محمدالغزالی: تفاوت میان نسخه‌ها

|خدمات            =

}}

==زندگی‌نامه==

==دیدگاه ==

===دیدگاه کلی===

===دیدگاه در مساله زنان===

دیدگاه غزالی در  مساله [[زن]] با تبیین حقوق و وظایف زن و [[مرد]] آغاز می‌شود. غزالی معتقد است دین اسلام برای هر کدام از این دو نوع، وظایف و حقوق ویژه‌ای مشخص کرده است که بر طبق [[جنسیت]] آنها صورت گرفته است؛ به عنوان مثال: وجوب نماز و روزه بر هر دو و عدم وجوب آن برای زن در مواقع عادت و زایمان، شهادت دو زن در برابر شهادت یک مرد، تامین معاش زندگی بر عهده‌ی مرد، دوبرابر بودن ارث مرد، مقدم بودن مرد در برخی از مناصب حکومتی و نظامی......

وی همچنین بر خلاف نظر افراطی وهابی پوشش دست و صورت را نیز واجب نمی‌داند. در باب آموزش و تحصیل هم می‌گوید: [[زنان]] نیز مانند [[مردان]] دارای آزادی اندیشه و حق تعلیم و تعلم دارند. از نظر وی، حدیث منع زنان از یادگیری سواد (که بنیادگرایان وهابی بر آن تأکید دارند)، یک حدیث جعلی است، زیرا اگر قرار است نصف امت بی‌سواد، جاهل و نادان باشند، تربیت و رشد نسل امت چگونه خواهد بود؟ غزالی نظامی تعلیمی ـ تربیتی را برای زنان پیشنهاد می‌کند که اساسا توجه زیادی به مسئولیت‌های [[خانوادگی]] در آن ملحوظ شده است. از این منظر غزالی بی‌تاب است تا اثبات کند که اسلام سهم اجتماعی و سیاسی فعالی به زنان واگذار کرده است، ولی در عمل او اشتغال زن در مشاغل اجتماعی و سیاسی را مخالفت با عفت او می‌داند که موجب می‌شود از خانه و کاشانه خود دور باشند که همه اینها مشکلات را برای آنها به وجود می‌آورد.

غزالی می‌گوید: «آشکارا می‌گویم که خارج ساختن [[زن]] از خانه برای کارهای زراعی، صناعی، تجاری و... به هیچ عنوان شایسته او نیست و موجب تقویت او نمی‌شود؛ بلکه اسلام در حد محدود و مقبول، ورود زن در دستگاه اداری را متناسب با شأن و توانایی او قبول دارد. بهترین حالت برای زن به عهده گرفتن تربیت خانه و خانواده است؛ این امر نه صرفا از شرع، بلکه منتج از طبیعت است. عن النبی: المرأه راعیه فی بیت زوجها و مسئوله عن رعیتها. <ref>محمد الغزالی، حقوق الانسان...، ص 130</ref>

در باب ریاست و تسلط مرد در امور خانه و اجتماع غزالی می‌گوید: آیه «[[مردان]] بر [[زنان]] مسلط هستند، فقط در امور مربوط به خانه و خانواده است».<ref> محمد الغزالی، السنه النبویه، ص 102 و ص 95.</ref>

غزالی درباره تولی مناسب حکومتی توسط زنان رأی ثابتی ندارد؛ در مجموع او نظریه‌ای سه مرحله‌ای ارائه داده است؛ او در ابتدا معتقد است که اسلام کفایت زن را برای تولی مناصب سیاسی، به ویژه منصب ریاست حکومت نمی‌پذیرد و از مسلمین خواسته از این اقدام جلوگیری کنند او در مرحله بعد و در آثار بعدی خود، چنان که یکی از شارحان آرای او گفته است، تولی مناصب سیاسی و اجتماعی برای زنان را تا آنجا که با طبیعت آنها سازگار باشد، بلامانع می‌داند و به دوران حکومت عمر استناد می‌کند که او منصب قضاوت را به زنی به نام شفاء واگذار کرد؛ از همین رو حدیث مذکور از پیامبر را در معنای خلافت تفسیر می‌کند؛ یعنی [[زنان]] به جز خلافت عظمی، می توانند همه مناصب را پذیرا باشند.<ref> عبدالحلیم عویس، الشیخ محمدالغزالی، تاریحه و جهوده و آرائه،ص 45</ref>

غزالی در مجموع [[زن]] را در چهار موقعيت بررسی می‌كند: مادر، دختر، [[همسر]] و زن به طور مطلق (جنس مؤنث). كم‌ترين بحث به مادر و دختر و بيش‌ترين آن به ترتيب به همسر و به ذات و سرشت و جنس زن مربوط می‌شود. نزد غزالي هدف اصلي نكاح، فرزند است و همسر و [[مادر]] واسطه اين مهم‌اند. همسران در قبال يكديگر وظايف و حقوقی دارند، اما حق شوي بر زن بسيار بيش از حق زن بر شوهر است.

در نگاه غزالی، زن در خدمت شوهر همچون اسير و بنده است و خوبی و بدی زن، در ترازوی اطاعت مطلق و سر سپردگي بي چون و چرا نسبت بـه فرامين شـوهر سنجيده می‌شود. در آثار او هيچ سخنی از همدلی و همراهی و مشاركت و مشاورت ميان زوجين وجود ندارد و مدارا و ترحم و صبوری در برابر قصور خدمت و ضعف عقل و كج خلقی زن، نهايت جوان‌مردی شوی است. شوهر رفتار و گفتار و حتي آمال و آرزوهای [[زن]] را تدبير و سياست می‌كند و به اختصار، مدبر نفس و مالك تن اوست. از نظر غزالی، زن از هيچ شأن و منزلت اجتماعی‌ای برخوردار نيست و جی و جايگاه او فقط در محدوده خانه تعريف شدنی است. حضور زن در اجتماع و يا عهده‌دار شدن مشاغل و مناصب و يا مديريت و رياست كردن وی، منتفی و مردود است و جز تباهی و مفسده برای [[مردان]]، چيزي به همراه ندارد. از نوشته‌های غزالي چنين بر می‌آيد كه او كـاملاً بـه برتری جنسيتی قائل است .

==آثار==

*کتاب‌های فقه السیره

*الأسلام المفترى علیه بین الشیوعین و الرأسمالیین

*الأسلام و الأستبداد السیاسى

==پانویس==

{{پانویس}}

==منابع==

[[رده: ویکی‌جنسیت]]

[[رده: کنشگران]]

[[رده: سنتی(سلفی)]]

[[رده: نظریه‌پردازان]]

[[رده: جهان اسلام]]

[[رده: سنت‌گرایی]]