خودنمایی
خودنمایی؛نمایش زیبایی‌ها و فضایل مادی و معنوی خود به دیگران به‌قصد جلوه‌گری.
انسان‌ها به‌ویژه جنس زن، به حکم طبیعت خود، تمایل به زینت کردن خویش و جلب توجه دیگران دارند. این میل اگر به افراط برسد، خودنمایی نامیده می‌شود. امروزه خودنمایی هم در واقعیت و هم در فضای مجازی رخ می‌دهد و اشکال گوناگونی دارد مانند شیوه سخن‌گفتن و راه‌رفتن. خودنمایی در اعمال عبادی نیز بروز می‌کند.
مفهوم‌شناسی
خودنمایی به‌معنای تظاهر، جلوه‌گری، ظاهرسازی و نمایش است. در خودنمایی تلاش می‌شود تا برتری‌های حقیقی یا ساختگی، آشکارا به نمایش گذاشته شود.
خودنمایی از منظر اسلام
در قرآن، برای خودنمایی زن که زیبایی‌های خود را برای مردان آشکار می‌کند، از واژۀ «تبرج» استفاده شده است. قرآن، تبرج را از خصلت‌های زنان عصر جاهلی دانسته و آرایش زن در بیرون منزل و در مقابل مردان را نکوهش کرده است. در قرآن به خودنمایی در امور عبادی نیز با مفهوم «ریا» و «شرک» توجه شده و از صفات منافقان و کافران معرفی شده است. بر اساس آموزه‌های اسلامی، اگر انسان اعمال نیک خود را نه برای رضای خداوند، بلکه برای نشان‌دادن به مردم انجام دهد، عمل او باطل است.
هدف خودنمایی
کارشناسان و پژوهشگران، مهم‌ترین هدف خودنمایی را به‌ویژه از سوی زنان، دیده‌شدن در جامعه و گاهی فریب دیگران، دانسته‌اند.
دلایل خودنمایی
از دیدگاه برخی کارشناسان، علل فردی خودنمایی عبارتند از: ضعف حیا و عزت نفس، بحران هویت و ضعف ایمان افراد. علل اجتماعی آن کسب موقعیت و شهرت در فضای اجتماعی، تقلید از سبک زندگی غربی، گرایش به جنس مخالف، مدگرایی و افزایش حس رقابت است.
آثار خودنمایی در جامعه
جامعه‌شناسان بر این باور هستند که حضور فریبندۀ زنان در اجتماع، زمینه‌ساز فساد اجتماعی و تهدید امنیت خانواده‌ها می‌شود. همچنین خودنمایی با تشدید حس رقابت زنان، به چشم‌وهم‌چشمی، مصرف‌گرایی و تنش بین همسران می‌انجامد.
مظاهر خودنمایی
مفسران قرآن در بیان مصادیق خودنمایی به نحوه پوشش زنان، سخن‌گفتن همراه با عشوه‌گری و نازک‌کردن صدا و شیوه راه‌رفتن آنها نزد مردان و جلب توجه نامحرمان اشاره کرده‌اند. خودنمایی در قالب اعمال عبادی نیز انجام می‌شود. مانند اینکه افراد اعمال دینی خود مثل نماز، روزه، خمس، انفاق، حج و جهاد را برای جلب توجه مردم انجام دهند. به اعتقاد اندیشمندان اجتماعی با گسترش فضای مجازی و دسترسی آسان و عمومی به آن، مظاهر خودنمایی زنان دستخوش تحولات زیادی شده که این امر منجر به شکل‌گیری مدهای متنوع و به‌دنبال آن تلاش برای بیشتر دیده‌شدن، در بین جوانان و زنان شده است.
راه برون‌رفت از خودنمایی از نگاه اسلامی
از منظر آموزه‌های اسلام، خودنمایی از نیازهای طبیعی زن و مورد تایید اسلام است که باید در جایگاه مناسب خود ظهور یابد و اسباب هوس‌بازی بیماردلان نشود. اگر زن، در محیط خانواده و برای همسر، خود را زینت کند و با این عمل سلامت روان خانواده را تامین کند، بعد عاطفی و روانی مرد را تقویت کرده و به تعالی خانواده کمک می‌کند؛ چنین زنانی بهترین زنان امت مسلمان محسوب می‌شوند که در نگاه قرآنی به مروارید محجوب و پوشیده در صدف و یا جواهرات اصلی مانند یاقوت و مرجان تشبیه شده‌اند. قرآن، نمایش‌گری جاهلی‌گونۀ زنان در اجتماع که موجب جلب توجه نامحرم می‌شود را نهی کرده است. از منظر مفسران قرآن، ارزش و احترام زن در نشان‌دادن زیبایی‌ها نیست، بلکه حفظ حیا و عفت و نمایش وقار و متانت، ارزش تلقی می‌شود.