زهرا زارعی (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
زهرا زارعی (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''خانواده در اسلام'''؛ مهم‌ترین نهاد برای تربیت، رشد و تعالی بشر. | '''خانواده در اسلام'''؛ مهم‌ترین نهاد برای تربیت، رشد و تعالی بشر. | ||
'''[[خانواده]]''' از ابتدای تاریخ بشر تاکنون به عنوان اصلی‌ترین نهاد اجتماعی، زیربنای جوامع و خاستگاه فرهنگ‌ها، تمدن‌ها و تاریخ بشر بوده است. نهاد خانواده را باید اولین نهاد اجتماعی نامید که انسان به آن پایبندی نشان داده است و عقل و شرع بر آن صحه گذارده‌اند. اسلام توجه خاصی به مقام والای خانواده دارد و هدف از تشکیل خانواده را امنیت، کمال و بقای نسل بشری می‌داند. اصالت، ایمان، آگاهی، مدیریت، شیوه صحیح زندگی و تربیت نسل صالح از ویژگی‌های خانواده در اسلام است. از دیدگاه قرآنی، حیات و کمال انسان، در محیط خانواده سامان می‌یابد و انسان به تنهایی نمی‌تواند از ظرفیت‌های وجودی خود بهره‌برداری کند. | '''[[خانواده]]''' از ابتدای تاریخ بشر تاکنون به عنوان اصلی‌ترین نهاد اجتماعی، زیربنای جوامع و خاستگاه فرهنگ‌ها، تمدن‌ها و تاریخ بشر بوده است. نهاد خانواده را باید اولین نهاد اجتماعی نامید که انسان به آن پایبندی نشان داده است و عقل و شرع بر آن صحه گذارده‌اند. | ||
اسلام توجه خاصی به مقام والای خانواده دارد و هدف از تشکیل خانواده را امنیت، کمال و بقای نسل بشری می‌داند. اصالت، ایمان، آگاهی، مدیریت، شیوه صحیح زندگی و تربیت نسل صالح از ویژگی‌های خانواده در اسلام است. از دیدگاه قرآنی، حیات و کمال انسان، در محیط خانواده سامان می‌یابد و انسان به تنهایی نمی‌تواند از ظرفیت‌های وجودی خود بهره‌برداری کند. | |||
==جایگاه خانواده در اسلام== | ==جایگاه خانواده در اسلام== | ||
خانواده در نگاه اسلام از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. خانواده هر چند از نظر جمعیت، یک جامعه بسیار کوچک دانسته می‌شود، اما اسلام به منظور سالم‌سازی جوامع بزرگ‌تر انسانی اهتمام ویژه‌ای به سلامت نهاد خانواده دارد. | خانواده در نگاه اسلام از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. خانواده هر چند از نظر جمعیت، یک جامعه بسیار کوچک دانسته می‌شود، اما اسلام به منظور سالم‌سازی جوامع بزرگ‌تر انسانی اهتمام ویژه‌ای به سلامت نهاد خانواده دارد. | ||
| خط ۹: | خط ۱۱: | ||
دین اسلام به عنوان مذهبی انسان‌ساز، بیشترین توجه را به عزت و رفعت خانواده دارد؛ از این رو این نهاد مقدس را کانون تربیت می‌شمرد. سعادت و نگون‌بختی جامعه انسانی را نیز به صلاح و تباهی این بنا وابسته می‌داند و هدف از [[تشکیل خانواده|'''تشکیل خانواده''']] را تأمین نیازهای عاطفی و معنوی انسان، از جمله دست‌یابی به آرامش برمی‌شمارد. | دین اسلام به عنوان مذهبی انسان‌ساز، بیشترین توجه را به عزت و رفعت خانواده دارد؛ از این رو این نهاد مقدس را کانون تربیت می‌شمرد. سعادت و نگون‌بختی جامعه انسانی را نیز به صلاح و تباهی این بنا وابسته می‌داند و هدف از [[تشکیل خانواده|'''تشکیل خانواده''']] را تأمین نیازهای عاطفی و معنوی انسان، از جمله دست‌یابی به آرامش برمی‌شمارد. | ||
