بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<big>'''روز دختر'''</big>؛ روز تجلیل از منزلت و نقش‌های دخترانه.<br>
<big>'''روز دختر'''</big>؛ روز تجلیل از منزلت و نقش‌های دخترانه.<br>روز میلاد حضرت [[حضرت معصومه(ع)|فاطمه معصومه]] سلام‌الله علیها، در ایران به‌عنوان روز دختر نامگذاری شده است تا بهانه‌ای باشد برای توجه بیشتر به دختران و ارتقاء منزلت و جایگاه اجتماعی آنها و رفع تبعیض‌‌های جنسیتی در سطوح مختلف. سازمان ملل نیز روزی را به‌عنوان روز جهانی دختر نام‌گذاری کرده است.  
 
تبعیض‌ جنسیتی در سطوح مختلف و به‌گونه‌های متفاوتی در تمام کشورها وجود دارد. سازمان ملل به‌منظور برابری و تشابه‌جنسیتی، روزی را به‌نام دختر نامگذاری کرد. در ایران باستان نیز به‌گونه‌ای از دختران تجلیل می‌شد. از آن‌جایی‌که اسلام، تعالی دختران را در شکوفایی استعدادهای نهفته در خلقت زنانه می‌داند، جمهوری اسلامی ایران، روز میلاد [[حضرت معصومه(ع)|فاطمه معصومه]] را به‌عنوان روز دختر نامگذاری کرد.


==روز جهانی دختر==
==روز جهانی دختر==
خط ۲۴: خط ۲۲:
اسلام نگاهی ویژه و متناسب با نظام معنایی خود به نقش‌های جنسیتی دارد؛ خلقت انسان در قامت زن و مرد را ناظر به وظایف متقابل و نسبتاً متفاوتی می‌داند که دستگاه خلقت به‌عهده آنها نهاده است.<ref>. ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، 1395ش، ص350.</ref> هرچند بر ظرفیت‌های یکسان زنان و مردان برای رسیدن به سعادت تأکید دارد؛ اما راه رسیدن به آن را متفاوت می‌داند؛<ref>. [http://shiastudies.com/fa/%D8%AC%D9%86%D8%B3%D9%8A%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A/ «جنسیت در تربیت اسلامی، وب‌سایت مجمع جهانی شیعه‌شناسی».]</ref>  
اسلام نگاهی ویژه و متناسب با نظام معنایی خود به نقش‌های جنسیتی دارد؛ خلقت انسان در قامت زن و مرد را ناظر به وظایف متقابل و نسبتاً متفاوتی می‌داند که دستگاه خلقت به‌عهده آنها نهاده است.<ref>. ابراهیمی‌پور و دیگران، شاخص‌های خانواده مطلوب، 1395ش، ص350.</ref> هرچند بر ظرفیت‌های یکسان زنان و مردان برای رسیدن به سعادت تأکید دارد؛ اما راه رسیدن به آن را متفاوت می‌داند؛<ref>. [http://shiastudies.com/fa/%D8%AC%D9%86%D8%B3%D9%8A%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A/ «جنسیت در تربیت اسلامی، وب‌سایت مجمع جهانی شیعه‌شناسی».]</ref>  


کارگزاران جامعه‌پذیری در فرهنگ اسلامی وظیفه ‌دارند که پسران و دختران را برای احراز جایگاه‌های همسری، مادری و پدری پرورش دهند تا از طریق ایفای درست این نقش‌ها به سعادتمندی خود و جامعه مدد رسانند.<ref>. هاشمی‌علی‌آبادی و خسروی، «بررسی چرایی تفاوت شیوه‌های تربیتی دختران و پسران در خانواده با تکیه بر آیات و روایات»، 1401ش، ص363.</ref>
کارگزاران جامعه‌پذیری در فرهنگ اسلامی وظیفه ‌دارند که پسران و دختران را برای احراز جایگاه‌های همسری، [[مادري|مادری]] و پدری پرورش دهند تا از طریق ایفای درست این نقش‌ها به سعادتمندی خود و جامعه مدد رسانند.<ref>. هاشمی‌علی‌آبادی و خسروی، «بررسی چرایی تفاوت شیوه‌های تربیتی دختران و پسران در خانواده با تکیه بر آیات و روایات»، 1401ش، ص363.</ref>


