بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
آمنه، پس از مرگ پدر،در دامان تربیت مادر و زیر سایه دو برادرش، سیداسماعیل، که در آن روز شانزده ساله بود و سید محمد باقر صدرکه سه سال بیشتر نداشت، زندگی می کرد. آنچه بیش از هرچیز اهمیت دارد، عظمت مادر اوست که یتیمان کم سن و سالش را، باوجودمشکلات آن روز عراق، به رشد و بالندگی رساند. فرزندان وی هر سه از چهره های پرفروغ علم و فقاهت و معنویت شدند.<ref>همان</ref> | آمنه، پس از مرگ پدر،در دامان تربیت مادر و زیر سایه دو برادرش، سیداسماعیل، که در آن روز شانزده ساله بود و سید محمد باقر صدرکه سه سال بیشتر نداشت، زندگی می کرد. آنچه بیش از هرچیز اهمیت دارد، عظمت مادر اوست که یتیمان کم سن و سالش را، باوجودمشکلات آن روز عراق، به رشد و بالندگی رساند. فرزندان وی هر سه از چهره های پرفروغ علم و فقاهت و معنویت شدند.<ref>همان</ref> | ||
==فعالیت== | ==فعالیت== | ||
فعالیت‌های خانم صدر را در دو محور میتوان بررسی کرد: | |||
===تبلیغی=== | |||
====جلسات خانگی و مجله الاضواء==== | |||
بنت‌الهدی، از اهمیت نقش زنان در فعالیت‌های دینی آگاه بود از این‌رو جلساتی را در خانه خود و دیگران برای تبلیغ امور دینی تشکیل می‌داد. آمنه، در «مجله الاضواء» برای دختران عراقی و عرب مطلب می‌نوشت. نوشته‌های او در این مجله حول التزام زنان به آموزه‌های دینی و رد الگوها و شعارهای غربی برای آنان، دور می‌زد.<ref> الحسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۴۱۱ق، ص۷۶-۷۷</ref> | |||
====سرپرستی مدارس الزهراء==== | |||
خانم صدراز پایه‌گذاران مدارس دخترانه الزهرا در بغداد، نجف، کاظمین، بصره، دیوانیه و حله بود.در این مدرسه‌ها افزون بر درس‌های رسمی، دروس اعتقادی هم تدریس می‌شد تا دختران را با تربیت اسلامی آشنا سازند. از دبیران علمی که از دید اعتقادی هم برخودار بودند، استفاده می‌گردید و آن‌ها آموزش‌های مورد نیاز برای پیشرفت سطح علمی و اعتقادی را می‌گذراندند.<ref>[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%AF%D8%B1 ویکی پدیا]</ref> | |||
در سال ۱۹۶۷ م. بنت‌الهدی، سرپرست مجموعه مدارس الزهراء در نجف و کاظمین شد. او در این زمان سرپرست یک مدرسه دینی دیگر در نجف هم بود. از این‌رو هفته‌اش را تقسیم کرده بود، نیمی از هفته را در نجف بود و نیم دیگر در کاظمین. او بعد از ساعت اداری مدرسه، به معلم‌ها آموزش‌های تربیتی می‌داد و بعدازظهرها را به پاسخگویی به سؤالات دانشجویان می‌گذراند. در ۱۹۷۲ م. بخشنامه‌ای مبنی بر لزوم الحاق این مدارس به وزارت تعلیم و تربیت عراق از سوی دولت صادر شد. با صدور این بخشنامه بنت‌الهدی از مسئولیت این مدارس کناره‌گرفت و دعوت رسمی دولت طی نامه‌ای از او بر ادامه همکاری در این مدارس نیز نافع نیفتاد.<ref>الحسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۴۱۱ق، ص۷۸</ref> او در پاسخ به سوال از سبب ترک همکاری در این مدرسه‌ها می‌گفت: | |||
لم یکن الهدف من وجودی فی المدرسه الا نوال مرضاة الله و لما انتفعت الغایة من المدرسة بتأمیمها فما هو جدوی وجودی بعد ذلک؟! | |||
من به هدف تحصیل رضای خدا در این مدرسه‌ها کار می‌کردم. با ملی شدن (تحت نظارت دولت بعث در آمدن) این مدارس، ماندن من در این‌جا چه توجیهی خواهد داشت؟ <ref>بنت‌الهدی صدر، الحسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۴۱۱ق، ص۷۸-۷۹ به نقل از ملحق صحیفه الجهاد الصادر بتاریخ ۲۰ جمادی الثانیه ۱۴۰۳ ق. نیسان ۱۹۸۳ م.</ref> | |||
