سقط جنین‌‌ از منظر قرآن و روایات: تفاوت میان نسخه‌ها

Alijavan110 (بحث | مشارکت‌ها)
Mjamshidi (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۶: خط ۱۶:
خداوند متعال در آیه بعدی این سوره می‌فرماید: «ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَامًا فَکَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَکَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِینَ<ref>سوره مؤمنون، آیه 15.</ref>؛ آن‌گاه نطفه را به‌صورت علقه درآوردیم پس آن علقه را [به‌صورت] مضغه گردانیدیم و آن‌گاه مضغه را استخوان‌هایى ساختیم بعد استخوان‌ها را با گوشتى پوشانیدیم آن‌گاه [جنین را در] آفرینشى دیگر پدید آوردیم آفرین باد بر خدا که بهترین آفرینندگان است».
خداوند متعال در آیه بعدی این سوره می‌فرماید: «ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَامًا فَکَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَکَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِینَ<ref>سوره مؤمنون، آیه 15.</ref>؛ آن‌گاه نطفه را به‌صورت علقه درآوردیم پس آن علقه را [به‌صورت] مضغه گردانیدیم و آن‌گاه مضغه را استخوان‌هایى ساختیم بعد استخوان‌ها را با گوشتى پوشانیدیم آن‌گاه [جنین را در] آفرینشى دیگر پدید آوردیم آفرین باد بر خدا که بهترین آفرینندگان است».


حال جای این سؤال مطرح است که آیا سقط جنینی که خداوند تبارک و تعالی در رابطه با مراحل ساخت آن این‌چنین زیبا سخن گفته و به‌خاطر آفرینش آن بر خود آفرین گفته است، چه حکمی دارد.
حال جای این سؤال مطرح است که آیا [[سقط جنین]]ی که خداوند تبارک و تعالی در رابطه با مراحل ساخت آن این‌چنین زیبا سخن گفته و به‌خاطر آفرینش آن بر خود آفرین گفته است، چه حکمی دارد.


