دوستی دختر و پسر: تفاوت میان نسخه‌ها

مراد از ختر و پسر، افراد نوجوان و جوان مجرد از دو جنس مخالف است. دوستی دختر و پسر مفهوم ناظر به سطحی از روابط میان آنها است که در آن بر خلاف انواع روابط دیگری از قبیل تحصیل و کار که برای امور غیر جنسی صورت می‌گیرد، نفس رابطه در آن موضوعیت داشته و در واقع الگوی ارتباط برای ارتباط است که در قالب آن طیف وسیعی از عواطف و در پاره‌ای موارد، رفتارهای جنسی نیز در اشکال و مراتب گوناگون آن مبادله می‌شود.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6432/6666/78768/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D9%88-%D9%BE%D8%B3%D8%B1 «نگاه ویژه؛ بازخوانی روابط دختر و پسر»، پایگاه اطلاع رسانی حوزه.]</ref> روابط دختر و پسر از مفاهیم اخلاق کاربردی و از مسائل مربوط به اخلاق جنسی است.<ref>[https://www.jahannews.com/analysis/348493/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D9%BE%D8%B3%D8%B1-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AE%D8%AA%D9%84%D9%81 «روابط دختر و پسر از دیدگاه‌های مختلف»، وب‌سایت خبری جهان امروز.]  </ref> رابطه دختر و پسر در نگرش اسلام؛ به دو نوع حلال و حرام تقسیم می‌شود، دوستی آنها به‌دلیل عدم انطباق با موازن شرعی، ناهنجاری و حرام به‌شمار می‌آید.<ref> [https://jafarhashemlou.blogfa.com/post/2585 هاشملو، «روانشناسی دینی روابط دختر و پسر»، وب‌سایت روانشناسی هاشملو.]</ref>  

در ارتباط به پدیده دوستی دختر و پسر در جهان اسلام نیز دو نگاه متعارض وجود دارد؛ اندیشمندان متجدد؛ آن را پدیده طبیعی و از الزامات تجدد تلقی کرده و از نشانه‌های بلوغ فکری و رشد شخصیت افراد می‌دانند؛ اما متفکرین مسلمان آن را هنجارشکنی و در تقابل با ارزش‌های دینی اخلاقی و دارای پیامدهای سنگینی برای عفت عمومی و استحکام نهاد خانواده دانسته و خواهان مدیریت رابطه دختران و پسران هستند.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6432/6666/78768/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D9%88-%D9%BE%D8%B3%D8%B1 «نگاه ویژه؛ بازخوانی روابط دختر و پسر»، پایگاه اطلاع رسانی حوزه.]</ref>

از منظر برخی محققین؛ افزایش دوستی دختر و پسر در کشورهای اسلامی متأثر از فرهنگ تجدد در سطوح و ابعاد مختلف حیات اجتماعی است که عمده‌ترین آن‌ها عبارتند از: تسهیل روابط دختر و پسر در فضاهای عمومی، توسعه وسایل ارتباط جمعی، تغییر در گروه‌های مرجع جوانان، بالا رفتن سن ازدواج، حاکمیت روحیه فردگرایی و تغییر نگاه دختران و پسران به مقوله ازدواج، بحران هویت و ناکامی خانواده‌ها و دیگر نهادهای مربوطه در پرورش سالم جوانان.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6432/6666/78768/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D9%88-%D9%BE%D8%B3%D8%B1 «نگاه ویژه؛ بازخوانی روابط دختر و پسر»، پایگاه اطلاع رسانی حوزه.]</ref>  

مجموعه این عوامل که ناشی از تغییر در نظام فرهنگی است، مناسبات دختران و پسران در جوامع اسلامی را متحول ساخته است؛ در جوامع دینی، سفارش به صبر جنسی و پایین بودن سن ازدواج موجب می‌شود که دوستی دختر و پسر موضوعیت جدی نیابد؛ اما اباحه‌گری در فرهنگ جدید، خویشتن‌داری جنسی را تضعیف کرده، با تسهیل روابط جنسی و متراکم ساختن فضاهای عمومی با جذابیت‌های جنسی، دختران و پسران را وادار به ایجاد رابطه دوستی می‌کند.<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، راهبردهای تحکیم خانواده، 1395ش، ص54.</ref>  

