بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۲: خط ۱۲:


گونه‌های تجربه زیارت زائران در قالب سنخ‌های زیارت شامل ۵ دسته زیارت سنت‌گرا-عادت‌گرا، زیارت شریعت‌گرا-مناسک‌گرا، زیارت عاطفه‌گرا-معناگرا، زیارت مبادله‌گرا-کارکردگرا و نهایتاْ زیارت عقلانیت‌گرا-بازاندیش<ref group="دیدگاه">لازم است این گونه‌های پنجگانه را کمی توضیح دهید.</ref> در نظر گرفته می‌شوند.<ref>[[پویافر، «سنخ‌شناسی زیارت؛ مطالعه‌ای در میان زایران حرم رضوی»، ۱۳۹۷ش، ص۱۰۳-۱۰۲.|https://ensani.ir/file/download/article/1586592508-9792-97-3-4.pdf]]</ref>
گونه‌های تجربه زیارت زائران در قالب سنخ‌های زیارت شامل ۵ دسته زیارت سنت‌گرا-عادت‌گرا، زیارت شریعت‌گرا-مناسک‌گرا، زیارت عاطفه‌گرا-معناگرا، زیارت مبادله‌گرا-کارکردگرا و نهایتاْ زیارت عقلانیت‌گرا-بازاندیش<ref group="دیدگاه">لازم است این گونه‌های پنجگانه را کمی توضیح دهید.</ref> در نظر گرفته می‌شوند.<ref>[[پویافر، «سنخ‌شناسی زیارت؛ مطالعه‌ای در میان زایران حرم رضوی»، ۱۳۹۷ش، ص۱۰۳-۱۰۲.|https://ensani.ir/file/download/article/1586592508-9792-97-3-4.pdf]]</ref>
زیارت سنت¬گرا-عادت¬گرا: این گروه از زائران به باورها و اعمال عامیانه و اسطوره‌ای قدیمی اتکا دارند و در کنش‌های زیارتی خود به شدت متکی بر کتاب‌های دعا و چارچوب‌های توصیه‌شده هستند.
===زیارت سنت¬گرا-عادت¬گرا===
 
این گروه از زائران به باورها و اعمال عامیانه و اسطوره‌ای قدیمی اتکا دارند و در کنش‌های زیارتی خود به شدت متکی بر کتاب‌های دعا و چارچوب‌های توصیه‌شده هستند.
زیارت شریعت¬گرا-مناسک¬گرا: در اعمال زیارتی خود به آموزه‌های فقهی و دستورات مراجع دینی پایبند هستند و بر انجام مناسک شرعی مانند نمازهای یومیه، آیین‌های جمعی و دعاهای رسمی تأکید ویژه دارند.
===زیارت شریعت¬گرا-مناسک¬گرا===
 
در اعمال زیارتی خود به آموزه‌های فقهی و دستورات مراجع دینی پایبند هستند و بر انجام مناسک شرعی مانند نمازهای یومیه، آیین‌های جمعی و دعاهای رسمی تأکید ویژه دارند.
زیارت عاطفه¬گرا-معناگرا: این گروه زیارت را فرآیندی عرفانی-احساسی می‌دانند که در آن، رابطه‌ای شهودی و سرشار از هیجانات دینی همانند شرم، انابه، صمیمیت، آرامش و سبک‌باری روحی با امام(ع) شکل می‌گیرد. این تجربه، هم‌زمان حاوی ابعاد معنوی مثل احساس حضور قدسی و طلب معنا و ابعاد حسی همچون واکنش به فضای معماری و نمادهای حرم است که در تعاملی پویا، زیارتی چندلایه می‌آفرینند.
===زیارت عاطفه¬گرا-معناگرا===
 
