خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
==نقد== | ==نقد== | ||
دکتر محمدرضا زیبایی نژاد در گفتوگویی به نام «فمینیسم اسلامی نداریم»دلیل خود را بر رد مفهومی این گرایش، اینگونه بیان میکند: «به این دلیل واقعی که معتقدیم «فمینیسم اسلامی» با اسلام سازگاری ندارد. به بیان بهتر،نمیتوان قرائت فمینیستی از اسلام را پذیرفت. مثل این است که شخصی بگوید، من قرائت شاعرانه ای از دین دارم. تنها آنچه برای ما حجیت دارد،قرائتی است که مبنای عقلانی و شرعی داشته باشد. اما مفهوم دیگری ازفمینیسم اسلامی میتوان ابداع کرد و گفت که آیا میتوان بر اساس الگوی دینی از حقوق زنان دفاع کرد؟ که به نظر میرسد میتوان این {برداشت}را داشت؛ یعنی میتوان یک الگوی اسلامی از حقوق زنان ارائه داد. اما این تفسیر، تفسیر صحیح فمینیسم اسلامی نیست، تفسیر دفاع از حقوق زنان باادبیات اسلامی است».<ref>زیبایینژاد، محمدرضا. »گفتگو با زیبایینژاد: فمینیسم اسلامی نداریم«، بازتاب انديشه،80.</ref> | دکتر محمدرضا زیبایی نژاد در گفتوگویی به نام «فمینیسم اسلامی نداریم»دلیل خود را بر رد مفهومی این گرایش، اینگونه بیان میکند: «به این دلیل واقعی که معتقدیم «فمینیسم اسلامی» با اسلام سازگاری ندارد. به بیان بهتر،نمیتوان قرائت فمینیستی از اسلام را پذیرفت. مثل این است که شخصی بگوید، من قرائت شاعرانه ای از دین دارم. تنها آنچه برای ما حجیت دارد،قرائتی است که مبنای عقلانی و شرعی داشته باشد. اما مفهوم دیگری ازفمینیسم اسلامی میتوان ابداع کرد و گفت که آیا میتوان بر اساس الگوی دینی از حقوق زنان دفاع کرد؟ که به نظر میرسد میتوان این {برداشت}را داشت؛ یعنی میتوان یک الگوی اسلامی از حقوق زنان ارائه داد. اما این تفسیر، تفسیر صحیح فمینیسم اسلامی نیست، تفسیر دفاع از حقوق زنان باادبیات اسلامی است».<ref>زیبایینژاد، محمدرضا. »گفتگو با زیبایینژاد: فمینیسم اسلامی نداریم«، بازتاب انديشه،80.</ref> | ||
در مجموع ارزیابی و نقد نظرات مارگوت بدران، به عنوان یک فمینیست اسلامگرا و پیرو اندیشۀ فمینیسم اسلامی،را به اختصار چنین میتوان شرح داد:آنچه وی و فمینیستها تحت عنوان استنباطهای قرآنی بیان میکنند چیزی جز تفسیر به رأیهای شخصی آنها نیست و هدف اصلی آنها غیرقرآنی نشان دادن دین اسلام میباشد.به عقیده او و فمینیستها، دین اسلام و به تبع آن، جامعه اسلامی حقوق زنان را نادیده گرفته است. اما باید اذعان داشت که اسلام نه تنها حقوق زنان را پایمال نکرده، بلکه نسبت به سایر ادیان و ملل مختلف که بیشتر نگاه ابزاری به زن دارند،بیشترین جایگاه و مقام را برای زن قرار داده و تفاوت در نقش زن و مرد را نوعی نقش تکمیل کننده و نوعی برتری برای زن برشمرده است.دین اسلام نقش تعیین کننده اصلی در سرنوشت خانواده و اجتماع را متوجه زنان کرده است؛ اگر بخواهیم جایگاه و منزلت زن را در اسلام به درستی درک نمائیم، باید بدانیم | |||