نهاد خانواده ظرف رویش روح و جان، رستگاری و تعالی زن و مرد، تا رسیدن به اوج بالندگی و رشد انسانی است؛ یعنی نه مرد به تنهایی کامل است و می تواند به کمال برسد، نه [[زن]]. مگر با هم‌سویی و بودن و زیستن در محدوده خاص مقررات و دستورالعمل‌هایی که نهاد خانواده نام دارد. نهادی که سرآغاز راه رفتن به سوی کمال است. | نهاد خانواده ظرف رویش روح و جان، رستگاری و تعالی زن و مرد، تا رسیدن به اوج بالندگی و رشد انسانی است؛ یعنی نه مرد به تنهایی کامل است و می تواند به کمال برسد، نه '''[[زن]]'''. مگر با هم‌سویی و بودن و زیستن در محدوده خاص مقررات و دستورالعمل‌هایی که نهاد خانواده نام دارد. نهادی که سرآغاز راه رفتن به سوی کمال است. | ||
==هدف از تشکیل خانواده از نگاه اسلام== | ==هدف از تشکیل خانواده از نگاه اسلام== | ||
اسلام می‌خواهد نظام خاصی در اجتماع به‌وجود آورد که تمام قوای انسان‌ها با تفاوتی که دارند، در راه ترقی و تعالی اجتماع به‌كار افتد و هر یك وظائف محول خود را به نحو احسن انجام دهند و هماهنگی خاصی در قوای فعال آن پدید آورد، به‌طوری‌که نه تنها بر ضد همدیگر به‌کار نروند، بلکه تشریک مساعی کرده، زمینه نیل به هدف نهائی را تسهیل کنند. <ref>حقانی زنجانی؛ «درس هایی از مکتب اسلام»؛ 1346ش؛ ص563</ref> | اسلام می‌خواهد نظام خاصی در اجتماع به‌وجود آورد که تمام قوای انسان‌ها با تفاوتی که دارند، در راه ترقی و تعالی اجتماع به‌كار افتد و هر یك وظائف محول خود را به نحو احسن انجام دهند و هماهنگی خاصی در قوای فعال آن پدید آورد، به‌طوری‌که نه تنها بر ضد همدیگر به‌کار نروند، بلکه تشریک مساعی کرده، زمینه نیل به هدف نهائی را تسهیل کنند. <ref>حقانی زنجانی؛ «درس هایی از مکتب اسلام»؛ 1346ش؛ ص563</ref> | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۷: | ||
نخستین و اساسی‌ترین حکمتی که قرآن برای تشکیل خانواده قائل است، امنیت و آرامش است.<ref>سوره روم، آیه 21</ref>اولین کارکرد خانه، تأمین آرامش جسم و تسکین جان اعضای آن است که البته مرهون امنیت همه جانبه این محیط برای اعضاست. فضای محدود و امن خانه، حریمی برای ابراز احساسات، بیان اسرار، ارضای غرایز و تأمین نیازهای جسمی و روحی انسان است. این سکونت و امنیت را خداوند به خود نسبت می‌دهد. | نخستین و اساسی‌ترین حکمتی که قرآن برای تشکیل خانواده قائل است، امنیت و آرامش است.<ref>سوره روم، آیه 21</ref>اولین کارکرد خانه، تأمین آرامش جسم و تسکین جان اعضای آن است که البته مرهون امنیت همه جانبه این محیط برای اعضاست. فضای محدود و امن خانه، حریمی برای ابراز احساسات، بیان اسرار، ارضای غرایز و تأمین نیازهای جسمی و روحی انسان است. این سکونت و امنیت را خداوند به خود نسبت می‌دهد. | ||
آیه با صراحت بیان می‌کند که خداوند برای شما یا برای بهره‌وری و نفع شما از جنس خودتان | آیه با صراحت بیان می‌کند که خداوند برای شما یا برای بهره‌وری و نفع شما از جنس خودتان همسرانی را آفرید که از مواهب و نشانه‌های الهی هستند. آرامش‌بخشی [[ازدواج|'''ازدواج''']] به این دلیل است که زن و مرد مکمل یکدیگر و مایه شکوفایی و نشاط یکدیگرند. قرآن به دنبال بحث آرامش‌بخشی ازدواج، اصل مودت و رحمت را مطرح می‌کند که در حقیقت به منزله پیوند دهنده و چسباننده مصالح ساختمانی جامعه انسانی است و افراد پراکنده را پیوند می‌دهد. | ||
