ویرایش و اصلاح متنی
ویرایش و اصلاح متنی
خط ۸: خط ۸:
فریضه حج یکی از ارکان پنج‌گانۀ دین اسلام<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۸.</ref> و عبادتی مالی و بدنی است که از سال نهم هجری، تشریع شد.<ref>قرطبی، الجامع لأحکام القرآن'''،''' ۱۳۶۴ش، ج۴، ص۱۴۴.</ref> این فریضه سه گونه بوده و شامل حج تمتع، حج اِفراد و حج قِران می‌شود.<ref>ابن‌ادریس حلّی، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۵۲۲.</ref> علاوه بر آن‌که با فراهم بودن شرایط، حج یک‌بار بر هر مرد و زن مسلمان، واجب شده و به آن حَجة‌الإسلام می‌گویند، حج به‌وسیلۀ نذر، عهد، قسم و نیابت از دیگری نیز بر انسان واجب می‌شود. سایر اقسام حج، مستحب است.<ref>مدرسی، أحکام العبادات، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۴۴۳.</ref>
فریضه حج یکی از ارکان پنج‌گانۀ دین اسلام<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۸.</ref> و عبادتی مالی و بدنی است که از سال نهم هجری، تشریع شد.<ref>قرطبی، الجامع لأحکام القرآن'''،''' ۱۳۶۴ش، ج۴، ص۱۴۴.</ref> این فریضه سه گونه بوده و شامل حج تمتع، حج اِفراد و حج قِران می‌شود.<ref>ابن‌ادریس حلّی، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۵۲۲.</ref> علاوه بر آن‌که با فراهم بودن شرایط، حج یک‌بار بر هر مرد و زن مسلمان، واجب شده و به آن حَجة‌الإسلام می‌گویند، حج به‌وسیلۀ نذر، عهد، قسم و نیابت از دیگری نیز بر انسان واجب می‌شود. سایر اقسام حج، مستحب است.<ref>مدرسی، أحکام العبادات، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۴۴۳.</ref>


==آمار زائران حج==
==آمار سفر حج==
مراسم حج ۱۴۰۴ش، با حضور ۱.۶۷ میلیون نفر، برگزار شد که از این تعداد، ۱.۵ میلیون نفر (۸۹.۸ درصد) زائر خارجی از ۱۷۱ کشور جهان و ۱۶۶,۰۰۰ نفر (۱۰.۲ درصد) از شهروندان عربستانی بودند. از نظر شیوه‌های سفر، سفر هوایی با ۱.۴ میلیون نفر (۸۳.۸ درصد زائران خارجی) همچنان روش غالب بود، در حالی‌که ۶۶,۰۰۰ نفر از مرزهای زمینی و ۵,۰۰۰ نفر از طریق دریا وارد شدند. این آمار نشان‌دهندۀ تثبیت ظرفیت حج در سطح فعلی و تأثیر سیاست‌های مدیریت جمعیت عربستان است.<ref>[https://economic.mfa.ir/portal/newsview/769238 «اخبار اقتصادی عربستان سعودی - جده»، وب‌سایت معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران.]</ref>  
در سده‌های نخست هجری، شمار سالانۀ حاجیان به چندین هزار نفر می‌رسید. در سدۀ سیزدهم هجری، شمار حاجیان تا 150 هزار نفر در سال، افزایش یافت که بیشتر از مصر، شام، آناتولی، عراق و ایران می‌آمدند. در دوره معاصر و با بهبود راه‌ها و زیرساخت‌ها، تا قبل از همه‌گیری کرونا، در سال 2020م، شمار حاجیان بیش از 2.5 میلیون نفر شد. مراسم حج در سال ۱۴۰۴ش مطابق با ذی‌حجة 1446ق، با حضور ۱.۶۷ میلیون نفر برگزار شد که از این تعداد، ۱.۵ میلیون نفر معادل ۸۹.۸ درصد، زائرانی از ۱۷۱ کشور جهان بودند و ۱۰.۲ درصد به شهروندان عربستان تعلق دارد. از نظر شیوه‌های سفر، سفر هوایی با ۱.۴ میلیون نفر (۸۳.۸ درصد زائران خارجی) همچنان روش غالب بود، در حالی‌که ۶۶,۰۰۰ نفر از مرزهای زمینی و ۵,۰۰۰ نفر از طریق دریا وارد شدند. این آمار نشان‌دهندۀ تثبیت ظرفیت حج در سطح فعلی و تأثیر سیاست‌های مدیریت جمعیت عربستان است.<ref>[https://economic.mfa.ir/portal/newsview/769238 «اخبار اقتصادی عربستان سعودی - جده»، وب‌سایت معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران.]</ref>  


ترکیب جنسیتی زائران حج در سال ۱۴۰۴ش، نشان‌دهندۀ حضور ۸۷۷,۸۴۱ مرد (۵۲.۵ درصد) و ۷۹۵,۳۸۹ زن (۴۷.۵ درصد) بود که بیانگر تعادل نسبی در مشارکت جنسیتی در این مراسم مذهبی است.<ref>[https://economic.mfa.ir/portal/newsview/769238 «اخبار اقتصادی عربستان سعودی - جده»، وب‌سایت معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران.]</ref>  
ترکیب جنسیتی زائران حج در سال ۱۴۰۴ش، نشان‌دهندۀ حضور ۸۷۷,۸۴۱ مرد (۵۲.۵ درصد) و ۷۹۵,۳۸۹ زن (۴۷.۵ درصد) بود که بیانگر تعادل نسبی در مشارکت جنسیتی در این مراسم مذهبی است.<ref>[https://economic.mfa.ir/portal/newsview/769238 «اخبار اقتصادی عربستان سعودی - جده»، وب‌سایت معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران.]</ref>