معاذه عدویه

معاذه عدویه

اطلاعات شخصی
زاده	زنان عارف قرن اول
درگذشت	بین 83 تا 101ق
همسر	صلۀ بن اثیم / اشیم
خدمات
دین	اسلام
حرفه	محدث، عارف

زندگی‌نامه

معاذه عدویه (متوفی 101/83ق) ، دختر عبدالله عدوی از اهالی بصره و همسر صلۀ بن اثیم/اشیم بود. کنیه او ام الصهبا بود. بنا به گفته جامی، معاذه از نزدیکان رابعه عدویه بوده و با وی همنشینی داشته است. معاذه، محدث نیز بوده و از عایشه، هشام بن عامر، ام عمر و بنت عبدالله بن زبیر حدیث روایت کرده است. حسن بصری، ابوقلابه، یزید الرشک، عاصم الاحول، و دیگران نیز از ایشان، نقل حدیث کرده اند.

نقل است که معاذه عدویه چهل سال روی خود را به آسمان بلند نکرد و هرگز در روز چیزی نخورد و در شب، خواب نرفت. وقتی از به او گفتند: بر نفس خود ضرر بسیاری می رسانی. گفت: هیچ ضرر نمی رسانم؛ خواب شب را به روز انداخته ام و خوردن روز را به شب.

نام های دیگر

• ام الصهبا

• معاذة بنت عبدالله عدوی بصری

سخنان و نقل ها

• نقل است چون روز می شد، می گفت: امروز آن روزی است که خواهم مرد و نمی خوابید تا شب شود. و چون شب می آمد، می گفت: این آن شبی است که خواهم مرد و نمی خوابید تا صبح شود. چون سرما می آمد، لباس نازک می پوشید تا سرما، ماتع خواب او شود.

• روایت کرده اند: زنی که خدمت معاذه را می کرد، می گفت: معاذه، شب را تا صبح نماز می خواند. هر زمان که خواب بر او غالب می شد، در حیاط خانه می آمد و می گفت: ای نفس! خواب تو در پیش است. اگر بمیری خواب تو در قبر، بسیار طولانی خواهد بود، یا بر حسرت یا بر شادمانی. و این کار را ادامه می داد تا صبح شود.

• آسیه دختر عمرو عدویه گوید: معاذ، شبان روز، ششصد رکعت نماز می خواند و قسمتی از شب را که بیدار بود قرآن می خواند و می گفت: عجب دارم از چشمی که می خوابد، در حالی که خواب طولانی تاریکی قبر را می داند.

• آورده اند که یکی از زنان بنی عدی که معاذه او را شیر داده بود، گوید: معاذه مرا گفت: ای دخترم، از دیدار خدا در ترس و امید باش و من دیدم آنهایی را که به خدا امیدوارند که در روز ملاقاتش غرق در پذیرایی و حسن منزلت الهی می باشند و دیدم کسی که از او می ترسد، آرزو دارد که در امان او باشد، روزی که مردم در حضور حق می ایستند. پس بگریست، چندان که گریه بر او غالب شد.

• نقل است که حماد بن سلمه گوید: ثابت بنانی مرا خبر داد از صله فرزند اشیم که در جنگ بود، به پسرش گفت: ای پسر، پیش برو به جنگ تا تو را در راه خدا به حساب گذارم. پس رفت و جنگ کرد تا کشته شد. پس خودش به میدان رفت و کشته شد. پس زنان به تسلیت نزد زنش معاذه عدویه گرد آمدند. او گفت: آفرین بر شما، اگر آمده اید برای چیز دیگری، برگردید.

معاصرین

• رابعه عدویه

• عایشه بنت ابی بکر

• هشام بن عامر

• ام عمر

• ینت عبدالله بن زبیر

محل دفن

مکان دفن معاذه عدویه را در مقبره حسن بصری دانسته اند.

شخصیت های مختلفی را آورده اند که در این مقبره دفن شده اند، از جمله:

• «ام الصهباء معاذه عدویه»، عالم و عابد فقیه مشهور

• «أبو سطام شعبة بن الحجاج بن الورد»، عالم حدیث

• «ابن یحیی مالک بن دینار»، دانشمند بزرگ

• «ابو محمد سهل بن عبد الله التستری»، عالم تصوف اسلامی

• «فرزدق»، شاعر اموی

• «خالد بن صفوان»، شاعر دوره عباسی

• «بدر شاکر السیاب»، شاعر بزرگ که در سال 1964 وفات کرد

این مکان حاوی آرامگاه شخصیت های سیاسی معاصر مانند «محمود باشا آل عبد الواحد شيخ أبي الخصيب» است که از اهالی بصره بود و در دوره عثمانی مسئولیت های مهمی در بصره بر عهده داشت.

آرامگاه «رابعه عدویه» را نیز در این محل دانسته اند.

منابع

• خیرات حسان، 3/89

• اعلام النساء، 61-5/60

• طرائق الحقایق، 2/216

• رادفر، ابوالقاسم، زنان عارف؛ سوختگان عشق و اشتیاق، انتشارات مدحت، 1385.

• کتابخانه الفبای مجازی

• [۱]

• [۲]