کفویت: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
==در لغت== | ==در لغت== | ||
«كُفو» در لغت، به معناى مثل و مانند و همسان، <ref>بستانی، فرهنگ ابجدى الفبايى عربى | «كُفو» در لغت، به معناى مثل و مانند و همسان، <ref>بستانی، فرهنگ ابجدى الفبايى عربى فارسى، متن، ص 733</ref> و همطراز در مقام و منزلت و قدر آمده است. <ref>مکارم، نفحات القرآن، ج4، ص 11،مکارم، لغات در تفسير نمونه، ص463</ref> و سپس به هرگونه شبيه و مانند اطلاق شده است. <ref>مکارم، لغات در تفسير نمونه، ص 463</ref> | ||
[[کفویت]] از کلمه‌ی کُفو عربی گرفته شده و به معنای هم‌شأنی، هم‌رتبگی است. <ref>لغتنامه دهخدا.</ref> | [[کفویت]] از کلمه‌ی کُفو عربی گرفته شده و به معنای هم‌شأنی، هم‌رتبگی است. <ref>لغتنامه دهخدا.</ref> | ||
أكفاء جمع كفو در معنای نظیر، مساوی می‌باشد.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ج1، ص140 نسفى، طلبة الطلبة في الاصطلاحات الفقهية، ص 77</ref> | أكفاء جمع كفو در معنای نظیر، مساوی می‌باشد.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ج1، ص140 نسفى، طلبة الطلبة في الاصطلاحات الفقهية، ص 77</ref> | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
به طور خلاصه می‌توان گفت: مراد از كفویت، [[همسانى دختر و پسر]] در اسلام و ايمان است. برخى، توانايى دادن نفقه را نيز بدان افزودهاند. <ref>هاشمی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام، ج5، ص 403</ref> | به طور خلاصه می‌توان گفت: مراد از كفویت، [[همسانى دختر و پسر]] در اسلام و ايمان است. برخى، توانايى دادن نفقه را نيز بدان افزودهاند. <ref>هاشمی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام، ج5، ص 403</ref> | ||
ليكن كفو بودن [[همسران]]، در [[شرافت خانوادگى]] یعنی | ليكن كفو بودن [[همسران]]، در [[شرافت خانوادگى]] یعنی هم‌سطح بودن موقعيت اجتماعى دو [[خانواده]] شرط نيست. <ref>هاشمی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام، ج3، ص 299</ref> | ||
كفائت فى الجمله در [[ازدواج]] معتبر و از شرائط صحت آن است هرچند كه در شرائط و تفسير آن اختلاف وجود دارد. بنابراین زوجين در عقد ازدواج بايد به دينى همتاى يكديگر باشند؛ به اين معنا كه اگر [[زن]]، مسلمان است، [[شوهر]] نيز، مسلمان باشد. چنانچه گفته شد در اين كه توانايى پرداخت [[نفقه]] نيز در همتا بودن [[مرد]] شرط است يا نه، اختلاف است. بيشتر فقيهان آن را شرط نمیدانند. <ref>هاشمی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام، ج1، ص367</ref> | كفائت فى الجمله در [[ازدواج]] معتبر و از شرائط صحت آن است هرچند كه در شرائط و تفسير آن اختلاف وجود دارد. بنابراین زوجين در عقد ازدواج بايد به دينى همتاى يكديگر باشند؛ به اين معنا كه اگر [[زن]]، مسلمان است، [[شوهر]] نيز، مسلمان باشد. چنانچه گفته شد در اين كه توانايى پرداخت [[نفقه]] نيز در همتا بودن [[مرد]] شرط است يا نه، اختلاف است. بيشتر فقيهان آن را شرط نمیدانند. <ref>هاشمی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام، ج1، ص367</ref> | ||
