| خط ۹: | خط ۹: | ||
انسان با تشکیل خانواده، شخصیتی تازه یافته و به زندگی خود معنا می‌دهد. معناداری زندگی بنیادی‌ترین عنصر است که به انسان انگیزة تلاش می‌دهد، لذا افراد مجرد بیشتر دچار نبود تعادل روحی و ناآرامی‌های روانی می‌شوند.<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، 1395ش، ص352.</ref> زن با تشکیل خانواده، دومین عرصة رشد را تجربه میکند.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3992/7951/103774/%D8%AA%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AC_%D8%B3%D8%A8%DA%A9_%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D9%88_%D9%86%D9%82%D8%B4_%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA%DB%8C_%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9 فرهاد توسکی، «ترویج سبک زندگی اسلامی و نقش تربیتی زنان»، پایگاه اطلاع رسانی حوزه.] </ref> ایفای نقش‌های تربیتی از یک طرف زنان را ملزم می‌سازد که خود را برای ایفای این نقش‌ها آماده سازند و از سوی دیگر، امور تربیتی، آنها را با دسته‌ای از تجارب و مسئولیت‌های جدید روبه‌رو میکند که موجب رشد شخصیتی‌شان می‌شوند.<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، 1395ش، ص512.</ref> در منابع حدیثی، زن تجلی مهر الهی دانسته می‌شود که راه عبودیتش از مسیر همسری و مادری میگذرد.<ref>علاسوند، «اگر زن نباشی (ضرورت نگاه نظام‌مند به الگوی شخصیت زن مسلمان)»، 1386ش، ص39.</ref> جهاد زن، بارداری<ref>مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج100، ص252.</ref> و خوب شوهرداری کردن دانسته شده است.<ref>كلينى، الكافي، 1407ق، ج5، ص9.</ref> بارداری زن همانند روزه‌داری شب‌زنده‌دار است که در راه خدا جهاد میکند و هنگامی که فارغ می‌شود، پاداشی فراتر از تصور دارد، آنگاه که شیر می‌دهد، در هر بار مکیدن، پاداش آزاد کردن یکی از فرزندان اسماعیل را کسب میکند.<ref>صدوق، امالي، 1376ش، ص412-411. </ref> | انسان با تشکیل خانواده، شخصیتی تازه یافته و به زندگی خود معنا می‌دهد. معناداری زندگی بنیادی‌ترین عنصر است که به انسان انگیزة تلاش می‌دهد، لذا افراد مجرد بیشتر دچار نبود تعادل روحی و ناآرامی‌های روانی می‌شوند.<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، 1395ش، ص352.</ref> زن با تشکیل خانواده، دومین عرصة رشد را تجربه میکند.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/3992/7951/103774/%D8%AA%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AC_%D8%B3%D8%A8%DA%A9_%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D9%88_%D9%86%D9%82%D8%B4_%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA%DB%8C_%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9 فرهاد توسکی، «ترویج سبک زندگی اسلامی و نقش تربیتی زنان»، پایگاه اطلاع رسانی حوزه.] </ref> ایفای نقش‌های تربیتی از یک طرف زنان را ملزم می‌سازد که خود را برای ایفای این نقش‌ها آماده سازند و از سوی دیگر، امور تربیتی، آنها را با دسته‌ای از تجارب و مسئولیت‌های جدید روبه‌رو میکند که موجب رشد شخصیتی‌شان می‌شوند.<ref>ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، 1395ش، ص512.