مودت از «ود» به معنای تمنا و آرزو داشتن و دوستی از روی عشق است. و رحمت از رحم به معنی نرمی و نرم‌خویی و نیکی کردن به طرف مقابل است.<ref>حسینی کوهسارى؛ «اندیشه نوین دینی»؛ 1384؛ ص150</ref> | مودت از «ود» به معنای تمنا و آرزو داشتن و دوستی از روی عشق است. و رحمت از رحم به معنی نرمی و نرم‌خویی و نیکی کردن به طرف مقابل است.<ref>حسینی کوهسارى؛ «اندیشه نوین دینی»؛ 1384؛ ص150</ref> | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۲: | ||
هدف از آمیزش جنسی که می‌تواند هروقت و به هرگونه و در هرجا باشد، تنها لذاید جنسی نیست؛ بلکه لذت جنسی، مُزدی نقد برای تحمل زحمات طاقت‌فرسای تولید فرزند و پرورش او است. خداوند برای ترغیب به هدف‌دار کردن آمیزش '''[[جنسی]]''' می‌فرماید که از رهگذر مباشرت با زنان‌تان فرزندان شایسته‌ای برای آخرت خود بفرستید. پس تولید مثل و بقای نسل امری بسیار مهم است.<ref>کمساری؛ «ماهنامه مبلغان»؛ 1433ق ؛صفحه 83</ref> | هدف از آمیزش جنسی که می‌تواند هروقت و به هرگونه و در هرجا باشد، تنها لذاید جنسی نیست؛ بلکه لذت جنسی، مُزدی نقد برای تحمل زحمات طاقت‌فرسای تولید فرزند و پرورش او است. خداوند برای ترغیب به هدف‌دار کردن آمیزش '''[[جنسی]]''' می‌فرماید که از رهگذر مباشرت با زنان‌تان فرزندان شایسته‌ای برای آخرت خود بفرستید. پس تولید مثل و بقای نسل امری بسیار مهم است.<ref>کمساری؛ «ماهنامه مبلغان»؛ 1433ق ؛صفحه 83</ref> | ||
==ویژگی‌های خانواده از نظر اسلام== | ==ویژگی‌های خانواده از نظر اسلام== | ||
اسلام برای ساختن خانواده شایسته و برتر کامل‌ترین برنامه را ارائه داده و از هیچ چیزی در این زمینه فرو نگذارده و برای تشکیل خانواده استانداردهایی را معرفی کرده است. هر قدر ارکان تشکیل‌دهنده خانواده با آن استانداردها منطبق باشند، به همان مقدار از شایستگی و برتری برخوردار خواهند بود. در روایات ویژگی‌های فراوان برای شایسته‌ترین | اسلام برای ساختن خانواده شایسته و برتر کامل‌ترین برنامه را ارائه داده و از هیچ چیزی در این زمینه فرو نگذارده و برای تشکیل خانواده استانداردهایی را معرفی کرده است. هر قدر ارکان تشکیل‌دهنده خانواده با آن استانداردها منطبق باشند، به همان مقدار از شایستگی و برتری برخوردار خواهند بود. در روایات ویژگی‌های فراوان برای شایسته‌ترین زنان و مردان بیان شده است و در سیره معصومین(ع) نیز ارشاداتی وجود دارد که می‌توان از آن‌ها خانواده برتر و شایسته را شناخت. | ||
از این رو به طور اجمال می‌توان گفت خانواده برتر از نظر اسلام، خانواده‌ای است که ارکان آن شایسته و منطبق با استانداردهای اسلامی باشد، مناسبات و روابطی منطبق با آموزه‌های دینی بر آن‌ها حاکم باشد و خروجی آن انسان‌هایی شایسته و مؤثر در ساخته شدن جامعه ایده‌آل اسلامی باشد.<ref>یوسفیان؛ «فصلنامه پیام»؛ 1386ش، ص 103</ref> | از این رو به طور اجمال می‌توان گفت خانواده برتر از نظر اسلام، خانواده‌ای است که ارکان آن شایسته و منطبق با استانداردهای اسلامی باشد، مناسبات و روابطی منطبق با آموزه‌های دینی بر آن‌ها حاکم باشد و خروجی آن انسان‌هایی شایسته و مؤثر در ساخته شدن جامعه ایده‌آل اسلامی باشد.<ref>یوسفیان؛ «فصلنامه پیام»؛ 1386ش، ص 103</ref> | ||
===اصالت خانوادگی=== | ===اصالت خانوادگی=== | ||
