عایشه عبدالرحمان بنت‌الشاطی: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر تفاوت با ویرایش جدیدتر ←

دیداریویکی‌متن

@@ خط ۲۶: / خط ۲۶: @@
 |خدمات =
 }}
-'''عایشه عبدالرّحمان بنت الشّاطی'''؛ مؤلّف و محقّق مصری در ادبیات عرب و علوم قرآنی.
+'''عایشه عبدالرّحمان بنت الشّاطی'''؛ مؤلّف و محقّق مصری در ادبیات عرب و علوم قرآنی است.او نویسنده کتاب «زینب بانوی قهرمان کربلا» است.
+==زندگی‌نامه==
+عايشه عبدالرحمن، ملقّب به بنت الشاطي، در سال 1913 ميلادي، در شـهر دميـاط از كشـور مصر، ديده به جهان گشود.
+پدرش شيخ محمدعلي عبدالرحمن از روحانيون دانشگاه الازهـر به‌شمار مي‌رفت. عايشه، پس از گذراندن دوران خردسالي، علوم مقدماتي، ادبيات عـرب و آموزش قرآن را نزد پدرش به خوبي فراگرفت <ref>[https://olama-orafa.ir/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B9%D8%A7%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%91%D8%AD%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%A8%D9%86%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%B4/ «زندگینامه عایشه عبدالرّحمان«بنت الشّاطی»،وب‌سایت علما و عرفا]</ref>.
+بنت الشـاطي پـس از مـدتي لياقـت و كـارداني خـود را نشـان داد و در سـال 1929م به دريافت گواهي (آموزش خانگي) و رتبه اول آن در سطح كشور مصـر نائل آمد. وي تحصيلات كلاسيك خود را ادامه داد و در سـال 1931م، موفـق بـه اخـذ مـدرك ديـپلم گرديد.
+نبوغ و استعداد ذاتي، او را به عرصه فرهنگ و مطبوعات كشاند و به ايـن علـت كـه خانواده‌اش با ورود او به اين عرصه مخالف بودند، براي خـود نـام مسـتعار «بنـت الشـاطي به معنای دختر ساحل» را برگزيد، تا خانواده‌اش او را نشناسـند.
-عایشه عبدالرّحمان بنت الشّاطی نویسنده کتاب «زینب بانوی قهرمان کربلا» است.
+او در سـال 1936 بـه دانشـگاه فـؤاد اول (قاهرة كنوني) وارد شد و در رشته ادبيات عرب مشغول به تحصيل گرديد.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3674/3680/19942/%D8%A8%D9%86%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%8C-%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%A8 «بنت الشاطی، شیدای زینب»، وب‌سایت اطلاع رسانی حوزه]</ref>
-==زندگی‌نامه==
-عايشه عبدالرحمن، ملقّب به بنت الشاطي، در سال 1913 ميلادي، در شـهر دميـاط از كشـور مصر، ديده به جهان گشود. پدرش شيخ محمدعلي عبدالرحمن از روحانيون دانشگاه الازهـر به‌شمار مي‌رفت. عايشه، پس از گذراندن دوران خردسالي، علوم مقدماتي، ادبيات عـرب و آموزش قرآن را نزد پدرش به خوبي فراگرفت <ref>[https://olama-orafa.ir/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B9%D8%A7%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%91%D8%AD%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%A8%D9%86%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%B4/ «زندگینامه عایشه عبدالرّحمان«بنت الشّاطی»،وب‌سایت علما و عرفا]</ref>.
