بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
==نرخ طلاق در کشورهای مختلف== | ==نرخ طلاق در کشورهای مختلف== | ||
طلاق در کشورهای توسعهیافته، تبدیل به امری عادی شده و در برخی کشورها، افزایش لجام‌گسیخته یافته است؛ بهعنوان مثال، در سال 2010م، چین با ثبت 15% افزایش طلاق، در ازای هر 6 ازدواج، یک طلاق داشته است؛ با این حال، میزان طلاق چین یکسوم آمریکا است که 6% افزایش طلاق در 2010م، داشته است. در سال 2007م، سوئد با 54. 9% و آمریکا با 54. 8% بیشترین طلاق را نسبت به ازدواج داشتهاند. البته در کشورهایی چون سنگاپور، کره، هنگکنگ و ژاپن نیز طلاق رو به افزایش است و نهتنها در کشورهای سکولار، بلکه در کشورهای سنتی یا جمعیتهای ارتودوکس یهودی نیز نرخ طلاق بالا است. در جنوب آسیا، گرچه آمار طلاق افزایشی است، اما این منطقه همچنان کمترین نرخ طلاق را داشته و در هند و سریلانکا زیر 10% است. بیشترین میزان طلاق در کشورهای اروپایی در سال 2019م، مربوط به لوکزامبورگ با 88. 9% و پس از آن، پرتغال، فنلاند، اسپانیا و فرانسه است.<ref>. Statista Research Department، » Divorce rates in Europe in 2019 by country، «Statistical database.</ref> در سال 2022م، نیز کشور مالدیو رکورددار میزان طلاق در جهان (5. 5% طلاق بهازای هر هزار نفر) بوده و پس از آن، قزاقستان، روسیه و بلژیک قرار دارند. ایران نیز با نرخ 2. 1 طلاق در ازای هر هزار نفر، جایگاه بیستوچهارم دنیا را داشته است.<ref>. Worldpopulationreview، » Divorce Rates by Country 2022 «، World Population Review database.</ref> | طلاق در کشورهای توسعهیافته، تبدیل به امری عادی شده و در برخی کشورها، افزایش لجام‌گسیخته یافته است؛ بهعنوان مثال، در سال 2010م، چین با ثبت 15% افزایش طلاق، در ازای هر 6 ازدواج، یک طلاق داشته است؛ با این حال، میزان طلاق چین یکسوم آمریکا است که 6% افزایش طلاق در 2010م، داشته است. در سال 2007م، سوئد با 54. 9% و آمریکا با 54. 8% بیشترین طلاق را نسبت به ازدواج داشتهاند. البته در کشورهایی چون سنگاپور، کره، هنگکنگ و ژاپن نیز طلاق رو به افزایش است و نهتنها در کشورهای سکولار، بلکه در کشورهای سنتی یا جمعیتهای ارتودوکس یهودی نیز نرخ طلاق بالا است. در جنوب آسیا، گرچه آمار طلاق افزایشی است، اما این منطقه همچنان کمترین نرخ طلاق را داشته و در هند و سریلانکا زیر 10% است. بیشترین میزان طلاق در کشورهای اروپایی در سال 2019م، مربوط به لوکزامبورگ با 88. 9% و پس از آن، پرتغال، فنلاند، اسپانیا و فرانسه است.<ref>[https://www.statista.com/statistics/612207/divorce-rates-in-european-countries-per-100-marriages/ . Statista Research Department، » Divorce rates in Europe in 2019 by country، «Statistical database.]</ref> در سال 2022م، نیز کشور مالدیو رکورددار میزان طلاق در جهان (5. 5% طلاق بهازای هر هزار نفر) بوده و پس از آن، قزاقستان، روسیه و بلژیک قرار دارند. ایران نیز با نرخ 2. 1 طلاق در ازای هر هزار نفر، جایگاه بیستوچهارم دنیا را داشته است.<ref>[https://worldpopulationreview.com/country-rankings/divorce-rates-by-country . Worldpopulationreview، » Divorce Rates by Country 2022 «، World Population Review database.]</ref> | ||