اولین ویژگی خانواده برتر در اسلام اصالت خانوادگی و اصل و نسب پاکیزه است. اصلاب ارزشمند پدران و دامن‌های پاک و مطهر | اولین ویژگی خانواده برتر در اسلام اصالت خانوادگی و اصل و نسب پاکیزه است. اصلاب ارزشمند پدران و دامن‌های پاک و مطهر [[مادر|'''مادران''']]، که به هیچ‌گونه پلیدی آلوده نشده‌اند.<ref>سوره ابراهیم، آیه 24و25</ref> | ||
تأثیر دودمان و خانواده بر نسل‌های بعدی با گسترش علوم تربیتی به‌ویژه بحث گسترده وراثت یا عوامل ژنتیکی؛ امروزه غیر قابل انکار است که انسان وارث خصوصیات اخلاقی و روحی و جسمی نیاکان خویش است. وراثت به یک معنا همانندی فرع با اصل خویش در ویژگی‌ها و خصوصیات ظاهری و هوشمندی است و این عظمت و نقش خانواده را در سرنوشت انسان نشان می‌دهد.<ref>حسینی کوهسارى؛« اندیشه نوین دینی»، 1384ش؛ ص147</ref> | تأثیر دودمان و خانواده بر نسل‌های بعدی با گسترش علوم تربیتی به‌ویژه بحث گسترده وراثت یا عوامل ژنتیکی؛ امروزه غیر قابل انکار است که انسان وارث خصوصیات اخلاقی و روحی و جسمی نیاکان خویش است. وراثت به یک معنا همانندی فرع با اصل خویش در ویژگی‌ها و خصوصیات ظاهری و هوشمندی است و این عظمت و نقش خانواده را در سرنوشت انسان نشان می‌دهد.<ref>حسینی کوهسارى؛« اندیشه نوین دینی»، 1384ش؛ ص147</ref> | ||
===دین و ایمان=== | ===دین و ایمان=== | ||
در آموزه‌های اسلامی برای گزینش همسر شایسته، بر ویژگی دین و ایمان بسیار تاکید شده است. در اسلام بعد از ایمان به خدا، فایده‌ای بالاتر از زن مؤمن، متدین و زیبا نمی‌توان سراغ گرفت. در خانواده برتر، زن و شوهر هر دو از عقیده و ایمانی خالص برخوردارند.<ref>یوسفیان؛ «فصلنامه پیام»؛ 1386ش ،ص 109</ref> | در آموزه‌های اسلامی برای گزینش همسر شایسته، بر ویژگی دین و ایمان بسیار تاکید شده است. در اسلام بعد از ایمان به خدا، فایده‌ای بالاتر از زن مؤمن، متدین و زیبا نمی‌توان سراغ گرفت. در خانواده برتر، زن و شوهر هر دو از عقیده و ایمانی خالص برخوردارند.<ref>یوسفیان؛ «فصلنامه پیام»؛ 1386ش ،ص 109</ref> | ||
===علم و آگاهی=== | ===علم و آگاهی=== | ||
ارکان تشکیل دهنده خانواده برتر از لحاظ علم و آگاهی ثروتمند هستند. در این خانواده، زن افزون بر آگاهی‌های مذهبی، به عنوان | ارکان تشکیل دهنده خانواده برتر از لحاظ علم و آگاهی ثروتمند هستند. در این خانواده، زن افزون بر آگاهی‌های مذهبی، به عنوان [[همسر|'''همسر''']]، مادر، مدیر و کدبانوی خانه، از آگاهی‌های لازم زندگی برخوردار است و راه و رسم شوهرداری و خانه‌داری را به خوبی می‌داند. مرد چنین خانواده‌ای نیز افزون بر اطلاعات دینی به عنوان مدیر و سرپرست خانواده، شوهر و پدر از آگاهی‌های لازم برخوردار است و با وظایفی که اسلام بر عهده‌اش نهاده، به خوبی آشناست.<ref>یوسفیان؛ «فصلنامه پیام»؛ 1386ش ،ص 109</ref> | ||
خانواده برتر از نظر اسلام خانوده‌ای است که به نماز، روزه و سایر واجبات به عنوان نمادهای معنویت اهتمام ورزد، اندیشه و افکار خود را متوجه ملکوت کند و غل و زنجیرهای دنیایی او را زمین‌گیر نسازد.<ref>یوسفیان؛ «فصلنامه پیام»؛ 1386ش ،ص 111</ref> | خانواده برتر از نظر اسلام خانوده‌ای است که به نماز، روزه و سایر واجبات به عنوان نمادهای معنویت اهتمام ورزد، اندیشه و افکار خود را متوجه ملکوت کند و غل و زنجیرهای دنیایی او را زمین‌گیر نسازد.<ref>یوسفیان؛ «فصلنامه پیام»؛ 1386ش ،ص 111</ref> | ||
