مستوره افشار: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
| تصویر =نسوان وطنخواه.jpg | | تصویر =نسوان وطنخواه.jpg | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| توضیح_تصویر =هیئت مدیره جمعیت نسوان | | توضیح_تصویر =هیئت مدیره جمعیت نسوان وطنخواه نشسته از چپ به راست: فخرآفاق پارسا، ملوک اسکندری، کبری چنانی، مستوره افشار، نصرت مشیری، صفیه اسکندری، عصمت‌الملوک شریفی. ایستاده: مهرانگیز اسکندری، بانو چنانی، هائیده افشار، عباسه پایور، قدسیه مشیری. | ||
| زاده = 1259؛ | | زاده = 1259؛ | ||
| درگذشت = شهریور1344 (65) | | درگذشت = شهریور1344 (65) | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| حرفه = روزنامه‌نگاری | | حرفه = روزنامه‌نگاری | ||
}} | }} | ||
مستوره افشار (زاده ۱۲۵۹- درگذشته شهریور ۱۳۲۴ یا ۱۳۲۵) از فعالان جنبش زنان در ایران بود و پس از محترم اسکندری ریاست [[جمعیت نسوان وطنخواه]] را | مستوره افشار (زاده ۱۲۵۹- درگذشته شهریور ۱۳۲۴ یا ۱۳۲۵) از فعالان جنبش زنان در ایران بود و پس از محترم اسکندری ریاست [[جمعیت نسوان وطنخواه]] را بر عهده داشت. | ||
==زندگی‌نامه== | ==زندگی‌نامه== | ||
[[مستوره افشار]] در سال 1259 به دنیا آمد. پدرش مجدالسلطنه افشار از مردان روشنفکر ارومیه و مادرش دختر امامقلی میرزا ملک قاسمی شخص مقتدر و | [[مستوره افشار]] در سال 1259 به دنیا آمد. پدرش مجدالسلطنه افشار از مردان روشنفکر ارومیه و مادرش دختر امامقلی میرزا ملک قاسمی شخص مقتدر و مهین‌پرست آذربایجان بود<ref> بامداد، بدرالملوک (1347). زن ایرانی از انقلاب مشروطیت تا انقلاب سفید، ص49-50</ref> خانم افشار در کودکی با زبان و ادبیات فارسی و سپس زبان روسی، ترکی و فرانسه آشنا شده و آنها را آموخت. <ref>پیرنیا، منصوره (1374). سالار زنان ایران. واشنگتن: مهرایران، ص73</ref> مرحومه افشار در اواخر عمر سرپرست شیرخوارگاه تهران بود وی در سال ۱۳۴۴ در سن 65 سالگی در گذشت. | ||
==فعالیتهای اجتماعی- سیاسی== | ==فعالیتهای اجتماعی- سیاسی== | ||
*عضویت در جمعیت نسوان وطنخواه | *عضویت در جمعیت نسوان وطنخواه | ||
خانم افشار در بزرگسالی به عضویت «[[جمعیت نسوان وطنخواه]]» در آمد. <ref>ساناساریان، الیز (1384). جنبش حقوق زنان در ایران (طغیان، افول و سرکوب از ۱۲۸۰ تا انقلاب ۱۳۵۷). ترجمه نوشین احمدی خراسانی. تهران: اختران، ص73</ref> <ref group="پانویس"> جمعیت نسوان | خانم افشار در بزرگسالی به عضویت «[[جمعیت نسوان وطنخواه]]» در آمد. <ref>ساناساریان، الیز (1384). جنبش حقوق زنان در ایران (طغیان، افول و سرکوب از ۱۲۸۰ تا انقلاب ۱۳۵۷). ترجمه نوشین احمدی خراسانی. تهران: اختران، ص73</ref> <ref group="پانویس"> جمعیت نسوان وطنخواه در حالی که دارای ۱۹۵ عضو رسمی بود در سال ۱۳۱۲ ش به فرمان رضا شاه منحل شد و پس از محترم اسکندری به ریاست آن انجمن منصوب شد.</ref> | ||
*سخنران کنگره نسوان شرق | *سخنران کنگره نسوان شرق | ||