==نرخ طلاق در ایران== | ==نرخ طلاق در ایران== | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
نرخ طلاق بر اساس شاخصهای گوناگونی قابل سنجش است: | نرخ طلاق بر اساس شاخصهای گوناگونی قابل سنجش است: | ||
شاخص میزان خام طلاق: از نسبت کل افراد طلاقگرفته در یک جامعه به میانه همان جمعیت (معمولاً در یک سال تقویمی) ضرب در هزار بهدست میآید.<ref>. نرخ خام طلاق در کشور، وب‌سایت سازمان ثبت احوال کشور.</ref> | شاخص میزان خام طلاق: از نسبت کل افراد طلاقگرفته در یک جامعه به میانه همان جمعیت (معمولاً در یک سال تقویمی) ضرب در هزار بهدست میآید.<ref>[https://data.gov.ir/dataset/19de1964a9826de7c0f4fdbb39ee122821f538a3 . نرخ خام طلاق در کشور، وب‌سایت سازمان ثبت احوال کشور.]</ref> | ||
Div. n = div/P (15+) × 1000 | Div. n = div/P (15+) × 1000 | ||
شاخص ﻧﺴﺒﺖ طلاق ﺑﻪ ازدواج: با ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺗﻌﺪاد ﻃﻼقﻫﺎی ثبتﺷﺪه ﺑﻪ ازدواجﻫﺎ ﺿﺮب در 100، ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻪازای ﻫﺮ 100 ازدواج در ﺳﺎل، ﭼﻨﺪ ﻃﻼق وﺟﻮد دارد.<ref>. اﻓﺮاﺳﻴﺎﺑﻲ و دﻫﻘﺎﻧﻲ، «مطالعه کیفی ازدواج پرمخاطره در میان زنان درگیر طلاق شهر یزد»، 1396ش، ص166.</ref> طبق این شاخص، از سال 1365-1380ش، نسبت طلاق به هر صد ازدواج، تفاوت چندانی نداشته؛ اما از سال 1380ش، افزایش چشمگیری داشته است.<ref>. عبدی، مقدمهای بر پژوهش در جامعهشناسی خانواده در ایران، 1393ش، ص94.</ref> همچنین درحالیکه تعداد ازدواجها از سال 1384ش، رو به کاهش بوده، تعداد طلاقها با سرعت بیشتری روبه فزونی گذاشته و به حدود دو برابر در سال 1394ش، نزدیک شده است و در سال 1399ش به بالای 183هزار طلاق رسیده که نسبت به سال پیش از آن، 3. 6% افزایش یافته است.<ref>. سالنامه آماری 1399، وب‌سایت مرکز آمار ایران، ص128 و 170.</ref> در بهار ١٤٠٠ش، بیشترین تعداد طلاقها در بازه سنی 30-39 سال بوده و نسبت به فصل مشابه سال قبل، ازدواج 23. 6% و طلاق 16. 4% افزایش یافته است.<ref>. «گزارش وضعیت اجتماعی و فرهنگی ایران، بهار١٤٠٠»، وب‌سایت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی اراک.</ref> | شاخص ﻧﺴﺒﺖ طلاق ﺑﻪ ازدواج: با ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺗﻌﺪاد ﻃﻼقﻫﺎی ثبتﺷﺪه ﺑﻪ ازدواجﻫﺎ ﺿﺮب در 100، ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻪازای ﻫﺮ 100 ازدواج در ﺳﺎل، ﭼﻨﺪ ﻃﻼق وﺟﻮد دارد.<ref>. اﻓﺮاﺳﻴﺎﺑﻲ و دﻫﻘﺎﻧﻲ، «مطالعه کیفی ازدواج پرمخاطره در میان زنان درگیر طلاق شهر یزد»، 1396ش، ص166.</ref> طبق این شاخص، از سال 1365-1380ش، نسبت طلاق به هر صد ازدواج، تفاوت چندانی نداشته؛ اما از سال 1380ش، افزایش چشمگیری داشته است.<ref>. عبدی، مقدمهای بر پژوهش در جامعهشناسی خانواده در ایران، 1393ش، ص94.</ref> همچنین درحالیکه تعداد ازدواجها از سال 1384ش، رو به کاهش بوده، تعداد طلاقها با سرعت بیشتری روبه فزونی گذاشته و به حدود دو برابر در سال 1394ش، نزدیک شده است و در سال 1399ش به بالای 183هزار طلاق رسیده که نسبت به سال پیش از آن، 3. 6% افزایش یافته است.<ref>[https://amar.org.ir/Portals/0/PropertyAgent/6200/Files/36993/salnameh-1399.pdf . سالنامه آماری 1399، وب‌سایت مرکز آمار ایران، ص128 و 170.]</ref> در بهار ١٤٠٠ش، بیشترین تعداد طلاقها در بازه سنی 30-39 سال بوده و نسبت به فصل مشابه سال قبل، ازدواج 23. 6% و طلاق 16. 4% افزایش یافته است.<ref>[https://arakmu.ac.ir/file/download/news/1637469942-1400.pdf . «گزارش وضعیت اجتماعی و فرهنگی ایران، بهار١٤٠٠»، وب‌سایت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی اراک.]</ref> | ||