</ref> در منابع حدیثی، زن تجلی مهر الهی دانسته می‌شود که راه عبودیتش از مسیر همسری و مادری میگذرد.<ref>علاسوند، «اگر زن نباشی (ضرورت نگاه نظام‌مند به الگوی شخصیت زن مسلمان)»، 1386ش، ص39.</ref> جهاد زن، بارداری<ref>مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج100، ص252.</ref> و خوب شوهرداری کردن دانسته شده است.<ref>كلينى، الكافي، 1407ق، ج5، ص9.</ref> بارداری زن همانند روزه‌داری شب‌زنده‌دار است که در راه خدا جهاد میکند و هنگامی که فارغ می‌شود، پاداشی فراتر از تصور دارد، آنگاه که شیر می‌دهد، در هر بار مکیدن، پاداش آزاد کردن یکی از فرزندان اسماعیل را کسب میکند.<ref>صدوق، امالي، 1376ش، ص412-411. </ref> | ||
==نقش‌های تربیتی همسرانه== | ==نقش‌های تربیتی همسرانه== | ||
زن در خانه، سازنده شخصیت، توانایی و کارآیی مفید مرد است. آرامشی را که زن به مرد می‌بخشد با هیچ شیوه و ابزار دیگر قابل تأمین نیست. از دیدگاه اسلام، زن امانت الهی در دست مرد <ref> نوری، مستدرك الوسائل، 1408ق، ج14، ص255.</ref> و زن ملزم به پرستاری از روح مرد است. <ref>[https://www.jwss.ir/article_12014_2a63630c01e9c73f996dfa909ab7a55b.pdf کرمی، «بررسی تعارض نقش‌های خانوادگی و اجتماعی بانوان و ارائه‌ی الگوی مناسب برای زندگی خانوادگی زنان شاغل»، 1393ش، ص15.]</ref> زن با قدرت تأثیرگذاری که دارد می‌تواند با همسرداری خوب، مرد را سعادتمند سازد و یا با سهل‌انگاری موجب شکست او شود. نقش تربیتی زن در مورد همسر به اندازه‌ای مهم است که در فرهنگ اسلامی، همسرداری خوب با اجر جهاد در رکاب پیامبر یکسان دانسته شده است. زنان صالح موجب رسیدن همسران‌شان به مقامات عالی انسانی می‌شوند، چون مراقبت زن از همسرش پرستارانه بوده و او را با زیرکی زنانه، در مسیر درست هدایت میکند. ارزش زن به این است که بتواند محیط زندگی را برای خود، همسر و فرزندانش به محل رشد و تعالی معنوی تبدیل کند. زن با مهارت‌های طبیعی که دارد، می‌تواند محیط خانه را صمیمی بسازد و با محبت خود روحیه خستة همسرش را تغییر داده، از مشکلات او بکاهد. <ref>[http://ensani.ir/file/download/article/65c73fd2113d5-10314-58-7.pdf امیدی و دیگران، «واکاوی نقش تربیتی زنان در محیط خانواده از منظر فرهنگ اسلامی با تأکید بر دیدگاه امامین انقلاب»، 1402ش، ص103-100.]</ref> در مقابل، همسر ناصالح عذاب کمرشکن بوده <ref>مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج72، ص344.</ref> و انسان را پیش از آن‌که زمانی پیری‌اش برسد پیر می‌سازد.<ref>صدوق، من لايحضره الفقيه، 1413ق، ج1، ص336-335.</ref> | زن در خانه، سازنده شخصیت، توانایی و کارآیی مفید مرد است. آرامشی را که زن به مرد می‌بخشد با هیچ شیوه و ابزار دیگر قابل تأمین نیست. از دیدگاه اسلام، زن امانت الهی در دست مرد<ref> نوری، مستدرك الوسائل، 1408ق، ج14، ص255.</ref> و زن ملزم به پرستاری از روح مرد است.<ref>[https://www.jwss.ir/article_12014_2a63630c01e9c73f996dfa909ab7a55b.pdf کرمی، «بررسی تعارض نقش‌های خانوادگی و اجتماعی بانوان و ارائه‌ی الگوی مناسب برای زندگی خانوادگی زنان شاغل»، 1393ش، ص15.]