====داستان نویسی و شعر==== | |||
بنت‌الهدی به قصد این‌که دایره مخاطبان بیشتری برای سخنانش داشته باشد رو به نوشتن آورد؛ زنان بسیاری از کشورهای عربی و اسلامی می‌توانستند از طریق خواندن کتاب‌های او به‌اندیشه‌های اسلامی دست پیدا کنند.<ref>الحسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۴۱۱ق، ص۷۹ به نقل از مقدمة قصة «صراع من واقع الحیاة»</ref> | |||
مباحث خانوادگی، کار اسلامی، سختی‌های زنان شاغل، نکوهش و نقد مسخره‌کردن و تحریف چهره زن مسلمان، زیبایی، آرایش‌کردن، حجاب و... از محورهای قصه‌های او هستند.<ref>الحسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۴۱۱ق، ص۸۰</ref> | |||
===سیاسی=== | |||
شهیده صدر، پیشگام نهضت اسلامی زنان در عراق بود. او در مسیر حرکت اسلامی برادرش محمدباقر صدر حرکت می‌کرد. اتفاقات سیاسی مهمی که در زمان او اتفاق افتاده عبارتند از؛ بازداشت شهید صدر در بیمارستان کوفه در سال ۱۹۷۲ م. دستگیری بسیاری از افراد کادرهای اسلامی عراقی و اعدام پنج نفر از آنان در ۱۹۷۴ م. انتفاضه نجف در سال ۱۹۷۷ م. که در آن تعدادی از جوانان با این استدلال که قانون‌شکنی کرده و مردم را به شورش تحریک کرده‌اند، اعدام شدند. شهید صدر به جهت این رخداد به بغداد خوانده شد و به خاطر محکوم نکردن این کارها مورد عتاب قرار گرفت.<ref>[https://lib.eshia.ir/10717/1/105/%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D8%AA محمد حسون و ام علی مشکور، اعلام النساء المؤمنات، ص۱۰۵.]</ref> | |||
در ۱۹ رجب ۱۹۷۹م. شهید صدر به دلیل فعالیت‌های سیاسی توسط دولت عراق دستگیر شد. با دستگیری او بنت‌الهدی به حرم حضرت علی(ع) رفت و به سخنرانی پرداخته و مردم را از دستگیر شدن مرجع دینی‌شان آگاه کرد. نتیجه این سخنرانی تظاهرات مردم نجف و آزادی شهید صدر بود. با رسیدن خبر به دیگر شهرها و کشورها، تظاهرات‌هایی در بغداد، کاظمین، فهود، نعمانیه، سماوه، لبنان، بحرین و ایران صورت گرفت. حکومت عراق با دیدن این تظاهرات، به بازداشت خانگی خانواده صدر دست زد و در روز شنبه، ۱۹ جمادی الاولی ۱۴۰۰ق. ۵ آوریل ۱۹۸۰م. شهید صدر و خواهرش بنت‌الهدی را به زندان انداخت.<ref>الحسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۴۱۱ق، ص۸۸-۸۹</ref> آمنه و محمدباقر صدر در ۱۹ فروردین ۱۳۵۹ش مطابق با ۲۲ جمادی‌الاول ۱۴۰۰ق به‌دست رژیم بعث به شهادت رسیدند.<ref>نعمانی، سالهای رنج، ۱۳۸۲ش، ص۳۰۲</ref> | |||
حمله به صدام در الدجیل در ۱۹۸۲م که بزرگترین عملیات چریکی حزب‌الدعوة علیه شخص صدام بود به نام بنت‌الهدی نام‌گذاری شد.<ref>ان ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۱۱۲</ref> | |||
==بازتاب شخصیت زن در ادبیات داستانی بنت‌الهدی صدر== | |||
شخصیتهای ساخته و پرداخته آمنه صدر به ویژه بانوان در دو حوزه توانسته اند به موج هوشیاری اسلامی در مقابله با تهاجم فرهنگی و تبلیغ مبانی اسلام درباره ی زندگی یاری برسانند : | |||
#نمایش الگویی مهذب و آگاه از خود به عنوان یک زن مسلمان آزاد و اسلام شناس | |||
#تربیت فرزندان صالح، متدین و آگاه | |||