روز دختر فرصتی برای بررسی مشکلات دختران<ref>[https://www.tasvirezendegi.com/%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1/ «روز دختر سال ۱۴۰۳ چه روزی است؟ علت نامگذاری این روز چیست؟»، وب‌سایت تصویر زندگی.]</ref> و زمینه‌ساز پیشرفت آنها به‌شمار می‌رود. <ref>[https://www.fardayetaze.ir/calendar/persian-calender/%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1 «روز دختر در سال 1404»، وب‌سایت فردای تازه.] </ref>از این منظر؛ روز دختر، تنها یک مناسبت تقویمی نیست، بلکه یادآور جایگاه مهم دختر در جامعۀ مسلمان است؛ دختری که با کسب علم و حفظ عفت، حضور مسئولانه در خانواده و جامعه دارد. <ref>[https://msagheb.ir/mag/17862/%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D9%84-1404-%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%D9%87/ «روز دختر سال ۱۴۰۴ | چرا روز ولادت حضرت معصومه، روز دختر نامگذاری شده است؟»، وب‌سایت ثاقب.]</ref>
روز دختر فرصتی برای بررسی مشکلات دختران<ref>[https://www.tasvirezendegi.com/%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1/ «روز دختر سال ۱۴۰۳ چه روزی است؟ علت نامگذاری این روز چیست؟»، وب‌سایت تصویر زندگی.]</ref> و زمینه‌ساز پیشرفت آنها به‌شمار می‌رود. <ref>[https://www.fardayetaze.ir/calendar/persian-calender/%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1 «روز دختر در سال 1404»، وب‌سایت فردای تازه.] </ref>از این منظر؛ روز دختر، تنها یک مناسبت تقویمی نیست، بلکه یادآور جایگاه مهم دختر در جامعۀ مسلمان است؛ دختری که با کسب علم و حفظ [[عفت]]، حضور مسئولانه در خانواده و جامعه دارد. <ref>[https://msagheb.ir/mag/17862/%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D9%84-1404-%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%D9%87/ «روز دختر سال ۱۴۰۴ | چرا روز ولادت حضرت معصومه، روز دختر نامگذاری شده است؟»، وب‌سایت ثاقب.]</ref>


==روز دختر در ایران==
==روز دختر در ایران==
خط ۳۸: خط ۳۶:
فاطمه معصومه دختر امام کاظم (ع) و خواهر امام رضا (ع) که در اول ذی‌القعده سال ۱۷۳ هجری در مدینه چشم به جهان گشود، <ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/7997/1/%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1 «در مورد روز دختر در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref>سالروز میلادش در تقویم ایرانی به‌عنوان روز دختر نامگذاری شده‌ است. تناسب ظاهری این نامگذاری دختر بودن و ازدواج نکردن او است؛ اما دلیل واقعی آن، معرفی الگویی مناسب برای دختران است.<ref>[https://www.ibna.ir/news/206082/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%8A%D8%AF%D9%87-%D8%B4%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9-%D9%88 زادقناد، «چرا زادروز حضرت معصومه «روز دختران» ناميده شده است؟ / منابع و تحليل‌ها درباره علت ازدواج نکردن حضرت معصومه(س) چه مي‌گويند؟»، وب‌سایت ایبنا.]</ref> معصومه و کریمه اهل‌بیت (س) از القاب مشهور فاطمه است.<ref>[https://www.imna.ir/news/742154/%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%DB%B1%DB%B4%DB%B0%DB%B3-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%D9%87-%D8%B3 «روز دختر ۱۴۰۳ + تاریخ ولادت حضرت معصومه (س)»، وب‌سایت خبرگزاری ایمنا.]</ref> در منابع حدیثی، کرامات زیادی برای او بیان شده و به زائرین فاطمه معصومه بشارت بهشت داده شده است. <ref>[https://www.tasvirezendegi.com/%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1/ «روز دختر سال ۱۴۰۳ چه روزی است؟ علت نامگذاری این روز چیست؟»، وب‌سایت تصویر زندگی.]</ref>
فاطمه معصومه دختر امام کاظم (ع) و خواهر امام رضا (ع) که در اول ذی‌القعده سال ۱۷۳ هجری در مدینه چشم به جهان گشود، <ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/7997/1/%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1 «در مورد روز دختر در ویکی تابناک بیشتر بخوانید»، وب‌سایت تابناک.]</ref>سالروز میلادش در تقویم ایرانی به‌عنوان روز دختر نامگذاری شده‌ است. تناسب ظاهری این نامگذاری دختر بودن و ازدواج نکردن او است؛ اما دلیل واقعی آن، معرفی الگویی مناسب برای دختران است.<ref>[https://www.ibna.ir/news/206082/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%8A%D8%AF%D9%87-%D8%B4%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9-%D9%88 زادقناد، «چرا زادروز حضرت معصومه «روز دختران» ناميده شده است؟ / منابع و تحليل‌ها درباره علت ازدواج نکردن حضرت معصومه(س) چه مي‌گويند؟»، وب‌سایت ایبنا.]</ref> معصومه و کریمه اهل‌بیت (س) از القاب مشهور فاطمه است.<ref>[https://www.imna.ir/news/742154/%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%DB%B1%DB%B4%DB%B0%DB%B3-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%D9%87-%D8%B3 «روز دختر ۱۴۰۳ + تاریخ ولادت حضرت معصومه (س)»، وب‌سایت خبرگزاری ایمنا.]</ref> در منابع حدیثی، کرامات زیادی برای او بیان شده و به زائرین فاطمه معصومه بشارت بهشت داده شده است. <ref>[https://www.tasvirezendegi.com/%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1/ «روز دختر سال ۱۴۰۳ چه روزی است؟ علت نامگذاری این روز چیست؟»، وب‌سایت تصویر زندگی.]</ref>