که در ادیان و اندیشهها و کشورهای دیگر ارج و مقام زن چه بوده است، تا ارج وبهای ارشادات اسلامی را در اوج آن تاراندیشیها به خوبی دریابیم. قوامیت مرد نسبت به زن که از نظر او و فمینیستها تنها در مسائل مالی و آن هم تنها در زمان بارداری و پرورش فرزند است، قوامیت نیست، بلکه از نظر اسلام قوامیت مرد به معنای مسئولیت همه جانبه وی در نظام خانواده می باشد. | در مجموع ارزیابی و نقد نظرات مارگوت بدران، به عنوان یک فمینیست اسلامگرا و پیرو اندیشۀ فمینیسم اسلامی،را به اختصار چنین میتوان شرح داد:آنچه وی و فمینیستها تحت عنوان استنباطهای قرآنی بیان میکنند چیزی جز تفسیر به رأیهای شخصی آنها نیست و هدف اصلی آنها غیرقرآنی نشان دادن دین اسلام میباشد.به عقیده او و فمینیستها، دین اسلام و به تبع آن، جامعه اسلامی حقوق زنان را نادیده گرفته است. اما باید اذعان داشت که اسلام نه تنها حقوق زنان را پایمال نکرده، بلکه نسبت به سایر ادیان و ملل مختلف که بیشتر نگاه ابزاری به زن دارند،بیشترین جایگاه و مقام را برای زن قرار داده و تفاوت در نقش زن و مرد را نوعی نقش تکمیل کننده و نوعی برتری برای زن برشمرده است.دین اسلام نقش تعیین کننده اصلی در سرنوشت خانواده و اجتماع را متوجه زنان کرده است؛ اگر بخواهیم جایگاه و منزلت زن را در اسلام به درستی درک نمائیم، باید بدانیم که در ادیان و اندیشهها و کشورهای دیگر ارج و مقام زن چه بوده است، تا ارج وبهای ارشادات اسلامی را در اوج آن تاراندیشیها به خوبی دریابیم. قوامیت مرد نسبت به زن که از نظر او و فمینیستها تنها در مسائل مالی و آن هم تنها در زمان بارداری و پرورش فرزند است، قوامیت نیست، بلکه از نظر اسلام قوامیت مرد به معنای مسئولیت همه جانبه وی در نظام خانواده می باشد. | ||
در باب تفاسیر زنانه از قرآن باور فمینیستها این است که زنان با آگاهیها و سواد اولیه خود و اجتهاد از قرآن،میگویند: که جامعه اسلامی حقوق زنان را نادیده گرفته است، در صورتی که برای دستیابی به مفاهیم قرآن و استنباط از نصوص دینی باید با علم کامل و تسلط بر یک سری علوم گفته شده بتوان مدعی مفاهیم قرآن شد.از طرفی دیدگاههای مفسران مرد را، مفسران زن نیز بیان کردهاند؛ برای نمونه، بانوی اصفهانی در تفسیر آیه 34 سورۀ نساءبیان میکند که: مردان از لحاظ قوای فیزیکی و جسمی از زنان برترندو زنان به لحاظ برخورد با مسائل زندگی، احساسی و عاطفی میباشند و این برتری را به مردان داده است، که آن ادای کلام الهی است نه صرفاً آن را تحمیل عقیده مردسالارانه مفسران مرد بدانیم. <ref>بانوی اصفهانی،نصرت الامین،مخزن العرفان ج 4 ،ص 63 </ref> | در باب تفاسیر زنانه از قرآن باور فمینیستها این است که زنان با آگاهیها و سواد اولیه خود و اجتهاد از قرآن،میگویند: که جامعه اسلامی حقوق زنان را نادیده گرفته است، در صورتی که برای دستیابی به مفاهیم قرآن و استنباط از نصوص دینی باید با علم کامل و تسلط بر یک سری علوم گفته شده بتوان مدعی مفاهیم قرآن شد.از طرفی دیدگاههای مفسران مرد را، مفسران زن نیز بیان کردهاند؛ برای نمونه، بانوی اصفهانی در تفسیر آیه 34 سورۀ نساءبیان میکند که: مردان از لحاظ قوای فیزیکی و جسمی از زنان برترندو زنان به لحاظ برخورد با مسائل زندگی، احساسی و عاطفی میباشند و این برتری را به مردان داده است، که آن ادای کلام الهی است نه صرفاً آن را تحمیل عقیده مردسالارانه مفسران مرد بدانیم. <ref>بانوی اصفهانی،نصرت الامین،مخزن العرفان ج 4 ،ص 63 </ref> | ||