اندیشه آمنه صدر بر هدایت انسان به سوی کمال و دور ساختن او از انحرافات بنا شده است.مقابله با واپسگرایی، سنتهای زن ستیز، فرهنگ ولنگاری، به ابتذال کشاندن حامعه ی زنان و برداشتهای نادرست از دین اسلام و اشاعه ی شریعت اسلامی در باب سعادت دنیوی و اخروی انسان، جوهر اساسی سه مجموعه داستان کوتا و بلند او را تشکیل میدهد.آمنه صدر به تغییر اساسی در جامعه ی زنان مسلمان فکر میکند؛ تغییری که هم در اندیشه ی آنان واقع می شود و هم در ساختار اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جامعه نسبت به آنان رخ می دهد.صدر در پرتو آثار داستانی اش می خواهد بار دیگر جهان را بر استوانه های اصلی خودش تماشا کند جهانی که از خطر بی دینی، انحراف، ابتذال و واپسگرایی بیرون رفته است و به راه راست برگشته است و به یک محیط امن برای زندگی انسانها تبدیل شده است. | |||
یافته های پژوهشهای انجام شده در این حوزه حاکی از این است که خانم صدر در ادبیات داستانی خود به دنبال اهداف زیر می باشد: | |||
*ایجاد نگرش صحیح به نقش زنان و ترسیم هندسه ی قرار گرفتن دو جنس در کنار هم در خانواده و اجتماع | |||
*ایجاد مرز مشخص بین مردان و زنان در جامعه، از جمله پوشش اسلامی و ترویج فرهنگ خویشتنداری جنسی، | |||
*انتخاب همسران متدین و صالح برای زندگی مشترک و لزوم اشتراکات فکری و عقیدتی بین روجین | |||
*توجه به نیازهای فطری و حقیق زنان و قرار دادن آن در محیط خانواده برای استحکام بنیان خانواده | |||
*نقش طراز اول زنان در تعلیم و تربیت فرزندان و ساختن همسران فداکار و ایثارگر برای جامعه و آرمانها | |||
*ممانعت از تبرج و خودنمایی و اشرافی گری و مصرف زدگی و مدپرستی بانوان و سرگرم شده به امور شهوانی | |||
*برابر دانستن زن و مرد در رسیدن به مقامات معنوی و درجات انسانی و برتر دانستن زنان بر مردان در مقام مادری | |||
*حضور زنان در عرصه های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و مانند آن به همراه تعیین حقوق انسانی آنان در این عرصه ها | |||
*انتخاب آگاهانه و عالمانه ی دین و اطلاع صحیح از حدود وثغور احکام آن.<ref>بازتاب اسلام در ادبیات داستانی عراق مطالعه موردی آثار آمنه صدر، ص22</ref> | |||
==پانویس== | |||
{{پانویس}} | |||
==منابع== | |||
*[https://fa.wikishia.net/view/%D8%A8%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%AF%D8%B1#cite_note-6 ویکی شیعه] | |||
*[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%AF%D8%B1 ویکی پدیا] | |||
*[https://olama-orafa.ir/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A8%D9%86%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AF%D9%89/ وبلاگ علما عرفا] | |||
*[https://fa.wikifeqh.ir/%D8%A8%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%AF%D8%B1 ویکی فقه] | |||
*[https://lib.eshia.ir/10717/1/105/%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D8%AA کتابخانه مدرسه فقاهت] | |||
*[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/4180/4207/27170/%D8%A2%D9%85%D9%86%D9%87-%D8%B5%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C پایگاه اطلاع رسانی حوزه] | |||
*[https://gamwomen.org/w-elite/mbrf-2 اتحادیه جهانی زنان مسلمان] | |||
*[https://en.wikipedia.org/wiki/Amina_al-Sadr Amina_al-Sadr] | |||
*زارع برمی، مرتضی، سید عدنان اشکوری، فاطمه کاظمی، سمیه سلطانی، بازتاب اسلام در ادبیات داستانی عراق مطالعه موردی آثار آمنه صدر، فصلنامه علمی-پژوهشی زن و فرهنگ سال هشتم شماره29 پاییز 1395 | |||
[[رده: ویکی‌جنسیت]] | |||
[[رده: کنشگران]] | |||
[[رده:ایرانی]] | |||
[[رده: اجتهادگرا]] | |||
