خانواده: تفاوت میان نسخه‌ها

(نْ یا نِ دِ) (اِمر.) اهل خانه، اهل البیت، مجموعه افراد دارای پیوند سببی یا نسبی که در زیر یک سقف زندگی می‌کنند، مجموعه خویشاوندان، خاندان، تیره، خاندان.<ref> [https://vajehyab.com/moein/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87 معین، فرهنگ فارسی، وب سایت واژه یاب، 19دی 1401ش] </ref>

# خاندان؛ دودمان؛ فامیل.<ref> [https://vajehyab.com/?q=%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87 عمید، فرهنگ فارسی، وب سایت واژه‌یاب، 19دی 1401ش] </ref>

خانواده به مفهوم محدود آن عبارتست از یک واحد اجتماعی، ناشی از ازدواج یک [[زن]] و یک [[مرد]] که فرزندان آن‌ها آن را تکمیل می‌کنند. تعریف دیگری خانواده را شامل مجموعه‌ای از افراد می‌داند که با هدف و منافع مشترک زیر سقفی گرد هم می‌آیند. اسلام خانواده را گروهی متشکل از افراد، دارای شخصیت مدنی، حقوقی و معنوی معرفی می‌کند که هسته اولیه آن را [[ازدواج]] مشروع زن و مرد تشکیل می‌دهد. از طریق [[نکاح]]، یعنی عقدی که براساس آن رابطه [[زوجیت]] بین زن و مرد برقرار شده و در پس آن طرفین دارای وظایف و حقوق جدید می‌شوند. به این ترتیب ارتباط [[خویشاوندی]] در سایه نکاح پدید می‌آید و اعضای آن دارای روابط قانونی، اخلاقی و عاطفی می‌گردند.<ref> [https://www.imamalicenter.se/fa/content «تعریف خانواده از دیدگاه اسلام»، وب سایت مرکز اسلامی امام علی (ع)، 17دی 1401ش] </ref>

خانواده هسته‌ای، عبارت است از واحد خانوادگی بنیانی که شامل [[مرد]]، [[زن]] و فرزندان می‌شود. این خانواده را گاهی خانواده "زن و [[شوهری]]" نیز می‌نامند. از نمونه خانواده‌های هسته ای در اکثر جوامع شهر نشینی و کشورهای صنعتی وجود دارد. خانواده هسته‌ای، از نظر روابط اجتماعی با دیگر خویشاوندان، منزوی می‌باشد. از نظر اقتصادی، این خانواده به حمایت خویشاوندان دیگر وابسته نیست و  در واقع "مستقل اقتصادی" محسوب می‌شود.<ref>مهاجرانی، «از خانواده هسته ای تا خانواده گسترده»، مجله ویستا، 10بهمن 1401</ref>

خانواده گسترده، بر مبنای مناسبات خونی، تعداد بسیاری از افراد که شامل والدین، فرزندان، پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها،  عموها، عمه‌ها، خاله‌ها، دختر عمو و پسرعموها، عمه و دایی زاده‌ها می‌شود. به این نوع خانواده، هم‌چنین خانوار "همخون" اطلاق می‌شود. خانواده‌های گسترده یک واحد تولیدی و نیز مصرفی است که از نظام پخش کالا نیز برخوردار می‌باشد.<ref> [https://vista.ir/w/a/16/1kkqb مهاجرانی، «از خانواده هسته ای تا خانواده گسترده»، مجله ویستا، 10 بهمن۱۴۰۱] </ref>

هم‌چنین انواع خانواده از لحاظ تربیتی به چهار گروه زیر تقسیم می‌شوند:<ref> [https://farzandanebartar.org/article/209/%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81-%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA%DB%8C%20 «تعریف انواع خانواده از نظر تربیتی»، مؤسسه پرورش فرزندان برتر، 10 بهمن1401]</ref>

در خانواده سخت‌گیر، تصمیم‌گیری درباره تمام مسائل بر عهده یکی از والدین مخصوصاً پدر است و دیگر اعضاء خانواده حقی برای اظهارنظر ندارند، در این خانواده انضباط اهمیت والایی دارد و والدین هیچ بی‌نظمی از جانب فرزندان خود را نمی‌پذیرند. در این خانواده‌ها کودکان به‌سبب ترس از سرزنش و تنبیه به ریا‌کاری و دروغ‌گویی پناه می‌برند. معمولاً فرزندان این خانواده‌ها به گروه‌های بیرون جذب می‌شوند و به‌سبب عزت نفس پایینی که دارند به بزهکاری سوق می‌یابند.<ref>«تعریف انواع خانواده از نظر تربیتی»، مؤسسه پرورش فرزندان برتر، 10 بهمن1401</ref>

در خانواده سهل‌گیر، عموماً والدین به فکر دل مشغولی‌ها و نیازهای شخصی خود می‌باشند و به‌جهت این که والدین در این گروه امور را به شدت ساده می‌گیرند کودکانشان پر‌توقع هستند و به نیازهای جسمی و روانی و امور تربیتی فرزند توجه چندانی ندارند و به‌هنگام درخواست چیزی از طرف فرزند، برای این که صدای او را خاموش کنند، هرچه او بخواهد، والدین انجام می‌دهند. در محیط این خانواده نسبت به رعایت نظم، والدین واکنش چندانی بروز نمی‌دهند و در این باب از افراد خانواده انتظار ویژه‌ای ندارند. در این خانواده‌ها کودکان، بسیار شکننده می‌باشند و به‌جهت اینکه با چالش خاصی در زندگی‌شان مواجه نبودند و نیز تجربه کافی ندارند، در مشکلات خیلی زود میدان را خالی می‌کنند.<ref>«تعریف انواع خانواده از نظر تربیتی»، مؤسسه پرورش فرزندان برتر، 10 بهمن1401</ref>  

در خانواده پریشان، اعضای خانواده احترام و ارزش زیادی برای خویش قائل نمی‌باشند، روابط به شکل درست و واضح صورت نمی‌گیرد، قواعد خانواده به صورت خشک، ناسازگار و غیر اجتماعی است و رابطه با جامعه به صورت ناامید کننده می‌باشد و بر اساس حس ترس شکل می‌گیرد.<ref>«تعریف انواع خانواده از نظر تربیتی»، مؤسسه پرورش فرزندان برتر، 10 بهمن1401</ref>   

در خانواده سالم، اعضا خانواده برای خویش احترام و ارزش والایی قائلند، در این خانواده‌ها، روابط به صورت مستقیم و براساس درستکاری برقرار می‌گردد، قوانین مختلف، بر اساس انسانیت و قابل تغییر می‌باشند و پیوند خانواده با جامعه پیوندی سالم و باز می‌باشد.<ref>«تعریف انواع خانواده از نظر تربیتی»، مؤسسه پرورش فرزندان برتر، 10 بهمن1401</ref>