از منظر شیعیان؛ فاطمه معصومه، مظهر عفاف، تقوا، حیا<ref>[https://karevansadeghiye.ir/21079/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1/ «روز ملی دختران؛ ضرورت ها و فرصت‌ها»، وب‌سایت کاروان صاداقیه.] </ref>و نمونه‌ای از یک دختر مؤمن، عالم و ولایت‌مدار است. او با هجرت از مدینه به قم و تحمل سختی‌ها، به دفاع از ولایت پرداخته، نقش سیاسی و فرهنگی برجسته‌ای در این ارتباط ایفا کرد. از این‌رو، معرفی شخصیت فاطمه معصومه به‌عنوان الگوی دختر مسلمان، تلاشی است برای احیای ارزش‌هایی چون معرفت، عفاف، ولایت‌مداری و مسئولیت‌پذیری در دختران ایران. <ref>[https://msagheb.ir/mag/17862/%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D9%84-1404-%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%D9%87/ «روز دختر سال ۱۴۰۴ | چرا روز ولادت حضرت معصومه، روز دختر نامگذاری شده است؟»، وب‌سایت ثاقب.]</ref>
از منظر شیعیان؛ فاطمه معصومه، مظهر [[عفاف]]، تقوا، [[حیا]]<ref>[https://karevansadeghiye.ir/21079/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1/ «روز ملی دختران؛ ضرورت ها و فرصت‌ها»، وب‌سایت کاروان صاداقیه.] </ref>و نمونه‌ای از یک دختر مؤمن، عالم و ولایت‌مدار است. او با هجرت از مدینه به قم و تحمل سختی‌ها، به دفاع از ولایت پرداخته، نقش سیاسی و فرهنگی برجسته‌ای در این ارتباط ایفا کرد. از این‌رو، معرفی شخصیت فاطمه معصومه به‌عنوان الگوی دختر مسلمان، تلاشی است برای احیای ارزش‌هایی چون معرفت، عفاف، ولایت‌مداری و مسئولیت‌پذیری در دختران ایران. <ref>[https://msagheb.ir/mag/17862/%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D9%84-1404-%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%D9%87/ «روز دختر سال ۱۴۰۴ | چرا روز ولادت حضرت معصومه، روز دختر نامگذاری شده است؟»، وب‌سایت ثاقب.]</ref>


==برنامه‌های تکریمی روز دختر در ایران==
==برنامه‌های تکریمی روز دختر در ایران==


برنامه‌های روز دختر در ایران در سطوح خرد و کلان جامعه انجام می‌شود؛ در سطح کلان؛ برنامه‌هایی در رسانه‌ها، مدارس، فرهنگسراها، ورزشگاه‌ها اجرا شده و فضاهای شهری متناسب با بزرگداشت میلاد کریمه اهل‌بیت و روز دختر آذین‌بندی می‌شوند. شناسایی دختران نخبه، برگزاری نمایشگاه‌های تولیدات دختران و تولیدات خانگی دخترانه در استان‌ها، برگزاری اردوهای مخصوص دختران در استان‌ها، برگزاری جشن‌ها و مراسمات ویژه مناطق کم‌برخوردار و دختران بی‌سرپرست و بدسرپرست و تجلیل از گروه‌های جهادی فعال در این زمینه‌ها و برگزاری هیئات اختصاصی دختران از دیگر برنامه‌های است که در روز دختر اجرا می‌شوند.<ref>[https://www.qudsonline.ir/news/874051/%D8%AA%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%AD-%D8%A7%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1 خزعلی، «تشریح اقدامات معاونت زنان برای روز دختر»، وب‌سایت قدس آنلاین.] </ref>
برنامه‌های روز دختر در ایران در سطوح خرد و کلان جامعه انجام می‌شود:
 
