بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
انسان‌ها به‌ویژه جنس زن، به حکم طبیعت خود، تمایل به زینت کردن خویش و جلب توجه دیگران دارند. این میل اگر به افراط برسد، خودنمایی نامیده می‌شود. امروزه خودنمایی هم در واقعیت و هم در فضای مجازی رخ می‌دهد و اشکال گوناگونی دارد مانند شیوه سخن‌گفتن و راه‌رفتن. خودنمایی در اعمال عبادی نیز بروز می‌کند. | انسان‌ها به‌ویژه جنس زن، به حکم طبیعت خود، تمایل به زینت کردن خویش و جلب توجه دیگران دارند. این میل اگر به افراط برسد، خودنمایی نامیده می‌شود. امروزه خودنمایی هم در واقعیت و هم در فضای مجازی رخ می‌دهد و اشکال گوناگونی دارد مانند شیوه سخن‌گفتن و راه‌رفتن. خودنمایی در اعمال عبادی نیز بروز می‌کند. | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
خودنمایی به‌معنای تظاهر، جلوه‌گری، ظاهرسازی و نمایش است.<ref>دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه خودنمایی.</ref> در خودنمایی تلاش می‌شود تا برتری‌های حقیقی یا ساختگی، آشکارا به نمایش گذاشته شود. | خودنمایی به‌معنای تظاهر، جلوه‌گری، ظاهرسازی و نمایش است.<ref>دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه خودنمایی.</ref> در خودنمایی تلاش می‌شود تا برتری‌های حقیقی یا ساختگی، آشکارا به نمایش گذاشته شود.<ref>«مظاهر ریا و خودنمایی در یک انسان»، باشگاه خبرنگاران جوان.</ref> | ||
==خودنمایی از منظر اسلام== | ==خودنمایی از منظر اسلام== | ||
در قرآن، برای خودنمایی زن که زیبایی‌های خود را برای مردان آشکار می‌کند، از واژۀ «تبرج» استفاده شده است. قرآن، تبرج را از خصلت‌های زنان عصر جاهلی دانسته و آرایش زن در بیرون منزل و در مقابل مردان را نکوهش کرده است. در قرآن به خودنمایی در امور عبادی نیز با مفهوم «ریا» و «شرک» توجه شده و از صفات منافقان و کافران معرفی شده است. بر اساس آموزه‌های اسلامی، اگر انسان اعمال نیک خود را نه برای رضای خداوند، بلکه برای نشان‌دادن به مردم انجام دهد، عمل او باطل است. | در قرآن، برای خودنمایی زن که زیبایی‌های خود را برای مردان آشکار می‌کند، از واژۀ «تبرج» استفاده شده است.قرآن، تبرج را از خصلت‌های زنان عصر جاهلی دانسته و آرایش زن در بیرون منزل و در مقابل مردان را نکوهش کرده است.<ref>«تبرج»، ویکی فقه.</ref> در قرآن به خودنمایی در امور عبادی نیز با مفهوم «ریا» و «شرک» توجه شده و از صفات منافقان و کافران معرفی شده است.<ref>سوره ماعون، آیات4-7؛ سوره نساء، آیات 142 و 38؛ سوره بقره، آیه 264.</ref> بر اساس آموزه‌های اسلامی، اگر انسان اعمال نیک خود را نه برای رضای خداوند، بلکه برای نشان‌دادن به مردم انجام دهد، عمل او باطل است.<ref>«ریا»، ویکی شیعه.</ref> | ||
==هدف خودنمایی== | ==هدف خودنمایی== | ||
کارشناسان و پژوهشگران، مهم‌ترین هدف خودنمایی را به‌ویژه از سوی زنان، دیده‌شدن در جامعه و گاهی فریب دیگران، دانسته‌اند. | کارشناسان و پژوهشگران، مهم‌ترین هدف خودنمایی را به‌ویژه از سوی زنان، دیده‌شدن در جامعه و گاهی فریب دیگران، دانسته‌اند.<ref>«عاقبت خودنمایی و فریب مردم در نگاه اسلام چیست؟»، باشگاه خبرنگاران جوان.</ref> | ||
==دلایل خودنمایی== | ==دلایل خودنمایی== | ||
از دیدگاه برخی کارشناسان، علل فردی خودنمایی عبارتند از: ضعف حیا و عزت نفس، بحران هویت و ضعف ایمان افراد. علل اجتماعی آن کسب موقعیت و شهرت در فضای اجتماعی، تقلید از سبک زندگی غربی، گرایش به جنس مخالف، مدگرایی و افزایش حس رقابت است. | از دیدگاه برخی کارشناسان، علل فردی خودنمایی عبارتند از: ضعف حیا و عزت نفس، بحران هویت و ضعف ایمان افراد. علل اجتماعی آن کسب موقعیت و شهرت در فضای اجتماعی، تقلید از سبک زندگی غربی، گرایش به جنس مخالف، مدگرایی و افزایش حس رقابت است.<ref>معنوی و طاهری، «خودنمایی زنان در فضای مجازی به‌مثابه یک آسیب اجتماعی و راه‌کارهای مقابله با آن»، 1400ش، ص 195-201.</ref> | ||
==آثار خودنمایی در جامعه== | ==آثار خودنمایی در جامعه== | ||
