بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:


<big>'''جنسیت در مکان‌های آموزشی'''</big>؛ نقش جنسیت در گروه‌بندی افراد و معماری مراکز آموزشی.<br>
<big>'''جنسیت در مکان‌های آموزشی'''</big>؛ نقش جنسیت در گروه‌بندی افراد و معماری مراکز آموزشی.<br>نقش جنسیت در مکان‌های آموزشی بیشتر ناظر به آموزش مختلط یا مجزای زنان و مردان بوده و به‌تبع آن موضوع تأثیر جنسیت در معماری ساختمان‌های مراکز آموزشی نیز مطرح می‌شود. هرچند الگوی غالب در دنیای مدرن، آموزش مختلط است؛ اما توجه اندیشمندان به تفاوت‌های جنسی و جنسیتی موجب شده است که الگوی آموزش و پرورش تک‌جنسیتی نیز در جهان تقویت شود.
 
نقش جنسیت در مکان‌های آموزشی بیشتر ناظر به آموزش مختلط یا مجزای زنان و مردان بوده و به‌تبع آن موضوع تأثیر جنسیت در معماری ساختمان‌های مراکز آموزشی نیز مطرح می‌شود. هرچند الگوی غالب در دنیای مدرن، آموزش مختلط است؛ اما توجه اندیشمندان به تفاوت‌های جنسی و جنسیتی موجب شده است که الگوی آموزش و پرورش تک‌جنسیتی نیز در جهان تقویت شود.


==مفهوم‌شناسی==
==مفهوم‌شناسی==
خط ۱۰: خط ۸:
==مدارس تک‌جنسیتی در جهان==
==مدارس تک‌جنسیتی در جهان==


هرچند آموزش وپرورش مختلط در دهه‌های زیادی، در کشورهای غربی و بسیاری از کشورهای دیگر، به‌عنوان هنجار پذیرفته‌ شدۀ در نظام آموزشی مطرح بوده است؛ اما سابقه طولانی مدارس تک‌جنسیتی در آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی حاکی از وجوه تاریخی و بین‌المللی این موضوع است. در فرایند تحولات اجتماعی؛ نگرانی از افت تحصیلی دانش‌آموزان و نتایج آزمون‌هایبین‌المللی، زمینه‌های قانونی گسترش مدارس تک‌جنسیتی در این کشورها را فراهم کرد.<ref>[https://journals.iau.ir/article_689946_ae8b6dd72277f8ac30470fede4cd35b9.pdf خاکسار و دیگران، «جنسیت و آموزش، رویکرد نظام‌های آموزش عمومی به موضوع جنسیت»، 1400ش، ص50.]</ref>  
هرچند آموزش و پرورش مختلط در دهه‌های زیادی، در کشورهای غربی و بسیاری از کشورهای دیگر، به‌عنوان هنجار پذیرفته‌ شدۀ در نظام آموزشی مطرح بوده است؛ اما سابقه طولانی مدارس تک‌جنسیتی در آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی حاکی از وجوه تاریخی و بین‌المللی این موضوع است. در فرایند تحولات اجتماعی؛ نگرانی از افت تحصیلی دانش‌آموزان و نتایج آزمون‌های بین‌المللی، زمینه‌های قانونی گسترش مدارس تک‌جنسیتی در این کشورها را فراهم کرد.<ref>[https://journals.iau.ir/article_689946_ae8b6dd72277f8ac30470fede4cd35b9.pdf خاکسار و دیگران، «جنسیت و آموزش، رویکرد نظام‌های آموزش عمومی به موضوع جنسیت»، 1400ش، ص50.]</ref>  


