سرکوب میل جنسی: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

دیداریویکی‌متن

@@ خط ۶: / خط ۶: @@
 میل در اصطلاح انسانشناسی به‌معنای کشش درونی و رغبتی است که منجر به حرکت انسان شده و به رفتار او جهت می‌دهد.<ref> ‏مصباح یزدی، به سوی خودسازی، 1384ش، ص332. ‫ مصباح یزدی، پیشنیازهای مدیریت اسلامی، 1388ش، ص85.</ref> میل جنسی به‌معنی کشش و رغبت انسان به سمت مسائل جنسی و شهوانی است. حکما و فلاسفه از این میل با نام قوه شهویه یاد کردهاند.<ref> ‏ نراقی، معراج السعاده، 1378ش، ص323. موسوی خمینی، شرح حدیث «جنود عقل و جهل»،  1379ش، ص279.</ref>
-==دیدگاه سرکوبگرایانه==
+==دیدگاه‌ها==
+===1. سرکوب===
 گروهی از پیروان ادیان و مذاهب مختلف ارضاء میل جنسی و حتی اشتیاق به آن را ذاتا پلید و آمیزش جنسی را رفتاری حیوانی و موجب سقوط انسان از جایگاه رفیع او دانسته‌اند. «برتراند راسل» می‌گوید: از دیرباز هر کجا که آیین مسیحیت و دین بودا قدم گذاشته است تفکر سرکوب‌گرایانه نیز رواج یافته و نگرش منفی نسبت به میل جنسی ایجاد شده است. در برخی فرهنگ‌های دیگر مانند روم، یونان و ایران باستان نیز چنین نگرشی وجود داشته است.<ref>‏ مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، 1384ش، ج19، ص627-628.</ref> پلیدانگاری میل و آمیزش جنسی از جانب مسیحیت، برآمده از تفسیر ارباب کلیسا درباره مجرد زیستن حضرت عیسی بوده است که آن را نشان قباحت ذاتی آمیزش جنسی می‌دانستند و به همین دلیل، شرط نیل به مقامات عالیه روحانی را عدم آلودگی به زن در تمام ایام حیات دانسته و پیشوای مذهبی خویش (پاپ) را از میان این‌گونه افراد انتخاب می‌کنند. شعار «با تبر بکارت درخت زناشویی را فرو‌ اندازید» از جمله عقاید آنان در مسیر رسیدن به مقام مقدس بود.<ref>‏مطهری، مجموعه آثار شهید مطهری، 1384ش، ج19، ص627-628.</ref> قرآن در آیه 27 سوره حدید به این رهبانیت مسیحی اشاره می‌کند و این سبک دنیاگریزی را بدعت پیروان عیسی می‌داند. از منظر پولس که از بزرگ‌ترین شخصیت‌های کلیسایی بوده است، اصل اولی و مطلوب، تجّرد و دوری از هرگونه آمیزش جنسی است، ولی اگر امر دایر بین ارتکاب گناه جنسی یا ازدواج باشد بهتر است انسان به ازدواج تن دهد تا دفع افسد به فاسد کند.<ref>‏ کتاب مقدس، انجیل، رساله اول پولس به قرنتیان.</ref>
-==آزادی مطلق جنسی==
+===2. آزادی مطلق===
-گروهی از‌اندیشمندان در برابر دیدگاه سرکوب‌گرایانه، هرگونه التذاذ جنسی را برای انسان جایز دانسته و ایجاد حد و مرز در ارضای غریزه جنسی را ظلم در حق انسان می‌دانند. بعضی از آنها که نظریه «اخلاق نوین جنسی» را مطرح کرده‌اند، هرگونه محدودیت برای میل جنسی را زمینه‌ساز بروز آسیب‌های روانی دانسته و معتقدند که میل جنسی باید بدون ایجاد محدودیت‌های قانونی، اخلاقی و اجتماعی ارضاء شود. این گروه اخلاق نوین جنسی را بر سه اصل کلی مبتنی کرده‌اند:
+گروهی از‌ اندیشمندان در برابر دیدگاه سرکوب‌گرایانه، هرگونه التذاذ جنسی را برای انسان جایز دانسته و ایجاد حد و مرز در ارضای غریزه جنسی را ظلم در حق انسان می‌دانند. بعضی از آنها که نظریه «اخلاق نوین جنسی» را مطرح کرده‌اند، هرگونه محدودیت برای میل جنسی را زمینه‌ساز بروز آسیب‌های روانی دانسته و معتقدند که میل جنسی باید بدون ایجاد محدودیت‌های قانونی، اخلاقی و اجتماعی ارضاء شود. این گروه اخلاق نوین جنسی را بر سه اصل کلی مبتنی کرده‌اند:
 الف. آزادی هر فرد مادامی که مخل به آزادی دیگران نشود، محترم است.