-بنت الشـاطي پـس از مـدتي لياقـت و كـارداني خـود را نشـان داد و در سـال 1929م به دريافت گواهي (آموزش خانگي) و رتبه اول آن در سطح كشور مصـر نائل آمد. وي تحصيلات كلاسيك خود را ادامه داد و در سـال 1931م، موفـق بـه اخـذ مـدرك ديـپلم گرديد. نبوغ و استعداد ذاتي، او را به عرصه فرهنگ و مطبوعات كشاند و به ايـن علـت كـه خانواده‌اش با ورود او به اين عرصه مخالف بودند، براي خـود نـام مسـتعار«بنـت الشـاطي به معنای دختر ساحل» را برگزيد، تا خانواده‌اش او را نشناسـند. وي در سـال 1936 بـه دانشـگاه فـؤاد اول (قاهرة كنوني) وارد شد و در رشته ادبيات عرب مشغول به تحصيل گرديد.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3674/3680/19942/%D8%A8%D9%86%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%8C-%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%A8 «بنت الشاطی، شیدای زینب»، وب‌سایت اطلاع رسانی حوزه]</ref>
+وي پس از چهار سـال تـلاش علمـي، در سـال 1939م، بـا موفقيـت، مـدرك ليسـانس را دريافت كرد. و پس از دو سال در 1941م فوق ليسانس خود را بـا موفقيـت دريافـت نمـود و نيز به عنوان رتبه اول دانشگاه برگزيده شد. <ref>دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج 1، ص 389</ref>
-وي پس از چهار سـال تـلاش علمـي، در سـال 1939م، بـا موفقيـت، مـدرك ليسـانس را دريافت كرد. و پس از دو سال در 1941م فوق ليسانس خود را بـا موفقيـت دريافـت نمـود و نيز به عنوان رتبه اول دانشگاه برگزيده شد. <ref>دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج 1، ص 389</ref> دو سال بعد مدرك دكتراي خـود را در رشـته ادبيـات‌ نامـه عـرب، بـا ارائـه پايـان «ابوالعلاء معرّي» دريافت نمود. وی از رساله دکترای خود در حضور استاد مسلّم ادبیات عرب مصر، دکتر «طه حسین»، به نحو شایسته ای، دفاع کرد. <ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3674/3680/19942/%D8%A8%D9%86%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%8C-%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%A8 «بنت الشاطی، شیدای زینب»، سایت اطلاع رسانی حوزه]</ref>
+او دو سال بعد مدرك دكتراي خـود را در رشـته ادبيـات‌ نامـه عـرب، بـا ارائـه پايـان «ابوالعلاء معرّي» دريافت نمود. وی از رساله دکترای خود در حضور استاد مسلّم ادبیات عرب مصر، دکتر «طه حسین»، به نحو شایسته ای، دفاع کرد. <ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3674/3680/19942/%D8%A8%D9%86%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A7%D8%B7%DB%8C%D8%8C-%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%A8 «بنت الشاطی، شیدای زینب»، سایت اطلاع رسانی حوزه]</ref>
 بنت الشّاطی در ۱۹۴۵م با امین خولی [[ازدواج]] کرد. و همواره از او متأثر ماند، به گونه‌ای که غالب تألیفات خود را به وی اهدا کرد. <ref>[https://fa.wikifeqh.ir/%D8%B9%D8%A7%DB%8C%D8%B4%D9%87_%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A7%D8%B7%DB%8C «عایشه عبدالرحمن بنت الشاطی»، در ویکی فقه]</ref>
 ==روش تفسیری==
-بنت الشاطي در مقدمه كتاب «التفسير البياني للقرآن الكـريم» بـه آرا و نظرياتي كه از خولي دريافت كرده، صراحتاً اشاره می‌کند و سـعي دارد بـا رعايـت اين نظريات و اعمال آنها تفسير بنويسد. بـه همـين دليـل او تعمـداً تعـدادي از سـوره‌های كوچك قرآن را براي تفسير انتخاب كرد تا نتايج حاصل از به كارگيري روش خولي را بـه طريقي فوق العاده مؤثر نشان دهد. او تأكيد مي كند كه هر يك از اين سوره‌ها، يك واحـد موضوعي است؛ چرا كه خولي در خصوص تفسير موضوعي بـر ايـن نظـر اسـت كـه آيـات قرآن نه به صورت موضوعي مرتب شده تا هر موضـوعي تنهـا در فصـل و بـاب خـودش بيايد و نه مثل كتب فقهي، اخلاقي وتاريخ، بلکه حتي ترتيب آن همانند برخـي كتـاب‌های اديان نيز تدوين نشده است كه هر سفری، را به حادثه‌اي اختصاص داده باشد.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/339188/%D8%A8%D9%86%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A7%D8%B7%DB%8C-%D9%88-%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%87%DB%8C-%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C شاکر، محمد کاظم و نانسی ساکی، «بنت‌الشاطی و ساماندهی‌ تفسیرادبی»، فصلنامه علمی -پژوهشی«تحقیقات علومو قرآن»، 1393ش،ص4 ]</ref>
+بنت الشاطي در مقدمه كتاب «التفسير البياني للقرآن الكـريم» بـه آرا و نظرياتي كه از خولي دريافت كرده، صراحتاً اشاره می‌کند و سـعي دارد بـا رعايـت اين نظريات و اعمال آنها تفسير بنويسد.
