|
|
| خط ۱۳: |
خط ۱۳: |
| ==اسباب خویشاوندی== | | ==اسباب خویشاوندی== |
| اسباب [[قرابت]] و [[خویشاوندی]] سه قسم است: | | اسباب [[قرابت]] و [[خویشاوندی]] سه قسم است: |
| | | [[قرابت نسبی]] |
| ===[[قرابت نسبى]]===
| | [[قرابت سببی]] |
| | | [[قرابت رضاعی]] |
| [[قرابت نسبى]] عبارت از [[خويشاوندى]] است كه در اثر [[تولّد]] يكى از ديگرى و يا دو نفر از يك منشأ بوجود می‌آيد.<ref>امامى، حقوق مدنى ، ج4،ص2892</ref>
| |
| با این بیان که [[خويشاوندان]] نسبى کسانی هستند که از راه [[ولادت]] ناشى از [[نكاح]] صحيح يا ملک یمین و يا [[آميزش]] به شبهه با يكديگر [[نسبت]] [[خانوادگى]] پيدا می‌کنند، <ref>نجفی، جواهرالكلام 29/ 243- 244.</ref> مانند [[پدر]] و [[مادر]] و هرچه بالا روند؛ [[فرزندان]] [[دخترى]] و [[پسرى]] و هرچه پايين روند؛ [[برادران]] و [[خواهران]] و [[فرزندان]] آنان؛ [[عمّه]]، [[خاله]]، [[عمو]]، [[دايى]] و [[فرزندان]] ايشان. افراد ياد شده جز [[فرزندان]] [[عمه]]، [[خاله]]، [[دايى]] و [[عمو]] از [[محارم]] میباشند. بر نسب آثار و احكامى مترتّب است، مانند [[ارث]] و [[حرمت ازدواج]] با [[محارم نسبى]]. <ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام، ج3، ص: 538</ref>
| |
| مراد از [[نسب]] ناشى از [[ازدواج]] و يا به تعبير ديگر [[نسب قانونى]] عبارت است از [[خويشاوندى]] [[طفل]] به [[پدر]] و [[مادرى]] كه در حين [[انعقاد نطفه]] بين آنان [[نكاح]] صحيح اعم از دائم و منقطع موجود بوده‌است. <ref>طاهرى، حقوق مدنى ، ج5، ص: 274</ref>
| |
| | |
| ===قرابت سببی===
| |
| | |
| [[قرابت سببى]] كه آن را [[قرابت]] با [[مصاهره]] نيز مى‌گويند، [[خويشاوندى]] است كه در اثر [[نكاح]] بين هر يك از[[زوجين]] با [[خويشاوندان]] ديگرى ايجاد مى‌گردد. <ref>یزدی، بررسى فقهى حقوق خانواده، نكاح و انحلال آن، ص: 86</ref>
| |
| مانند [[زن]] و [[شوهر]] و [[مادر]] و [[پدر]]، هر كدام از آن دو نسبت به ديگرى. [[زوجيّت]] همچون [[نسب]]، داراى آثار و احكام بسيارى است، نظير [[ارث]] و [[محرميّت]]. <ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم‌السلام، ج3، ص: 538</ref>
| |
| | |
| ===قرابت رضاعی===
| |
| | |
| [[قرابت رضاعى]] [[خويشاوندى]] است كه بين دو نفر بر اثر شير خوردن حاصل مى‌شود، [[قرابت رضاعى]] در سنت‌های قديمی عرب وجود داشته و اسلام نيز آن را به رسميّت شناخته است. قانون مدنى ايران هم مقرّرات آن را از فقه اماميّه اقتباس كرده است. در [[قرابت رضاعى]]، [[طفلى]] كه شير [[زن]] ديگرى را خورده [[مرتضع]]، و [[زن]] شير دهنده [[مرضعه]]، و [[شوهر]] [[زن]] [[صاحب اللّبن]] ناميده مى‌شود. یزدی، <ref>بررسى فقهى حقوق خانواده، نكاح و انحلال آن، ص:68</ref>
| |
| به كسانى كه از طريق [[رضاع]] با يكديگر نسبت پيدا مىكنند، [[خويشاوندان رضاعى]] گويند. بنابراين، [[زنى]] كه [[كودكى]] را با شرايطى خاص شير داده، [[مادرِ]] [[بچه]] و [[شوهر]] او [[پدر]] وى به شمار مى‌روند؛ چنان كه [[پدر]] و [[مادر]] آن دو، [[پدربزرگ]] و [[مادربزرگ]] [[كودك]]؛ [[فرزندان]] آنها، [[برادران]] و [[خواهران]] وى و [[برادران]] و [[خواهران]] آن دو، [[عمو]]، [[دايى]]، [[خاله]]، و [[عمّه¬ی]] [[رضاعى]] [[بچه]] محسوب مى‌گردند. [[خويشان رضاعى]] در [[حرمت ازدواج]] مانند [[خويشان]] [[نسبى]]اند. <ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم‌السلام، ج3، ص: 538</ref>
| |
| [[قرابت رضاعى]] از حيث [[حرمت ازدواج]] در حكم [[قرابت نسبى]] است مشروط بر اينكه:
| |
| 1. شير [[زن]] از [[حمل مشروع]] حاصل شده باشد.
| |
| 2. شير مستقيما از [[پستان]] مكيده شده باشد.
| |
| 3. [[نوزاد]] حداقل يك شبانه روز متوالى و يا پانزده دفعه شير كامل خورده باشد، بدون اينكه در بين غذاى ديگر يا شير [[زن]] ديگر را بخورد.
| |
| 4. شیر خوردن [[طفل]] قبل از تمام شدن دو سال از [[تولد]] او باشد.
| |
| 5. مقدار شيرى كه [[طفل]] خورده است از يك [[زن]] و از يك [[شوهر]] باشد. بنابراين اگر [[طفل]] در شبانه روز مقدارى از شير يك [[زن]] و مقدارى از شير [[زن]] ديگر بخورد موجب حرمت نمى‌شود، اگر چه [[شوهر]] آن دو [[زن]] يكى باشد و همچنين اگر يك [[زن]] يك [[دختر]] و يك [[پسر]] [[رضاعى]] داشته باشد كه هر يك را از شير متعلق به [[شوهر]] ديگر شير داده باشد، آن [[پسر]] با آن [[دختر]]، [[برادر]] و [[خواهر]] [[رضاعى]] نبوده و [[ازدواج]] بين آنها از اين حيث ممنوع نمى‌باشد. <ref>یزدی، بررسى فقهى حقوق خانواده، نكاح و انحلال آن، ص: 69</ref>
| |
|
| |
|
| ==گستره‌ی مصداقی خویشاوندی== | | ==گستره‌ی مصداقی خویشاوندی== |
