بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
=='''انگیزه سفر'''== | =='''انگیزه سفر'''== | ||
اهداف سفر را به صورت علمی در هشت دسته اصلی گردش و تفریح، دیدار دوستان و بستگان، زیارت، درمان، خرید، آموزش، کسبوکار و مأموریت شغلی و سایر اهداف طبقهبندی کرد.<ref>نتايج آمارگيري از گردشگران ملي، ۱۴۰۰ش، ص۱۲.</ref> تفریحات در گذشته عمدتاً جنبه مردانه داشته و تفریحات زنان، در سطح شرکت در مهمانیها، مجالس مذهبی زنانه و حمام و از منظر سفر در سطح رفتن به زیارت محدود میشد.<ref>[https://ensani.ir/fa/article/537888/ پوراحمد و سالاروندیان، «روند تحولات تاریخی فضاهای گذران اوقات فراغت زنان از قاجاریه تاکنون در شهر تهران»، 1391ش، ص58-57.]</ref> | |||
بیشترین سفرهای بومی با اقامت شبانه در فصل بهار سال ۱۴۰۳ش، با هدف دیدار دوستان و بستگان (۵۹%)، گردش و تفریح (۲۳%)، درمان (۸%) و زیارت (۷%) انجام پذیرفته است. سفرهای با اهداف فوق در بین زنان و مردان حدود ۹۷% از سفرها را تشکیل داده است. حدود ۳% از سفرها با سایر اهداف نظیر آموزش، خرید و کسب و کار انجام شده است.<ref>https://www.entekhab.ir/fa/news/854344/</ref> | بیشترین سفرهای بومی با اقامت شبانه در فصل بهار سال ۱۴۰۳ش، با هدف دیدار دوستان و بستگان (۵۹%)، گردش و تفریح (۲۳%)، درمان (۸%) و زیارت (۷%) انجام پذیرفته است. سفرهای با اهداف فوق در بین زنان و مردان حدود ۹۷% از سفرها را تشکیل داده است. حدود ۳% از سفرها با سایر اهداف نظیر آموزش، خرید و کسب و کار انجام شده است.<ref>https://www.entekhab.ir/fa/news/854344/</ref> | ||
=='''تحولات آماری'''== | =='''تحولات آماری'''== | ||
تحقیقات ژورنال بینالمللی گردشگری زیارتی در سال ۲۰۱۷م، نشان میدهد حدود ۳۰۰ تا ۳۳۰ میلیون گردشگر هر ساله به اماکن زیارتی مهم جهان سفر میکنند. این تعداد گردشگران تقریباً با ۶۰۰میلیون سفر زیارتی ملی و بینالمللی در خاورمیانه با میانگین رشد سالانه ۱۰درصدی بهعنوان قلب جهان اسلام، سهم قابل توجهی دارند.<ref>https://www.qotbnama.com/tourism-hospitality/tarvel-and-tourism-market/religious-tourism</ref> | |||
==='''عربستان سعودی'''=== | ==='''عربستان سعودی'''=== | ||
هر سال بیش از ۳ میلیون زائر از سراسر جهان به شهر مکه و مکانهای مذهبی آن همانند | هر سال بیش از ۳ میلیون زائر از سراسر جهان به شهر مکه و مکانهای مذهبی آن همانند مسجدالنبی، مسجدالحرام و قدمگاه ابراهیم سفر میکنند.<ref>مکارمشیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ص۱۵.</ref> آمارهای سفر زیارتی سال ۲۰۲۵م، در عربستان سعودی نشان میدهد که از مجموع ۱,۶۷۳,۲۳۰ زائر حج، ۸۷۷,۸۴۱ نفر (۵۲.۵%) مرد و ۷۹۵,۳۸۹ نفر (۴۷.۵%) زن بودند که بیانگر تعادل نسبی جنسیتی در این سفر زیارتی است.<ref>https://economic.mfa.ir/portal/newsview/769238</ref> در میان زائران ایرانی که تعدادشان به ۸۱,۴۵۰ نفر میرسید، سهم زنان با ۴۴,۵۰۰ نفر (۵۴%) نسبت به مردان با ۳۶,۹۵۰ نفر (۴۶%) بیشتر بود و کاهش یک درصدی سهم مردان نسبت به سال گذشته را نشان میداد.<ref>https://www.irna.ir/news/85820439/</ref> | ||
==='''عراق'''=== | ==='''عراق'''=== | ||
