فمینیسم مارکسیست: تفاوت میان نسخه‌ها

فمینیسم مارکسیست (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۳۰ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۵۵

۲٬۰۵۶ بایت اضافه‌شده ، ‏۳۰ نوامبر ۲۰۲۲

←‏فمینیسم مارکسیسم

دیداریویکی‌متن

Razarei59

۴٬۰۹۶

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-==فمینیسم [[مارکسیسم]] ==
+فمینیسم [[مارکسیست]]؛ارائه تحلیل مارکسیستی از رابطه میان ستم بر [[زنان]] و بهره‌کشی طبقاتی در نظام سرمایه‌داری
-[[رادیکال‌ها]] از [[مارکسیسم]] استفاده می‌کنند. [[مارکسیسم]] برگرفته از نظر [[مارکس]] است.
+[[فمینیسم مارکسیستی]]،در اواسط قرن نوزدهم، هم‌زمان با رشد نظام سرمایه‌داری به‌وجود آمد. این نظریه، اقتباسی از تئوری مارکس در تحلیل طبقاتی است. [[فمینیسم مارکسیستی]]، تحلیل طبقاتی مارکسیستی را به اعتراض اجتماعی [[فمینیستی]] پیوند زد و ستم [[جنسی]] را وابسته به ستم طبقاتی کرد. از نظر [[فمینیست‌های مارکسیست]]، [[زنان]] نه به‌دلیل اختلاف منافع اساسی و مستقیم بین دو [[جنس،]] بلکه به‌سبب ظلم طبقاتی و ملزومات آن مثل نابرابری در مالکیت، استثمار کاری و ازخودبیگانگی، در وضعیت نابرابر با [[مردان]] قرار گرفته‌اند.
+==تحلیل وضعیت [[زنان]]==
+از منظر [[فمینیسم مارکسیست]] همانند [[فمینیسم لیبرال]]، [[زنان]] در وضعیت نابرابر و تبعیض آمیز نسبت به [[مردان]] قرار دارند. <ref>رودگر، فمینیسم، ص 77</ref> در تحلیل چرایی این وضعیت بررسی دیدگاه مارکس و انگلس دارای اهمیت است.
 ===دیدگاه‌های [[مارکس]]===
-خودش به نقش سنتی [[زنان]] قائل بود و به جایگاه [[زنان]] در نظام سرمایه‌داری توجه نداشت و تاثیر [[خانواده]] را بر نظام کارگری مهم می‌دانست. [[خانواده]] با بافت سنتی‌اش برای کارگر مهم و مفید است، زیرا فشارهای کاری را در [[خانواده]] جبران می‌کند. [[زنان]] در خانه باید تیمارداری [[مردان]] را بکنند. اگر [[زنان]] به عرصه کار وارد شوند، تهدیدی برای طبقه کارگر است.
+مارکس به نقش سنتی [[زنان]] قائل بود و به جایگاه [[زنان]] در نظام سرمایه‌داری توجه نداشت و تاثیر [[خانواده]] را بر نظام کارگری مهم می‌دانست. [[خانواده]] با بافت سنتی‌اش برای کارگر مهم و مفید است، زیرا فشارهای کاری را در [[خانواده]] جبران می‌کند. [[زنان]] در خانه باید تیمارداری [[مردان]] را بکنند. اگر [[زنان]] به عرصه کار وارد شوند، تهدیدی برای طبقه کارگر است. لذا مارکس به‌صورت مستقیم به مسئله [[ستم جنسی]] اشاره نمی‌کند؛ هر چند از تحلیل طبقاتی او میتوان [[طبقه جنسی]] را نیز استنباط کرد. <ref>چراغی کوتیانی، خانواده، اسلام و فمینیسم، ص51</ref>
-حرف دوست [[مارکس]] به نام [[انگلس دستاویزی]] برای [[فمینیسم مارکسیسم]] شد. جوامع اولیه اشتراکی بود. کمون اولیه و یک [[سوسیالیسم]] [[جنسی]] حاکم بود. [[زنان]] با [[مردان]] بی‌شماری ارتباط داشتند و بچه از طریق انتسابش به [[مادر]] شناخته می‌شد. وضعیت [[مادرشاهی]] بود و [[زنان]] در وضعیت عالی بودند.
-بعد که نظام فئودالی و کشاورزی به وجود آمد. (نظام فئودالی؛ نظام اقتصادی مبتنی بر کشاورزی است) [[مردان]] به خاطر اینکه ثروت از [[خانواده]] بیرون نرود، [[خانواده]] [[تک‌همسری]] را اختیار کردند. بنابراین [[خانواده]] به شکل امروزی شکل گرفت. بعد نظام سرمایه‌داری از [[خانواده]] برای گسترش اهداف خودش کمک گرفت. از نظر [[فمینیسم مارکسیسم]]، [[خانه‌داری]] [[زنان]] و حذف آنها از عرصه عمومی بیشترین سود به سرمایه‌داری رسید. نظام سرمایه‌داری، [[زنان]] را در عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی به نفع خودش نپذیرفت.
