غیرمسلمان دو حالت دارد:== | ||
1- ازدواج زن مسلمان با مرد غیر مسلمان: در اسلام، ازدواج زن مسلمان با مرد غیرمسلمان حرام است. اگر زن مسلمان با مردی از اهل کتاب ازدواج کند، فرزند او به کافر ملحق است. همچنین لازمه این ازدواج سلطه و اقتدار غیر مسلمان بر مسلمان خواهد بود. | 1- ازدواج زن مسلمان با مرد غیر مسلمان: در اسلام، ازدواج زن مسلمان با مرد غیرمسلمان حرام است. اگر زن مسلمان با مردی از اهل کتاب ازدواج کند، فرزند او به کافر ملحق است. همچنین لازمه این ازدواج سلطه و اقتدار غیر مسلمان بر مسلمان خواهد بود. | ||
2- ازدواج مرد مسلمان با زن غیرمسلمان: اگر مرد مسلمان با زنی از اهل کتاب ازدواج کند، فرزندی که از زن ذمی متولد می‌شود، به مرد مسلمان ملحق می‌شود. به همین دلیل از نظر فقهای اسلام، ازدواج موقت، با زنان یهودی و مسیحی به‌عنوان یک اصل اولی جایز است، ولی ازدواج دائم با مشرکان را همه فقهای اسلام ممنوع می‌دانند، اعم از آنکه کتابی باشند یا غیرکتابی.<ref>عظیم‌زاده اردبیلی، «علل و مستندات حرمت ازدواج با غیرمسلمان»، 1389ش، ص29. </ref> | 2- ازدواج مرد مسلمان با زن غیرمسلمان: اگر مرد مسلمان با زنی از اهل کتاب ازدواج کند، فرزندی که از زن ذمی متولد می‌شود، به مرد مسلمان ملحق می‌شود. به همین دلیل از نظر فقهای اسلام، ازدواج موقت، با زنان یهودی و مسیحی به‌عنوان یک اصل اولی جایز است، ولی ازدواج دائم با مشرکان را همه فقهای اسلام ممنوع می‌دانند، اعم از آنکه کتابی باشند یا غیرکتابی.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/48360/29/text?q=%D8%AD%D8%B1%D9%85%D8%AA%20%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC%20%D8%A8%D8%A7%20%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86%20%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1&rownumber=3&score=11.0 عظیم‌زاده اردبیلی، «علل و مستندات حرمت ازدواج با غیرمسلمان»، 1389ش، ص29.] </ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||