غلام رضا شفق (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
غلام رضا شفق (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''<big>صنعت بدن،</big>''' بررسی جایگزینی بدن ساختگی | '''<big>صنعت بدن،</big>''' بررسی جایگزینی بدن ساختگی با بدن طبیعی و پیامدهای آن در نظام اجتماعی معاصر | ||
== مفهوم صنعت بدن == | == مفهوم صنعت بدن == | ||
مراد از صنعت بدن ایجاد دگرگونی در بدن انسان‌ها به کمک ابزارها و پیشرفت‌های علمی و صنعتی معاصر است.<ref>(محدثی، «زن خودسالار بدیل زن صنعت بدن: بازخوانی نظریـه‌پـردازي اجتماعی شریعتی دربارة زن»، 1392ش، ص170.)</ref> همچنین مراد از صنعت بدن این است که در دنیای معاصر زیباسازی و استفاده سودمند از بدن به دلمشغولی انسان‌ها بدل شده و بر خلاف گذشته، بدن واقعیت طبیعی صرف به شمار نمی‌رود. | مراد از صنعت بدن ایجاد دگرگونی در بدن انسان‌ها به کمک ابزارها و پیشرفت‌های علمی و صنعتی معاصر است.<ref>(محدثی، «زن خودسالار بدیل زن صنعت بدن: بازخوانی نظریـه‌پـردازي اجتماعی شریعتی دربارة زن»، 1392ش، ص170.)</ref> همچنین مراد از صنعت بدن این است که در دنیای معاصر زیباسازی و استفاده سودمند از بدن به دلمشغولی انسان‌ها بدل شده و بر خلاف گذشته، بدن واقعیت طبیعی صرف به شمار نمی‌رود.<ref>محمودی و محدثی گیلوایی، «مطالعه جامعه‌شناختي صنعت بدن: مطالعه كيفي دلايل و پيامدهاي جراحيهاي زيبايي زنان ساكن شهر تهران»، 1396ش، ص524.</ref> | ||
== فرایند شکلگیری صنعت بدن == | == فرایند شکلگیری صنعت بدن == | ||
شکلگیری صنعت بدن دارای فرایند معینی بوده است. از لحاظ تاریخی، در ابتدا تغییرات بدنی توسط پزشکان صورت می‌گرفت و هدف آنها حفظ اشکال طبیعی بدن بوده است، اما امروزه، این توازن بهم خورده است و اغلب بخش‌های صنعت بدن به نوعی بر علیه اشکال طبیعی بدن عمل می‌کند و تغییرات زیبایی خواهانه بیشتر از تلاش برای اندام طبیعی شده است. | شکلگیری صنعت بدن دارای فرایند معینی بوده است. از لحاظ تاریخی، در ابتدا تغییرات بدنی توسط پزشکان صورت می‌گرفت و هدف آنها حفظ اشکال طبیعی بدن بوده است، اما امروزه، این توازن بهم خورده است و اغلب بخش‌های صنعت بدن به نوعی بر علیه اشکال طبیعی بدن عمل می‌کند و تغییرات زیبایی خواهانه بیشتر از تلاش برای اندام طبیعی شده است.<ref>محمودی و محدثی گیلوایی، «مطالعه جامعه‌شناختي صنعت بدن: مطالعه كيفي دلايل و پيامدهاي جراحيهاي زيبايي زنان ساكن شهر تهران»، 1396ش، ص524.</ref> | ||
==پشتوانه‌های نظری صنعت بدن== | == پشتوانه‌های نظری صنعت بدن == | ||
نظریه‌های صنعت فرهنگ مدعی تنزل امور معنوی از جایگاه بلند معنوی به امور عامه‌پسند و کم عمق در جهان معاصر هستند. | نظریه‌های صنعت فرهنگ مدعی تنزل امور معنوی از جایگاه بلند معنوی به امور عامه‌پسند و کم عمق در جهان معاصر هستند.<ref>میریان و همکاران. «تحلیل آدرنویی از نظریه صنعت فرهنگ و کالاسازی در موسیقی ایران از منظر جامعه‌شناسی»، 1400ش، ص72.</ref> علاوه بر این گافمن معتقد است که انتظارات انسان‌ها از بدن کاملا متفاوت شده است. از نظر او انسان‌ها در دنیای معاصر منافع بنیادین خویش را در اموری نظیر تجارت و امثال آن خلاصه نمی‌کنند؛ بلکه آنرا به نمایش‌های مناسب بدنی در جامعه نیز گره می‌زنند، این انگیزه به اندازه‌ای قدرتمند شده است که با وجود ریسک خجالت و شکست، خطر آنرا به جان می‌خرند.<ref>Shiling, Chris. The Body and Social Theory. 1993, p93</ref> نظریه برچسب‌زنی یکی از مهمترین نظریه‌های اجتماعی معاصر است. این نظریه مبحث داغ‌های اجتماعی «تیپ بدن» را مطرح کرد که طبق آن چاقی و هیکل درشت انحراف است و افراد چاق بسان افراد منحرف دسته‌بندی خواهد شد.<ref>Sissem et.al, The stigmatization of women of size2003, p4</ref> همچنین طبق نظریه فوق اگر اشخاص قادر به کنترل مصرف میزان کالری بدن نباشند، منحرف دانسته خواهد شد. <ref>.Sissem et.al, The stigmatization of women of size2003, p8</ref> طبق تحقیقات، در امریکا زنان چاق را تنبل، غیر مفید و زشت می‌شمارند.<ref>.Sissem et.al, The stigmatization of women of size2003, p10</ref> | ||