برخی محققین اختلال در جامعه‌پذیری جنسیتی را عنصر مبنایی در شیوع دوستی دختر و پسر دانسته و بر این امر تأکید دارند که اگر پسران و دختران متناسب با ارزش‌های اسلامی، جامعه‌پذیر شوند در مناسبات اجتماعی با همدیگر حریم‌ها را حفظ می‌کنند.<ref>[https://jafarhashemlou.blogfa.com/post/2585 هاشملو، «روانشناسی دینی روابط دختر و پسر»، وب‌سایت روانشناسی هاشملو.]</ref>   

اسلام برای زنان و مردان حریم قایل است و بر اساس اصل محرمیت روابط آنها را تعریف کرده و بر حفظ حریم تأکید دارد. حریم نگه داشتن میان زن و مرد نامحرم از احکام الزامی اسلام بوده و حفظ حریم را برای تمام نامحرمان به‌ویژه جوانان ضروری می‌داند؛ زیرا تمایلات جنسی در آنها شدیدتر است و اگر حریم‌ها رعایت نشود ممکن است منجر به ارتکاب حرام شود؛ چون دختر و پسر نامحرم به‌بهانه‌های مختلف با هم آشنا می‌شوند اگر مراقب نباشند به‌تدریج تحت تأثیر تمایلات جنسی، وابستگی عاطفی به‌همدیگر پیدا کرده، عفت و طهارت‌شان به مخاطره می‌افتد.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/387280/%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D8%A8%D8%A7-%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%85-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85 «حریم روابط با نامحرم از نگاه اسلام»، وب‌سایت خبرگزاری حوزه.] </ref>   

در اسلام اموری از قبیل نگاه شهوانی،<ref> سوره نور، آیه 31-30.</ref> لمس کردن<ref>طبرسی، مکارم الأخلاق، 1370ش، ص430. </ref> و خلوت کردن با نامحرم،<ref>ابن‌بابویه، من لایحضره الفقیه، 1413ق، ج‏3، ص252.</ref> شکستن حریم و حرام دانسته می‌شود. از آنجایی که دوستی دختر و پسر مستلزم مجموع یا برخی از این محرمات بوده و تمهید کننده مفسده اخلاقی است نیز حرام به‌شمار می‌آید. بنابراین؛ اسلام با ارتباط کاری دختر و پسر با حفظ حریم مخالف نیست؛ منتها برای حفظ پاکی و سلامت دختر و پسر بر حفظ حریم تأکید کرده و اجازه نمی‌دهد که حریم قدسی دختر، خدشه‌دار یا پسر از دایره عفت خارج شود.<ref>[https://jafarhashemlou.blogfa.com/post/2585 هاشملو، «روانشناسی دینی روابط دختر و پسر»، وب‌سایت روانشناسی هاشملو.]</ref>

دوستی دختر و پسر پیامدهای سنگینی برای خود آن‌ها و جامعه اسلامی دارد که مهم‌ترین آنها عبارتند از: ترویج هنجارشکنی دینی؛ گسست در روابط خانوادگی؛ افزایش آسیب‌های روحی روانی؛ بحران اخلاق در نسل آینده؛ کسب عادت ثانویه به ارتباط با جنس مخالف؛ نهادینه شدن روابط دختر و پسر و رواج الگوهای همزیستی غیر خانوادگی.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6432/6666/78768/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D9%88-%D9%BE%D8%B3%D8%B1 «نگاه ویژه؛ بازخوانی روابط دختر و پسر»، پایگاه اطلاع رسانی حوزه.]</ref> از منظر برخی محققین؛ آزادی روابط دختر و پسر به همان میزان که گرایش به اصل ازدواج را تضعیف می‌کند، نقش تعیین کننده در تسریع فروپاشی خانواده و اخلاق جنسی در جامعه نیز دارد.<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، راهبردهای تحکیم خانواده، 1395ش، ص58.</ref>  

برخی محققین برای کنترل روابط دختر و پسر متناسب با فرهنگ اسلامی راهکارهایی ارائه داده‌اند که برخی از آنها عبارتند از: توسعه پژوهش‌های لازم به‌منظور درک دقیق از وضعیت موجود و میزان شیوع آن در جامعه؛ سیاست‌گذاری در جهت کاهش سن ازدواج؛ تسهیل ازدواج و تنوع الگوهای آن؛ تقویت هویت و احیای مرجعیت‌های گذشته؛ احیاء باورهای بنیادین دینی؛ بازترسیم شاخص‌های رشد فرهنگی اجتماعی و اصلاح نظام آموزشی.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6432/6666/78768/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D9%88-%D9%BE%D8%B3%D8%B1 «نگاه ویژه؛ بازخوانی روابط دختر و پسر»، پایگاه اطلاع رسانی حوزه.]</ref>