در باب حجاب؛ حدود پوشش در دین اسلام برگرفته و ِ منطبق با قرآن و سنت پیامبر و سخنان ائمه میباشد؛ برای نمونه در آیه« قُل لِّلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّواْ مِنْ أَبْصَرِهِمْ وَ یَحْفَظُواْ فُرُوجَهُمْ ذَلِکَ أَزْکَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِمَا یَصْنَعُونَ»<ref> نور/39</ref> ،یکی از وجوه مورد نظر در استثنای مربوط، این است: «به جز آنچه که پیداست، که همان چهرهها و دستها تا مچ، نه بیش از حد معمول» است <ref>طبرسی، تفسير جامع الجامع، ،ص ِ 190 </ref>. در جای دیگر میفرماید: يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ۚ ذَٰلِكَ أَدْنَىٰ أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ ۗ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا.» هدف از این آیه پوشاندن سر، زیر گلو و دور گردن میباشد، که این امر موجب یک نوع دورباش است و چشم طمع را از حریم آنها دور میکند.<ref> طباطبایی الميزان فی تفسير القرآن ، ج96 ،ص369 </ref> اسلام حجاب را برای زنان نه یک محدودیت بلکه یک نوع احترام و مصونیت میداند. زنان به دلیل ظرافت و زیبایی که خال در آنها پدید آورده است، آسیب پذیرترند، لذا حجاب به زن کرامت میبخشد و وی را از خطرات و آسیبهای جامعه مصون میدارد.<ref> نوری همدانی، جایگاه بانوان در اسلام، ص 310</ref> | در باب حجاب؛ حدود پوشش در دین اسلام برگرفته و ِ منطبق با قرآن و سنت پیامبر و سخنان ائمه میباشد؛ برای نمونه در آیه« قُل لِّلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّواْ مِنْ أَبْصَرِهِمْ وَ یَحْفَظُواْ فُرُوجَهُمْ ذَلِکَ أَزْکَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِمَا یَصْنَعُونَ»<ref> نور/39</ref> ،یکی از وجوه مورد نظر در استثنای مربوط، این است: «به جز آنچه که پیداست، که همان چهرهها و دستها تا مچ، نه بیش از حد معمول» است <ref>طبرسی، تفسير جامع الجامع، ،ص ِ 190 </ref>. در جای دیگر میفرماید: يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ۚ ذَٰلِكَ أَدْنَىٰ أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ ۗ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا.» هدف از این آیه پوشاندن سر، زیر گلو و دور گردن میباشد، که این امر موجب یک نوع دورباش است و چشم طمع را از حریم آنها دور میکند.<ref> طباطبایی الميزان فی تفسير القرآن ، ج96 ،ص369 </ref> اسلام حجاب را برای زنان نه یک محدودیت بلکه یک نوع احترام و مصونیت میداند. زنان به دلیل ظرافت و زیبایی که خال در آنها پدید آورده است، آسیب پذیرترند، لذا حجاب به زن کرامت میبخشد و وی را از خطرات و آسیبهای جامعه مصون میدارد.<ref> نوری همدانی، جایگاه بانوان در اسلام، ص 310</ref> | ||
از طرفی او و فمنیستهای دیگر تلاش کردند تا بستر مناسبی برای وارد کردن افکار غربی به جامعه اسلامی فراهم آورده و دین اسلام را نوعی تحمیل عقیده بر مسلمانان جلوه دهند، اما با بررسیهای انجام شده مشخص شد که دین اسلام نه تنها تحمیل عقیده نیست، بلکه متعادلترین دین است؛ زیرا مرجع اصلی آن قرآن و معصومین | |||
از طرفی او و فمنیستهای دیگر تلاش کردند تا بستر مناسبی برای وارد کردن افکار غربی به جامعه اسلامی فراهم آورده و دین اسلام را نوعی تحمیل عقیده بر مسلمانان جلوه دهند، اما با بررسیهای انجام شده مشخص شد که دین اسلام نه تنها تحمیل عقیده نیست، بلکه متعادلترین دین است؛ زیرا مرجع اصلی آن قرآن و معصومین میباشد. | |||
==دائره المعارف قرآن لیدن== | ==دائره المعارف قرآن لیدن== |