خط ۱۹: خط ۱۹:
===پیدایش دین از دیدگاه روان‌شناسی===
===پیدایش دین از دیدگاه روان‌شناسی===
دین برآیند هیجان‌ها و تعارض‌‌های روحی انسان است. این دیدگاه، دین را برآمده از دو مکانیسم روانی اصلی می‌داند. نخست نیاپرستی که از تقدیس نقش حمایتی پدر در خانواده و تداوم آن در قالب روح پدری پس از مرگ نشأت گرفته و به تدریج به نظام دینی تبدیل شده است. دوم، خداآفرینی که پاسخ به اضطراب، ترس و هراس وجودی انسان در برابر نیروهای طبیعی ناشناخته است که منشأ دین همین است.<ref>فروید، رساله و شرح آینده یک خیال زیگموند فروید، ۱۴۰۰ش، ص۲۴۷-۲۳۸.</ref>  
دین برآیند هیجان‌ها و تعارض‌‌های روحی انسان است. این دیدگاه، دین را برآمده از دو مکانیسم روانی اصلی می‌داند. نخست نیاپرستی که از تقدیس نقش حمایتی پدر در خانواده و تداوم آن در قالب روح پدری پس از مرگ نشأت گرفته و به تدریج به نظام دینی تبدیل شده است. دوم، خداآفرینی که پاسخ به اضطراب، ترس و هراس وجودی انسان در برابر نیروهای طبیعی ناشناخته است که منشأ دین همین است.<ref>فروید، رساله و شرح آینده یک خیال زیگموند فروید، ۱۴۰۰ش، ص۲۴۷-۲۳۸.</ref>  
در نظریات فویرباخ (از خود بیگانگی)<ref>سعیدیان، دائره‌المعارف نو، ۱۳۷۸ش، ج۴، ص۳۴۷۷.</ref>  و زیگموند فروید (روان‌زایی)<ref>مک‌کویری، تفکر دینی در قرن بیستم مرزهای فلسفه و دین 1900 - 1980، ۱۳۷۵ش، ص۲۲۰.</ref> ، دین ریشه در عمیق‌ترین لایه‌های روانی و اجتماعی انسان دارد.<ref>مک‌کویری، تفکر دینی در قرن بیستم مرزهای فلسفه و دین 1900 - 1980، ۱۳۷۵ش، ص۲۳۳.</ref>  
در نظریات فویرباخ (از خود بیگانگی)<ref>سعیدیان، دائره‌المعارف نو، ۱۳۷۸ش، ج۴، ص۳۴۷۷.</ref>  و زیگموند فروید (روان‌زایی)<ref>مک‌کویری، تفکر دینی در قرن بیستم مرزهای فلسفه و دین 1900 - 1980، ۱۳۷۵ش، ص۲۲۰.</ref> ، دین ریشه در عمیق‌ترین لایه‌های روانی و اجتماعی انسان دارد.<ref>مک‌کویری، تفکر دینی در قرن بیستم مرزهای فلسفه و دین 1900 - 1980، ۱۳۷۵ش، ص۲۳۳.</ref>
 
===پیدایش دین از دیدگاه طبیعی‌گرایانه===
===پیدایش دین از دیدگاه طبیعی‌گرایانه===
این دیدگاه پوزیتیویستی با رویکردی علمی به تحلیل منشأ دین می‌پردازد و شامل چند نظریه کلیدی است. نظریه جهل اگوست کنت که دین را محصول مرحله الهیاتی تکامل فکری بشر می‌داند.<ref>سعیدیان، دائره‌المعارف نو، ۱۳۷۸ش، ج۴، ص۳۸۰۱.</ref>  ادوارد تایلور در نظریه جانمندانگاری (آنیمیسم) اعتقاد به ارواح و موجودات ماورایی را اساس دین‌ورزی اولیه معرفی می‌کند.<ref>Pals, Seven Theories of Religion, 1996: p.24.</ref>  همچنین هربرت اسپنسر در نظریه تکامل اجتماعی شکل‌گیری دین را نتیجه‌ای از ترس از ارواح نیاکان و پرستش نیروهای طبیعی می‌داند.<ref>مطهری، تکامل اجتماعی انسان، ۱۳۷۲ش، ص۵۹.</ref>  
این دیدگاه پوزیتیویستی با رویکردی علمی به تحلیل منشأ دین می‌پردازد و شامل چند نظریه کلیدی است. نظریه جهل اگوست کنت که دین را محصول مرحله الهیاتی تکامل فکری بشر می‌داند.<ref>سعیدیان، دائره‌المعارف نو، ۱۳۷۸ش، ج۴، ص۳۸۰۱.</ref>  ادوارد تایلور در نظریه جانمندانگاری (آنیمیسم) اعتقاد به ارواح و موجودات ماورایی را اساس دین‌ورزی اولیه معرفی می‌کند.<ref>Pals, Seven Theories of Religion, 1996: p.24.</ref>  همچنین هربرت اسپنسر در نظریه تکامل اجتماعی شکل‌گیری دین را نتیجه‌ای از ترس از ارواح نیاکان و پرستش نیروهای طبیعی می‌داند.<ref>مطهری، تکامل اجتماعی انسان، ۱۳۷۲ش، ص۵۹.</ref>