زن در آیین بودا: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۳: خط ۳:


در آموزه‌های فرق مختلف آیین بودا و تحلیل‌گران این آیین نسبت به جایگاه زن نگرش یکسانی وجود ندارد. برخی همچون بودا هیچ تمایزی میان زن و مرد در رسیدن به رهایی که هدف آیین بودا است قائل نیستند؛ تعدادی از مکاتب بودایی دیدگاهی زن‌گریزانه و منفی داشته و رسیدن به رهایی را مخصوص مردان می‌دانند. برخی از تحلیل‌گران نیز قائلند آیین بودا در ذات خود تمایزی میان زن و مرد در معرفت قائل نیست و آنچه از دیدگاه زن‌گریزانه در آموزه‌های بودایی وجود دارد ناشی از تأثیر فرهنگ مردسالارانه حاکم بر جوامع است. آموزه‌های بودایی برای بانوان، در نقش زن، همسر و مادری احترام و جایگاهی خاص قائل است.  
در آموزه‌های فرق مختلف آیین بودا و تحلیل‌گران این آیین نسبت به جایگاه زن نگرش یکسانی وجود ندارد. برخی همچون بودا هیچ تمایزی میان زن و مرد در رسیدن به رهایی که هدف آیین بودا است قائل نیستند؛ تعدادی از مکاتب بودایی دیدگاهی زن‌گریزانه و منفی داشته و رسیدن به رهایی را مخصوص مردان می‌دانند. برخی از تحلیل‌گران نیز قائلند آیین بودا در ذات خود تمایزی میان زن و مرد در معرفت قائل نیست و آنچه از دیدگاه زن‌گریزانه در آموزه‌های بودایی وجود دارد ناشی از تأثیر فرهنگ مردسالارانه حاکم بر جوامع است. آموزه‌های بودایی برای بانوان، در نقش زن، همسر و مادری احترام و جایگاهی خاص قائل است.  
[[پرونده:زن در آیین بودا.jpg|بندانگشتی]]


==ماهیت زن در آیین بودا==
==ماهیت زن در آیین بودا==
خط ۲۳: خط ۲۱:
با گسترش آیین بودا، مکاتب و گرایشات مختلفی در این آیین به وجود آمد.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/88134/ پاشایی، «آیین بودا» (دانشنامه ژاپن)، 1379ش، ص 241 ـ 252]</ref> فرقه هینایانا، جنبه فردی و رهبانیت را ادامه داد و فرقه مهایانا که جنبه اجتماعی را در نظر داشت معتقد بود بدون ترک خانمان نیز می‌توان از تعلقات رهایی یافته و به درجات والایی نائل شد.<ref>حکمت، نُه گفتار در تاریخ ادیان، 1342ش، ص 79 و 80.</ref> در این فرقه دیگر منعی برای زنان و افراد متأهل برای پذیرش آیین بودا وجود نداشت.<ref>پاشایی، «آیین بودا» (دانشنامه ژاپن)، 1379ش، ص 240؛ [http://ensani.ir/fa/article/156956/%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%85-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7-%D9%85%D9%88%D8%B9%D8%B8%D9%87-%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B3- رضی، اصول تعالیم بودا (موعظه اندر بنارس)، 1344ش، ص 364]</ref> در برهه‌هایی از زمان و برخی مناطق، اعطای مقام دینی به زنان امکان‌پذیر بود.<ref>مدنی، محمودی، «نقش‌های زنانه در اندیشه بودایی و ابن عربی»، 1386ش، ص 176</ref>
با گسترش آیین بودا، مکاتب و گرایشات مختلفی در این آیین به وجود آمد.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/88134/ پاشایی، «آیین بودا» (دانشنامه ژاپن)، 1379ش، ص 241 ـ 252]</ref> فرقه هینایانا، جنبه فردی و رهبانیت را ادامه داد و فرقه مهایانا که جنبه اجتماعی را در نظر داشت معتقد بود بدون ترک خانمان نیز می‌توان از تعلقات رهایی یافته و به درجات والایی نائل شد.<ref>حکمت، نُه گفتار در تاریخ ادیان، 1342ش، ص 79 و 80.</ref> در این فرقه دیگر منعی برای زنان و افراد متأهل برای پذیرش آیین بودا وجود نداشت.<ref>پاشایی، «آیین بودا» (دانشنامه ژاپن)، 1379ش، ص 240؛ [http://ensani.ir/fa/article/156956/%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%85-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7-%D9%85%D9%88%D8%B9%D8%B8%D9%87-%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B3- رضی، اصول تعالیم بودا (موعظه اندر بنارس)، 1344ش، ص 364]</ref> در برهه‌هایی از زمان و برخی مناطق، اعطای مقام دینی به زنان امکان‌پذیر بود.<ref>مدنی، محمودی، «نقش‌های زنانه در اندیشه بودایی و ابن عربی»، 1386ش، ص 176</ref>


[[پرونده:زن در ایین بودا copy.jpg|بندانگشتی]]
==ازدواج در آیین بودا==
==ازدواج در آیین بودا==
آیین بودا با رهبانیت به وجود آمد و به تجرد بسیار اهمیت می‌داد. از بین مذاهب مختلف آن تراوادا (هینایانا) به لحاظ معنوی برای خانواده اهمیتی قائل نیست؛ اما در مذهب ماهایانا افرادی که قادر به زندگی رهبانی نبودند، ازدواج به همراه رعایت آموزه‌های بودایی امکانی برای رشد و تعالی محسوب می‌گردید.<ref>جعفری، دهقانی‌زاده، زن، ازدواج و خانواده در دین بودایی، 1398ش، ص24 و 26</ref> امروزه در جامعه ژاپن که آیین بودا با فرهنگ آن در هم آمیخته، ازدواج کشیش‌های بودایی به رسمیت شناخته شده و ترک خانمان و رهبانیت هم به مرور از بین رفته است.<ref>هولم، بوکر، زن در ادیان بزرگ جهان، 1384ش، ص 66</ref>  
آیین بودا با رهبانیت به وجود آمد و به تجرد بسیار اهمیت می‌داد. از بین مذاهب مختلف آن تراوادا (هینایانا) به لحاظ معنوی برای خانواده اهمیتی قائل نیست؛ اما در مذهب ماهایانا افرادی که قادر به زندگی رهبانی نبودند، ازدواج به همراه رعایت آموزه‌های بودایی امکانی برای رشد و تعالی محسوب می‌گردید.<ref>جعفری، دهقانی‌زاده، زن، ازدواج و خانواده در دین بودایی، 1398ش، ص24 و 26</ref> امروزه در جامعه ژاپن که آیین بودا با فرهنگ آن در هم آمیخته، ازدواج کشیش‌های بودایی به رسمیت شناخته شده و ترک خانمان و رهبانیت هم به مرور از بین رفته است.<ref>هولم، بوکر، زن در ادیان بزرگ جهان، 1384ش، ص 66</ref>