@@ خط ۱۸: / خط ۱۹: @@
 ج. رغبت انسان در اثر اشباع کاهش می‌‏یابد و در اثر منع فزونی می‏‌گیرد. بهترین راه جلوگیری از توجه دائم به امور جنسی دادن آزادی کامل به آن است.<ref>‏ مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، 1384ش، ج19، ص637.</ref>
-«زیگموند فروید»<ref>Sigmund Freud.</ref> روانپزشک اتریشی منشا همه فعالیت‌های روانی انسان را میل جنسی معرفی می‌کند. او معتقد است انگیزش اساسی رفتار انسان، ماهیتی جنسی دارد. در نظریه وی شعاع غریزه جنسی چنان گسترده است که شامل بسیاری از فعالیت‌های غیرجنسی مانند عشق مادری و محبت فرزندی نیز می‌شود. او حتی فعالیت‌های نوزاد برای تغذیه از پستان مادر را نیز رفتار ویژه جنسی تلقی می‌کند.<ref> ‏ مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، 1384ش، ج19، ص635.</ref><ref> ‫مصباح یزدی، رستگاران، 1388ش، ص78.</ref> از این‌رو فروید هیچ‌گونه تحدید و کنترل را در مورد غریزه جنسی نمی‌پذیرد و پیرامون هر مساله جنسی، آزادی بی‌حد و حصر را تجویز می‌کند.<ref> ‏ دژکام، روانشناسی اختلالهای جنسی، 1380ش، ص52. مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، 1384ش، ج19، ص635.</ref>
+«[[نظریه جنسیتی فروید|زیگموند فروید]]»<ref>Sigmund Freud.</ref> روانپزشک اتریشی منشا همه فعالیت‌های روانی انسان را میل جنسی معرفی می‌کند. او معتقد است انگیزش اساسی رفتار انسان، ماهیتی جنسی دارد. در نظریه وی شعاع غریزه جنسی چنان گسترده است که شامل بسیاری از فعالیت‌های غیرجنسی مانند عشق مادری و محبت فرزندی نیز می‌شود. او حتی فعالیت‌های نوزاد برای تغذیه از پستان مادر را نیز رفتار ویژه جنسی تلقی می‌کند.<ref> ‏ مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، 1384ش، ج19، ص635.</ref><ref> ‫مصباح یزدی، رستگاران، 1388ش، ص78.</ref> از این‌رو فروید هیچ‌گونه تحدید و کنترل را در مورد غریزه جنسی نمی‌پذیرد و پیرامون هر مساله جنسی، آزادی بی‌حد و حصر را تجویز می‌کند.<ref> ‏ دژکام، روانشناسی اختلالهای جنسی، 1380ش، ص52. مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، 1384ش، ج19، ص635.</ref>
-==دیدگاه اعتدالی==
+===3. تنظیم‌گری فردی===
-پس از فروید، روان‌شناسان دیگری مانند «کارل گوستاو یونگ»<ref>Carl Gustav Jung.</ref> و «آلفرد آدلر»، <ref>Alfred Adler.</ref> تمایلات جنسی را بخشی از رفتار بشر دانستند که قابل یادگیری و الگوپذیری است. یونگ بر خلاف فروید، نقش اصلی برای غریزه جنسی قائل نبود و نگرش‌های افراطی به میل جنسی را نشانه اختلالات روانی می‌دانست.<ref>‏دژکام، روانشناسی اختلالهای جنسی، 1380ش، ص50-53.</ref> «اریک فروم»<ref>Erich Fromm.</ref> روانشناس و روانکاو آلمانی معتقد است ظهور میل جنسی، یکی از مظاهر رشد و تکامل آدمی است که خودش را با علائم خفیف‌تری در سال‌های اولیه زندگی نشان می‌دهد. او نیاز به ارضاء میل جنسی را پیش‌ران هیجانی زیستی و جسمانی می‌داند که باید ارضاء شود و با نیازهای اجتماعی یا هیجان‌های اجتماعی از قبیل همبستگی، عشق و نفرت که از ساختارهای اجتماعی بر می‌خیزد، تفاوت دارد.<ref>‏دژکام، روانشناسی اختلال‌های جنسی، 1380ش، ص54.