+بـه همـين دليـل او تعمـداً تعـدادي از سـوره‌های كوچك قرآن را براي تفسير انتخاب كرد تا نتايج حاصل از به كارگيري روش خولي را بـه طريقي فوق العاده مؤثر نشان دهد. او تأكيد مي كند كه هر يك از اين سوره‌ها، يك واحـد موضوعي است؛ چرا كه خولي در خصوص تفسير موضوعي بـر ايـن نظـر اسـت كـه آيـات قرآن نه به صورت موضوعي مرتب شده تا هر موضـوعي تنهـا در فصـل و بـاب خـودش بيايد و نه مثل كتب فقهي، اخلاقي وتاريخ، بلکه حتي ترتيب آن همانند برخـي كتـاب‌های اديان نيز تدوين نشده است كه هر سفری، را به حادثه‌اي اختصاص داده باشد.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/339188/%D8%A8%D9%86%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A7%D8%B7%DB%8C-%D9%88-%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%87%DB%8C-%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C شاکر، محمد کاظم و نانسی ساکی، «بنت‌الشاطی و ساماندهی‌ تفسیرادبی»، فصلنامه علمی -پژوهشی«تحقیقات علومو قرآن»، 1393ش،ص4 ]</ref>
 به همين دليل وي بر آن است كه مفسر بايست در كنار هر موضوعي درنگ كند و همـه آيات مربوط به آن موضوع را در كل قرآن استقصاء كند. به اين معنا كـه در تفسـير ترتيبـي به هر موضوعي كه مي‌رسد آن موضوع را به طور مستوفي در تمام قرآن بررسـي و در موارد بعد از پرداختن دوباره به اين موضوع پرهيـز كنـد، تـا بـدين وسـيله هـم بـه ديـدگاه صحيح دست يابد و هم از تكرار مباحث مصون بماند و هم تعيين حـدود معنـي را از طريـق تفسیر موضوعی قابل اطمینان‌تر می‌داند.<ref>شاکر، محمد کاظم و نانسی ساکی، «بنت‌الشاطی و ساماندهی‌ تفسیرادبی»، فصلنامه علمی -پژوهشی «تحقیقات علوم و قرآن»، 1393ش،ص4</ref>
 ==دیدگاه درباره حقوق [[زنان]]==
-با رواج گرایش‌های فمینیستی در میان [[زنان]] تحصیل کرده جهان عرب، بنت الشّاطی کتاب و مقالاتی در این باره تألیف کرد. او در کتاب «المفهوم الاسلامی لتحریر المرأة» تساوی [[زن]] و [[مرد]] به مفهوم جدید آن را نمی‌پذیرد، اما بر اینکه زن و مرد یکدیگر را کامل کرده و برای تحقق بخشیدن به کمال وجودی خود به همدیگر نیاز دارند، تأکید می‌کند. به اعتقاد وی، هر چند مطابق آیات قرآن، [[مردان]] بر زنان حق سرپرستی دارند، اما هیچ یک از این دو، مسئول اعمال دیگری نیست و تفاوت نسل جدید زنان با گذشتگان در این است که زنان امروز از حقوق خدادادی خود باخبرند و می‌دانند که باید این حقوق را بگیرند و بطلبند، نه آنکه با لطائف الحیل آنها را به عنوان هدیه از چنگ مردان درآورند.<ref>[https://fa.wikifeqh.ir/%D8%B9%D8%A7%DB%8C%D8%B4%D9%87_%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A7%D8%B7%DB%8C#foot5 «عایشه عبدالرحمن بنت الشاطی»، در ویکی فقه]</ref>
+با رواج گرایش‌های فمینیستی در میان زنان تحصیل کرده جهان عرب، بنت الشّاطی کتاب و مقالاتی در این باره تألیف کرد.
+او در کتاب «المفهوم الاسلامی لتحریر المرأة» تساوی [[زن]] و [[مرد]] به مفهوم جدید آن را نمی‌پذیرد، اما بر اینکه زن و مرد یکدیگر را کامل کرده و برای تحقق بخشیدن به کمال وجودی خود به همدیگر نیاز دارند، تأکید می‌کند.
+به اعتقاد وی، هر چند مطابق آیات قرآن، [[مردان]] بر زنان حق سرپرستی دارند، اما هیچ یک از این دو، مسئول اعمال دیگری نیست و تفاوت نسل جدید زنان با گذشتگان در این است که زنان امروز از حقوق خدادادی خود باخبرند و می‌دانند که باید این حقوق را بگیرند و بطلبند، نه آنکه با لطائف الحیل آنها را به عنوان هدیه از چنگ مردان درآورند.<ref>[https://fa.wikifeqh.ir/%D8%B9%D8%A7%DB%8C%D8%B4%D9%87_%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A7%D8%B7%DB%8C#foot5 «عایشه عبدالرحمن بنت الشاطی»، در ویکی فقه]</ref>
 ==نقد روش تفسیری==
 «لتفسیر البیانی بنت‌الشاطی»؛ تفسیری بیانی است که مؤلف در آن روش‌های منظمی را برای دستیابی به فهم دقیق‌تر از آیات، مبنای کار خود قرار داده‌است، به‌ باور پژوهشگران وی در این مسیر، خود را تا حد زیادی موفق نشان داده‌ است؛ اما در برخی موارد آسیب‌ها و نقدهایی را می‌توان بر آن وارد دانست که در تقویت و پر‌‌بار شدن این روش تفسیری می‌تواند مؤثر باشد؛ نقدهای وارد شده را می‌توان چنین بیان کرد: