| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
در نهایت، تحول تدریجی خردورزی و ساختارهای اجتماعی انسان همراه با پیشرفت فرهنگ و تمدن‌ها، زمینه‌ساز تثبیت باور به خدای یگانه در نظام‌های دینی شد. این سیر تکاملی در متون مقدسی مانند عهد عتیق یهود بازتاب یافته است. با ظهور مسیحیت، مفهوم «تجسّد الهی» به عنوان نقطه عطفی در الهیات مطرح گردید. گسترش جهانی آیین مسیحیت مرهون رویکرد تساهل و تسامح‌آمیز آن بود. در ادامه، اسلام با تأکید بنیادین بر دو عنصر «ایمان» و «عمل صالح» و نیز به پشتوانه آموزه‌های روشنگرانه و شریعت ساده‌اش، با شتابی چشمگیر در گستره وسیعی از جهان نشر یافت.<ref>بایرناس، تاریخ جامع ادیان، ۱۳۸۱ش، ص۷۵.</ref> | در نهایت، تحول تدریجی خردورزی و ساختارهای اجتماعی انسان همراه با پیشرفت فرهنگ و تمدن‌ها، زمینه‌ساز تثبیت باور به خدای یگانه در نظام‌های دینی شد. این سیر تکاملی در متون مقدسی مانند عهد عتیق یهود بازتاب یافته است. با ظهور مسیحیت، مفهوم «تجسّد الهی» به عنوان نقطه عطفی در الهیات مطرح گردید. گسترش جهانی آیین مسیحیت مرهون رویکرد تساهل و تسامح‌آمیز آن بود. در ادامه، اسلام با تأکید بنیادین بر دو عنصر «ایمان» و «عمل صالح» و نیز به پشتوانه آموزه‌های روشنگرانه و شریعت ساده‌اش، با شتابی چشمگیر در گستره وسیعی از جهان نشر یافت.<ref>بایرناس، تاریخ جامع ادیان، ۱۳۸۱ش، ص۷۵.</ref> | ||
==دیدگاه نظری== | |||
===رویکردهای فقهی و حقوقی=== | ===رویکردهای فقهی و حقوقی=== | ||
از منظر رویکرد فقهی انجام فرایض دینی و عبادی از امور حق‌الله و معنوی سنجیده می‌شوند. زنان بعد از ازدواج موظف هستند فرائض فردی همانند نماز، روزه، حج، خمس و زکات را بدون هیچگونه کمی و کاستی مثل زمان تجرد انجام دهند.<ref>حلی، شرایع‌الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ۱۴۰۳ق، ص۵۰۴.</ref> در هنگام تزاحم (دو یا چند حکم یا تکلیف شرعی یا اخلاقی بر عهده یک مکلف) فقها درباره تکالیف زنان در ادای فرائض واجب و مستحب تفکیک قائل شده‌اند. زنان در عبادت‌های واجب به اذن شوهر نیاز ندارند و انجام عبادات را باید بر رعایت حق شوهر مقدم بدانند، اما در عبادت‌های مستحب، زنان باید حق شوهر را رعایت کند و اذن وی را داشته باشند.<ref>خمینی، تحریرالوسیله، 1421ق، ص745.</ref> | از منظر رویکرد فقهی انجام فرایض دینی و عبادی از امور حق‌الله و معنوی سنجیده می‌شوند. زنان بعد از ازدواج موظف هستند فرائض فردی همانند نماز، روزه، حج، خمس و زکات را بدون هیچگونه کمی و کاستی مثل زمان تجرد انجام دهند.<ref>حلی، شرایع‌الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ۱۴۰۳ق، ص۵۰۴.</ref> در هنگام تزاحم (دو یا چند حکم یا تکلیف شرعی یا اخلاقی بر عهده یک مکلف) فقها درباره تکالیف زنان در ادای فرائض واجب و مستحب تفکیک قائل شده‌اند. زنان در عبادت‌های واجب به اذن شوهر نیاز ندارند و انجام عبادات را باید بر رعایت حق شوهر مقدم بدانند، اما در عبادت‌های مستحب، زنان باید حق شوهر را رعایت کند و اذن وی را داشته باشند.<ref>خمینی، تحریرالوسیله، 1421ق، ص745.</ref> | ||
در رویکرد حقوقی، براساس ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی، محدودیت‌های ناشی از عبادات و فرائض واجب برای زنان، نشوز حساب نشده و مستحق دریافت نفقه است.<ref>محقق داماد، بررسی فقهی حقوق خانواده نکاح و انحلال آن، ۱۳۹۳ش، ص۲۹۴.</ref> | در رویکرد حقوقی، براساس ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی، محدودیت‌های ناشی از عبادات و فرائض واجب برای زنان، نشوز حساب نشده و مستحق دریافت نفقه است.<ref>محقق داماد، بررسی فقهی حقوق خانواده نکاح و انحلال آن، ۱۳۹۳ش، ص۲۹۴.</ref> | ||
===رویکرد جامعه‌شناسی=== | ===رویکرد جامعه‌شناسی=== | ||
با وجود آنکه درباره علل تفاوت دینداری مردان و زنان اتفاق نظر وجود ندارد اما علل تفاوت‌های جنسیتی در دینداری در رویکرد فیزیولوژی متفاوت زنان و مردان، ساختار اجتماعی، جهت‌گیری‌های جنسیتی، جامعه‌پذیری نقش‌های جنسیتی و ریسک‌‌گریزی زنان نشان داده شده است.<ref>[[مدیری و آزاد ارمکی، «جنسیت و دینداری»، 1392ش، ص3.|https://ensani.ir/fa/article/323491/%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA-%D9%88-%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C]]</ref> ووس، آلیستر و کرنوال با رویکرد ساختاری، این تفاوت‌ها را به موقعیت‌های اجتماعی متفاوت دو جنس نسبت می‌دهند. تامپسون بر نقش جهت‌گیری‌های جنسیتی در این تفاوت‌ها تأکید می‌کند. لویت جامعه‌پذیری نقش‌های جنسیتی را عامل اصلی می‌داند. والتر تفاوت‌های شخصیتی بین مردان و زنان را مبنای تحلیل قرار می‌دهد و میلر و استارک با استفاده از تئوری گریز از ریسک، این تفاوت‌ها را توجیه می‌کنند.<ref>[[Loewenthal and et. al., “Are women more religious than men? Gender differences in religious activity among different religious groups in the UK”, personality and individual differences, 2002, p.135.|https://www.researchgate.net/publication/222522784_Are_women_more_religious_than_men_Gender_differences_in_religious_activity_among_different_religious_groups_in_the_UK]]</ref> | با وجود آنکه درباره علل تفاوت دینداری مردان و زنان اتفاق نظر وجود ندارد اما علل تفاوت‌های جنسیتی در دینداری در رویکرد فیزیولوژی متفاوت زنان و مردان، ساختار اجتماعی، جهت‌گیری‌های جنسیتی، جامعه‌پذیری نقش‌های جنسیتی و ریسک‌‌گریزی زنان نشان داده شده است.<ref>[[مدیری و آزاد ارمکی، «جنسیت و دینداری»، 1392ش، ص3.|https://ensani.ir/fa/article/323491/%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA-%D9%88-%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C]]</ref> ووس، آلیستر و کرنوال با رویکرد ساختاری، این تفاوت‌ها را به موقعیت‌های اجتماعی متفاوت دو جنس نسبت می‌دهند. تامپسون بر نقش جهت‌گیری‌های جنسیتی در این تفاوت‌ها تأکید می‌کند. لویت جامعه‌پذیری نقش‌های جنسیتی را عامل اصلی می‌داند. والتر تفاوت‌های شخصیتی بین مردان و زنان را مبنای تحلیل قرار می‌دهد و میلر و استارک با استفاده از تئوری گریز از ریسک، این تفاوت‌ها را توجیه می‌کنند.<ref>[[Loewenthal and et. al., “Are women more religious than men? Gender differences in religious activity among different religious groups in the UK”, personality and individual differences, 2002, p.135.|https://www.researchgate.net/publication/222522784_Are_women_more_religious_than_men_Gender_differences_in_religious_activity_among_different_religious_groups_in_the_UK]]</ref> | ||
