سید محمدحسین حسینی طهرانی
سید محمدحسین حسینی طهرانی؛ عارف، فقیه، مفسر و از شاگردان سلوکی علامه طباطبایی.
سید محمدحسین حسینی لاله‌زاری طهرانی (۱۳۴۵-۱۴۱۶ق) مشهور به علامه طهرانی از علمای شیعه در قرن چهاردهم و پانزدهم هجری قمری است. وی با رویکرد عرفانی شناخته شده است، اما دیدگاه‌هایی فقهی، فلسفی و اجتماعی درباره خانواده، زنان و مسئله جمعیت دارد. او صاحب کتاب «رساله نکاحیه: کاهش جمعیت ضربه‌ای سهمگین بر پیکر مسلمین» است.
زندگی‌نامه
سید محمدحسین حسينى طهرانى در سال 1345ق در تهران به‌دنیا آمد. پدرش سيد محمدصادق از شاگردان ميرزا محمدتقى شيرازى، از علمای سرشناس تهران بود. او از طرف مادرِ پدر از خاندان مجلسی بود. علّامه محمّد‌تقی مجلسی، علّامه محمّد‌باقر مجلسی، آیت‌الله وحید بهبهانی، علّامه سیّدمهدی بحرالعلوم و آیت‌الله بروجردی از اجداد وی بودند. نسب ایشان از طرف مادر به خاندان حاج ملّا‌مهدی و أحمد نراقی برمی‌گردد.[۱]
تحصیلات
سید محمدحسین، در رشته مكانيك و ماشين‌سازى تحصیل کرد. پس از اتمام تحصيلات متوسطه، علی‌رغم دریافت پيشنهادهای متعدد براى ادامه تحصيل در خارج از کشور و یا پذيرش مسئوليت‌هاى مختلف در رشته تخصصى خودش، تحصيل در حوزه علمیه را برگزید. او در مشهد عمامه‌گذاری کرد و در نوزده‌سالگی، عازم شهر قم شد. در قم با علامه طباطبائى آشنا شد و از ایشان تأثیر پذیرفت.[۲]
اساتید
سید محمدحسین حسينى‌طهرانى در زمره اوّلین شاگردان علّامه طباطبائی و از شاگردان خاص وی در عرفان عملی و تفسیر و حکمت بود. همچنین در حوزه قم از اساتیدی چون آیت‌الله حاج شیخ عبد‌الجواد سدهی و آیت‌الله سیّد‌رضا بهاءالدّینی و آیت‌الله شیخ‌مرتضی حائری استفاده کرد. همچنین نزد اساتید شناخته‌شده‌ای چون آیت‌الله سیّد‌محمّد داماد، آیت‌الله سیّد‌محمّد حجّت و آیت‌الله بروجردی در سطوح مختلف شاگردی کرد.[۳]
دیدگاه
تأکید بر تفاوت‌های زن و مرد
علامه طهرانی، با تکیه بر وجوه تمایز زیست‌شناختی، روان‌شناختی و فیزیولوژیک زن و مرد، جنسیت را پایه حقوق قرار می‌دهد و آن را یک امر فطری و طبیعی قلمداد می‌کند. از این منظر، فطرت بین زن و مرد احکام واحدی را با حفظ برتری مردان بر زنان در یک سری مواهب و برتری زنان بر مردان در سری دیگری از مواهب قرار داده است. برتری مردان در زیادی قوه تعقل و فروعات آن مانند شرح صدر، تحمل زیاد در واردات نفسانی و سرسختی و طاقت بیشتر در مشکلات و مصیبت‌ها است.[۴] برتری زنان در ایجاد نوع انسانی و نمو آن به‌منزله کشت است و هم این‌که خلقت زن بر پایه عاطفه و لطافت است.[۵] علامه طهرانی تمایز و برتری زنان را در مساله فرزندآوری دانسته و بر تولید مثل زنان، تأکید شدیدی دارد.[۶]
حقوق خانوادگی زنان
علامه محمدحسین حسینی طهرانی معتقد است اسلام هنگام قانون‌گذاری، احکام همسری و زوجیت را بر اساس خلقت مرد و زن قرار داده است. عمل نکاح و زناشویی بر اساس هدف تولیدمثل بنا نهاده شده است. احکام عفت و حجاب و اختصاص زن و شوهر به یکدیگر و قرار دادن عده، برای استواری اساس خانواده بنا نهاده شده است.[۷]
علامه طهرانی با استفاده از آیه «فالصالحات قانتات» [۸] و مقابله آن با قسمت دیگر آیه «واللاتی تخافون» به ضرورت لزوم اطاعت زن از شوهر اشاره می‌کند و معتقد است زن صالحه زنی است که مطیع شوهرش باشد و این اطاعت را در حضور او همواره ادامه دهد و در غیاب شوهر خود، مال او را حفظ کند. [۹]
اما از نظر علامه طهرانی، مردان هم باید رعایت حال زنان را بکنند چرا که قیم زنان و در برابر آنان مسئول هستند. آن‌چه را حاکم در حق رعیت ملاحظه می‌کند در حق زنان باید مراعات کنند.[۱۰]
کاهش جمعیت
