حریم در معماری خانه‌های ایرانی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱۲: خط ۱۲:
==حریم خانه‌ها در ایران باستان==
==حریم خانه‌ها در ایران باستان==


ایرانیان باستان، به حریم در معماری خانه‌ها توجه جدی داشتند؛ خانه‌ها اندرونی داشت و حریم در دو سطح خانواده و دیگران، رعایت می‌شد. طراحی فضا به‌گونه‌ای بود که بخش‌های عمومی و خصوصی کاملاً تفکیک می‌شدند. حریم مختص فضای خانه‌ها نبود و این اصل در فضاهایی از قبیل مساجد، [[مدرسه دوشیزگان|مدرسه‌ها]] و حمام‌ها نیز رعایت می‌شد.<ref>[https://www.ferdowsmashhad.ac.ir/assets/domains/2081/files/procceding/A-2081-3622.pdf خندقی و دیگران، «واکاوی مؤلفه‌های ارتقاءدهندۀ حریم در معماری خانۀ مسکونی مقایسۀ تطبیقی دورۀ قاجار (خانۀداروغه) و دورۀ معاصر (خانۀاندرزگو)»، وب‌سایت سومین همایش ملی نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی اسلامی.]</ref> با گسترش فرهنگ اسلامی در ایران، محرمیت متناسب با ارزش‌های اسلامی به‌طور جدی‌ و معنادار تقویت شد و این اصل نه‌تنها در ساختن خانه‌ها که بر نحوۀ شهرسازی از کلان‌ترین فضاهای شهری تا ریزترین فضاهای معماری نیز تأثیر گذاشت.<ref>[http://ciauj-tabriziau.ir/browse.php?a_id=302&sid=1&slc_lang=fa&ftxt=0 احمدنژاد، «تأمین حریم در خانه‌های سنتی ایران با فاصله‌گذاری زمانی در دستگاه ورودی»، 1401ش، ص97.]</ref>
ایرانیان باستان، به حریم در معماری خانه‌ها توجه جدی داشتند؛ خانه‌ها اندرونی داشت و حریم در دو سطح خانواده و دیگران، رعایت می‌شد. طراحی فضا به‌گونه‌ای بود که بخش‌های عمومی و [[حوزه خصوصی در امر جنسی|خصوصی]] کاملاً تفکیک می‌شدند. حریم مختص فضای خانه‌ها نبود و این اصل در فضاهایی از قبیل مساجد، [[مدرسه دوشیزگان|مدرسه‌ها]] و حمام‌ها نیز رعایت می‌شد.<ref>[https://www.ferdowsmashhad.ac.ir/assets/domains/2081/files/procceding/A-2081-3622.pdf خندقی و دیگران، «واکاوی مؤلفه‌های ارتقاءدهندۀ حریم در معماری خانۀ مسکونی مقایسۀ تطبیقی دورۀ قاجار (خانۀداروغه) و دورۀ معاصر (خانۀاندرزگو)»، وب‌سایت سومین همایش ملی نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی اسلامی.]</ref> با گسترش فرهنگ اسلامی در ایران، محرمیت متناسب با ارزش‌های اسلامی به‌طور جدی‌ و معنادار تقویت شد و این اصل نه‌تنها در ساختن خانه‌ها که بر نحوۀ شهرسازی از کلان‌ترین فضاهای شهری تا ریزترین فضاهای معماری نیز تأثیر گذاشت.<ref>[http://ciauj-tabriziau.ir/browse.php?a_id=302&sid=1&slc_lang=fa&ftxt=0 احمدنژاد، «تأمین حریم در خانه‌های سنتی ایران با فاصله‌گذاری زمانی در دستگاه ورودی»، 1401ش، ص97.]</ref>
==اسلام و حریم در خانه‌ها==
==اسلام و حریم در خانه‌ها==