خداوند متعال در قرآن فرموده است: «إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن نُّطْفَةٍ أَمْشَاجٍ نَّبْتَلِیهِ فَجَعَلْنَاهُ سَمِیعًا بَصِیرًا<ref>سوره انسان، آیه ۲۱.</ref>؛ ما انسان را از نطفه مختلطى آفریدیم و او را مى‏‌آزماییم بدین جهت او را شنوا و بینا قرار دادیم» همچنین در آیات ۳۹ قیامت، ۶ زمر، ۸ رعد و ۲۳۳ بقره در این رابطه سخن گفته است چنان‌که در آیه ۲۳۳ بقره فرموده است: «وَالْوَالِدَاتُ یُرْضِعْنَ أَوْلاَدَهُنَّ حَوْلَیْنِ کَامِلَیْنِ لِمَنْ أَرَادَ أَن یُتِمَّ الرَّضَاعَةَ وَعلَى الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَکِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ لاَ تُکَلَّفُ نَفْسٌ إِلاَّ وُسْعَهَا لاَ تُضَآرَّ وَالِدَةٌ بِوَلَدِهَا وَلاَ مَوْلُودٌ لَّهُ بِوَلَدِهِ وَعَلَى الْوَارِثِ مِثْلُ ذَلِکَ فَإِنْ أَرَادَا فِصَالًا عَن تَرَاضٍ مِّنْهُمَا وَتَشَاوُرٍ فَلاَ جُنَاحَ عَلَیْهِمَا وَإِنْ أَرَدتُّمْ أَن تَسْتَرْضِعُواْ أَوْلاَدَکُمْ فَلاَ جُنَاحَ عَلَیْکُمْ إِذَا سَلَّمْتُم مَّآ آتَیْتُم بِالْمَعْرُوفِ وَاتَّقُواْ اللّهَ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ».
خداوند متعال در قرآن فرموده است: «إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن نُّطْفَةٍ أَمْشَاجٍ نَّبْتَلِیهِ فَجَعَلْنَاهُ سَمِیعًا بَصِیرًا<ref>سوره انسان، آیه ۲۱.</ref>؛ ما انسان را از نطفه مختلطى آفریدیم و او را مى‏‌آزماییم بدین جهت او را شنوا و بینا قرار دادیم» همچنین در آیات ۳۹ قیامت، ۶ زمر، ۸ رعد و ۲۳۳ بقره در این رابطه سخن گفته است چنان‌که در آیه ۲۳۳ بقره فرموده است: «وَالْوَالِدَاتُ یُرْضِعْنَ أَوْلاَدَهُنَّ حَوْلَیْنِ کَامِلَیْنِ لِمَنْ أَرَادَ أَن یُتِمَّ الرَّضَاعَةَ وَعلَى الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَکِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ لاَ تُکَلَّفُ نَفْسٌ إِلاَّ وُسْعَهَا لاَ تُضَآرَّ وَالِدَةٌ بِوَلَدِهَا وَلاَ مَوْلُودٌ لَّهُ بِوَلَدِهِ وَعَلَى الْوَارِثِ مِثْلُ ذَلِکَ فَإِنْ أَرَادَا فِصَالًا عَن تَرَاضٍ مِّنْهُمَا وَتَشَاوُرٍ فَلاَ جُنَاحَ عَلَیْهِمَا وَإِنْ أَرَدتُّمْ أَن تَسْتَرْضِعُواْ أَوْلاَدَکُمْ فَلاَ جُنَاحَ عَلَیْکُمْ إِذَا سَلَّمْتُم مَّآ آتَیْتُم بِالْمَعْرُوفِ وَاتَّقُواْ اللّهَ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ».
خط ۲۲: خط ۲۲:
در آیه خداوند می‌‎فرماید: «و مادران [باید] فرزندان خود را دو سال تمام شیر دهند [این حکم] براى کسى است که بخواهد دوران شیرخوارگى را تکمیل کند و خوراک و پوشاک آنان [مادران] به‌طور شایسته بر عهده پدر است هیچ کس جز به قدر وسعش مکلف نمى‏‌شود هیچ مادرى نباید به سبب فرزندش زیان ببیند و هیچ پدرى [نیز] نباید به‌خاطر فرزندش [ضرر ببیند] و مانند همین [احکام] بر عهده وارث [نیز] هست پس اگر [پدر و مادر] بخواهند با رضایت و صواب‌دید یکدیگر کودک را [زودتر] از شیر بازگیرند گناهى بر آن دو نیست و اگر خواستید براى فرزندان خود دایه بگیرید بر شما گناهى نیست به‌شرط آن‌که چیزى را که پرداخت آن‌را به عهده گرفته‏‌اید به‌طور شایسته بپردازید و از خدا پروا کنید و بدانید که خداوند به آن‌چه انجام مى‌‏دهید بیناست».
در آیه خداوند می‌‎فرماید: «و مادران [باید] فرزندان خود را دو سال تمام شیر دهند [این حکم] براى کسى است که بخواهد دوران شیرخوارگى را تکمیل کند و خوراک و پوشاک آنان [مادران] به‌طور شایسته بر عهده پدر است هیچ کس جز به قدر وسعش مکلف نمى‏‌شود هیچ مادرى نباید به سبب فرزندش زیان ببیند و هیچ پدرى [نیز] نباید به‌خاطر فرزندش [ضرر ببیند] و مانند همین [احکام] بر عهده وارث [نیز] هست پس اگر [پدر و مادر] بخواهند با رضایت و صواب‌دید یکدیگر کودک را [زودتر] از شیر بازگیرند گناهى بر آن دو نیست و اگر خواستید براى فرزندان خود دایه بگیرید بر شما گناهى نیست به‌شرط آن‌که چیزى را که پرداخت آن‌را به عهده گرفته‏‌اید به‌طور شایسته بپردازید و از خدا پروا کنید و بدانید که خداوند به آن‌چه انجام مى‌‏دهید بیناست».