این گروه زیارت را فرآیندی عرفانی-احساسی می‌دانند که در آن، رابطه‌ای شهودی و سرشار از هیجانات دینی همانند شرم، انابه، صمیمیت، آرامش و سبک‌باری روحی با امام(ع) شکل می‌گیرد. این تجربه، هم‌زمان حاوی ابعاد معنوی مثل احساس حضور قدسی و طلب معنا و ابعاد حسی همچون واکنش به فضای معماری و نمادهای حرم است که در تعاملی پویا، زیارتی چندلایه می‌آفرینند.
زیارت مبادله¬گرا-کارکردگرا: زائران این دسته، زیارت را علاوه بر آثار معنوی و روحی، نتیجه عینی نظر لطف امام(ع) به خودشان با واسطه خیر شدن امام(ع) برای استجابت دعایشان می‌نگرند که در آن، عمل زیارت به‌عنوان بذل محبت به اهل‌بیت(ع) در ازای انتظار حل مشکلات مادی و استجابت حاجات قرار می‌گیرد. این گروه زیارت را در چارچوب رابطه‌ای دوسویه از جنس «خدمت-پاداش» تعریف می‌کنند.
===زیارت مبادله¬گرا-کارکردگرا===
 
زائران این دسته، زیارت را علاوه بر آثار معنوی و روحی، نتیجه عینی نظر لطف امام(ع) به خودشان با واسطه خیر شدن امام(ع) برای استجابت دعایشان می‌نگرند که در آن، عمل زیارت به‌عنوان بذل محبت به اهل‌بیت(ع) در ازای انتظار حل مشکلات مادی و استجابت حاجات قرار می‌گیرد. این گروه زیارت را در چارچوب رابطه‌ای دوسویه از جنس «خدمت-پاداش» تعریف می‌کنند.
زیارت عقلانیت¬گرا-بازاندیش: این گروه از زائران، زیارت را با نگاهی انتقادی و مبتنی بر بازاندیشی عقلانی تجربه می‌کنند و با واکاوی برخی از اعتقادات سنتی یا احکام شرعی در مورد آداب زیارت یا به‌جا آوردن نسبی اعمال و مناسک زیارت در چارچوب معیار عقل و منطبق با معیارهای انسانی، به بازتعریف معنای زیارت می‌پردازد. تجربه زیارت برای این گروه از زائران تجربه‌ای توأم با بازاندیشی مداوم است.<ref>[[پویافر، «سنخ‌شناسی زیارت؛ مطالعه‌ای در میان زایران حرم رضوی»، ۱۳۹۷ش، ص۱۰۳-۱۰۲.|https://ensani.ir/fa/article/419173/%D8%B3%D9%86%D8%AE-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AD%D8%B1%D9%85-%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C]]</ref>
===زیارت عقلانیت¬گرا-بازاندیش===
این گروه از زائران، زیارت را با نگاهی انتقادی و مبتنی بر بازاندیشی عقلانی تجربه می‌کنند و با واکاوی برخی از اعتقادات سنتی یا احکام شرعی در مورد آداب زیارت یا به‌جا آوردن نسبی اعمال و مناسک زیارت در چارچوب معیار عقل و منطبق با معیارهای انسانی، به بازتعریف معنای زیارت می‌پردازد. تجربه زیارت برای این گروه از زائران تجربه‌ای توأم با بازاندیشی مداوم است.<ref>[[پویافر، «سنخ‌شناسی زیارت؛ مطالعه‌ای در میان زایران حرم رضوی»، ۱۳۹۷ش، ص۱۰۳-۱۰۲.|https://ensani.ir/fa/article/419173/%D8%B3%D9%86%D8%AE-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AD%D8%B1%D9%85-%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C]]</ref>


==زیارت؛ حق مشترک مردان و زنان<ref group="دیدگاه">عبارت حق مشترک مردان و زنان حذف شود</ref> در اسلام==
==زیارت؛ حق مشترک مردان و زنان<ref group="دیدگاه">عبارت حق مشترک مردان و زنان حذف شود</ref> در اسلام==