در اربعین سال ۲۰۲۴م بیش از ۲۱ میلیون و ۴۸۰ هزار و ۵۲۵ زائر از سراسر جهان به شهر عراق و عتبات مقدس سفر کردند. در اربعین سال مذکور ۳ میلیون و ۲۸۰ هزار و ۱۶۹ نفر از ایران به زیارت بارگاه امام حسین(ع) رفتند.<ref>https://www.irna.ir/news/85578453/1403</ref> مردان با سهم ۶۲% معادل ۱ میلیون و 861 هزار و 951 نفر در ثبتنام پیشتاز بودهاند، در | در اربعین سال ۲۰۲۴م بیش از ۲۱ میلیون و ۴۸۰ هزار و ۵۲۵ زائر از سراسر جهان به شهر عراق و عتبات مقدس سفر کردند. در اربعین سال مذکور ۳ میلیون و ۲۸۰ هزار و ۱۶۹ نفر از ایران به زیارت بارگاه امام حسین(ع) رفتند.<ref>https://www.irna.ir/news/85578453/1403</ref> مردان با سهم ۶۲% معادل ۱ میلیون و 861 هزار و 951 نفر در ثبتنام پیشتاز بودهاند، در حالیکه سهم زنان ۳۷% برابر با ۱ میلیون و 127 هزار و 943 نفر بوده است.<ref>https://www.asriran.com/fa/news/992107/1403</ref> | ||
==='''ایران'''=== | ==='''ایران'''=== | ||
در ایران، حرم امام رضا(ع) در مشهد با جذب سالانه بیش از ۳۰ میلیون زائر مهمترین مقصد زیارتی کشور محسوب میشود و در رتبهبندی سفرهای زیارتی داخلی، همواره در جایگاه اول یا دوم قرار دارد. شهر قم نیز با میزبانی میلیونها زائر در سال، به ویژه در مناسبتهایی مانند نیمه شعبان، جایگاه هفتم یا بالاتر را در سفرهای زیارتی به خود اختصاص داده است. در طی سالهای ۱۳۹۱ تا | در ایران، حرم امام رضا(ع) در مشهد با جذب سالانه بیش از ۳۰ میلیون زائر مهمترین مقصد زیارتی کشور محسوب میشود و در رتبهبندی سفرهای زیارتی داخلی، همواره در جایگاه اول یا دوم قرار دارد. شهر قم نیز با میزبانی میلیونها زائر در سال، به ویژه در مناسبتهایی مانند نیمه شعبان، جایگاه هفتم یا بالاتر را در سفرهای زیارتی به خود اختصاص داده است. در طی سالهای ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۳ش، در شهر مشهد و قم، ۸ تا ۱۱% مسافران در فصل بهار و ۱۴ تا ۱۶% در فصل تابستان به این شهرها سفر کردهاند که میزان فراوانی از کل سفرهای کل کشور است.<ref>[https://jisr.ut.ac.ir/article_65250.html رضویزاده، «ادراک و تجربه زیسته زائران پیاده ایرانی در عراق (مورد مالعه: پیادهروی اربعین آذر ۱۳۹۳-عراق»، ۱۳۹۶ش، ص۵۹۷.]</ref> شمار زیادی از مردم نیز به دیگر زیارتگاهها همانند قدمگاه امام رضا(ع) در نیشابور و بیتالنور بهعنوان قدمگاه حضرت معصومه(س) در قم یا نظایر آن سفر میکنند<ref>[https://ensani.ir/fa/article/383955/ خانمحمدی و مؤذن، «انسانشناسی قدمگاه (مطالعه موردی بیتالنور)، ۱۳۹۴ش، ص۱۰.]</ref>؛ بهطوریکه مجموع زائران در سطح کشور حدود ۵۰ تا ۶۰ میلیون نفر تخمین زده میشوند.<ref>https://fa.shafaqna.com/news/2017861/</ref> | ||
=='''دیدگاهها'''== | =='''دیدگاهها'''== | ||
براساس دیدگاه فرآیندی-تفسیری وایدرکر و توجه به بُعد فردی و روانشناختی، زیارت را سفر آیینی تحولآفرین با یک هدف مقدس میداند که فرد را از طریق فرآیندهای درونی به بینشهای جدید و رستگاری میرساند.<ref>Wiederkehr, Behold Your Life: A Pilgrimage Through Your Memories, 2001, p.56.</ref> | براساس دیدگاه فرآیندی-تفسیری وایدرکر و توجه به بُعد فردی و روانشناختی، زیارت را سفر آیینی تحولآفرین با یک هدف مقدس میداند که فرد را از طریق فرآیندهای درونی به بینشهای جدید و رستگاری میرساند.<ref>Wiederkehr, Behold Your Life: A Pilgrimage Through Your Memories, 2001, p.56.</ref> | ||