</ref> «آبراهام مزلو»<ref>Abraham (Harold) Maslow.</ref> مانند بسیاری از روانشناسان ارضاء میل جنسی را برای بقاء نسل ضروری می‌داند. طبق دیدگاه او نیاز به ارضاء میل جنسی هم‌ردیف نیازهایی مانند هوا، آب، غذا و خواب در رده نیازهای جسمانی و از جمله نیازهای زیربنایی انسان است. به اعتقاد مزلو، رابطه جنسی همچون عشق جایگاه ویژهای در اصول روانشناختی انسان‌ها به‌خصوص انسان‌های با درجات بالای سلامت روانی دارد. به اعتقاد او لذات جنسی در شدیدترین حد خود در افراد خودشکوفا، وجود دارد.<ref>‏دژکام، روانشناسی اختلال‌های جنسی، 1380ش، ص54-55.</ref>
+پس از فروید، روان‌شناسان دیگری مانند «کارل گوستاو یونگ»<ref>Carl Gustav Jung.</ref> و «آلفرد آدلر»،<ref>Alfred Adler.</ref> تمایلات جنسی را بخشی از رفتار بشر دانستند که قابل یادگیری و الگوپذیری است. یونگ بر خلاف فروید، نقش اصلی برای غریزه جنسی قائل نبود و نگرش‌های افراطی به میل جنسی را نشانه اختلالات روانی می‌دانست.<ref>‏دژکام، روانشناسی اختلالهای جنسی، 1380ش، ص50-53.</ref> «اریک فروم»<ref>Erich Fromm.</ref> روانشناس و روانکاو آلمانی معتقد است ظهور میل جنسی، یکی از مظاهر رشد و تکامل آدمی است که خودش را با علائم خفیف‌تری در سال‌های اولیه زندگی نشان می‌دهد. او نیاز به ارضاء میل جنسی را پیش‌ران هیجانی زیستی و جسمانی می‌داند که باید ارضاء شود و با نیازهای اجتماعی یا هیجان‌های اجتماعی از قبیل همبستگی، عشق و نفرت که از ساختارهای اجتماعی بر می‌خیزد، تفاوت دارد.<ref>‏دژکام، روانشناسی اختلال‌های جنسی، 1380ش، ص54.</ref> «آبراهام مزلو»<ref>Abraham (Harold) Maslow.</ref> مانند بسیاری از روانشناسان ارضاء میل جنسی را برای بقاء نسل ضروری می‌داند. طبق دیدگاه او نیاز به ارضاء میل جنسی هم‌ردیف نیازهایی مانند هوا، آب، غذا و خواب در رده نیازهای جسمانی و از جمله نیازهای زیربنایی انسان است. به اعتقاد مزلو، رابطه جنسی همچون عشق جایگاه ویژهای در اصول روانشناختی انسان‌ها به‌خصوص انسان‌های با درجات بالای سلامت روانی دارد. به اعتقاد او لذات جنسی در شدیدترین حد خود در افراد خودشکوفا، وجود دارد.<ref>‏دژکام، روانشناسی اختلال‌های جنسی، 1380ش، ص54-55.</ref>
-==دیدگاه اسلام==
+===4. دیدگاه اعتدالی===
-آموزه‌های اسلام پیرامون مساله میل جنسی، نه نظریه سرکوبگرایانه را تایید کرده و نه آزادی بی‌حد و حصر را تایید می‌کند. اسلام می‌گوید همانطور که محرومیت‌ها سبب طغیان امیال و غرایز است، اطاعت محض نیز سبب سرکشی و شورش غرایز می‌شود. امام علی، هر کوتاهی در امیال را زیان‌بار و هر افراطی را در آن فاسد کننده دانسته است‏.<ref>‏شریف‌الرضی، نهج البلاغة (للصبحی صالح)،  1414ق، ص487.</ref>
+آموزه‌های اسلام با تاکید بر [[هدفمندی میل جنسی]]، نه نظریه سرکوب‌گرایانه را تایید کرده و نه آزادی بی‌حد و حصر را تایید می‌کند. بلکه با تعیین ملاک‌های [[رابطه جنسی سالم]]، محرومیت‌ها را سبب طغیان امیال و غرایز و اطاعت محض را سبب سرکشی و شورش غرایز می‌داند. امام علی، هر کوتاهی در امیال را زیان‌بار و هر افراطی را در آن فاسد کننده دانسته است‏.<ref>‏شریف‌الرضی، نهج البلاغة (للصبحی صالح)،  1414ق، ص487.</ref>
