←فمنیسم و مادری
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
==فمنیسم و مادری== | ==فمنیسم و مادری== | ||
با آغاز جنبش‌های فمنیستی در غرب و تلاش برای احقاق حقوق زن یکی از مسائلی که مورد توجه فمنیست‌ها قرار گرفت مساله مادری بود. تلاش فمنیست‌ها جهت برابری حقوق زن و مرد در نحله‌های مختلف با رویکرد‌های متفاوت موجب، دیدگاهی متفاوت در مساله مادری شد.در طول اين سال‌ها، برخي به عنـوان نهـادي انقيـادآميـز بـه مادري تاختند و از آنجا كه مادري در اين فضا با مفاهيمي چون سـنت و پدرسالاري گره خورده بود، تلاش براي فهم اجتمـاعي ايـن مسـئله بـا شـورش و مبـارزه عليـه خانواده و فرزندآوري يكي دانسته شد.برخي ديگر به ريشه‌هاي اقتصادي مـادري و تـأثيري كـه سرمايه‌داري و تكنولوژي بر آن مي‌گذارد هجوم بردند.عـده‌اي ديگـر سـاختارها را كنار گذاشته و به تجربه‌هاي خرد مادران در زنـدگي روزمـره توجـه كردنـد.عـده‌اي فرزندآوري و مراقبت را طبيعت زن دانستند و خواستار توجه اساسي به تفاوت‌هـاي ميـان زن مرد شدن.د برخي هم به عامليت مادران و خلاقيت‌هاي آنهـا پرداختنـد. در این میان عدة زيادي هم بودند كه عمدة پژوهش‌ها و جريان‌هاي متأثر از فمنيسم را داراي پيش‌داوري و مفروضات غلطي دانستند و از فقـدان صداي مادران اقليت در گفتمان‌هاي اصلي رويكردهـاي فمينيسـتي انتقـاد كردنـد.<ref>[https://jwdp.ut.ac.ir/article_69958_a3164971d3ee59d9cae3dc0f0deb8d07.pdf رفعت جاه و دیگران، «تأملي بر تحول پارادايمي مسئلة «مادري»»، 1397ش]</ref> | |||
==[[مادر|مادری]]؛ منزلت یا تجربه؟== | ==[[مادر|مادری]]؛ منزلت یا تجربه؟== | ||
در اواخر قرن گذشته، مطالعه [[مادر|مادری]] یه طور چشمگیری گسـترش یافتـه اسـت و بسیاری از بحث‌های ضروری سیاسی و اجتماعی سالهای اخیر، همچون [[سقط جنـين|سقط جنین]]، [[اشتغال زنان|اشـتغال زنان]]، اصلاحات دولت رفاه و فناوری‌های [[توليد مثل|تولید مثل]]، مباحث [[مادر|مادری]] را در مركز خود داشـته‌انـد. این بحث‌ها شامل مناقشه تعاریف [[زنان]] و [[زنان|زنـانگی]]، [[مردان]] و [[مردان|مردانگـی]]، [[خانواده]]، بـزرگسـالی و چالش‌های ناشی از تقسیم [[جنس و جنسیت|جنسی]] كار می‌شود. تمركز بر این بررسی‌ها بیانگر دو جریان غالب در این حوزه است؛ یکی نظریه پردازی دربـاره [[مادر]] و [[مادر|مادرشدن]] و دیگری مطالعه تجربی از تجربیـات [[مادر|مادری]]. رویكرد نخست را می‌توان رویكرد اثباتی به [[مادر|مادری]] نامید؛ که تمركز پژوهش‌ها در این رویكرد (پوزیتیویستی) بر انحراف از گفتمان ساختار ایـدئولوژیك [[مادر|مادری]] مبتنی است که موضوعاتی از قبیل: روندهای جمعیت‌شناختی، به تعویق انـداختن بچـه‌دار شـدن از سوی [[زنان]]، كـاهش