در مقابل، روبر لانکوار با رویکرد جامعهشناختی و توجه | در مقابل، روبر لانکوار با رویکرد جامعهشناختی و توجه به بُعد جمعی و نهادی بر سازمانیافتگی زیارت در نظام پیچیدهای از رمزها، آیینها و رفتارهای نهادی تأکید دارد. النکوار بر وجه معنایی و مناسکی مبتنی بر دین در زیارت و سفر مذهبی تأکید دارد و آن را در پیوند با ابژه زیارت (شی یا رویداد یا مکان) میداند.<ref>لانکوار، جامعهشناسی جهانگردی و مسافرت، ۱۳۸۱ش، ص۳۸.</ref> | ||
جاستین دگانس با تکمیل این دیدگاهها و از منظر بُعد نمادین زیارت، ابژههای زیارتی را نه دارای ارزش ذاتی، بلکه به عنوان واسطههایی برای تجربه نیروهای ماورایی تحلیل میکند.<ref>Digance, “Pilgrimage at Contested Sites”, 2003, p.149.</ref> | جاستین دگانس با تکمیل این دیدگاهها و از منظر بُعد نمادین زیارت، ابژههای زیارتی را نه دارای ارزش ذاتی، بلکه به عنوان واسطههایی برای تجربه نیروهای ماورایی تحلیل میکند.<ref>Digance, “Pilgrimage at Contested Sites”, 2003, p.149.</ref> | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
==='''ادیان ابراهیمی'''=== | ==='''ادیان ابراهیمی'''=== | ||
ادیان ابراهیمی در الهیات سفر زیارتی، اگرچه تفاوتهایی دارند، اما همگی بر سه عنصر مشترکِ تقدس مکان، تجربه امر قدسی، و تأثیرات اجتماعی-روانی زیارت تأکید میکنند. این مقاصد نه تنها کارکرد دینی، بلکه نقش مهمی در بازتولید هویتهای جنسیتی، تقسیمبندی نقشهای مذهبی | ادیان ابراهیمی در الهیات سفر زیارتی، اگرچه تفاوتهایی دارند، اما همگی بر سه عنصر مشترکِ تقدس مکان، تجربه امر قدسی، و تأثیرات اجتماعی-روانی زیارت تأکید میکنند. این مقاصد نه تنها کارکرد دینی، بلکه نقش مهمی در بازتولید هویتهای جنسیتی، تقسیمبندی نقشهای مذهبی بر اساس جنسیت و تداوم سنتهای مذهبی جنسیتمحور ایفا میکنند.<ref>جنکینز، هویت اجتماعی، ۱۳۸۱ش، ص۲۶۰-۲۵۵.</ref> | ||
===='''اسلام'''==== | ===='''اسلام'''==== | ||
در اسلام نمونه بارز آن برای زنان و مردان، عربستان سعودی شامل شهرهای مکه و مدینه، بهویژه قبرستان بقیع بهعنوان مدفن چهار امام شیعه میباشد.<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۷، ص۱۳۷.</ref> در عراق، شهرهای مقدس کربلا (حرم امام حسین(ع) و حضرت ابوالفضلالعباس(ع))، نجف (حرم امام علی(ع))، سامرا (حرم امام هادی(ع) و امام عسکری(ع))، کاظمین (حرم امام کاظم(ع) و امام جواد(ع)) و کوفه (مسجد کوفه) بهعنوان اصلیترین کانونهای سفر زیارتی جهان تشیع محسوب میگردند. در ایران نیز شهر مشهد با وجود حرم مطهر امام رضا(ع) و شهر قم با وجود حرم حضرت معصومه(س)، شهر شیراز و شهر ری به ترتیب با وجود حرم شاهچراغ و حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) بهعنوان مهمترین قطب سفر زیارتی کشور از جایگاه ویژهای برخوردار هستند.<ref>[https://jap.isca.ac.ir/article_74126.html غلامی جلیسه، «چاپ نوشت (3): طومارهای زیارتی چاپ سنگی از هونولولو تا قم»، ۱۴۰۱ش، ص۱۱۹.]