وی از سخنرانان [[کنگره نسوان شرق]] بود که در سال 1311 در تهران برگزار شد. کنگره نسوان شرق در پی آشنایی مردم مشرق زمین با فرهنگ و تمدن غرب تشکیل شد. | وی از سخنرانان [[کنگره نسوان شرق]] بود که در سال 1311 در تهران برگزار شد. کنگره نسوان شرق در پی آشنایی مردم مشرق زمین با فرهنگ و تمدن غرب تشکیل شد. ورود افکار و گرایش‌های تجددطلبانه به کشورهای شرقی موجب گسترش بحث آموزش زنان، ارتقای حقوق مدنی آنان و در نهایت ورود هر چه بیشتر آنان در مناسبات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بود. به همین دلیل زنان متاثر از اندیشه تجددطلبی و برابری خواهی، برای دستیابی به اهداف خود همگام با تاسیس مدارس دخترانه و انتشار روزنامه، انجمن‌ها و مجامعی را بنیان نهادند و به برگزاری کنگره‌هایی مبادرت ورزیدند که [[کنگره نسوان شرق]] یکی از ثمرات آن بود. البته اگرچه افراد عضو این کنگره اهداف خود را در ترقی و پیشرفت آموزشی و ورود زنان به اجتماع تعریف کردند اما بدر ملوک بامداد هدف [[کنگره نسوان شرق]] را چنین بیان میکند: در سال 1311 جمعیت نسوان وطنخواه به ریاست مستوره افشار پذیرای کنگره نسوان شرق شد. موضوع کمیسیونها پیرامون ترقیات روزافزون زنهای اروپایی و محرومیت زنان کشورهای عربی و ایرانی، لزوم جنبش و اقدامات جدی از طرف زنهای روشنفکر موضوعهای مورد بحث کنگره بود.<ref> زن ایرانی از مشروطه تا انقلاب سفید، بامداد، بدرالملوک، ص 60</ref><ref group="پانویس">عصر روز دوشنبه در منزل خانم فاضله مستوره افشار عده زیادی از خانم‌های فاضله و معدودی از فضلا و ادبا نسبت به تشکیل کنگره و مرام آن حضور یافتند. خانم‌های فاضله میهمانان تازه‌وارد (نورحماده خانم رییسه کنگره، خانم سعید مراد، حنیفه خانم خوری) هر سه حضور داشتند و خانم افشار هم با چهره‌ای گشاده با کمال مهربانی از واردین پذیرایی می‌کردند. و اظهار داشتند که کلیه مخارج میهمانان به عهده جمعیت نسوان ایران است. اکثر جلسات و سخنرانی‌های جمعیت نسوان به جهت بزرگی خانه مستوره افشار در آنجا برگزار می‌شد.</ref> | ||
پیشینه‌‌ی اشرافی خانم افشار باعث شده بود که هر گاه که بین حقیقت و مصلحت ناگزیر به انتخاب می‌شد، جانب احتیاط را از دست نمی‌داد و نمی‌گذاشت رشته اتصالش به قدرت گسسته شود. مثلا در جریان برگزاری کنگره، مستوره از دخالت‌های نابجای شیخ‌الملک اورنگ که نماینده دولت ایران در کنگره بود دفاع کرد و این موضوع حتی اعتراض نور حماده را به‌دنبال داشت. در همین کنگره، برخی از اعضای «[[جمعیت نسوان وطنخواه]]» برای برکناری او از ریاست این جمعیت تلاش کردند، اما مستوره آنقدر از سیاست سررشته داشت که جلوی این اتفاق را بگیرد.<ref>روزنامه همشهری، اشراف زاده ای در فکر زنان، 15 مرداد1399</ref> | |||
رويـداد مهمـى كـه در خـلال برگـزارى كنگـرة نسـوان شـرق رخ داد، انشـعاب و جدايـى اعضـاى ايـن جمعيـت بـر اثـر اقدامـات و | رويـداد مهمـى كـه در خـلال برگـزارى كنگـرة نسـوان شـرق رخ داد، انشـعاب و جدايـى اعضـاى ايـن جمعيـت بـر اثـر اقدامـات و فعاليتهـاى مسـتوره افشـار بـود. مسـتوره افشـار به جـاى آنكـه بـه فعاليتهـا و اقدامـات انجمنهـاى زنـان از مشـروطه بـه بعـد بپـردازد، تمامـى تغييـرات رخداده در وضعيـت زنـان را ناشـى از اقدامــات رضاشــاه معرفــى كــرد. به بيانــى ديگــر مســتوره افشــار فعاليتهــاى زنــان را بــراى احقــاق حقــوق خــود بــه مصــادرة حكومــت رضاشــاه درآورد، به همين ســبب نورالهــدى منگنــه و همفكرانــش در 6 آذر 1311 در اعتــراض بــه ايـن رويـه و عملكـرد، اسـتفعا دادنـد. نورالهـدى منگنـه در اينبـاره نوشـت: «همـةاعضــاى خدمتگــزار كــه نظــر عامالمنفعــه داشــتند از جملــه اينجانــب كــه بــار سـنگين زحمـات جمعيـت را بـر عهـده داشـتم رنجيده خاطـر شـديم و از انجمـن | ||