-'''راهکار:''' [[زنان]] هم باید پا به پای طبقه کارگر کمک کنند و نظام سرمایه‌داری را حذف کنند. وقتی نظام سرمایه‌داری سرنگون شود وضعیت [[زنان]] هم خوب می‌شود. به تبع اینکه وضعیت همه خوب می‌شود، وضعیت [[زنان]] هم خوب می‌شود.
-===نقد [[فمینیسم مارکسیسم]] ===
+===دیدگاه انگلس===
-اشکالاتی که به نظریات [[مارکسیسم]] وارد است به [[فمینیسم مارکسیستی]] هم وارد است.  پیش‌بینی‌های [[مارکس]] محقق نشد. او معتقد بود که طبقه کارگر بر علیه نظام سرمایه‌داری قیام خواهد کرد و نظام سرمایه‌داری سرنگون خواهد شد.
+آثار [[انگلس]] دستاویزی برای [[فمینیسم مارکسیسم]] شد. انگلس با توجه به جایگاه زن در نظام سرمایه‌داری، تقسیم جنسی کار را کانون بحث در جامعه سرمایه‌داری قرار داد. جوامع اولیه اشتراکی بود. کمون اولیه و یک [[سوسیالیسم]] [[جنسی]] حاکم بود. [[زنان]] با [[مردان]] بی‌شماری ارتباط داشتند و بچه از طریق انتسابش به [[مادر]] شناخته می‌شد. وضعیت [[مادرشاهی]] بود و [[زنان]] در وضعیت عالی بودند.
-* نظریه [[مارکسیستی]] پیش‌بینی تحقق نظام کمونیستی را می‌کرد، بعد بر نظام سرمایه‌داری در کل جهان نظام کمونیستی حاکم می‌شود.
-* تقسیم‌بندی به ادوار تاریخی کمون، فئودال، برده‌داری، سرمایه‌داری و... فرضیه‌هایی بود که قابل اثبات نبوده است.
-* نظریه [[مارکس]] که معتقد بود؛ نظام سرمایه‌داری سرنگون شود وضعیت [[زنان]] بهتر می‌شود، را نظریه [[کورجنسی]] می‌دانند. یعنی نظریه‌های آنها تحلیل [[جنسیت]]ی ندارد و بحث [[جنسیت]]ی ندارد. [[کورجنسی]]؛ یعنی ندیدن مشکلات خاص [[زنان]] یعنی ندیدن [[زنان]] به ماهیه [[زن]].
-* تقلیل دادن تمام مشکلات و مسائل [[زنان]] به نظام سرمایه‌داری.
-'''اشکالش:''' همۀ جوامع که نظام آنها سرمایه‌داری نیست. اگر معتقد هستید که ظلم به [[زنان]] تاریخی است، قبلاً که نظام سرمایه‌داری نبوده است، بنابراین ظلم تاریخی چگونه رخ می‌دهد. تقلیل‌دادن؛ یعنی ظلم و ستم به [[زنان]] را به یک عاملی مثل سرمایه‌داری فرو کاهش دهیم.
+بعد که نظام فئودالی و کشاورزی به وجود آمد. (نظام فئودالی؛ نظام اقتصادی مبتنی بر کشاورزی است) [[مردان]] به خاطر اینکه ثروت از [[خانواده]] بیرون نرود، [[خانواده]] [[تک‌همسری]] را اختیار کردند. بنابراین [[خانواده]] به شکل امروزی شکل گرفت. بعد نظام سرمایه‌داری از [[خانواده]] برای گسترش اهداف خودش کمک گرفت. از نظر [[فمینیسم مارکسیسم]]، [[خانه‌داری]] [[زنان]] و حذف آنها از عرصه عمومی بیشترین سود را به سرمایه‌داری رساند. نظام سرمایه‌داری، [[زنان]] را در عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی به نفع خودش نپذیرفت. [[تابعیت زن]]، شکلی از ستم است که از درون جامعه طبقاتی ایجاد شده است و چون در خدمت منافع سرمایه واقع شده، تا به امروز تداوم پیدا کرده است. <ref>چراغی کوتیانی، خانواده، اسلام و فمینیسم، ص51</ref>
-* جوامع قبل از تاریخ کمون (اشتراکی) بوده و هیچ شواهدی از آن نیست و این صرفاً یک قرائت تاریخی بدون پشتوانه است.
+==علت [[فرودستی زنان]]==
-* وضعیت [[زنان]] در دوره کمون، [[مادرشاهی]] بسیار خوب بوده است. اما شواهد نشان می‌دهد که [[زنان]] در همان زمان هم وضعیت خوبی نداشته‌اند. فعالیت آنها در محدوده غار و اطراف غار بوده است، و این [[مردان]] بودند که از فعالیت گسترده برخوردار بودند. و [[زنان]] کارهایی که انجام می‌دادند متناسب با فعالیت [[خانه‌داری]]‌شان بوده است.
