بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
عموما در همه ادیانی که به داستان خلقت پدر و مادر بشر پرداخته اند، شیوه و جریان خلقت آنها را زمینه ساز تفاوت در هویت و منزلت و حقوق زن دانسته اند. بنابراین داستان خلقت نخستین زن و مرد و شیوه خلقت آنها حداقل به خاطر دلالت های نمادینی که نسبت به هویت ، منزلت و حقوق زن و مرد پی ریزی می کند با اهمیت تلقی می شود. این داستان در سه دین زرتشت ، مسیحیت و یهودیت به عنوان ادیانی که به الهی بودن رسمیت یافته اند، قابل پی گیری است. | عموما در همه ادیانی که به داستان خلقت پدر و مادر بشر پرداخته اند، شیوه و جریان خلقت آنها را زمینه ساز تفاوت در [[هویت]] و [[منزلت]] و [[حقوق زن]] دانسته اند. بنابراین داستان خلقت نخستین زن و مرد و شیوه خلقت آنها حداقل به خاطر دلالت های نمادینی که نسبت به هویت ، منزلت و حقوق زن و مرد پی ریزی می کند با اهمیت تلقی می شود. این داستان در سه دین زرتشت ، مسیحیت و یهودیت به عنوان ادیانی که به الهی بودن رسمیت یافته اند، قابل پی گیری است. | ||
==خلقت انسان در زرتشت== | ==خلقت انسان در زرتشت== | ||
داستان خلقت اولین انسان در کتب مقدس زرتشتیان اندکی مبهم و پیچیده است. در اوستای موجود به عنوان کتاب اصلی مطالب چندانی در این زمینه وجود ندارد، ولی در دیگر کتب مقدس فرعی زرتشتیان مباحث متفاوتی در این زمینه مطرح شده است. | داستان خلقت اولین انسان در کتب مقدس زرتشتیان اندکی مبهم و پیچیده است. در اوستای موجود به عنوان کتاب اصلی مطالب چندانی در این زمینه وجود ندارد، ولی در دیگر کتب مقدس فرعی زرتشتیان مباحث متفاوتی در این زمینه مطرح شده است. | ||
برابر عقايد زردشتيان «نخستين انسان» کيومرث (در پهلوي گيومرت يا گيومَرد) نام دارد. اين نام در اصل به معني '''«زندگي ميرا»''' است و در برابر '''«زندگي ناميرا»''' که خاص توصيف خدايان است، در تسميه '''«نخستين انسان»''' به کار رفته است. کيومرث ششمين مخلوق از آفريدگان ششگانه (گاهي هفتگانه) اورمزد (خدای زرتشتیان) است. چگونگي آفرينش او در کتاب هاي پهلوي زرتشتي و نيز در منابع دوران اسلامي که اطلاعات آنها اساساً مبتني بر ترجمه | برابر عقايد زردشتيان «نخستين انسان» کيومرث (در پهلوي گيومرت يا گيومَرد) نام دارد. اين نام در اصل به معني '''«زندگي ميرا»''' است و در برابر '''«زندگي ناميرا»''' که خاص توصيف خدايان است، در تسميه '''«نخستين انسان»''' به کار رفته است. کيومرث ششمين مخلوق از آفريدگان ششگانه (گاهي هفتگانه) اورمزد (خدای زرتشتیان) است. چگونگي آفرينش او در کتاب هاي پهلوي زرتشتي و نيز در منابع دوران اسلامي که اطلاعات آنها اساساً مبتني بر ترجمه خداي نامه پهلوي به عربي بوده آمده است. داستان کيومرث در کتاب پهلوي «دين کرد» آمده است. کيومرث در اوستا با صفت «نخست انديش» آمده است زيرا نخستين کسي است که پيام اهورامزدا را دريافت کرد. بنابر اسطوره خلقت زرتشتي، اهورامزدا کيومرث را در مدت هفتاد روز آفريد(بندهش، فصل يک الف، بند بيست و يک). خلقت او در سه هزاره دوم از عمر دوازده هزار ساله عالم انجام پذيرفت. | ||
نخست اورمزد از روشني بي آغاز(ازلي) «هيأت آتش» را آفريد و کيومرث را به اين شکل خلق کرد (دادستان دينيگ، پرسش63، بند3). گرمي اين نور ازلي است که در نطفه آدميان وجود دارد(بندهش، فصل يک الف، بند13)، اما تن او از گل(روايات پهلوي،ص136،بند36) يا از زمين آفريده شد. شايد از اين روست که کيومرث در کتابهاي پهلوي (دينکرد،29 ،س1) و منابع دوران اسلامي لقب گلشاه(ملک الطين) دارد. <ref> . مسعودي، علي بن حسين، مروج الذهب، به كوشش باربيه دومينار، پاريس، 1874م،85؛ اصفهاني، حمزه، سني ملوک الارض والانبياء، بيروت، دارالمکتبة الحياة،1961م. فصل 16، ص 56؛ </ref> . کيومرث همچون