</ref> زن با قدرت تأثیرگذاری که دارد می‌تواند با همسرداری خوب، مرد را سعادتمند سازد و یا با سهل‌انگاری موجب شکست او شود. نقش تربیتی زن در مورد همسر به اندازه‌ای مهم است که در فرهنگ اسلامی، همسرداری خوب با اجر جهاد در رکاب پیامبر یکسان دانسته شده است. زنان صالح موجب رسیدن همسران‌شان به مقامات عالی انسانی می‌شوند، چون مراقبت زن از همسرش پرستارانه بوده و او را با زیرکی زنانه، در مسیر درست هدایت میکند. ارزش زن به این است که بتواند محیط زندگی را برای خود، همسر و فرزندانش به محل رشد و تعالی معنوی تبدیل کند. زن با مهارت‌های طبیعی که دارد، می‌تواند محیط خانه را صمیمی بسازد و با محبت خود روحیه خستة همسرش را تغییر داده، از مشکلات او بکاهد.<ref>[http://ensani.ir/file/download/article/65c73fd2113d5-10314-58-7.pdf امیدی و دیگران، «واکاوی نقش تربیتی زنان در محیط خانواده از منظر فرهنگ اسلامی با تأکید بر دیدگاه امامین انقلاب»، 1402ش، ص103-100.]</ref> در مقابل، همسر ناصالح عذاب کمرشکن بوده<ref>مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج72، ص344.</ref> و انسان را پیش از آن‌که زمانی پیری‌اش برسد پیر می‌سازد.<ref>صدوق، من لايحضره الفقيه، 1413ق، ج1، ص336-335.</ref> | ||
==نقش‌های تربیتی مادرانه== | ==نقش‌های تربیتی مادرانه== | ||
مادری معمولا به‌معنای مراقبت از کودکان، ارضای نیازهای مادی، عاطفی، روانی و احساس مسئولیت در قبال آنها است. از نظر اسلام، هرچند نگهداری از فرزند بر زنان واجب نیست اما مادران در مراقبت از فرزندان سزاوارترند. پرورش فرزند و مشارکت با پدر در تربیت وی از امور ارزشمندی است که پاداش سنگین برای آنها در نظر گرفته شده است. ایفای نقش‌های مادرانه نیازمند آگاهی و کارآموزی‌های لازم است.<ref>[https://www.jwss.ir/article_12014_2a63630c01e9c73f996dfa909ab7a55b.pdf کرمی، «بررسی تعارض نقش‌های خانوادگی و اجتماعی بانوان و ارائه‌ی الگوی مناسب برای زندگی خانوادگی زنان شاغل»، 1393ش، ص18-16.]</ref> نقش مادر در تربیت فرزند قبل از زمان انعقاد نطفه آغاز می‌شود، دوران بارداری در سرنوشت طفل بسیار مؤثر است،<ref>[http://ensani.ir/file/download/article/1602059529-10314-99-261.pdf بیری قمی و معصومی زواریانی، «نقش تربیتی زن در جامعه اسلامی»، 1398ش، ص116.]</ref> مادر پس از تولد فرزند در ابعاد مختلف تربیتی او نقش جدی دارد؛ با ارتباط عاطفی، به او اعتماد‌به‌نفس داده و با ارائه الگوی اخلاقی مناسب، نشان می‌دهد که چگونه در موقعیت‌های مختلف، ارزش‌هایش را حفظ کند، مهارت‌های اجتماعی را در کودک تقویت کرده و از طریق جامعه‌پذیری جنسیتی، نقش‌های مناسب را در او نهادینه می‌سازد.<ref>[https://mmzamanvaziri.com/%D9%86%D9%82%D8%B4-%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1/ زمان وزیری، «اثرات نقش مادر در تربیت فرزند: اثرات و ابعاد تخصصی»، وب‌سایت زمان وزیری.] </ref> مادر نقش تربیتی مؤثرتری از پدر و معلم دراد. مادران با تربیت معنوی کودکان به نظافت جسم و روح آنها کمک کرده،<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n122522/%D9%86%D9%82%D8%B4_%D8%B2%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%B4_%D9%88_%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA_%D9%86%D8%B3%D9%84%D9%87%D8%A7 الخطیب عبید، «نقش زن در پرورش و تربیت نسل‌ها»، در پرتان امام خمینی.] </ref> زمینة رشد مهارت‌های شناختی، اجتماعی و عاطفی آنها را فراهم میکند. مادر اولین کسی است که کودک با او رابطه عاطفی برقرار میکند و محرومیت از مادر موجب بیشترین اختلالات عاطفی در کودک می‌شود.