+از منظر [[فمینیسم مارکسیست]]، [[فرودستی زنان]]، به‌دلیل ویژگی‌های زیستی و طبیعی [[زنان]] نیست؛ بلکه ریشه در عوامل اقتصادی دارد؛ تغییر شیوه تولید در طی تاریخ و به‌وجود آمدن اصل مالکیت که امتیازی [[مردانه]] در نظر گرفته می شد، سبب وابستگی اقتصادی [[زن]] به [[مرد]] و در نتیجه تابعیت او شد و همین [[فرودستی زن]] را شکل داد.<ref>رودگر، فمینیسم، ص 77</ref>
-* این نظریه بیش از حد انتزاعی است و به تجربه‌های عینی [[زنان]] کاری ندارد، مثلاً درباره [[زنان]] مسائل مختلفی وجود دارد، مثل آموزش و بهداشت از همه اینها غفلت کرده‌اند و فقط به مسئله کارگری و کارفرمایی توجه کرده‌اند، بنابراین نظریه [[مارکس]] یک نظریه [[کورجنسی]] است.
-'''اشکال:'''  چرا در نظریه [[مارکس‌ها]] این است که زمانی سرمایه‌داری به سود می‌رسد که فقط [[زنان]] خانه‌نشین شوند در حالی که [[زنان]] نیروی کار ارزانی نسبت به [[مردان]] بوده‌اند؟ این نظریه اشکال دارد.
+در مقایسه با [[فمینیسم رادیکال]]، [[فمینیسم مارکسیستی]]، دل‌مشغولی کمتری به ایده‌ها و نگرش‌ها دارد. تمرکز [[فمینیسم مارکسیست]] در پژوهش‌های مربوط به جایگاه [[زنان]]، بر کار و اقتصاد است. مناسبات اجتماعی مربوط به [[نابرابری جنسی]]، توسط اقتصاد شکل می‌گیرد نه ایده‌ها و نگرش‌ها. با توجه به دل‌مشغولی رهیافت [[فمینیست مارکسیست]] به سازمان کار، توجه خاصی به کار و دستمزد [[زنان]] دارد. اهمیت کار بی‌دستمزد در عرصه خصوصی، که کاملا مرتبط با [[زنان]] است، جدل انگیز است، چرا‌که مارکسیسم عمدتا اقتصاد را با آن‌چه در بازار سرمایه وجود دارد، برابر تصور میکند اما بر خلاف [[فمینیست‌های لیبرال]]، متفکرین [[فمینیست مارکسیست]] با اقتصاد سرمایه‌داری مخالفند و از رهیافت انقلابی برای سرنگونی سرمایه‌داری حمایت می‌کنند. <ref>کریس بیسلی، چیستی فمینیسم، ص 98</ref>
-'''جزوه کلاسی:  دکتر اسماعیل چراغی'''
+نظریه [[فمینیسم مارکسیستی]]، [[کورجنس]] است. یعنی نظریه‌های آنها تحلیل [[جنسیتی]] ندارد. این واقعیت که [[زنان]] هر طبقه در مقایسه با [[مردان]] آن طبقه محروم‌ترند و نه بالعکس در این نظریه مورد توجه واقع نشده است.  تمام مشکلات و مسائل [[زنان]] به نظام سرمایه‌داری نسبت داده شده. <ref>چراغی کوتیانی، خانواده، اسلام و فمینیسم، ص 52</ref>
+==راهکار [[فمینیست مارکسیست]]==
+===انقلاب کارگری===
+راه‌حل [[نابرابری جنسی]]، نابودی ستمگری طبقاتی است. [[زنان]] هم باید پا به پای طبقه کارگر کمک کنند و از طریق انقلاب کارگری، نظام سرمایه‌داری را حذف کنند. وقتی نظام سرمایه‌داری سرنگون شود وضعیت [[زنان]] هم بهبود پیدا می‌کند. به تبع اینکه همه در وضعیت برابر قرار می‌گیرند، وضعیت [[زنان]] هم در جایگاه برابر واقع می‌شود.<ref>چراغی کوتیانی، خانواده، اسلام و فمینیسم، ص 53</ref>
+===ورود [[زنان]] به عرصه اقتصاد===
+ورود [[زنان]] به عرصه کار و اقتصاد نیز راهکار دومی است که [[فمینیسم مارکسیستی]]، آن را پیشنهاد می‌دهد. در این راستا اجتماعی یا عمومی کردن [[کار خانگی]] از طریق تاسیس مراکزی برای انجام [[کارهای خانگی]] [[زنان]]، مثل رستوران‌ها و [[مهدکودک‌ها]] در همین راستا پیشنهاد می‌شوند.<ref>رودگر، فمینیسم، ص 78</ref>
-[[رده:جامعه‌شناسی جنسیت]]
+[[رده: ویکی‌جنسیت]]
-[[رده: سرفصل‌ها]]
+[[رده:نظریه‌ها]]
-[[رده: مراکز حوزوی]]
+[[رده:فمینیسم]]
-[[رده: سطح سه]]
+[[رده:فمینیسم مارکسیست]]
-[[رده:مبانی و آثار فمینیسم ۱]]
-[[رده:دروس]]