جامعه‌شناسان بر این باور هستند که حضور فریبندۀ زنان در اجتماع، زمینه‌ساز فساد اجتماعی و تهدید امنیت خانواده‌ها می‌شود. همچنین خودنمایی با تشدید حس رقابت زنان، به چشم‌وهم‌چشمی، مصرف‌گرایی و تنش بین همسران می‌انجامد. | جامعه‌شناسان بر این باور هستند که حضور فریبندۀ زنان در اجتماع، زمینه‌ساز فساد اجتماعی و تهدید امنیت خانواده‌ها می‌شود. همچنین خودنمایی با تشدید حس رقابت زنان، به چشم‌وهم‌چشمی، مصرف‌گرایی و تنش بین همسران می‌انجامد.<ref>«چرا زنان آرایش و خودنمایی می‌کنند؟»، خبرگزاری دانشجویان ایران: ایسنا.</ref> | ||
==مظاهر خودنمایی== | ==مظاهر خودنمایی== | ||
مفسران قرآن در بیان مصادیق خودنمایی به نحوه پوشش زنان، سخن‌گفتن همراه با عشوه‌گری و نازک‌کردن صدا و شیوه راه‌رفتن آنها نزد مردان و جلب توجه نامحرمان اشاره کرده‌اند. خودنمایی در قالب اعمال عبادی نیز انجام می‌شود. مانند اینکه افراد اعمال دینی خود مثل نماز، روزه، خمس، انفاق، حج و جهاد را برای جلب توجه مردم انجام دهند. | مفسران قرآن در بیان مصادیق خودنمایی به نحوه پوشش زنان، سخن‌گفتن همراه با عشوه‌گری و نازک‌کردن صدا<ref>سوره احزاب، آیه 32.</ref> و شیوه راه‌رفتن آنها نزد مردان و جلب توجه نامحرمان<ref>سوره نور، آیه 31.</ref> اشاره کرده‌اند.<ref>صالحی ارمکی و دیگران، «بررسی تطبیقی دو مؤلفه جاهلیت اولی، تبرج وخشونت علیه زن، با جاهلیت مدرن از منظز قرآن»، 1400ش، ص415.</ref> خودنمایی در قالب اعمال عبادی نیز انجام می‌شود. مانند اینکه افراد اعمال دینی خود مثل نماز، روزه، خمس، انفاق، حج و جهاد را برای جلب توجه مردم انجام دهند.<ref> «ریا»، ویکی شیعه.</ref> | ||
به اعتقاد اندیشمندان اجتماعی با گسترش فضای مجازی و دسترسی آسان و عمومی به آن، مظاهر خودنمایی زنان دستخوش تحولات زیادی شده که این امر منجر به شکل‌گیری مدهای متنوع و به‌دنبال آن تلاش برای بیشتر دیده‌شدن، در بین جوانان و زنان شده است. | به اعتقاد اندیشمندان اجتماعی با گسترش فضای مجازی و دسترسی آسان و عمومی به آن، مظاهر خودنمایی زنان دستخوش تحولات زیادی شده که این امر منجر به شکل‌گیری مدهای متنوع و به‌دنبال آن تلاش برای بیشتر دیده‌شدن، در بین جوانان و زنان شده است.<ref>رفعت‌خواه، «هویت انسانی زن در چالش مد و لباس»، 1386ش، ص136-140.</ref> | ||
==راه برون‌رفت از خودنمایی از نگاه اسلامی== | ==راه برون‌رفت از خودنمایی از نگاه اسلامی== | ||
از منظر آموزه‌های اسلام، خودنمایی از نیازهای طبیعی زن و مورد تایید اسلام است که باید در جایگاه مناسب خود ظهور یابد و اسباب هوس‌بازی بیماردلان نشود. اگر زن، در محیط خانواده و برای همسر، خود را زینت کند و با این عمل سلامت روان خانواده را تامین کند، بعد عاطفی و روانی مرد را تقویت کرده و به تعالی خانواده کمک می‌کند؛ چنین زنانی بهترین زنان امت مسلمان محسوب می‌شوند که در نگاه قرآنی به مروارید محجوب و پوشیده در صدف و یا جواهرات اصلی مانند یاقوت و مرجان تشبیه شده‌اند. قرآن، نمایش‌گری جاهلی‌گونۀ زنان در اجتماع که موجب جلب توجه نامحرم می‌شود را نهی کرده است. از منظر مفسران قرآن، ارزش و احترام زن در نشان‌دادن زیبایی‌ها نیست، بلکه حفظ حیا و عفت و نمایش وقار و متانت، ارزش تلقی می‌شود. | از منظر آموزه‌های اسلام، خودنمایی از نیازهای طبیعی زن و مورد تایید اسلام است که باید در جایگاه مناسب خود ظهور یابد و اسباب هوس‌بازی بیماردلان نشود. اگر زن، در محیط خانواده و برای همسر، خود را زینت کند و با این عمل سلامت روان خانواده را تامین کند، بعد عاطفی و روانی مرد را تقویت کرده و به تعالی خانواده کمک می‌کند؛ چنین زنانی بهترین زنان امت مسلمان محسوب می‌شوند<ref>علوی‌زاده، «آیا قانون حجاب متضاد با نیاز طبیعی زن به خودنمایی است؟»، وب‌سایت گناه‌شناسی.</ref> که در نگاه قرآنی به مروارید محجوب و پوشیده در صدف<ref>سوره واقعه، آیه 23.</ref> و یا جواهرات اصلی مانند یاقوت و مرجان<ref>سوره الرحمن، آیه 56.</ref> تشبیه شده‌اند. قرآن، نمایش‌گری جاهلی‌گونۀ زنان در اجتماع که موجب جلب توجه نامحرم می‌شود را نهی کرده است.<ref>سوره احزاب، آیات 31 و 32.</ref> از منظر مفسران قرآن، ارزش و احترام زن در نشان‌دادن زیبایی‌ها نیست، بلکه حفظ حیا و عفت و نمایش وقار و متانت، ارزش تلقی می‌شود.<ref>«فلسفه حجاب زنان»، دانشنامه حوزوی ویکی فقه.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