<ref>[http://ensani.ir/file/download/article/65c73fd2113d5-10314-58-7.pdf امیدی و دیگران، «واکاوی نقش تربیتی زنان در محیط خانواده از منظر فرهنگ اسلامی با تأکید بر دیدگاه امامین انقلاب»، 1402ش، ص105-103.]</ref> | مادری معمولا به‌معنای مراقبت از کودکان، ارضای نیازهای مادی، عاطفی، روانی و احساس مسئولیت در قبال آنها است. از نظر اسلام، هرچند نگهداری از فرزند بر زنان واجب نیست اما مادران در مراقبت از فرزندان سزاوارترند. پرورش فرزند و مشارکت با پدر در تربیت وی از امور ارزشمندی است که پاداش سنگین برای آنها در نظر گرفته شده است. ایفای نقش‌های مادرانه نیازمند آگاهی و کارآموزی‌های لازم است.<ref>[https://www.jwss.ir/article_12014_2a63630c01e9c73f996dfa909ab7a55b.pdf کرمی، «بررسی تعارض نقش‌های خانوادگی و اجتماعی بانوان و ارائه‌ی الگوی مناسب برای زندگی خانوادگی زنان شاغل»، 1393ش، ص18-16.]</ref> نقش مادر در تربیت فرزند قبل از زمان انعقاد نطفه آغاز می‌شود، دوران بارداری در سرنوشت طفل بسیار مؤثر است،<ref>[http://ensani.ir/file/download/article/1602059529-10314-99-261.pdf بیری قمی و معصومی زواریانی، «نقش تربیتی زن در جامعه اسلامی»، 1398ش، ص116.]</ref> مادر پس از تولد فرزند در ابعاد مختلف تربیتی او نقش جدی دارد؛ با ارتباط عاطفی، به او اعتماد‌به‌نفس داده و با ارائه الگوی اخلاقی مناسب، نشان می‌دهد که چگونه در موقعیت‌های مختلف، ارزش‌هایش را حفظ کند، مهارت‌های اجتماعی را در کودک تقویت کرده و از طریق جامعه‌پذیری جنسیتی، نقش‌های مناسب را در او نهادینه می‌سازد.<ref>[https://mmzamanvaziri.com/%D9%86%D9%82%D8%B4-%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1/ زمان وزیری، «اثرات نقش مادر در تربیت فرزند: اثرات و ابعاد تخصصی»، وب‌سایت زمان وزیری.] </ref> مادر نقش تربیتی مؤثرتری از پدر و معلم دراد. مادران با تربیت معنوی کودکان به نظافت جسم و روح آنها کمک کرده،<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/n122522/%D9%86%D9%82%D8%B4_%D8%B2%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%B4_%D9%88_%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA_%D9%86%D8%B3%D9%84%D9%87%D8%A7 الخطیب عبید، «نقش زن در پرورش و تربیت نسل‌ها»، در پرتان امام خمینی.] </ref> زمینة رشد مهارت‌های شناختی، اجتماعی و عاطفی آنها را فراهم میکند. مادر اولین کسی است که کودک با او رابطه عاطفی برقرار میکند و محرومیت از مادر موجب بیشترین اختلالات عاطفی در کودک می‌شود.<ref>[http://ensani.ir/file/download/article/65c73fd2113d5-10314-58-7.pdf امیدی و دیگران، «واکاوی نقش تربیتی زنان در محیط خانواده از منظر فرهنگ اسلامی با تأکید بر دیدگاه امامین انقلاب»، 1402ش، ص105-103.]</ref> | ||