شاخص نسبت طلاق به ازدواج فاقد دقت کافی است؛ چون سنجش طلاقهایی که حاصل ازدواجهای چندین دهه است، با میزان ازدواجهای یک سال دقیق نیست و نیز کاهش ازدواج و افزایش طلاق متاثر از کاهش جمعیت جوان و افزایش جمعیت میانسال است.<ref>. موحد، «چرا آمار طلاق به اشتباه گزارش می‌شود؟»، خبرگزاری فارس.</ref> | شاخص نسبت طلاق به ازدواج فاقد دقت کافی است؛ چون سنجش طلاقهایی که حاصل ازدواجهای چندین دهه است، با میزان ازدواجهای یک سال دقیق نیست و نیز کاهش ازدواج و افزایش طلاق متاثر از کاهش جمعیت جوان و افزایش جمعیت میانسال است.<ref>[https://farsnews.ir/news/14000207000337/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1-%D8%B7%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D9%87-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D8%AF-%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%87%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D9%84-%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87 . موحد، «چرا آمار طلاق به اشتباه گزارش می‌شود؟»، خبرگزاری فارس.]</ref> | ||
شاخص میزان عمومی طلاق: تعداد طلاق رخداده در ازای هر 1000 نفر جمعیت: | شاخص میزان عمومی طلاق: تعداد طلاق رخداده در ازای هر 1000 نفر جمعیت: | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
Div. m = div/Pm × 1000 | Div. m = div/Pm × 1000 | ||
طبق این شاخص، میزان طلاق متاهلین در چهار سال 1396-1400ش، تفاوت‌اندکی داشته و از 8. 4 در سال 1396ش، به 8. 5 در سال 1399ش، رسیده و در این میان گاهی کاهش نیز داشته است.<ref>. «گزارش وضعیت اجتماعی و فرهنگی ایران، بهار١٤٠٠»، وب‌سایت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی اراک.</ref> | طبق این شاخص، میزان طلاق متاهلین در چهار سال 1396-1400ش، تفاوت‌اندکی داشته و از 8. 4 در سال 1396ش، به 8. 5 در سال 1399ش، رسیده و در این میان گاهی کاهش نیز داشته است.<ref>[https://arakmu.ac.ir/file/download/news/1637469942-1400.pdf . «گزارش وضعیت اجتماعی و فرهنگی ایران، بهار١٤٠٠»، وب‌سایت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی اراک.]</ref> | ||
==قوانین و اسناد سیاستی طلاق در ایران== | ==قوانین و اسناد سیاستی طلاق در ایران== | ||
جمهوری اسلامی در اسناد بالادستی خود مانند قانون اساسی، تاکید بر پیشگیری یا کاهش طلاق غیرضروری دارد. در فصل پنجم نقشه مهندسی کشور، کاهش طلاق، یکی از اولویتهای فرهنگی ذکر شده<ref>. سند نقشه مهندسی فرهنگی کشور، 1393ش، ص28.</ref> و طبق مواد مختلف برنامه ششم توسعه، دولت به برنامهریزی برای کاهش اولویتدار نرخ طلاق و سازمان بهزیستی به اقدام برای کاهش طلاق به میزان 20% مکلف شدهاند.<ref>. قانون برنامه ششم توسعه، وب‌سایت مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، مواد 78، 80، 104 و 113.