ديگر آفريدگان اين جهاني به مدت سه هزار سال بي حرکت ماند و وظايف ديني انجام نمي داد ولي به آن مي انديشيد. در آغاز سه هزاره ي سوم اهريمن به جهان حمله کرد و از اين زمان دوران اختلاط خير و شر آغاز گشت و از آن پس کيومرث فناپذير شد. اهريمن بر آسمان و آب و زمين و گياه و گاو تاخت و همه را به بدي آلوده کرد و سرانجام توانست کیومرث را بکشد. در هنگام مرگ، او بر سمت چپ بر زمين افتاد و نطفه اش بر زمين ريخت؛ بخشي از آن را ايزد نريوسنگ برگرفت و بخشي ديگر به اسپندارمذ (ايزد بانوي زمين) سپرده شد. پس از 40سال از اين نطفه نخستين زوج بشر به نامهاي مشي و مشيانه(يا مهلي و مهلانه) به صورت ريواسي از زمين روييدند، همانند و هم بالا و به يکديگر پيوسته بودند. سپس آفريدگار در آنها جان دميد و از يکديگر جدا گشتند و به صورت انسان درآمدند. <ref> . مسعودي، همان فصل14؛ اصفهاني، همان57؛ </ref> در اين اسطوره کيومرث در واقع «پيش نمونه» انسان به شمار مي رفته است، به همين جهت توصيفي که از او شده توصيف انسان واقعي نيست؛ گفته شده است که بالا و پهناي او مساوي و به اندازه چهار ناي بوده و همچون خورشيد مي درخشيده است. <ref> . برای دیدن منابع اصلی و فرعی دین زرتشت و مستندات داستان خلقت اولیه انسان در این آیین مراجعه کنید به : مقاله «خلقت آدم ابو البشر در کتب مقدس»</ref> | نخست اورمزد از روشني بي آغاز(ازلي) «هيأت آتش» را آفريد و کيومرث را به اين شکل خلق کرد (دادستان دينيگ، پرسش63، بند3). گرمي اين نور ازلي است که در نطفه آدميان وجود دارد(بندهش، فصل يک الف، بند13)، اما تن او از گل(روايات پهلوي،ص136،بند36) يا از زمين آفريده شد. شايد از اين روست که کيومرث در کتابهاي پهلوي (دينکرد،29 ،س1) و منابع دوران اسلامي لقب گلشاه(ملک الطين) دارد. <ref> . مسعودي، علي بن حسين، مروج الذهب، به كوشش باربيه دومينار، پاريس، 1874م،85؛ اصفهاني، حمزه، سني ملوک الارض والانبياء، بيروت، دارالمکتبة الحياة،1961م. فصل 16، ص 56؛ </ref> . کيومرث همچون ديگر آفريدگان اين جهاني به مدت سه هزار سال بي حرکت ماند و وظايف ديني انجام نمي داد ولي به آن مي انديشيد. در آغاز سه هزاره ي سوم اهريمن به جهان حمله کرد و از اين زمان دوران اختلاط خير و شر آغاز گشت و از آن پس کيومرث فناپذير شد. اهريمن بر آسمان و آب و زمين و گياه و گاو تاخت و همه را به بدي آلوده کرد و سرانجام توانست کیومرث را بکشد. در هنگام مرگ، او بر سمت چپ بر زمين افتاد و نطفه اش بر زمين ريخت؛ بخشي از آن را ايزد نريوسنگ برگرفت و بخشي ديگر به اسپندارمذ (ايزد بانوي زمين) سپرده شد. پس از 40سال از اين نطفه نخستين زوج بشر به نامهاي مشي و مشيانه(يا مهلي و مهلانه) به صورت ريواسي از زمين روييدند، همانند و هم بالا و به يکديگر پيوسته بودند. سپس آفريدگار در آنها جان دميد و از يکديگر جدا گشتند و به صورت انسان درآمدند. <ref> . مسعودي، همان فصل14؛ اصفهاني، همان57؛ </ref> در اين اسطوره کيومرث در واقع «پيش نمونه» انسان به شمار مي رفته است، به همين جهت توصيفي که از او شده توصيف انسان واقعي نيست؛ گفته شده است که بالا و پهناي او مساوي و به اندازه چهار ناي بوده و همچون خورشيد مي درخشيده است. <ref> . برای دیدن منابع اصلی و فرعی دین زرتشت و مستندات داستان خلقت اولیه انسان در این آیین مراجعه کنید به : مقاله «خلقت آدم ابو البشر در کتب مقدس»</ref> | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
==مداخل مرتبط== | ==مداخل مرتبط== | ||
* [[آفرینش زن در اسلام]] | * [[آفرینش زن در اسلام]] | ||
== | ==منابع== | ||
[[رده: علوم نقلی]] | [[رده: علوم نقلی]] | ||
[[رده:شبهات زنان]] | [[رده:شبهات دینی زنان]] | ||
[[رده: خلقت زن]] | [[رده: خلقت زن]] | ||
[[رده:زن در ادیان]] | |||
