جنسیت‌پذیری عدالت: تفاوت میان نسخه‌ها

عدالت به‌معنای قرار گرفتن هر چیز در جایگاه شایستۀ خویش، <ref>. مکارم‌شیرازی، تفسیر نمونه، 1374ش، ج6، ص143.</ref> در حوزۀ جنسیت با رویکردهای متفاوتی همراه است؛ در نگرشی که عدالت به مساوات معنا می‌شود، عدالت جنسیتی عبارت است از حقوق، مسئولیت‌ها و فرصت‌های مساوی برای زن و مرد.<ref>[https://pubs.jz.ac.ir/article_118495.html شجریان، «بررسی رویکردهای رایج در مفهوم عدالت جنسیتی»،  1399ش، ص37.]</ref> در رویکرد دیگری که عدالت به‌معنای استحقاق تفسیر می‌شود، مراد از عدالت، رعایت تناسب زنان و مردان در دسترسی به امکانات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است، به‌گونه‌ای که در حق هیچ کدام ستم نشود.<ref>[https://zan-khanevade.urd.ac.ir/article_119207.html قاسمی و جمالو، «بررسی عدالت جنسیتی و تاثیر آن بر اشتغال»،  1398ش، ص81.]</ref>

فیمنیست‌ها با تاکید بر عدالت مساواتی، دارای رویکردهای متفاوتی هستند؛ برخی از آن‌ها دوگانة زن و مرد را به‌رسمیت شناخته ولی این تمایز طبیعی را عامل هیچ تفاوتی در حقوق و فرصت‌ها برای جامعه زنان و مردان نمی‌دانند، با تمایزات جنسیتی به‌شدت مخالف بوده و معتقد به وضع قوانین برابر برای زن و مرد هستند. برخی دیگر برابری در وضع قانون را کافی نداسته، بر برابری زنان و مردان در مناسبات عینی جامعه تاکید می‌کنند و گروهی دیگر با انکار تفاوت‌های جنسیتی خواستار برابری جنس زن و مرد هستند.<ref>[https://pubs.jz.ac.ir/article_118495.html شجریان، «بررسی رویکردهای رایج در مفهوم عدالت جنسیتی»،  1399ش، ص40-36.]</ref>

شاخص‌های عدالت جنسیتی از‌اشــتراک زن و مرد در هویت انسانی و تفاوت‌شان در جنسیت طبیعی برمی‌خیزد. برخی شاخص‌های عدالت جنسیتی عبارتند از: تساوی در ارزش‌ها، تناسب جنسیت با نقش‌های اجتماعی، تقارن اخلاق و حقوق، عدم تبعیض در مزایا. بر مبنای این شاخص‌ها، زن و مرد نه‌تنها به دو جنس فرادست و فرودست تقسیم نمی‌شوند بلکه هر دو از شانیت انسانی، اهلیت حقوقی و منزلت اجتماعی یکسان برخوردار بوده و تفاوت‌های نسبی در نظام حقوقی و ارزشی، متناسب با تفاوت‌های جسمی و روانی انکارناپذیر میان زن و مرد بوده و مقتضای عدالت جنسیتی است.<ref>[https://www.jwss.ir/article_45210_3c4995cba637f1e13dac7481fde4b897.pdf آقاجانی، «چالش فمینیسم با عدالت جنسیتی»،  1388ش، ص44-42.]</ref>