اســتعفا داديــم» <ref>منگنــه، 1335 ، ص. 15-16</ref> | اســتعفا داديــم» <ref>منگنــه، 1335 ، ص. 15-16</ref> | ||
*تشکیل | *تشکیل کلاسهای سوادآموزی مخصوص زنان | ||
*نگارش مقاله در نشریات مختلف با موضوع حقوق زنان | *نگارش مقاله در نشریات مختلف با موضوع حقوق زنان | ||
*تشکیل جلسات سخنرانی با موضوع زنان | *تشکیل جلسات سخنرانی با موضوع زنان | ||
از مهمترین | از مهمترین فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی مستوره افشار به شمار می‌رود. | ||
== | == | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
*بامداد، | *بامداد، بدرالملوک، زن ایرانی از انقلاب مشروطیت تا انقلاب سفید. تهران: ابن سینا، | ||
*دانشنامه الکترونیکی زنان مستوره افشار | *دانشنامه الکترونیکی زنان مستوره افشار | ||
*ویکی پدیا صفحه مستوره افشار | *ویکی پدیا صفحه مستوره افشار | ||
نسخهٔ ۸ شهریور ۱۴۰۱، ساعت ۱۴:۴۸
 | |
| اطلاعات شخصی | |
|---|---|
| زاده | 1259؛ |
| درگذشت | شهریور1344 (65) |
| خدمات | |
| حرفه | روزنامه‌نگاری |
مستوره افشار (زاده ۱۲۵۹- درگذشته شهریور ۱۳۲۴ یا ۱۳۲۵) از فعالان جنبش زنان در ایران بود و پس از محترم اسکندری ریاست جمعیت نسوان وطنخواه را بر عهده داشت.
زندگی‌نامه
مستوره افشار در سال 1259 به دنیا آمد. پدرش مجدالسلطنه افشار از مردان روشنفکر ارومیه و مادرش دختر امامقلی میرزا ملک قاسمی شخص مقتدر و مهین‌پرست آذربایجان بود[۱] خانم افشار در کودکی با زبان و ادبیات فارسی و سپس زبان روسی، ترکی و فرانسه آشنا شده و آنها را آموخت. [۲] مرحومه افشار در اواخر عمر سرپرست شیرخوارگاه تهران بود وی در سال ۱۳۴۴ در سن 65 سالگی در گذشت.
فعالیتهای اجتماعی- سیاسی
- عضویت در جمعیت نسوان وطنخواه
خانم افشار در بزرگسالی به عضویت «جمعیت نسوان وطنخواه» در آمد. [۳] [پانویس ۱]
- سخنران کنگره نسوان شرق
وی از سخنرانان کنگره نسوان شرق بود که در سال 1311 در تهران برگزار شد. کنگره نسوان شرق در پی آشنایی مردم مشرق زمین با فرهنگ و تمدن غرب تشکیل شد. ورود افکار و گرایش‌های تجددطلبانه به کشورهای شرقی موجب گسترش بحث آموزش زنان، ارتقای حقوق مدنی آنان و در نهایت ورود هر چه بیشتر آنان در مناسبات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بود. به همین دلیل زنان متاثر از اندیشه تجددطلبی و برابری خواهی، برای دستیابی به اهداف خود همگام با تاسیس مدارس دخترانه و انتشار روزنامه، انجمن‌ها و مجامعی را بنیان نهادند و به برگزاری کنگره‌هایی مبادرت ورزیدند که کنگره نسوان شرق یکی از ثمرات آن بود. البته اگرچه افراد عضو این کنگره اهداف خود را در ترقی و پیشرفت آموزشی و ورود زنان به اجتماع تعریف کردند اما بدر ملوک بامداد هدف کنگره نسوان شرق را چنین بیان میکند: در سال 1311 جمعیت نسوان وطنخواه به ریاست مستوره افشار پذیرای کنگره نسوان شرق شد. موضوع کمیسیونها پیرامون ترقیات روزافزون زنهای اروپایی و محرومیت زنان کشورهای عربی و ایرانی، لزوم جنبش و اقدامات جدی از طرف زنهای روشنفکر موضوعهای مورد بحث کنگره بود.[۴][پانویس ۲]