کتاب «رساله نکاحیه: کاهش جمعیت، ضربه‌ای سهمگین بر پیکر مسلمین» از علامه محمدحسین حسینی طهرانی در اوج اجرای سیاست‌های کنترل جمعیت، به‌عنوان یک اثر اعتراضی منتشر شد. مقدمه و دو فصل کتاب که در تفسیر آیۀ «و لا یقتلن اولادهن» [۱۱] و تذبیلات[۱۲] نوشته شده است، با تکیه بر حکم حرمت خودکشی در اسلام، حرمت کشتن فرزند یا دیگری را نتیجه گرفته و بر این مبنا، حکم به تحریم «عزل» (پیشگیری از انعقاد نطفه) می‌دهد. [۱۳]
او پی‌گیری سیاست کنترل جمعیت را دسیسه آمریکا در جهان میداند و به نقش نهادهای آمریکایی و آژانس رشد و توسعه بین‌المللی آمریکا مشهور به (A. S. U I D) یا مؤسّسه آژانس همکاری آمریکایی که هزینه تمامی طرح‌های کاهش جمعیّت در کشورهای اسلامی را عهده‌دار است، می‌پردازد.[۱۴]
او کاهش جمعیت را ضربه‌ای سهمگین بر پیکره مسلمین میداند و اتخاذ سیاست‌های حمایت از زایمان، شورای بررسی اوضاع جمعیتی کشورهای اسلامی، موسسات تشویق ازدواج سریع و ارائه‌ی تسهیلات به جوانان مسلمانان و استفاده از سرمایه ملی نفت برای ایجاد خانه‌های کوچک برای جوانان در معرض ازدواج را پیشنهاد می‌دهد. ایشان تأکید می‌کند که سفارش‌های پیامبر به افزایش جمعیت، مربوط به زمان رفاه نیست بلکه در زمان تنگدستی است.[۱۵]
این کتاب استفاده زیادی از آمارهای رسمی و بین‌المللی و نظرات کارشناسان به‌خصوص «دکتر ناصر سیم‌فروش» متخصص ارولوژی درباره آثار منفی وازکتومی و توبکتومی و سایر شیوه‌های پیشگیری از بارداری کرده است.[۱۶] ایشان در قسمت‌های پایانی این کتاب با لحن اندرزگونه خطاب به مردم و مسئولین، وازکتومی و توبکتومی را شاخص آشکار تغییر در خلقت خدا میداند.[۱۷]
پانویس
- ↑ مروری بر زندگی‌نامه آیت‌الله حاج سید محمدحسین حسینی طهرانی»، خبرگزاری رسمی حوزه.(زندگی‌نامه، آیت‌الله)
- ↑ مروری بر زندگی‌نامه آیت‌الله حاج سید محمدحسین حسینی طهرانی»، خبرگزاری رسمی حوزه.(زندگی‌نامه، آیت‌الله)
- ↑ مروری بر زندگی‌نامه آیت الله حاج سید محمدحسین حسینی طهرانی»، خبرگزاری رسمی حوزه.
- ↑ حسینی طهرانی، ترجمه رساله بدیعه، 1418ق، ص77.
- ↑ حسینی طهرانی، ترجمه رساله بدیعه، 1418ق، ص89.
- ↑ حسینی طهرانی، رساله نکاحیه؛ کاهش جمعیت ضربه‌ای سهمگین بر پیکر مسلمین، 1415ق، ص169.
- ↑ سبحانی، الگوی جامع شخصیت زن مسلمان، 1385ش، ص90.
- ↑ سوره نساء، آیه 34.
- ↑ سبحانی، الگوی جامع شخصیت زن مسلمان، 1385ش، ص80 .
- ↑ سبحانی، الگوی جامع شخصیت زن مسلمان، 1385ش، ص80.
- ↑ حسینی طهرانی، رساله نکاحیه؛ کاهش جمعیت ضربه‌ای سهمگین بر پیکر مسلمین،1418 ق، ص.14
- ↑ حسینی طهرانی، رساله نکاحیه؛ کاهش جمعیت ضربه‌ای سهمگین بر پیکر مسلمین،1418 ق، ص59.
- ↑ حسینی طهرانی، رساله نکاحیه؛ کاهش جمعیت ضربه‌ای سهمگین بر پیکر مسلمین،1418 ق، ص22.
- ↑ حسینی طهرانی، رساله نکاحیه؛ کاهش جمعیت ضربه‌ای سهمگین بر پیکر مسلمین،1418 ق، ص87 -100.
- ↑ حسینی طهرانی، رساله نکاحیه؛ کاهش جمعیت ضربه‌ای سهمگین بر پیکر مسلمین،1418 ق، ص55.
- ↑ حسینی طهرانی، رساله نکاحیه؛ کاهش جمعیت ضربه‌ای سهمگین بر پیکر مسلمین،1418 ق، ص66-84.
- ↑ حسینی طهرانی، رساله نکاحیه؛ کاهش جمعیت ضربه‌ای سهمگین بر پیکر مسلمین،1418 ق، ص143-147.
منابع
- حسینی طهرانی، محمدحسین ، ترجمه رساله بدیعه، ترجمه چند تن از فضلا، مشهد، علامه طباطبایی، 1418ق.
- حسینی طهرانی، محمدحسین ، نگرشی بر مقاله قبض و بسط شریعت، چ اول، مشهد، موسسه ترجمه و نشر دوره علوم و معارف اسلامی، 1415ق.
- حسینی طهرانی، محمدحسین، رساله نکاحیه؛ کاهش جمعیت ضربه‌ای سهمگین بر پیکر مسلمین، چاپ اول، تهران، حکمت، 1415ق.
- سبحانی، محمد‌تقی، الگوی جامع شخصیت زن مسلمان، چاپ اول، قم، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، 1385ش.
- «مروری بر زندگی‌نامه آیت‌الله حاج سید محمدحسین حسینی طهرانی»، خبرگزاری رسمی حوزه ، تاریخ بازدید: ۷ فروردین ۱۴۰2ش.
- «مجموعه آثار آیت‌الله سید محمدحسین حسینی تهرانی»، پایگاه علوم و معارف اسلام، تاریخ بازدید: 7 فروردین 1402ش.