در کانون دفاعیات حامیان مدارس تک‌جنسیتی این دیدگاه وجود دارد که چنین مدارسی نقش مؤثری در افزایش [[عدالت جنسیتی|عدالت‌جنسیتی]] یعنی بهره‌مندی زنان از آموزش، تجربه‌های دانشگاهی و رشد سلامت روحی آنها دارد.<ref>[https://journals.iau.ir/article_689946_ae8b6dd72277f8ac30470fede4cd35b9.pdf خاکسار و دیگران، «جنسیت و آموزش، رویکرد نظام‌های آموزش عمومی به موضوع جنسیت»، 1400ش، ص50.]</ref> امروزه برخی كشورها در حال افزايش دادن مدارس غیر مختلط هستند. در کشورهایی نظیر آمریکا و انگلیس، تعداد این مدارس و کلاس‌های تفکیک‌شده رو به افزایش بوده و دلیل آن ارتقای کیفیت آموزشی برای دانش‌آموزان بیان می‌شود.<ref>[https://erj.khu.ac.ir/article-1-40-fa.html خاني و محمدي، «نقش تفكيك جنسيتي بر پيشرفت تحصيلي و مقبوليت اجتماعي در مدارس ابتدايي»، 1394ش، ص106.]</ref>
در کانون دفاعیات حامیان مدارس تک‌جنسیتی این دیدگاه وجود دارد که چنین مدارسی نقش مؤثری در افزایش [[عدالت جنسیتی|عدالت‌جنسیتی]] یعنی بهره‌مندی زنان از آموزش، تجربه‌های دانشگاهی و رشد سلامت روحی آنها دارد.<ref>[https://journals.iau.ir/article_689946_ae8b6dd72277f8ac30470fede4cd35b9.pdf خاکسار و دیگران، «جنسیت و آموزش، رویکرد نظام‌های آموزش عمومی به موضوع جنسیت»، 1400ش، ص50.]</ref> امروزه برخی كشورها در حال افزايش دادن مدارس غیر مختلط هستند. در کشورهایی نظیر آمریکا و انگلیس، تعداد این مدارس و کلاس‌های تفکیک‌شده رو به افزایش بوده و دلیل آن ارتقای کیفیت آموزشی برای دانش‌آموزان بیان می‌شود.<ref>[https://erj.khu.ac.ir/article-1-40-fa.html خاني و محمدي، «نقش تفكيك جنسيتي بر پيشرفت تحصيلي و مقبوليت اجتماعي در مدارس ابتدايي»، 1394ش، ص106.]</ref>
خط ۲۱: خط ۱۹:
==مراکز تک جنسیتی در جهان اسلام==
==مراکز تک جنسیتی در جهان اسلام==


در تاریخ جهان اسلام؛ هرگز آموزش مختلط در شکل کنونی آن سابقه نداشته و این گونه آموزش، منحصر در آموزش خردسالان بوده و آموزش بزرگسالان به وسیلۀ معلم غیرهمجنس یعنی آموزش زنان توسط معلم مرد و آموزش مردان توسط معلم [[زن|زن]] بوده است.<ref>[https://soci.rihu.ac.ir/article_1010_ed4ed84b4e1e0c8577a981921764a1da.pdf بستان (نجفی)، «جنسیت در آموزش و پرورش از دیدگاه جامعه‌شناسی اسلامی»، 1392ش، ص77.]</ref>  
در تاریخ جهان اسلام؛ هرگز آموزش مختلط در شکل کنونی آن سابقه نداشته و این‌گونه آموزش، منحصر در آموزش خردسالان بوده و آموزش بزرگسالان به وسیلۀ معلم غیرهمجنس یعنی آموزش زنان توسط معلم مرد و آموزش مردان توسط معلم [[زن|زن]] بوده است.<ref>[https://soci.rihu.ac.ir/article_1010_ed4ed84b4e1e0c8577a981921764a1da.pdf بستان (نجفی)، «جنسیت در آموزش و پرورش از دیدگاه جامعه‌شناسی اسلامی»، 1392ش، ص77.]</ref>  


==آموزش تک‌جنسیتی در ایران==
==آموزش تک‌جنسیتی در ایران==
خط ۳۲: خط ۳۰:
===مدافعان آموزش مختلط===
===مدافعان آموزش مختلط===