+*'''مواجهه عقلانی'''
-===نفی سرکوب میل جنسی===
 از منظر مفسران، قرآن در توصیف اهل ایمان و بیان مقدمات رسیدن به سعادت، جواز ارضای میل جنسی را مطرح می‌کند و ممنوعیّت و سرکوب آن را خلاف مصلحت و کمال انسان می‌داند؛ <ref>‏ طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، 1390 ق، ج15، ص10.</ref> اما میل جنسی همانند هر غریزه دیگری در نهاد آدمی، نیاز به کنترل دارد و در صورت عدم مراقبت، طغیان خواهد کرد.<ref>‏ قرائتی، تفسیر نور، 1388ش، ج6، ص84.</ref>
-===عفت‌ورزی===
+*'''عفت‌ورزی'''
-قرآن، مسیر صحیح ارضای میل جنسی را ازدواج می‌داند و این راه برای همه انسان‌ها، چه مرد باشند چه زن، آزاد باشند یا بنده، پیر باشند یا جوان، باز است؛ <ref>سوره نور، آیه 30-31.</ref> اما قرآن به کسانی که به هر دلیلی نتوانستند از طریق مشروع، میل جنسی خویش را پاسخ دهند، دستور می‌دهد که عفت و پاکدامنی پیشه کنند و آنها حق ندارند میل جنسی را از راه‌های دیگر ارضاء کنند.<ref>. سوره نور، آیه 33.</ref>
+قرآن، مسیر صحیح ارضای میل جنسی را ازدواج می‌داند و این راه برای همه انسان‌ها، چه مرد باشند چه زن، آزاد باشند یا بنده، پیر باشند یا جوان، باز است؛ <ref>سوره نور، آیه 30-31.</ref> اما قرآن به کسانی که به هر دلیلی نتوانستند از طریق مشروع، میل جنسی خویش را پاسخ دهند، دستور می‌دهد که [[عفت]] و پاکدامنی پیشه کنند و آنها حق ندارند میل جنسی را از راه‌های دیگر ارضاء کنند.<ref>. سوره نور، آیه 33.</ref>
+*'''مخالفت با رهبانیت'''
+بسیاری از مفسران سبب نزول آیات 87 و 88 سوره مائده را تصمیم برخی اصحاب رسول خدا بر زندگی زاهدانه و دوری از لذات دنیوی بیان کرده‌اند. از جمله این اصحاب عثمان‌بن‌مظعون بود که تصمیم بر ترک ارضاء میل جنسی و سرکوبی آن گرفت که با مخالفت شدید پیامبر اکرم و نزول آیات مزبور مواجه شد.<ref> ‏ طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، 1372ش، ج3، ص364.‌ زمخشری، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التاویل، 1407ق، ج1، ص671.‌ سیوطی، الدر المنثور فی التفسیر بالماثور، 1404ق، ج2، ص309.‌ طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، 1390 ق، ج6، ص112.</ref> از امام باقر نیز نقل شده است که اگر در ترک ازدواج، فضیلت و کمالی بود قطعا حضرت زهرا به این فضیلت سزاوارتر بود و کسی در فضیلت و کمال بر او پیشی نمی‌گیرد.<ref>‏ ابنبابویه، الامالی، 1376ش، ص370.</ref>
-===نفی عزلت ‌گزینی===
+*'''ضابطه‌مندی'''
-بسیاری از مفسران سبب نزول آیات 87 و 88 سوره مائده را تصمیم برخی اصحاب رسول خدا بر زندگی زاهدانه و دروی از لذات دنیوی بیان کرده‌اند. از جمله این اصحاب عثمان بن مظعون بود که تصمیم بر ترک ارضاء میل جنسی و سرکوبی آن گرفت که با مخالفت شدید پیامبر اکرم و نزول آیات مزبور مواجه شد.<ref> ‏ طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، 1372ش، ج3، ص364.‌ زمخشری، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التاویل، 1407ق، ج1، ص671.‌ سیوطی، الدر المنثور فی التفسیر بالماثور، 1404ق، ج2، ص309.‌ طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، 1390 ق، ج6، ص112.</ref> از امام باقر نیز نقل شده است که اگر در ترک ازدواج، فضیلت و کمالی بود قطعا حضرت زهرا به این فضیلت سزاوارتر بود و کسی در فضیلت و کمال بر او پیشی نمی‌گیرد.<ref>‏ ابنبابویه، الامالی، 1376ش، ص370.</ref>