خط ۱۹: خط ۱۹:
==معناداری خانه در فرهنگ ایرانی‌اسلامی==
==معناداری خانه در فرهنگ ایرانی‌اسلامی==


معماری سنتی ایران بازتابنده هویت ایرانی است. در گذشته، معماری با نظام ارزشی مردم ارتباط نزدیکی داشت و معمار، خانه‌ها را متناسب با نظام ارزشی جامعه می‌ساخت<ref>[https://www.ferdowsmashhad.ac.ir/assets/domains/2081/files/procceding/A-2081-3622.pdf خندقی و دیگران، «واکاوی مؤلفه‌های ارتقاءدهندۀ حریم در معماری خانۀ مسکونی مقایسۀ تطبیقی دورۀ قاجار (خانۀداروغه) و دورۀ معاصر (خانۀاندرزگو)»، وب‌سایت سومین همایش ملی نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی اسلامی.]</ref> و حریم و حرمت، اصول مبنایی در معماری خانه‌های ایرانی به‌شمار می‌رفت. بر مبنای اصل حریم است که امنیت نیز موضوعیت می‌یابد و خانه‌ها به‌گونه‌ای ساخته می‌شدند که اعضای خانواده در درون آن احساس امنیت و آرامش می‌کردند؛ آرامش محصول دلبستگی و در عین‌حال حفظ حریم خصوصی افراد است؛ لذا در خانه‌های سنتی ایران، به ترتیب حوزه‌های عمومی، نیمه‌عمومی و خصوصی موضوعیت یافته و با تعیین حریم‌های زندگی روزمره اعضای خانواده در درون خانه‌ها، مناسبات درون خانوادگی آنها معنادار می‌شد.<ref>[http://ciauj-tabriziau.ir/browse.php?a_id=302&sid=1&slc_lang=fa&ftxt=0 احمدنژاد، «تأمین حریم در خانه‌های سنتی ایران با فاصله‌گذاری زمانی در دستگاه ورودی»، 1401ش، ص97.]</ref>
معماری سنتی ایران بازتابنده هویت ایرانی است. در گذشته، معماری با نظام ارزشی مردم ارتباط نزدیکی داشت و معمار، خانه‌ها را متناسب با نظام ارزشی جامعه می‌ساخت<ref>[https://www.ferdowsmashhad.ac.ir/assets/domains/2081/files/procceding/A-2081-3622.pdf خندقی و دیگران، «واکاوی مؤلفه‌های ارتقاءدهندۀ حریم در معماری خانۀ مسکونی مقایسۀ تطبیقی دورۀ قاجار (خانۀداروغه) و دورۀ معاصر (خانۀاندرزگو)»، وب‌سایت سومین همایش ملی نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی اسلامی.]</ref> و حریم و حرمت، اصول مبنایی در معماری خانه‌های ایرانی به‌شمار می‌رفت. بر مبنای اصل حریم است که امنیت نیز موضوعیت می‌یابد و خانه‌ها به‌گونه‌ای ساخته می‌شدند که اعضای خانواده در درون آن احساس امنیت و آرامش می‌کردند؛ آرامش محصول دلبستگی و در عین‌حال حفظ حریم خصوصی افراد است؛ لذا در خانه‌های سنتی ایران، به ترتیب [[حوزه عمومی در امر جنسی|حوزه‌های عمومی،]] نیمه‌عمومی و خصوصی موضوعیت یافته و با تعیین حریم‌های زندگی روزمره اعضای خانواده در درون خانه‌ها، مناسبات درون خانوادگی آنها معنادار می‌شد.<ref>[http://ciauj-tabriziau.ir/browse.php?a_id=302&sid=1&slc_lang=fa&ftxt=0 احمدنژاد، «تأمین حریم در خانه‌های سنتی ایران با فاصله‌گذاری زمانی در دستگاه ورودی»، 1401ش، ص97.]</ref>


==انواع حریم در خانه‌های سنتی ایران==
==انواع حریم در خانه‌های سنتی ایران==