میـزان تولـد، افـزایش [[مـادران مجـرد|مادران مجرد]]، [[مـادران همجنسگرا|مادران همجنسگرا]]، اشتغال رو به تزاید [[مادران متأهل]] طبقه متوسط و فناوری‌های نوین [[توليـد مثـل|تولیـد مثـل]] و [[زنان|زنانی]] كه از این قبیل فناور ی‌ها استفاده می‌كنند كه با رونـد طبیعی [[توليـد مثـل|تولید مثل]] تـداخل دارد را پوشش می‌دهد. در نقطة مقابل این رویكرد، رویكرد تفسیرگرا از [[مادر|مادری]] قـرار دارد كـه مـی تـوان آن را بـه منزله تفسیری انتقادی، هرمونتیكی، كیفی و [[فمینیست|فمینیستی]] بر [[مادر|مادر شدن]] [[زنان]] تلقی كرد. بنـابر این، ایـن رویكرد مدل واحدی از [[مادر|مادرشدن]] را به زیر سؤال می‌برد و اصرار دارد كه دیـدگاه هـای مختلـف [[زنان]]، درك و تجارب [[مادر|مادری كردن]] آنها باید در نظر گرفتـه شـود. | در اواخر قرن گذشته، مطالعه [[مادر|مادری]] یه طور چشمگیری گسـترش یافتـه اسـت و بسیاری از بحث‌های ضروری سیاسی و اجتماعی سالهای اخیر، همچون [[سقط جنـين|سقط جنین]]، [[اشتغال زنان|اشـتغال زنان]]، اصلاحات دولت رفاه و فناوری‌های [[توليد مثل|تولید مثل]]، مباحث [[مادر|مادری]] را در مركز خود داشـته‌انـد. این بحث‌ها شامل مناقشه تعاریف [[زنان]] و [[زنان|زنـانگی]]، [[مردان]] و [[مردان|مردانگـی]]، [[خانواده]]، بـزرگسـالی و چالش‌های ناشی از تقسیم [[جنس و جنسیت|جنسی]] كار می‌شود. تمركز بر این بررسی‌ها بیانگر دو جریان غالب در این حوزه است؛ یکی نظریه پردازی دربـاره [[مادر]] و [[مادر|مادرشدن]] و دیگری مطالعه تجربی از تجربیـات [[مادر|مادری]]. رویكرد نخست را می‌توان رویكرد اثباتی به [[مادر|مادری]] نامید؛ که تمركز پژوهش‌ها در این رویكرد (پوزیتیویستی) بر انحراف از گفتمان ساختار ایـدئولوژیك [[مادر|مادری]] مبتنی است که موضوعاتی از قبیل: روندهای جمعیت‌شناختی، به تعویق انـداختن بچـه‌دار شـدن از سوی [[زنان]]، كـاهش میـزان تولـد، افـزایش [[مـادران مجـرد|مادران مجرد]]، [[مـادران همجنسگرا|مادران همجنسگرا]]، اشتغال رو به تزاید [[مادران متأهل]] طبقه متوسط و فناوری‌های نوین [[توليـد مثـل|تولیـد مثـل]] و [[زنان|زنانی]] كه از این قبیل فناور ی‌ها استفاده می‌كنند كه با رونـد طبیعی [[توليـد مثـل|تولید مثل]] تـداخل دارد را پوشش می‌دهد. در نقطة مقابل این رویكرد، رویكرد تفسیرگرا از [[مادر|مادری]] قـرار دارد كـه مـی تـوان آن را بـه منزله تفسیری انتقادی، هرمونتیكی، كیفی و [[فمینیست|فمینیستی]] بر [[مادر|مادر شدن]] [[زنان]] تلقی كرد. بنـابر این، ایـن رویكرد مدل واحدی از [[مادر|مادرشدن]] را به زیر سؤال می‌برد و اصرار دارد كه دیـدگاه هـای مختلـف [[زنان]]، درك و تجارب [[مادر|مادری كردن]] آنها باید در نظر گرفتـه شـود. | ||