</ref> | در اسلام نمونه بارز آن برای زنان و مردان، عربستان سعودی شامل شهرهای مکه و مدینه، بهویژه قبرستان بقیع بهعنوان مدفن چهار امام شیعه میباشد.<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۷، ص۱۳۷.</ref> در عراق، شهرهای مقدس کربلا (حرم امام حسین(ع) و حضرت ابوالفضلالعباس(ع))، نجف (حرم امام علی(ع))، سامرا (حرم امام هادی(ع) و امام عسکری(ع))، کاظمین (حرم امام کاظم(ع) و امام جواد(ع)) و کوفه (مسجد کوفه) بهعنوان اصلیترین کانونهای سفر زیارتی جهان تشیع محسوب میگردند. در ایران نیز شهر مشهد با وجود حرم مطهر امام رضا(ع) و شهر قم با وجود حرم حضرت معصومه(س)، شهر شیراز و شهر ری به ترتیب با وجود حرم شاهچراغ و حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) بهعنوان مهمترین قطب سفر زیارتی کشور از جایگاه ویژهای برخوردار هستند.<ref>[https://jap.isca.ac.ir/article_74126.html غلامی جلیسه، «چاپ نوشت (3): طومارهای زیارتی چاپ سنگی از هونولولو تا قم»، ۱۴۰۱ش، ص۱۱۹.]</ref> | ||
در اسلام بر سر به قصد زیارت مکانهای مذهبی تأکید شده است و جز افراد محدودی همچون ابن تیمیه که زیارت را بدعت و سفر زیارتی را حرام دانسته است<ref>زارعی سبزواری، زیارت در نگاه شریعت، ۱۳۸۶ش، ص۲۰.</ref>، فقهای شیعه<ref>بحرانی، عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال، ۱۴۱۳ق، ج۱۱، ص۲۶۸.</ref> و علمای اهلسنت<ref>شرنبلانی، حاشیه علیمراقی الفلاح، شرح نور الایضاح، بیتا، ج۲، ص۱۹؛ حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۳۷۷.</ref> سفر به قصد زیارت را جایز دانستهاند.<ref>اردبیلی، مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد الأذهان، ج۲، ص۴۸۹.</ref> هیچ روایتی از پیامبر(ص) مبنی بر عدم جواز زیارت قبور به طور عام و حضور زنان زائر در اماکن مقدس و | در اسلام بر سر به قصد زیارت مکانهای مذهبی تأکید شده است و جز افراد محدودی همچون ابن تیمیه که زیارت را بدعت و سفر زیارتی را حرام دانسته است<ref>زارعی سبزواری، زیارت در نگاه شریعت، ۱۳۸۶ش، ص۲۰.</ref>، فقهای شیعه<ref>بحرانی، عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال، ۱۴۱۳ق، ج۱۱، ص۲۶۸.</ref> و علمای اهلسنت<ref>شرنبلانی، حاشیه علیمراقی الفلاح، شرح نور الایضاح، بیتا، ج۲، ص۱۹؛ حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۳۷۷.</ref> سفر به قصد زیارت را جایز دانستهاند.<ref>اردبیلی، مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد الأذهان، ج۲، ص۴۸۹.</ref> هیچ روایتی از پیامبر(ص) مبنی بر عدم جواز زیارت قبور به طور عام و حضور زنان زائر در اماکن مقدس و زیارتگاهها به طور خاص وجود ندارد و با توجه به صراحت در روایات، تفاوتی میان مردان و زنان نیست. | ||
زنان در سفر زیاتی به مکانهای مذهبی، تجربه خود را از طریق چهار فرآیند کلیدی «خودتعلیقی» برای رهایی از محدودیتهای جنسیتی، «مشروعیتیابی» با استناد به الگوهای زنانه در تاریخ تشیع، «غیبت مشروع» از فضای رسمی برای خلق فضاهای خودمختار، و «عاملیت در گفتمان ظهور» برای بازتعریف نقشهای جنسیتی بازمیسازند. این مناسک، هم ساختارهای جنسیتی را به چالش میکشد و هم اشکال جدیدی از سوژگی زنانه را در چارچوب مذهبی ممکن میسازد.