جان استوارت میل: تفاوت میان نسخه‌ها

جان استوارت میل (به انگلیسی: John Stuart Mill) (زادهٔ ۲۰ مه ۱۸۰۶ در لندن – درگذشتهٔ ۸ مه ۱۸۷۳ در آوینیون)، [[فیلسوف سکولار]] بریتانیایی سدهٔ نوزدهم بود. او گذشته از آن که نویسنده بود و در زمینه منطق، [[شناخت‌شناسی]]، اخلاق و اقتصاد قلم می‌زد، در عرصهٔ سیاست نیز فعال بود.

جان استوارت میل (1806 ـ 1873)، یكی از مشهورترین شاگردان [[جرمی بنتام]] است.<ref>فلسفه اخلاق (حكمت عملی)، ژكس، ترجمة‌ ابوالقاسم پور حسینی، ص53 ـ 54.</ref>

جان استوارت میل در سال ۱۸۰۶ در خانواده‌ای متوسط و شاید هم از لحاظ اقتصادی فقیر در لندن به دنیا آمد. پدرش [[جیمز میل]] فرزند یک کفاش روستایی در اسکاتلند بود. پدرش هرگز او را به مدرسه نفرستاد تا فرزندش را به شیوه خاص خودش تربیت کند.

پدر وی، جیمز میل (1773 ـ 1836)، نیز از دوستان نزدیك و شاگردان [[بنتام]] بود.<ref>خداوندان اندیشه سیاسی، لین و. لنكستر، ترجمة علی رامین، ج3، قسمت اول، ص115 و تاریخ فلسفه، ج8، (از بنتام تا راسل)، كاپلستون، ترجمة بهاء الدین خرمشاهی، ص33.</ref> رابطه خاص جیمز میل و بنتام موجب شده بود كه استوارت میل از همان دوران‌ كودكی با ‌بنتام‌ ‌آشنایی داشته باشد و از این رو مطالعات فلسفی خود را با مطالعة اثری از ‌جرمی‌ ‌بنتام‌ ‌آغاز نماید.<ref>پنجاه فیلسوف بزرگ، دایانه كالینسون، ترجمة محمد رفیعی مهر آبادی، ص241 ـ 242.</ref> وی نیز، مانند پدر خود كه تا آخرین نفس از آیین [[بنتام‌]] ‌با شدت و جدیت تمام دفاع كرد، در ابتدا بر اساس تعلیم و تربیت خانوادگی‌اش از نظریه سودگرایانة بنتامی دفاع می‌كرد و از طریق سخنرانی‌ها، نگارش مقالات و كتاب‌ها، نامه‌ها و امثال آن نقش فعالی را در تبلیغ و ترویج اصول «سودگرایی» بنتامی بر عهده داشت.<ref>خداوندان اندیشه سیاسی، لین و. لنكستر، ترجمة علی رامین، ج3، قسمت اول، ص119.</ref>

در اوایل سال ۱۸۳۰، میل با شخصی که پس از پدرش بیشترین تأثیر را بر او داشت، ملاقات کرد: [[هریت تیلور]]، زن متأهل بیست و دو ساله در آن زمان عاشق میل، که دو سال از او بزرگتر بود، شد؛ آنها پس از 21 سال [[رابطه ی نامشروع]] در سال ۱۸۵۱، پس از گذشت دو سال از مرگ همسر [[هریت تیلور]]، با یکدیگر ازدواج کردند. رابطه ای غیر عرفی که به طور مرتب یکدیگر را می دیدند و آخر هفته ها را با هم میگذراندند.<ref>تانگ، رزماری؛ نقد و نظر: درآمدی جامع بر نظریه های فمینیستی؛ ترجمه منیژه نجم عراقی؛ تهران: نشر نی، چاپ سوم، 1393؛ ص39.</ref> هریت به عنوان یک «روشنفکر چپ [[رادیکال]»، مدافعی برای [[حقوق زنان]] بود و تأثیرات تعیین‌کننده ای در افکار و آثار میل داشت (که وی در انتشارات خود [[دربارهٔ آزادی]]، تأملات در مورد دولت نماینده و سودگرایی تأکید کرد).

2. اصول اقتصاد سیاسی؛ این کتاب، اصلی‌ترین کتاب درسی، قبل از انتشار کتاب "اصول علم اقتصاد" مارشال بود.

3. رساله‌ای در منطق؛ که مشهورترین آثار او محسوب می‌شود.<ref>دادگر، یدالله، تاریخ تحولات‌اندیشه اقتصادی، ص۲۷۲، مفید، ازمونی مجدد، ۱۳۸۳، چاپ اول.</ref>

4. رساله‌ای در آزادی؛ که با همکاری [[هریت تیلور]] تصنیف نمود و در مبحث [[توزیع ثروت]]، بدون آن‌که مطلب جدیدی را واقعا ارائه دهد، عقاید [[ریکاردو]] را توجیه کرد. <ref>قدیری، اصل باقر، سیر‌اندیشه‌های اقتصادی، ص۱۰۴، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۶۴.</ref>  

5. حکومت انتخابی مفصل‌ترین و منظم‌ترین رساله‌ی جان استوارت میل در فلسفه‌ی سیاسی است که هدف از نگارشش بازنمایاندن نتیجه‌ی تفکرات وی در باب برترین ساختار [[حکومت دموکراتیک]]، بحث درباره‌ی نظریه‌ی عمومی حکومت و نهادهای [[دموکراتیک]] و نیز بازتاباندن پرورده‌ترین نگرش‌های او بر مسائل بنیادین سیاست در عصر خویش است.

6. تاملاتی در حکومت انتخاباتی؛ که مفصل‌ترین رساله میل در [[فلسفه سیاسی]] است. او در ساختار کلی [[دموکراسی]] مطلوب خویش، بر مقوله مهم مشارکت فعّال هرچه بیشتر مردم در امور سیاسی و اجتماعی و دموکراتیک بودن نهادهای انتخابی در سطوح مختلف، تاکید می‌کند.

7. ملاحظاتی در باب شعر و انواع آن؛ مترجم: محمدهادی حاجی‌بیگلو؛ نشر شب‌خیز.

8. زندگی‌نامه خودنوشت جان استوارت میل؛ مترجم: فریبرز مجیدی؛ انتشارات مازیار.

9. [[فایده‌گرایی]]؛ مترجم مرتضی مردیها؛ نشر نی. [[فایده‌گرایی]] نظریه‌ای است درباره‌ی مبانی اخلاق، اما از آن فراتر می‌رود و حوزه‌هایی چون فلسفه‌ی سیاست و حقوق را نیز دربرمی‌گیرد. این متاتئوری، که در پی تبیین عام رفتارهای بشری، و نیز تعیین معیار کردار درست بوده، داوری‌های متعارضی را برانگیخته است: بسیاری ممکن است آن را به بداهت درست بینگارند، اما کم هم نبوده‌اند بزرگانی که آن را نه فقط آشکارا غلط، بلکه خطرناک و خسارت‌خیز دانسته‌اند. جان استوارت میل، برجسته‌ترین مدافع [[فایده‌گرایی]]، در این کتاب می‌کوشد مخاطب را نسبت به راستی و درستی و کارسازی این نظریه متقاعد کند.