حال باید پرسید خداوند مهربانی که این‌چنین همه چیز از ریز و درشت را برای یک کودک از مرحله جنینی تا دوران شیرخوارگی مدنظر قرار داده و تکالیفی را برای پدر و مادر معین کرده در مواجهه با سقط جنین توسط پدر یا مادر چه مباحثی را مطرح می‌کند؟
حال باید پرسید خداوند مهربانی که این‌چنین همه چیز از ریز و درشت را برای یک کودک از مرحله جنینی تا دوران شیرخوارگی مدنظر قرار داده و تکالیفی را برای پدر و مادر معین کرده در مواجهه با [[سقط جنین]] توسط پدر یا مادر چه مباحثی را مطرح می‌کند؟


== هشدارهای قرآن در رابطه با سقط جنین ==
== هشدارهای قرآن در رابطه با [[سقط جنین]] ==
خداوند متعال در آیات قرآن به بررسی عواملی که آسیب کشته شدن جنین توسط پدر و مادر می‌شود پرداخته است و با پاسخ‌ به همه آن‌ها و ضمانت‌های محکم و وعده‌های حتمی از همه مادران خواسته است که از ارتکاب این عمل خودداری کنند.
خداوند متعال در آیات قرآن به بررسی عواملی که آسیب کشته شدن جنین توسط پدر و مادر می‌شود پرداخته است و با پاسخ‌ به همه آن‌ها و ضمانت‌های محکم و وعده‌های حتمی از همه مادران خواسته است که از ارتکاب این عمل خودداری کنند.


ترس از مسائل اقتصادی از انگیزه‌های سقط جنین
ترس از مسائل اقتصادی از انگیزه‌های [[سقط جنین]]


از جمله عواملی که باعث می‌شود پدر و مادر مرتکب عمل زشت سقط جنین شوند می‌توان به ترس از مسائل اقتصادی خانواده، ترس از مسائل اقتصادی فرزند، ترس از آینده اقتصادی فرزند و ترس از عاقبت به خیر نشدن فرزند اشاره کرد.
از جمله عواملی که باعث می‌شود پدر و مادر مرتکب عمل زشت [[سقط جنین]] شوند می‌توان به ترس از مسائل اقتصادی خانواده، ترس از مسائل اقتصادی فرزند، ترس از آینده اقتصادی فرزند و ترس از عاقبت به خیر نشدن فرزند اشاره کرد.


از منظر قرآن‌ کریم، انسان به‌منظور امتحان و آزمایش که زمینه‌ساز سعادت حقیقی اوست پا به این جهان گذاشته است تا با حسن اختیار خویش، طریق عبودیّت خداوند را برگزیده و طی کند و از این رهگذر به مقام قرب الهی و خلیفةاللهی نائل گردد.
از منظر قرآن‌ کریم، انسان به‌منظور امتحان و آزمایش که زمینه‌ساز سعادت حقیقی اوست پا به این جهان گذاشته است تا با حسن اختیار خویش، طریق عبودیّت خداوند را برگزیده و طی کند و از این رهگذر به مقام قرب الهی و خلیفةاللهی نائل گردد.
خط ۴۱: خط ۴۱:
و این در حالی است که قتل نفس آن هم از نوع عمدی هیچ توجیهی ندارد و از بزرگ‌ترین گناهان در همه ادیان الهی محسوب می‌شود چنان‌که خداوند متعال در قرآن در این رابطه می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِذَا جَاءکَ الْمُۆْمِنَاتُ یُبَایِعْنَکَ عَلَى أَن لَّا یُشْرِکْنَ بِاللَّهِ شَیْئًا وَلَا یَسْرِقْنَ وَلَا یَزْنِینَ وَلَا یَقْتُلْنَ أَوْلَادَهُنَّ وَلَا یَأْتِینَ بِبُهْتَانٍ یَفْتَرِینَهُ بَیْنَ أَیْدِیهِنَّ وَأَرْجُلِهِنَّ وَلَا یَعْصِینَکَ فِی مَعْرُوفٍ فَبَایِعْهُنَّ وَاسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ»<ref>سوره ممتحنه آیه ۱۲.</ref>.
و این در حالی است که قتل نفس آن هم از نوع عمدی هیچ توجیهی ندارد و از بزرگ‌ترین گناهان در همه ادیان الهی محسوب می‌شود چنان‌که خداوند متعال در قرآن در این رابطه می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِذَا جَاءکَ الْمُۆْمِنَاتُ یُبَایِعْنَکَ عَلَى أَن لَّا یُشْرِکْنَ بِاللَّهِ شَیْئًا وَلَا یَسْرِقْنَ وَلَا یَزْنِینَ وَلَا یَقْتُلْنَ أَوْلَادَهُنَّ وَلَا یَأْتِینَ بِبُهْتَانٍ یَفْتَرِینَهُ بَیْنَ أَیْدِیهِنَّ وَأَرْجُلِهِنَّ وَلَا یَعْصِینَکَ فِی مَعْرُوفٍ فَبَایِعْهُنَّ وَاسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ»<ref>سوره ممتحنه آیه ۱۲.</ref>.