'''در سطح کلان'''؛ برنامه‌هایی در رسانه‌ها، مدارس، فرهنگسراها، ورزشگاه‌ها اجرا شده و فضاهای شهری متناسب با بزرگداشت میلاد کریمه اهل‌بیت و روز دختر آذین‌بندی می‌شوند. شناسایی دختران نخبه، برگزاری نمایشگاه‌های تولیدات دختران و تولیدات خانگی دخترانه در استان‌ها، برگزاری اردوهای مخصوص دختران در استان‌ها، برگزاری جشن‌ها و مراسمات ویژه مناطق کم‌برخوردار و دختران بی‌سرپرست و بدسرپرست و تجلیل از گروه‌های جهادی فعال در این زمینه‌ها و برگزاری هیئات اختصاصی دختران از دیگر برنامه‌های است که در روز دختر اجرا می‌شوند.<ref>[https://www.qudsonline.ir/news/874051/%D8%AA%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%AD-%D8%A7%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1 خزعلی، «تشریح اقدامات معاونت زنان برای روز دختر»، وب‌سایت قدس آنلاین.] </ref> همچنین مراسم مذهبی و فرهنگی متعددی در کشور و به‌ویژه در شهر قم، که محل دفن حضرت معصومه است، برگزار می‌شود.


همچنین مراسم مذهبی و فرهنگی متعددی در کشور و به‌ویژه در شهر قم، که محل دفن حضرت معصومه است، برگزار می‌شود. در سطح خانواده؛ بسیاری از خانواده‌ها به دختران خود توجه ویژه‌ای می‌کنند و اغلب با هدیه‌دادن و برگزاری مراسم‌های خاص، این روز را جشن می‌گیرند. <ref>[https://www.fardayetaze.ir/calendar/persian-calender/%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1 «روز دختر در سال 1404»، وب‌سایت فردای تازه.] </ref> اجرای چنین برنامه‌هایی موجب می‌شود تا دختران با جایگاه رفیع خود آشنا شده و از آسیب‌های اجتماعی مصون بمانند. کارشناسان بر اجرای کارهای شناختی در برنامه‌های روز دختر تأکید داشته و ارتقای منزلت دختران را نیاز به عزم ملی می‌دانند.<ref>[https://kerman.iqna.ir/fa/news/4137660/%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%AF طباطبایی، «موضوعات معرفتی در بزرگداشت روز دختر مورد توجه باشد»، خبرگزاری بین‌المللی قرآن.]</ref>
'''در سطح خانواده'''؛ بسیاری از خانواده‌ها به دختران خود توجه ویژه‌ای می‌کنند و اغلب با هدیه‌دادن و برگزاری مراسم‌های خاص، این روز را جشن می‌گیرند. <ref>[https://www.fardayetaze.ir/calendar/persian-calender/%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1 «روز دختر در سال 1404»، وب‌سایت فردای تازه.] </ref> اجرای چنین برنامه‌هایی موجب می‌شود تا دختران با جایگاه رفیع خود آشنا شده و از آسیب‌های اجتماعی مصون بمانند. کارشناسان بر اجرای کارهای شناختی در برنامه‌های روز دختر تأکید داشته و ارتقای منزلت دختران را نیاز به عزم ملی می‌دانند.<ref>[https://kerman.iqna.ir/fa/news/4137660/%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%AF طباطبایی، «موضوعات معرفتی در بزرگداشت روز دختر مورد توجه باشد»، خبرگزاری بین‌المللی قرآن.]</ref>


==پانویس==  
==پانویس==  
خط ۹۲: خط ۹۲:


[[رده: ویکی‌جنسیت]]
[[رده: ویکی‌جنسیت]]
[[رده: ویژه‌ها]]
[[رده: ساختار فرهنگی]]
[[رده: ساختار فرهنگی]]
[[رده: عناصر فرهنگی]]
[[رده: عناصر فرهنگی]]