</ref> بند 13 سیاست‌های کلی خانواده نیز بر «پیشگیری از آسیبهای اجتماعی و عوامل تزلزل نهاد خانواده بهویژه موضوع طلاق و جبران آسیبهای ناشی از آن با شناسایی مستمر عوامل طلاق و فروپاشی خانواده و فرهنگسازی کراهت طلاق» تاکید دارد.<ref>. خامنهای، «ابلاغ سیاست‌های کلی خانواده»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتالله خامنهای.</ref> | جمهوری اسلامی در اسناد بالادستی خود مانند قانون اساسی، تاکید بر پیشگیری یا کاهش طلاق غیرضروری دارد. در فصل پنجم نقشه مهندسی کشور، کاهش طلاق، یکی از اولویتهای فرهنگی ذکر شده<ref>. سند نقشه مهندسی فرهنگی کشور، 1393ش، ص28.</ref> و طبق مواد مختلف برنامه ششم توسعه، دولت به برنامهریزی برای کاهش اولویتدار نرخ طلاق و سازمان بهزیستی به اقدام برای کاهش طلاق به میزان 20% مکلف شدهاند.<ref>[https://rc.majlis.ir/fa/law/show/1014547https:/rc.majlis.ir/fa/law/show/1014547 . قانون برنامه ششم توسعه، وب‌سایت مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، مواد 78، 80، 104 و 113.]</ref> بند 13 سیاست‌های کلی خانواده نیز بر «پیشگیری از آسیبهای اجتماعی و عوامل تزلزل نهاد خانواده بهویژه موضوع طلاق و جبران آسیبهای ناشی از آن با شناسایی مستمر عوامل طلاق و فروپاشی خانواده و فرهنگسازی کراهت طلاق» تاکید دارد.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=34254 . خامنهای، «ابلاغ سیاست‌های کلی خانواده»، وب‌سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتالله خامنهای.]</ref> | ||
قانون مدنی کشور نیز بهمنظور ضابطهمند کردن فرایند طلاق، همچون تعیین فرایند درخواست طلاق برای زوجین جهت صدور حکم یا گواهی دادگاهی و ثبت دفتری آن، تغییرات مهمی داشته است؛ <ref>. کلهر و ارحامی، «سیاست‌های کاهش طلاق در کشور»، وب‌سایت مرکز پژوهشها مجلس شورای اسلامی.</ref> ازجمله طبق ماده 1133، مرد هنگام ازدواج به زن وکالت بلاعزل میدهد تا با وجود یکی از مشکلات دهگانه با دریافت گواهی دادگاه، خود را مطلقه کند.<ref>. قانون مدنی، ماده 1133.</ref> طبق ماده 1130 نیز دادگاه با تشخیص عسروحرج ادامه زندگی برای زن، مرد را مجبور به طلاق میکند.<ref>. قانون مدنی، ماده 1130.</ref> | قانون مدنی کشور نیز بهمنظور ضابطهمند کردن فرایند طلاق، همچون تعیین فرایند درخواست طلاق برای زوجین جهت صدور حکم یا گواهی دادگاهی و ثبت دفتری آن، تغییرات مهمی داشته است؛ <ref>[https://rc.majlis.ir/fa/report/show/1344892 . کلهر و ارحامی، «سیاست‌های کاهش طلاق در کشور»، وب‌سایت مرکز پژوهشها مجلس شورای اسلامی.]</ref> ازجمله طبق ماده 1133، مرد هنگام ازدواج به زن وکالت بلاعزل میدهد تا با وجود یکی از مشکلات دهگانه با دریافت گواهی دادگاه، خود را مطلقه کند.<ref>[https://davoudabadi.ir/page/2860319/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87-1133-%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C . قانون مدنی، ماده 1133.]</ref> طبق ماده 1130 نیز دادگاه با تشخیص عسروحرج ادامه زندگی برای زن، مرد را مجبور به طلاق میکند.<ref>[https://davoudabadi.ir/page/2946835/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87-1130-%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D9%85%D8%AF%D9%86%DB%8C . قانون مدنی، ماده 1130.]</ref> | ||
==عوامل افزایش نرخ طلاق== | ==عوامل افزایش نرخ طلاق== | ||