<ref>[https://www.m-begha.ir/article_191987.html آبیار، «برساخت هویت اجتماعی زنان در کنش زیارت (مورد مطالعه پیادهروی اربعین»، ۱۴۰۲ش، ص۱۲۷.]</ref> | زنان در سفر زیاتی به مکانهای مذهبی، تجربه خود را از طریق چهار فرآیند کلیدی «خودتعلیقی» برای رهایی از محدودیتهای جنسیتی، «مشروعیتیابی» با استناد به الگوهای زنانه در تاریخ تشیع، «غیبت مشروع» از فضای رسمی برای خلق فضاهای خودمختار، و «عاملیت در گفتمان ظهور» برای بازتعریف نقشهای جنسیتی بازمیسازند. این مناسک، هم ساختارهای جنسیتی را به چالش میکشد و هم اشکال جدیدی از سوژگی زنانه را در چارچوب مذهبی ممکن میسازد.<ref>[https://www.m-begha.ir/article_191987.html آبیار، «برساخت هویت اجتماعی زنان در کنش زیارت (مورد مطالعه پیادهروی اربعین»، ۱۴۰۲ش، ص۱۲۷.]</ref> | ||
===='''مسیحیت'''==== | ===='''مسیحیت'''==== | ||
زیارت و سفر زیارتی یکی از اصول و سنتها برای پیروان آیین مسیحیت و به خصوص کاتولیکها است. سفر زیارتی در قرون وسطی برای زنان دهقان نه تنها فرصتی برای رهایی موقت از ستم فئودالها بود، بلکه فضایی بینظیر برای کسب استقلال نسبی در سفرهای طولانی مانند مسیر سانتیاگو محسوب میشد. اگرچه این سفرها با چالشهای جنسیتی همراه بود، اما به زنان امکان میداد نقشهای سنتی را پشت سر گذارند و هویت دینی مستقلی برای خود بسازند.<ref>Cain, “Jerome's epitaphium paulae: Hagiography, pilgrimage, and the cult of Saint Paula”, 2010, p.108-109.</ref> کلیسای مقبره مقدس در اورشلیم بهعنوان مکان رستاخیز، عمدتاً بر روایت مردانه مسیح متمرکز است، در | زیارت و سفر زیارتی یکی از اصول و سنتها برای پیروان آیین مسیحیت و به خصوص کاتولیکها است. سفر زیارتی در قرون وسطی برای زنان دهقان نه تنها فرصتی برای رهایی موقت از ستم فئودالها بود، بلکه فضایی بینظیر برای کسب استقلال نسبی در سفرهای طولانی مانند مسیر سانتیاگو محسوب میشد. اگرچه این سفرها با چالشهای جنسیتی همراه بود، اما به زنان امکان میداد نقشهای سنتی را پشت سر گذارند و هویت دینی مستقلی برای خود بسازند.<ref>Cain, “Jerome's epitaphium paulae: Hagiography, pilgrimage, and the cult of Saint Paula”, 2010, p.108-109.</ref> کلیسای مقبره مقدس در اورشلیم بهعنوان مکان رستاخیز، عمدتاً بر روایت مردانه مسیح متمرکز است، در حالیکه مکانهای مرتبط با مریم مقدس (لورد، فاتیما) به کانونهای زیارتی زنان تبدیل شدهاند. سانتیاگو دِ کومپوستلا در اسپانیا، با تأکید بر سنت یعقوب، الگوی زیارتی مردانه را تقویت میکند، اما در عمل شاهد مشارکت چشمگیر زنان زائر بوده است. واتیکان بهعنوان مرکز قدرت مردانه کلیسای کاتولیک، در تقابل با زیارتگاههای ماریانی قرار میگیرد که به زنان فضایی برای ابراز دینداری میدهند.<ref>Vukoniã, “Sacred Places and Tourism in the Roman Catholic Tradition”, Tourism, Religion and Spiritual Journeys, 2006, p. 243.</ref> | ||
===='''یهودیت'''==== | ===='''یهودیت'''==== | ||
