عقد موقت: تفاوت میان نسخه‌ها

در بیشتر مباحث فقهی، ولایت ولیّ در [[ازدواج]] دختر باکره رشیده، بدون تفکیک بین عقد دائم و موقت مطرح شده است. ولی با مراجعه به روایات این باب، که دلیل اصلی و منشأ اختلاف‌ نظر فقها است، روشن می‌شود که حدود و گستره ولایت ولیّ در عقد موقت، محدودتر از عقد دائم است. این روایات بر پنج دسته‌اند و از مجموع آنها فهمیده می‌شود که اگر چنین دختری در مدیریت شئون زندگی و تصمیم‌های مهم خود مستقل باشد و به تعبیر روایات، مالک امر و نفس خود باشد، در [[ازدواج]] هم مستقل است، چه دائم و چه موقت. اگر در امور مذکور مستقل نباشد و به تعبیر روایات، «بین الأبوین»؛ یعنی تحت اختیار و نظارت آنها باشد، اگر [[ازدواج]] او به قصد دخول و ازاله بکارت باشد، اذن ولیّ به‌عنوان حکم تکلیفی لازم است. ولیّ فقط در صورتی می‌تواند به چنین [[ازدواج|ازدواجی]] رضایت دهد که احراز کند چنین [[ازدواج|ازدواجی]] برای دختر مصلحت دارد. اما اگر این [[ازدواج]] به قصد نزدیکی و ازاله بکارت نباشد، اذن ولیّ در آن معتبر نیست و دختر رشیده، می‌تواند مستقلاً به چنین [[ازدواج|ازدواجی]] اقدام کند.

ولایت، [[ازدواج موقت]]، باکره رشیده، عقد موقت، ولیّ قهری، اذن ولیّ.

#شکی نیست که ولایت پدر و جد، نسبت به '''«دختر صغیره»'''، یعنی دختری که به سنّ بلوغ و حدّ رشد نرسیده است، ثابت می‌باشد.

اختلاف نظر در مورد دختری است که هرچند به سنّ بلوغ و رشد رسیده؛ اما هنوز  باکره است، اگر چنین دختری بخواهد [[ازدواج]] کند، در مورد چگونگی نقش ولی در [[ازدواج]] او اقوال متعددی است که به حدود ده قول می‌رسد، که نویسنده در اینجا به  شش نظریه اشاره می‌شود، و نظریات علماء مخالف را می‌آورد. ولی در این گزارش فقط عناوین موارد اختلافی بیان می‌شود.  

# دختر هم‌چنان تحت ولایت پدر و جدّ پدری است و ولیّ می‌تواند مستقلاً دختر باکره‌ی رشیده‌ی خود را به عقد [[ازدواج]] دیگری درآورد.

# پدر و جد، ولایتی بر باکره‌ی رشیده ندارند، و خودش مستقلاً می‌تواند اقدام به [[ازدواج]] کند. بنابراین اگر پدر یا جدّ پدری بخواهند او را به عقد کسی درآورند باید از او اجازه بگیرند.

#تشریک در ولایت یعنی لزوم اذن ولی و دختر در عقد [[نكاح]]، به این معنی که صحت [[ازدواج]] مشروط به رضایت هر دو می‌باشد.

# در [[ازدواج]] موقّت، دختر مستقل است و نیازی به اجازه‌ی ولیّ ندارد، اما در عقد [[نكاح]] دائم اجازه‌ی ولی لازم است.

#  عکس نظر فوق، این است که دختر در عقد دائم، مستقل است، اما در [[ازدواج موقّت]] ، اجازه ولی لازم است.   

# هر یک از پدر و دختر مستقل بوده و عقد هر کدام از آنها بدون اذن دیگری نافذ است. بنابراین اگر دختر بدون رضایت پدر [[ازدواج]] کرد عقد او صحیح است منتهی پدر می‌تواند عقد او را نقض کرده و به هم بزند؛ البته احراز رضایت هر دو مستحب است.

* '''دسته سوم:''' روایاتی که اجازه می‌دهند پدر، عقد [[نكاح|نکاحی]] را که دختر منعقد کرده‌ است، فسخ کند.

اما کسانی که اذن ولیّ را چه به نحو استقلال و چه به نحو تشریک در [[ازدواج]] باکره - به نحو فتوی یا احتیاط واجب - لازم می‌دانند، نسبت به صحت و عدم صحت عقدی که بدون اذن پدر انجام گرفته است، سه نظریه دارند:

# عقد منفسخ و باطل می شود.

# عقد صحیح است.