از آنجا که كفو بودن زن و مرد در دين، از شرايط [[صحّت نكاح]] است. بنابراين، [[ازدواج]] مسلمان با كافر غير كتابى و نيز [[زن مسلمان]] حتى با كافر كتابى صحيح نيست. در صحّت [[ازدواج]] [[مرد مسلمان]] با [[زن كتابى]] اختلاف است، مشهور ميان متأخران حرمت [[ازدواج دائم]] با آنان است. <ref>هاشمی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام، ج1، ص484</ref> | از آنجا که كفو بودن [[زن]] و مرد در دين، از شرايط [[صحّت نكاح]] است. بنابراين، [[ازدواج]] مسلمان با كافر غير كتابى و نيز [[زن مسلمان]] حتى با كافر كتابى صحيح نيست. در صحّت [[ازدواج]] [[مرد مسلمان]] با [[زن كتابى]] اختلاف است، مشهور ميان متأخران حرمت [[ازدواج دائم]] با آنان است. <ref>هاشمی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام، ج1، ص484</ref> | ||
==از منظر | ==از منظر جامعه‌شناسان== | ||
جامعه شناسان در کاربرد مفهوم توصیفی [[همسان‌همسری]] به این نکته اشاره دارند که افرادی که درصدد ا[[زدواج]] برمی‌آیند، | جامعه شناسان در کاربرد مفهوم توصیفی [[همسان‌همسری]] به این نکته اشاره دارند که افرادی که درصدد ا[[زدواج]] برمی‌آیند، معمولاً کسی را برای [[همسری]] ترجیح می‌دهند که از همسانی و مشابهت بیشتری با آنان برخوردار باشد و هرچه وجوه اختلاف و تمایز دو فرد بارزتر باشد، از تمایل آنان به ازدواج با یکدیگر می‌کاهد. همسانی یا [[قرابت زوجین]] در باورهای دینی و مذهبی، گرایش‌های سیاسی، سن، محل سکونت و محیط کار، تحصیلات، طبقه اجتماعی، نژاد و قومیت، قوای ذهنی و ویژگی های جسمانی مهم‌ترین انواع همسانی‌اند که در ازدواج‌ها دیده می‌شوند. <ref>بستان و همکاران، اسلام و جامعه‌شناسی خانواده، ص30-32</ref> | ||
اما [[همسان همسری]] در معنای هنجاری آن به قاعده‌مندی و جنبه‌ی نهادینه شده‌ی | اما [[همسان همسری]] در معنای هنجاری آن به قاعده‌مندی و جنبه‌ی نهادینه شده‌ی همسانیهای [[زن و شوهر]] اشاره دارد. برحسب این معنا، احراز برخی همسانی‌ها بین [[زن و شوهر]]، شرط لازم یا اولویت [[همسرگزینی]] تلقی می‌شود. [[بستان، خانواده در اسلام، ص۵۲]] | ||
==نتیجهی بحث== | ==نتیجهی بحث== | ||
به | به هرحال، اسلام با تأکید بر اصل [[کفویت در ازدواج]]، موافقت خود را با [[قاعده‌ی همسان‌همسری]] در کلیت آن ابراز نموده، هرچند بر پایه‌ی مبانی ارزشی خود، تعریف خاصی از ان ارائه داده که مطابق آن ایمان و اسلام، هم شرط لازم و هم شرط کافی برای تحقق [[کفویت]] است. بنابراین، هرگاه این معیار فراهم بود، می‌توان معیارهای دیگر همسانی را نادیده گرفت. | ||
در نتیجه می‌توان گفت اسلام به جای اتخاذ رویکردی محافظه‌کارانه و کنار آمدن با پندارهای نادرستی مانند لزوم همسانی قومی، نژادی و طبقاتی زوجین، رویکردی اصلاحی را به نمایش گذاشته و به معرفی و جایگزینی الگوی جدیدی برای [[همسان‌همسری]] اهتمام ورزیده است. <ref>بستان، خانواده در اسلام، ص۵۲-۵۴</ref> | در نتیجه می‌توان گفت اسلام به جای اتخاذ رویکردی محافظه‌کارانه و کنار آمدن با پندارهای نادرستی مانند لزوم همسانی قومی، نژادی و طبقاتی زوجین، رویکردی اصلاحی را به نمایش گذاشته و به معرفی و جایگزینی الگوی جدیدی برای [[همسان‌همسری]] اهتمام ورزیده است. <ref>بستان، خانواده در اسلام، ص۵۲-۵۴</ref> | ||