پیشینه‌‌ی اشرافی خانم افشار باعث شده بود که هر گاه که بین حقیقت و مصلحت ناگزیر به انتخاب می‌شد، جانب احتیاط را از دست نمی‌داد و نمی‌گذاشت رشته اتصالش به قدرت گسسته شود. مثلا در جریان برگزاری کنگره، مستوره از دخالت‌های نابجای شیخ‌الملک اورنگ که نماینده دولت ایران در کنگره بود دفاع کرد و این موضوع حتی اعتراض نور حماده را به‌دنبال داشت. در همین کنگره، برخی از اعضای «جمعیت نسوان وطنخواه» برای برکناری او از ریاست این جمعیت تلاش کردند، اما مستوره آنقدر از سیاست سررشته داشت که جلوی این اتفاق را بگیرد.[۵]
رويـداد مهمـى كـه در خـلال برگـزارى كنگـرة نسـوان شـرق رخ داد، انشـعاب و جدايـى اعضـاى ايـن جمعيـت بـر اثـر اقدامـات و فعاليتهـاى مسـتوره افشـار بـود. مسـتوره افشـار به جـاى آنكـه بـه فعاليتهـا و اقدامـات انجمنهـاى زنـان از مشـروطه بـه بعـد بپـردازد، تمامـى تغييـرات رخداده در وضعيـت زنـان را ناشـى از اقدامــات رضاشــاه معرفــى كــرد. به بيانــى ديگــر مســتوره افشــار فعاليتهــاى زنــان را بــراى احقــاق حقــوق خــود بــه مصــادرة حكومــت رضاشــاه درآورد، به همين ســبب نورالهــدى منگنــه و همفكرانــش در 6 آذر 1311 در اعتــراض بــه ايـن رويـه و عملكـرد، اسـتفعا دادنـد. نورالهـدى منگنـه در اينبـاره نوشـت: «همـةاعضــاى خدمتگــزار كــه نظــر عامالمنفعــه داشــتند از جملــه اينجانــب كــه بــار سـنگين زحمـات جمعيـت را بـر عهـده داشـتم رنجيده خاطـر شـديم و از انجمـن اســتعفا داديــم» [۶]
- تشکیل کلاسهای سوادآموزی مخصوص زنان
- نگارش مقاله در نشریات مختلف با موضوع حقوق زنان
- تشکیل جلسات سخنرانی با موضوع زنان
از مهمترین فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی مستوره افشار به شمار می‌رود. ==
یادداشت
- ↑ جمعیت نسوان وطنخواه در حالی که دارای ۱۹۵ عضو رسمی بود در سال ۱۳۱۲ ش به فرمان رضا شاه منحل شد و پس از محترم اسکندری به ریاست آن انجمن منصوب شد.
- ↑ عصر روز دوشنبه در منزل خانم فاضله مستوره افشار عده زیادی از خانم‌های فاضله و معدودی از فضلا و ادبا نسبت به تشکیل کنگره و مرام آن حضور یافتند. خانم‌های فاضله میهمانان تازه‌وارد (نورحماده خانم رییسه کنگره، خانم سعید مراد، حنیفه خانم خوری) هر سه حضور داشتند و خانم افشار هم با چهره‌ای گشاده با کمال مهربانی از واردین پذیرایی می‌کردند. و اظهار داشتند که کلیه مخارج میهمانان به عهده جمعیت نسوان ایران است. اکثر جلسات و سخنرانی‌های جمعیت نسوان به جهت بزرگی خانه مستوره افشار در آنجا برگزار می‌شد.
پانویس
- ↑ بامداد، بدرالملوک (1347). زن ایرانی از انقلاب مشروطیت تا انقلاب سفید، ص49-50
- ↑ پیرنیا، منصوره (1374). سالار زنان ایران. واشنگتن: مهرایران، ص73
- ↑ ساناساریان، الیز (1384). جنبش حقوق زنان در ایران (طغیان، افول و سرکوب از ۱۲۸۰ تا انقلاب ۱۳۵۷). ترجمه نوشین احمدی خراسانی. تهران: اختران، ص73
- ↑ زن ایرانی از مشروطه تا انقلاب سفید، بامداد، بدرالملوک، ص 60
- ↑ روزنامه همشهری، اشراف زاده ای در فکر زنان، 15 مرداد1399
- ↑ منگنــه، 1335 ، ص. 15-16
منابع
- بامداد، بدرالملوک، زن ایرانی از انقلاب مشروطیت تا انقلاب سفید. تهران: ابن سینا،
- دانشنامه الکترونیکی زنان مستوره افشار
- ویکی پدیا صفحه مستوره افشار