انتظارات از بدن به اندازه‌ای تغییر کرده است که جامعه‌شناسان از افول توجه به روح و تمرکز بر جسم یاد می‌کنند و همچنین ادعای بازآفرینی هویت انسان‌ها بوسیله تغییر در بدن را مطرح می‌کنند. | انتظارات از بدن به اندازه‌ای تغییر کرده است که جامعه‌شناسان از افول توجه به روح و تمرکز بر جسم یاد می‌کنند و همچنین ادعای بازآفرینی هویت انسان‌ها بوسیله تغییر در بدن را مطرح می‌کنند.<ref>محمودی و محدثی گیلوایی، «مطالعه جامعه‌شناختي صنعت بدن: مطالعه كيفي دلايل و پيامدهاي جراحيهاي زيبايي زنان ساكن شهر تهران»، 1396ش، ص524.</ref> | ||
=بخش‌های مهم صنعت بدن= | == بخش‌های مهم صنعت بدن == | ||
==1. تغییرات بدنی== | === 1. تغییرات بدنی === | ||
در دنیای معاصر انسان‌ها هر روزه تغییراتی در بدن ایجاد می‌کنند، این جریان به اندازه‌ای شدت یافته که بدن ساختگی به جای بدن طبیعی اهمیت یافته است. بدن ساختگی توسط کلاس‌های بدن‌سازی و کلنیک‌های زیبایی بازآفرینی شده و اعمالی نظیر کاشت مو، کاشت ناخن و جراحی‌های زیبایی صورت می‌گیرد تا اندازه‌ای بدن تغییر کند یا شکل اولیه و طبیعی آن از بین برود. توجهات اعضای جامعه به بدن به اندازه‌ای اغراق‌آمیز شده است که اندیشمندان از توجهات نابهنجار و غیر متعارف انسان‌ها به بدن سخن می‌رانند؛ | در دنیای معاصر انسان‌ها هر روزه تغییراتی در بدن ایجاد می‌کنند، این جریان به اندازه‌ای شدت یافته که بدن ساختگی به جای بدن طبیعی اهمیت یافته است. بدن ساختگی توسط کلاس‌های بدن‌سازی و کلنیک‌های زیبایی بازآفرینی شده و اعمالی نظیر کاشت مو، کاشت ناخن و جراحی‌های زیبایی صورت می‌گیرد تا اندازه‌ای بدن تغییر کند یا شکل اولیه و طبیعی آن از بین برود. توجهات اعضای جامعه به بدن به اندازه‌ای اغراق‌آمیز شده است که اندیشمندان از توجهات نابهنجار و غیر متعارف انسان‌ها به بدن سخن می‌رانند؛<ref>محمودی و محدثی گیلوایی، «مطالعه جامعه‌شناختي صنعت بدن: مطالعه كيفي دلايل و پيامدهاي جراحيهاي زيبايي زنان ساكن شهر تهران»، 1396ش، ص524.</ref> به عنوان مثال جراحی پلاستیک به این معنا است که انسان‌ها می‌توانند چربی، گوشت یا استخوان به بدن خود اضافه یا از آن کم کنند. مایکل جکسون نمونه مشهور این عمل در جهان است. علاوه بر این، برای کسانی که تحمل عمل جراحی ندارند، بدن‌سازی در دسترس است. امروزه نمونه‌های بی‌شمار از اینگونه افراد در جهان حضور دارند؛ در حالی که بدن‌سازی تا همین اواخر در حاشیه قرار داشت و کار انحرافی در ورزش شمرده می‌شد.<ref>.Shiling, Chris. The Body and Social Theory. 1993, p7</ref> وسایل مرتبط با صنعت بدن در این حوزه به اندازه‌ای گسترش یافته است که حتی بیان فهرست‌وار آن دشوار است. نمونه‌های آن عبارتند از: تجهیزات مربوط به ژیمناستیک، دستگاه‌های تحریک لاغری، رژیم‌های غذایی و قرص‌های مرتبط با آن، ماساژ، حمام آفتاب، در آب معدنی، سونا، جراحی‌های مختلف، صنایع دستکار قد، مو، کم یا زیاد کردن حجم بدن، تزریق چربی، لیپوساکشن و امثال آن.<ref>شهابی، صنعت-فرهنگ ظاهر‌آرایی و زیباسازی بدن در ایران، 1389ش، ص18.</ref> | ||
==2. بازارهای مرتبط با صنعت بدن== | ==2. بازارهای مرتبط با صنعت بدن== | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
''یکی از صاحب‌نظران جامعه‌شناسی بدن بر مبنای نظریه فروید معتقد است که در سایه گسترش نظام سرمایه‌داری در جهان، بیماری وسواس گونه راجع به سطح بدن مثل نحوه پوشیدن لباس، چگونگی آرایش و اندازه بدن در جوامع رواج یافته است''(Turner, The Body and Society, 1984, p1078). | ''یکی از صاحب‌نظران جامعه‌شناسی بدن بر مبنای نظریه فروید معتقد است که در سایه گسترش نظام سرمایه‌داری در جهان، بیماری وسواس گونه راجع به سطح بدن مثل نحوه پوشیدن لباس، چگونگی آرایش و اندازه بدن در جوامع رواج یافته است''(Turner, The Body and Society, 1984, p1078). | ||
== پانویس: == | ==پانویس:== | ||
== منابع == | ==منابع== | ||
<references /> | |||
