ولوم

خطا در ایجاد بندانگشتی: پرونده وجود ندارد

مریم هلی لوکاس

خطا در ایجاد بندانگشتی: پرونده وجود ندارد

بنیاد ولوم (کوتاه‌شده «زنانی که تحت قوانین مسلمانان زندگی‌ می‌کنند») یک شبکه بین‌المللی است که با هدف تأثیرگذاری بر زنان در جوامع اسلامی و مقابله با قوانین اسلام در حوزه زنان تشکیل شده است. این مقابله با قوانین اسلامی همواره به شکل مخالفت با آن نیست، بلکه در مواردی هم ارائه تفاسیر به رأی و بی‌پایه از احکام اسلامی با هدف تحریف در قوانین اسلام است. به عبارت دیگر، تأکید این بنیاد بر «احکام مسلمانان» است و نه «احکام اسلام» که بدین ترتیب مسیر برای تفسیر و تغییر احکام در جوامع مختلف فراهم می‌شود.

اعضا

این بنیاد را 9 زن از کشورهای مسلمان (الجزایر، مراکش، سودان، ایران، موریس، تانزانیا، بنگلادش و پاکستان) تأسیس کردند تا به امور زنان در کشورهای مسلمان رسیدگی کنند. بنیانگذاران اصلی این بنیاد، «مریم هلی لوکاس» الجزایری و «هما هودفر» ایرانی-کانادایی-ایرلندی هستند. در بین زنان ایرانی همکار ولوم می‌توان از شادی صدر نیز نام برد که با وساطت و معرفی هما هودفر به ولوم پیوست تا کمک‌های مالی بیشتری در راستای برنامه‌ها (هتاکی‌ها) خود دریافت کند. مریم نمازی هم از دیگر همکاران بنیاد ولوم در هلند و انگلستان است. نمازی کمیته‌ای را به نام «کمیته مسلمانان سابق» در هلند و با حمایت مالی همین بنیادهای نام برده شده زیرمجموعه وزارت خارجه هلند تشکیل داده است که البته در سطحی بسیار مستهجن و مبتذل اقدام به فعالیت‌های ضداسلامی می‌کند. یکی از آخرین اقدامات مریم نمازی،‌ برهنه شدن وی در پاریس و در محوطه موزه لوور در اعتراض به نقض حقوق زنان بود! مهمترین اعضای شبکه خارجی این جریان تحت راهبری هما هودفر عبارتست از: نسرین افضلی، محبوبه عباسقلی زاده، زیبا میرحسینی، مهرانگیز کار، سحر مرانلو، آزاده مومنی، کتایون هودفر، مونا تجلی و شادی امین.

اهداف

هدف شبکه ولوم، قدرتمند ساختن زنانی است که به صورت فردی و جمعی، برای تساوی و گرفتن حقوقشان در زمینه قوانین اسلامی، مبارزه می‌کنند.این هدف کلان در گرو تحقق اهداف میانی چون:

• قداست‌زدایی از دین و قوانین اسلامی
• تأکید بر تسلط و اختیار زنان بر بدن و جنسیت خود برای برگزیدن تجرد
• حفظ برابری جنسیتی
• تلاش برای تغییر قوانین اسلامی بر همین مبنا امکان خواهد داشت. (تغییر قوانین) از جمله اهداف این شبکه برای تبلیغ و تشویق حضور هرچه بیشتر زنان در عرصه قانون‌گذاری و تشکیل مجلسی با 50درصد نمایندگان زن بوده است. به عقیده سازمان‌دهندگان این شبکه، تا زمانیکه زنان وارد عرصه قانون‌گذاری نشوند، نمی‌توان انتظار تغییر قوانین در راستای اهداف فمینیستی را داشت.این بنیاد جوامعی که زنان مسلمان در آن زندگی می‌کنند را به چند دسته تقسیم کرده و برای هریک برنامه‌ای تهیه کرده‌اند: زنانی که در کشورهای با دین رسمی اسلام زندگی می‌کنند؛ زنان ساکن کشورهای سکولار با اکثریت مسلمان؛ زنان کشورهای سکولاری که گروه‌های سیاسی خواستار اجرای قوانین مذهبی هستند؛ زنان مهاجر مسلمان به کشورهای اروپایی و آمریکا؛ و حتی زنان غیرمسلمان در کشورهایی که قوانین مسلمانی مستقیما یا از طریق فرزندانشان بر آنان اجرا می‌شود.

البته فعالیت این شبکه محدود به ایران نبوده و افغانستان هم یکی از مقاصد پروژه‌های جریان فمینیستی مذکور است. در برنامه مشترک دولت افغانستان و «آژانس توسعه ملی آمریکا» در سال 2014 با موضوع «توانمندسازی زنان» این گزاره مطرح شد که «سرمایه‌گذاری بر دختران می‌تواند پنج نسل را تغییر بدهد اما سرمایه‌گذاری بر پسران تنها می‌تواند یک نسل را تغییر بدهد.» از این رو آمریکا در کشوری چون افغانستان با مشکلات ابتدایی زندگی نظیر بهداشت، تنها در یک دوره کوتاه بیش از 200 میلیون دلار صرف اجرای برنامه‌های عمدتا فرهنگی اجتماعی «زنان» شده است.

فمینیسم اسلامی

شبکه ولوم و نهادهای مرتبط با آن بنیانگذار مفهومی به نام «فمینیسم اسلامی» هستند که به منظور استحاله فرهنگی زنان مسلمان سعی دارد تأویل غربی از حقوق زن را بر ذهن زن مسلمان مسلط سازد و از این طریق ضمن سست کردن پایه‌های اعتقادی، زمینه را برای فشارهای سیاسی بر دولت‌ها - و پیگیری آن از طریق سازمان‌های حقوق بشری و حقوق زنان - جهت ایجاد تغییر در قوانین مربوطه، فراهم سازد. ولوم بدین منظور شبکه‌ای پژوهشی-رسانه‌ای را همراه دارد که ترکیبی از برگزاری کنفرانس‌ها، کارگاه‌های آموزشی، کمپین‌ها را برای جذب زنان مسلمان تدارک می‌بینند. در حال حاضر تمرکز این جریان بر «بنیادگرایی و سیاست‌های هویتی»، «برقراری و حفظ برابری جنسیتی در قوانین به ویژه قانون خانواده» و «تسلط زنان بر بدن و جنسیت خود» قرار گرفته است. نمونه‌های زیر از پروژه‌های انجام شده این جریان، گویای این طراحی است: برنامه مادران الجزایری: کمپین اخذ حق حضانت برای مادران در ازدواج‌های دو ملیتی (1988) بررسی و تحلیل فمینیستی آیات قرآن (2004) حقوق باروری و کنترل بر بدن (1998) آموزشکده رهبری فمینیستی در جوامع مسلمان (2009) کمپین جهانی برای توقف اعدام و سنگسار برنامه برابری جنسیتی اجمالا، باید به این نکته اشاره کرد که شبکه مورد اشاره، بیش از دو دهه (بواسطه رفت و آمدهای هما هودفر و دیگر مرتبطین آن) در کشور سابقه فعالیت دارد و متاسفانه در این مدت توانسته است با نفوذ به سازمان‌های دولتی، طرح‌های مذکور را با سهولت بیشتری پیگیری و اجرا نماید.

منابع

• «ولوم (WLUML)»، در روزنامه مشرق نیوز، کد خبر 587081، سازمانی برای دین‌زدایی از زنان جامعه اسلامی + تصاویر و فیلم، 29 خرداد1395ش