رجل سیاسی
رجل سیاسی از ترکیب دو واژه رجل و سیاسی ساخته شده است که برای فهم مفهوم آن ناگزیر از تعاریف آن دو می‌باشیم.
رجل
رجل در لغت به معنای مرد است ، همچنین به معنای پا به شرط کسر ر و بزرگ نیز آمده است.[۱] جمع این لغت رجال می باشد.
سیاسی
سیاست\سیاسی به معنای اهل سیاست بودن است و در لغت و اصطلاح معانی مختلفی دارد . از جهت لغوی به مفهوم تدبیر، اصلاح و تربیت است. از این رو، در معانى امر و نهی کردن مردم، ریاست کردن، حکم راندن، مصلحت اندیشیدن، کیفر دادن، تربیت و ادب کردن، تمرین دادن حیوانات، به اصلاح چیزى همت گماردن و نگاهداری و حراست، به کار رفته است.[۲] بنابراین سیاست را به معنای تصدی شئون رعیت و تدبیر امور مملکت می دانند.[۳] در معنای اصطلاحی آن نیز به عنوان نمونه پیتر مرکل، سیاست را در چارچوبی اخلاقی چنین تعریف می‌کند: سیاست، در بهترین حالت، جستجوی اصیل و باشکوهی است برای برقراری نظم و عدالتی شایسته و تمام و کمال و در بدترین حالت، دزدی خودخواهانه قدرت، افتخار و ثروت است.کوئینسی رایت در کتاب کلاسیک خود با نام مطالعه روابط بین‌الملل، سیاست بین‌الملل را چنین تعریف می‌کند: سیاست بین الملل، هنر تاثیر گذاری، به انحصار درآوردن و کنترل گروه‌های اصلی جهان و استفاده از مقاصد گروه‌های موافق علیه گروه‌های مخالف است.[۴] فرهنگستان علوم ، سیاست را در دو معنی آورده است: 1- فن و شیوه اداره کشور یا واحد سیاسی 2- مسیری که حکومت یا دولت یا حزب برای تحقق اهداف خود تعین و طی می کند.[۵] فرهنگستان علوم ، سیاست را در دو معنی آورده است: 1- فن و شیوه اداره کشور یا واحد سیاسی 2- مسیری که حکومت یا دولت یا حزب برای تحقق اهداف خود تعین و طی می کند.[۶]
از منظر آیت الله خمینی سیاست این است که جامعه را هدایت کند و راه ببرد، تمام مصالح جامعه را در نظر بگیرد و تمام ابعاد انسان و جامعه را در نظر بگیرد، و اینها را هدایت کند به طرف آن چیزی که صلاحشان هست، صلاح ملت هست، صلاح افراد هست و این مختص به انبیاست. دیگران این سیاست را نمی توانند اداره کنند. این مختص به انبیا و اولیاست و به تبع آنها به علمای بیدار اسلام. و هر ملتی علمای بیدارش در زمانی که آن ملت نبیشان بوده است. اینکه می گویند شما دخالت در سیاست نکنید و بگذارید برای ما، شماها سیاستتان، سیاست صحیحتان هم یک سیاست حیوانی است. آنهایی که فاسدند، سیاستشان سیاست شیطانی است. آنهایی که صحیح راه می برند باز سیاستی است که راجع به مرتبۀ حیوانیت انسان، راجع به رفاه این عالم، راجع به حیثیاتی که در این عالم هست راه می برند.[۷] و نیز [۸] به این ترتیب از دیدگاه ایشان سه نوع '''سیاست الهی''' ، حیوانی و شیطانی داریم. آیت الله سید علی خامنه ای کتابی را با عنوان رجل سیاسی به نگارش درآورده اند که در آن به تبیین شاخصه ها و ابعاد و نشانه های این شخصیت پرداخته شده است. در این کتاب رجل سیاسی به '''سیاستمدار تراز''' معنا شده است.[۹]
رجل سیاسی در قانون
در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در موضوع رجل سیاسی به '''زن''' و '''مرد''' بودن آن شخص اشاره ای نشده است بلکه شاخصه های چنین فردی تعین گشته است. به عنوان مثال اصل ۱۱۵ قانون اساسی به این موضوع اشاره می‌کند که رئیس‌جمهور باید از میان رجال سیاسی و رجال مذهبی باشد. به این ترتیب در بحث ریاست جمهوری رجال سیاسی :« رجالی هستند که قدرت تحلیل و درک آنها از مسائل و پدیده های سیاسی به جهت آگاهی عمیقشان از مسائل سیاسی اجتماعی اعم از داخلی و بین المللی و حضورشان در صحنه های سیاسی به نحوی باشد که همواره مصالح نظام اسلامی و معیارهای اصیل انقلابی در عملکرد آنها لحاظ شده باشد، به گونه ای که در میان مردم به این خصوصیت ، شناخته و مشهور باشند.[۱۰]
پانویس
- ↑ سایت آپاندیس به نقل از لغت نامه دهخدا
- ↑ لغت نامه دهخدا زیر واژه سیاست
- ↑ خدادادی، محمد اسماعیل ، مبانی علم سیاست ،ص 17
- ↑ خدادادی، محمد اسماعیل ، مبانی علم سیاست، ص17
- ↑ سایت پژوهه
- ↑ فرهنگستان علوم نقل از واژه یاب
- ↑ خمینی، روح الله ، حکومت اسلامی و ولایت فقیه در اندیشه امام خمینی،ص13
- ↑ پرتال امام خمینی
- ↑ پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنه ای
- ↑ سایت شورای نگهبان
منابع
- سایت آپاندیس
- لغت نامه دهخدا
- سایت پژوهه
- خدادادی، محمد اسماعیل ، مبانی علم سیاست ، قم، نشر یاقوت، چ5، 1390.
- فرهنگستان علوم
- خمینی، روح الله ، حکومت اسلامی و ولایت فقیه در اندیشه امام خمینی، تهران ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1384.
- پرتال امام خمینی
- سایت شورای نگهبان
- پایگاه اطلاع رسانی دفتر تنظیم و نشر آثار آیت الله خامنه ای