خداوند در این ایه فرموده است: «اى پیامبر چون زنان باایمان نزد تو آیند که [با این شرط] با تو بیعت کنند که چیزى را با خدا شریک نسازند و دزدى نکنند و زنا نکنند و فرزندان خود را نکشند و بچه‏‌هاى حرام‌زاده پیش دست و پاى خود را با بهتان [و حیله] به شوهر نبندند و در [کار] نیک از تو نافرمانى نکنند با آنان بیعت کن و از خدا براى آنان آمرزش بخواه زیرا خداوند آمرزنده مهربان است».
خداوند در این ایه فرموده است: «اى پیامبر چون [[زنان]] باایمان نزد تو آیند که [با این شرط] با تو بیعت کنند که چیزى را با خدا شریک نسازند و دزدى نکنند و [[زنا]] نکنند و فرزندان خود را نکشند و بچه‏‌هاى حرام‌زاده پیش دست و پاى خود را با بهتان [و حیله] به شوهر نبندند و در [کار] نیک از تو نافرمانى نکنند با آنان بیعت کن و از خدا براى آنان آمرزش بخواه زیرا خداوند آمرزنده مهربان است».


در این آیه، خداوند متعال مستقیماً دستور می‌دهد که زنان مؤمن و کسانی‌که ایمان آورده‌اند نباید فرزندان خود را بکشند، متأسفانه این روزها مادران زیادی هستند که بدون توجه به خواست و اراده الهی مبادرت به سقط جنین و قتل فرزندان خود می‌کنند.
در این آیه، خداوند متعال مستقیماً دستور می‌دهد که [[زنان]] مؤمن و کسانی‌که ایمان آورده‌اند نباید فرزندان خود را بکشند، متأسفانه این روزها [[مادران]] زیادی هستند که بدون توجه به خواست و اراده الهی مبادرت به [[سقط جنین]] و قتل فرزندان خود می‌کنند.


متأسفانه هستند عده‌ای که بچه‌دار شدن و یا تعدد فرزندان را بی‌فرهنگی و به اصطلاح عامیانه «بی‌کلاسی» برای خود می‌دانند و در صورت باردار شدن اقدام به سقط جنین می‌کنند و در بسیاری از این موارد زن و شوهر هم عقیده هستند.
متأسفانه هستند عده‌ای که بچه‌دار شدن و یا تعدد فرزندان را بی‌فرهنگی و به اصطلاح عامیانه «بی‌کلاسی» برای خود می‌دانند و در صورت باردار شدن اقدام به [[سقط جنین]] می‌کنند و در بسیاری از این موارد [[زن]] و شوهر هم عقیده هستند.


آری صحبت ما در مورد پدیده شوم سقط جنین است که در اسلام حرام شمرده شده و از گناهان کبیره است، کسی‌که سقط جنین می‌کند یک انسان را کشته است، و کسی که انسانی را بکشد نامش «قاتل» می‌شود.
آری صحبت ما در مورد پدیده شوم [[سقط جنین]] است که در اسلام حرام شمرده شده و از گناهان کبیره است، کسی‌که [[سقط جنین]] می‌کند یک انسان را کشته است، و کسی که انسانی را بکشد نامش «قاتل» می‌شود.