سفر زیارتی به زیارتگاههای یهودیت مانند اورشلیم، دیوار ندبه و کوه سینا، ساختارهای جنسیتی سنتی را بازتولید میکنند، اما همزمان فضاهایی برای بازتعریف نقش زنان ایجاد مینمایند.<ref>دقیقیان، نردبانی به آسمان: نیایشگاه در تاریخ و فلسفه یهود، ۱۳۷۹ش، ص۱۳۵-۱۳۱.</ref> دیوار ندبه به شدت تحت کنترل نهادهای مذهبی سنتی است که عبادت زنان و مردان را به صورت جداگانه سازماندهی میکنند. بخش زنان تنها یکششم فضای عبادتی را تشکیل میدهد، که نشاندهنده نابرابری ساختاری است. تفکیک جنسیتی در دیوار ندبه و تمرکز مردانه بر کوه سینا با تلاشهای فمینیستی یهودی برای بازخوانی نقش زنان در این مکانها مواجه شده است. سفر به زیارتگاههای یهودی بهعنوان عرصهای برای همبستگی و تضاد بین سنت و تجدد عمل میکنند و تجربه زنان در این فضاها نشاندهنده پویایی پیچیدهای است که هم بازتولید و هم مقاومت را | سفر زیارتی به زیارتگاههای یهودیت مانند اورشلیم، دیوار ندبه و کوه سینا، ساختارهای جنسیتی سنتی را بازتولید میکنند، اما همزمان فضاهایی برای بازتعریف نقش زنان ایجاد مینمایند.<ref>دقیقیان، نردبانی به آسمان: نیایشگاه در تاریخ و فلسفه یهود، ۱۳۷۹ش، ص۱۳۵-۱۳۱.</ref> دیوار ندبه به شدت تحت کنترل نهادهای مذهبی سنتی است که عبادت زنان و مردان را به صورت جداگانه سازماندهی میکنند. بخش زنان تنها یکششم فضای عبادتی را تشکیل میدهد، که نشاندهنده نابرابری ساختاری است. تفکیک جنسیتی در دیوار ندبه و تمرکز مردانه بر کوه سینا با تلاشهای فمینیستی یهودی برای بازخوانی نقش زنان در این مکانها مواجه شده است. سفر به زیارتگاههای یهودی بهعنوان عرصهای برای همبستگی و تضاد بین سنت و تجدد عمل میکنند و تجربه زنان در این فضاها نشاندهنده پویایی پیچیدهای است که هم بازتولید و هم مقاومت را دربر میگیرد.<ref>Davidson and et. al., Pilgrimage: from the Ganges to Graceland, 2002, p. 295.</ref> | ||
==='''ادیان غیرابراهیمی'''=== | ==='''ادیان غیرابراهیمی'''=== | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
===='''بودائیسم'''==== | ===='''بودائیسم'''==== | ||
چهار مکان اصلی زیارتی بوداییان، لومبینی (تولد)، بودگایا (روشنشدگی)، سارنات (اولین موعظه) و کوشینگار (وفات) نه تنها نقاط عطف زندگی بودا را نشان میدهند، بلکه بازتابی از ساختارهای جنسیتی در سنت سفر زیارتی بودایی هستند.<ref>[https://sanad.iau.ir/fa/Journal/jrs/Article/830368 شرفایی و اکبری چناری، «سفر و زیارت در ادیان: مطالعه تطبیقی»، ۱۴۰۲ش، ص۱۳۳-۱۳۲.]</ref> در | چهار مکان اصلی زیارتی بوداییان، لومبینی (تولد)، بودگایا (روشنشدگی)، سارنات (اولین موعظه) و کوشینگار (وفات) نه تنها نقاط عطف زندگی بودا را نشان میدهند، بلکه بازتابی از ساختارهای جنسیتی در سنت سفر زیارتی بودایی هستند.<ref>[https://sanad.iau.ir/fa/Journal/jrs/Article/830368 شرفایی و اکبری چناری، «سفر و زیارت در ادیان: مطالعه تطبیقی»، ۱۴۰۲ش، ص۱۳۳-۱۳۲.]</ref> در حالیکه این مکانها عمدتاً تحت مدیریت مردانه و راهبان قرار دارند، زیارتگاههایی مانند معبد مایادوی در لومبینی (مربوط به مادر بودا) یا پاگودای شویداگون با نقش پررنگ زنان در نذورات فضاهایی برای مشارکت زنان ایجاد کردهاند. این تقابل، هم حفظ سلسله مراتب جنسیتی سنتی و هم امکان بازتعریف نقش زنان در سفرهای زیارتی آیین بودا را نشان میدهد.<ref>Jutla, “Pilgrimage in Sikh Religion”, Tourism, Religion and Spiritual Journeys, 2006, p 209-210.</ref> | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