-===نفی افراط در میل جنسی===
 آموزه‌های اسلام رعایت اعتدال در ارضاء میل جنسی را حتی بعد از ازدواج مورد توجه قرار داده و زوجین را به رعایت ضوابطی، توصیه کرده است. در روایات، از زیاده‌روی در مجامعت و نزدیکی از دبر، نهی شده است.<ref> ‏منسوب به علی بن موسی‌الرضا، الفقه المنسوب الی الامام‌الرضا‏، 1406ق، ص340.‌ ‫طبرسی، مکارم الاخلاق، 1370ش، ص181.‌‌ ‫ شیخ حر عاملی، وسائل الشیعة، 1409ق، ج20، ص141.</ref> قرآن بر خلاف آموزه‌های موجود در مسیحیت، <ref> ‏ طبرانی، التفسیر الکبیر: تفسیر القرآن العظیم (الطبرانی)،  2008م، ج1، ص387.‌ ‫ ثعلبی، الکشف و البیان، 1422ق، ج2، ص158.‌ ‫ طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، 1390ق، ج2، ص208.</ref> رابطه جنسی در ایام عادت ماهیانه زنان را ممنوع کرده و آن‌جا که جواز نزدیکی با همسر بعد از پاکی را اعلام می‌کند، آن را مقید به ضوابطی کرده است.<ref>سوره بقره، آیه 222.</ref>
 ==پانویس==
@@ خط ۴۱: / خط ۴۶: @@
 ==منابع==
 *‫قرآن کریم.
-*‏‫ابنبابویه، محمد بن علی‏، الامالی، تهران، کتابچی، 1376ش.
+*‏‫ابن‌بابویه، محمد بن علی‏، الامالی، تهران، کتابچی، 1376ش.
 *‏‫ابن‌منظور، محمد بن مکرم‏، لسان العرب، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، 1414ق.
 *‏‫‏‫ثعلبی، احمد بن محمد، الکشف و البیان، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1422ق.
@@ خط ۵۵: / خط ۶۰: @@
 *قرائتی، محسن‏، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن‏، 1388ش.
 *کتاب مقدس، ترجمه فاضل خان همدانی (گروسی)،  ویلیام گلن، هنری مرتن، تهران، اساطیر، 1380ش.
-*مصباح یزدی، محمدتقی‏، به سوی خودسازی، کریم سبحانی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1384ش.
+*مصباح‌یزدی، محمدتقی‏، به سوی خودسازی، کریم سبحانی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1384ش.
-*مصباح یزدی، محمدتقی، پیش‌نیازهای مدیریت اسلامی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1388ش.
+*مصباح‌یزدی، محمدتقی، پیش‌نیازهای مدیریت اسلامی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1388ش.
-*مصباح یزدی، محمد‌تقی‏، رستگاران، محمدمهدی نادری قمی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1388ش.
+*مصباح‌یزدی، محمد‌تقی‏، رستگاران، محمدمهدی نادری قمی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1388ش.
 *مطهری، مرتضی‏، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، تهران، صدرا، 1384ش.
 *منسوب به علی بن موسی الرضا، . الفقه المنسوب الی الامام الرضا‏، مشهد، مؤسسة آل‌البیت‏، 1406ق.
@@ خط ۶۳: / خط ۶۸: @@
 *‫نراقی، احمد بن محمد مهدی‏، معراج السعاده، قم، هجرت، 1378ش.
 [[رده: ویکی‌جنسیت]]
+[[رده: حدیث و تفسیر]]
+[[رده: اسلام]]