الگوی غالب در فرهنگ مدرن، آموزش مختلط دختران و پسران است. جریان اصلی فمینیسم از مدافعان مهم و برجستۀ آن به‌شمار می‌آید و آن را شیوۀ مناسب برای دستیابی زنان و دختران به امکانات و فرصت‌های آموزشی برابر و نزدیک به عدالت‌جنسیتی می‌دانند.<ref>[https://soci.rihu.ac.ir/article_1010_ed4ed84b4e1e0c8577a981921764a1da.pdf بستان (نجفی)، «جنسیت در آموزش و پرورش از دیدگاه جامعه‌شناسی اسلامی»، 1392ش، ص76.]</ref> فمینیست‌ها با انکار تفاوت‌های طبیعی میان دختران و پسران، از آموزش مختلط آنها دفاع کرده و معتقدند؛ دو [[جنس|جنس]] باید تحت آموزش یکسان قرار گیرند، تا یکسان عمل کنند.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/news/304989/%D8%A2%DB%8C%D8%A7-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4-%D8%B1%D8%B3%D9%85%DB%8C-%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B8-%D8%B4%D9%88%D8%AF جیریایی، «آیا باید جنسیت در آموزش رسمی لحاظ شود؟»، وب‌سایت تابناک.] </ref> از دیدگاه آنها؛ محیط مدارس تک‌جنسیتی، مصنوعی بوده و دانش‌آموزان را برای زندگی در اجتماع آماده نمی‌سازد.<ref>[https://erj.khu.ac.ir/article-1-40-fa.html خاني و محمدي، «نقش تفكيك جنسيتي بر پيشرفت تحصيلي و مقبوليت اجتماعي در مدارس ابتدايي»، 1394ش، ص106.]</ref> به اعتقاد مدافعان آموزش مختلط؛ مدارس تک‌جنسیتی، به کلیشه‌سازی‌های جنسیتی منفی در جامعه دامن می‌زنند.<ref>[http://old.oerp.ir/article/3536/%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4-%D8%AA%DA%A9-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D9%88-%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4 سعیدی، «آموزش تک‌جنسیتی و تاثیر آن بر فرایند آموزش»، وب‌سایت سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی.]</ref>
الگوی غالب در فرهنگ مدرن، آموزش مختلط دختران و پسران است. جریان اصلی فمینیسم از مدافعان مهم و برجستۀ آن به‌شمار می‌آید و آن را شیوۀ مناسب برای دستیابی زنان و دختران به امکانات و فرصت‌های آموزشی برابر و نزدیک به [[عدالت جنسیتی|عدالت‌جنسیتی]] می‌دانند.<ref>[https://soci.rihu.ac.ir/article_1010_ed4ed84b4e1e0c8577a981921764a1da.pdf بستان (نجفی)، «جنسیت در آموزش و پرورش از دیدگاه جامعه‌شناسی اسلامی»، 1392ش، ص76.]</ref> فمینیست‌ها با انکار تفاوت‌های طبیعی میان دختران و پسران، از آموزش مختلط آنها دفاع کرده و معتقدند؛ دو [[جنس|جنس]] باید تحت آموزش یکسان قرار گیرند، تا یکسان عمل کنند.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/news/304989/%D8%A2%DB%8C%D8%A7-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4-%D8%B1%D8%B3%D9%85%DB%8C-%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B8-%D8%B4%D9%88%D8%AF جیریایی، «آیا باید جنسیت در آموزش رسمی لحاظ شود؟»، وب‌سایت تابناک.] </ref> از دیدگاه آنها؛ محیط مدارس تک‌جنسیتی، مصنوعی بوده و دانش‌آموزان را برای زندگی در اجتماع آماده نمی‌سازد.<ref>[https://erj.khu.ac.ir/article-1-40-fa.html خاني و محمدي، «نقش تفكيك جنسيتي بر پيشرفت تحصيلي و مقبوليت اجتماعي در مدارس ابتدايي»، 1394ش، ص106.]</ref> به اعتقاد مدافعان آموزش مختلط؛ مدارس تک‌جنسیتی، به کلیشه‌سازی‌های جنسیتی منفی در جامعه دامن می‌زنند.<ref>[http://old.oerp.ir/article/3536/%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4-%D8%AA%DA%A9-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D9%88-%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1-%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4 سعیدی، «آموزش تک‌جنسیتی و تاثیر آن بر فرایند آموزش»، وب‌سایت سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی.]</ref>
===موافقان آموزش تک‌جنسیتی===
===موافقان آموزش تک‌جنسیتی===