عده‌ای هم هستند که از ترس فقر و شرایط سخت معیشتی جنین خود را سقط می‌کنند، که به این‌ قبیل افراد هم خداوند متعال صراحتاً در سوره اسراء دستور می‌دهد که: «وَلا تَقْتُلُوا أَوْلادَکُمْ خَشْیَةَ إِمْلاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَ إِیَّاکُمْ إِنَّ قَتْلَهُمْ کانَ خِطْأً کَبیراً<ref>سوره اسراء آیه ۳۱.</ref>؛ و از بیم تنگدستى فرزندان خود را مکشید ماییم که به آن‌ها و شما روزى مى‌‏بخشیم آرى کشتن آنان همواره خطایى بزرگ است».
عده‌ای هم هستند که از ترس فقر و شرایط سخت معیشتی جنین خود را سقط می‌کنند، که به این‌ قبیل افراد هم خداوند متعال صراحتاً در سوره اسراء دستور می‌دهد که: «وَلا تَقْتُلُوا أَوْلادَکُمْ خَشْیَةَ إِمْلاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَ إِیَّاکُمْ إِنَّ قَتْلَهُمْ کانَ خِطْأً کَبیراً<ref>سوره اسراء آیه ۳۱.</ref>؛ و از بیم تنگدستى فرزندان خود را مکشید ماییم که به آن‌ها و شما روزى مى‌‏بخشیم آرى کشتن آنان همواره خطایى بزرگ است».


== سقط جنین از نگاه روایات ==
== [[سقط جنین]] از نگاه روایات ==
در روایتی آمده است که شخصی از ابوجعفر درباره زن آبستنى پرسید که بدون آگاهى همسرش دارویى نوشیده و بچه‏‌اش را انداخته است. امام فرمود: اگر داراى استخوان بوده و گوشت بر آن‌ها روییده، پرداخت دیه بر زن واجب است و باید آن‌را به شوهرش بپردازد و اگر به هنگامى‌که بچه را انداخته، علقه یا مضغه بوده، باید چهل دینار یا یک بنده، به پدر بچه تسلیم کند. آن شخص پرسید: پس آیا زن در این دیه، از فرزندش ارث نمی‌برد؟ فرمود: نه، زیرا خودش بچه را کشته، پس ارث هم نمى‌‏برد».<ref>الکافی، 7، ص345.</ref>
در روایتی آمده است که شخصی از ابوجعفر درباره [[زن آبستن]]ى پرسید که بدون آگاهى [[همسر]]ش دارویى نوشیده و بچه‏‌اش را انداخته است. امام فرمود: اگر داراى استخوان بوده و گوشت بر آن‌ها روییده، پرداخت دیه بر [[زن]] واجب است و باید آن‌را به شوهرش بپردازد و اگر به هنگامى‌که بچه را انداخته، علقه یا مضغه بوده، باید چهل دینار یا یک بنده، به پدر بچه تسلیم کند. آن شخص پرسید: پس آیا [[زن]] در این دیه، از فرزندش [[ارث]] نمی‌برد؟ فرمود: نه، زیرا خودش بچه را کشته، پس [[ارث]] هم نمى‌‏برد».<ref>الکافی، 7، ص345.</ref>


== دیدگاه مراجع تقلید در رابطه با سقط جنین ==
== دیدگاه مراجع تقلید در رابطه با [[سقط جنین]] ==
ممکن است کم و بیش با چنین سؤالاتی که آیا کشتن جنین در شکم حرام است؟ حکم آن، قبل و بعد از چهار ماهگی چیست؟ آیا فرد، قاتل حساب می‌شود و باید قصاص شود؟ در چه موقع این کشتن گناه محسوب می‌شود؟ و چه موقع باید دیه پرداخت؟ و چه موقع باید قصاص کرد؟ دیه را باید به چه کسی پرداخت؟ مواجه باشیم که بسی جای تأمل دارد.
ممکن است کم و بیش با چنین سؤالاتی که آیا کشتن جنین در شکم حرام است؟ حکم آن، قبل و بعد از چهار ماهگی چیست؟ آیا فرد، قاتل حساب می‌شود و باید قصاص شود؟ در چه موقع این کشتن گناه محسوب می‌شود؟ و چه موقع باید دیه پرداخت؟ و چه موقع باید قصاص کرد؟ دیه را باید به چه کسی پرداخت؟ مواجه باشیم که بسی جای تأمل دارد.