بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''ازدواج در آیین هندو؛''' انگاره‌های آیین هندو درباره ازدواج.
'''ازدواج در آیین هندو؛''' انگاره‌های آیین هندو درباره ازدواج.
ازدواج در آیین هندو، فریضه‌ای مذهبی است. در این آیین، برخی از مراسم‌های مذهبی تنها با ازدواج امکان‌پذیر است. ازدواج درون‌طبقاتی، وجود گونه‌های مختلف همسرگزینی در بین طبقات، برگزاری آیین‌های خاص در مراسم عروسی، رسم ساتی (سوزاندن زن بیوه به‌همراه جنازۀ شوهر) در برخی از مناطق و مقاطع تاریخی از جمله موارد قابل توجه ازدواج در آیین هندو است.  
ازدواج در آیین هندو، فریضه‌ای مذهبی است. در این آیین، برخی از مراسم‌های مذهبی تنها با ازدواج امکان‌پذیر است. ازدواج درون‌طبقاتی، وجود گونه‌های مختلف همسرگزینی در بین طبقات، برگزاری آیین‌های خاص در مراسم عروسی، رسم ساتی (سوزاندن زن بیوه به‌همراه جنازۀ شوهر) در برخی از مناطق و مقاطع تاریخی از جمله موارد قابل توجه ازدواج در آیین هندو است.  


==ازدواج در سیر تاریخی و نظام طبقاتی هندوئیسم==
==ازدواج در سیر تاریخی و نظام طبقاتی هندوئیسم==
خط ۱۱: خط ۱۱:
==جایگاه ازدواج در آیین هندو==
==جایگاه ازدواج در آیین هندو==
بر‌اساس متون فلسفی و اوپه‌نیشدها (از متون مقدس هندویی) زن و مرد، نیمه‌های برابر و کامل‌کنندۀ همدیگر هستند.<ref>[https://adyannews.com/22076/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85/ «جایگاه زن در هندوئیسم و اسلام»، وب‌سایت ادیان‌نیوز.]</ref> اگرچه برخی متون دینی، زندگی مرتاضانه و مراقبه‌های معنوی را تشویق می‌کنند، اما اکثر متون مقدس، تشکیل خانواده را فریضه‌ای مذهبی به‌شمار ‌آورده‌‌اند. قانون‌نامۀ مانو، مرد بی‌زن را مطرود جامعه و فاقد شأن و منزلت اجتماعی می‌داند. بکارت طولانی را نیز مایۀ ننگ و سرافکندگی دختران دانسته و جایگاه چندانی برای رهبانیتگزینی زنان با هدف رسیدن به کمال قائل نیست. بر اساس باور رایج، برخی آیین‌ها تنها با ازدواج امکان‌پذیر است؛ مانند مراسم مذهبی «اهدا یا قربانی بدن» که زن و مرد هندو در مقطعی از زندگی‌ باید آن را انجام دهند و انجام دِین شرعی نسبت به اجداد که با تولید نسل ادا می‌شود.<ref>غلامی و حاجی‌اسماعیلی، زن و خانواده در ادیان با رویکرد تطبیقی، 1398ش، ص266-267.</ref>   
بر‌اساس متون فلسفی و اوپه‌نیشدها (از متون مقدس هندویی) زن و مرد، نیمه‌های برابر و کامل‌کنندۀ همدیگر هستند.<ref>[https://adyannews.com/22076/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85/ «جایگاه زن در هندوئیسم و اسلام»، وب‌سایت ادیان‌نیوز.]</ref> اگرچه برخی متون دینی، زندگی مرتاضانه و مراقبه‌های معنوی را تشویق می‌کنند، اما اکثر متون مقدس، تشکیل خانواده را فریضه‌ای مذهبی به‌شمار ‌آورده‌‌اند. قانون‌نامۀ مانو، مرد بی‌زن را مطرود جامعه و فاقد شأن و منزلت اجتماعی می‌داند. بکارت طولانی را نیز مایۀ ننگ و سرافکندگی دختران دانسته و جایگاه چندانی برای رهبانیتگزینی زنان با هدف رسیدن به کمال قائل نیست. بر اساس باور رایج، برخی آیین‌ها تنها با ازدواج امکان‌پذیر است؛ مانند مراسم مذهبی «اهدا یا قربانی بدن» که زن و مرد هندو در مقطعی از زندگی‌ باید آن را انجام دهند و انجام دِین شرعی نسبت به اجداد که با تولید نسل ادا می‌شود.<ref>غلامی و حاجی‌اسماعیلی، زن و خانواده در ادیان با رویکرد تطبیقی، 1398ش، ص266-267.</ref>   
از میان خدابانوان هندو، سرسوتی،<ref>Saraswati.</ref> همسر برهما و خدابانوی ادبیات، شعر، موسیقی و سخن است که به‌رفع موانع ازدواج جوانان کمک می‌کند. پاروتی<ref>Parvati.</ref> نیز تجسم انرژی‌های مؤنث، شیوه و الگوی زن آرمانی هندوان است. او زنی مهربان و همسری فداکار است که وظیفۀ تغییر سبک زندگی مرتاضانه به‌سمت زندگی دنیوی را عهده‌دار است.<ref>غلامی و حاجی‌اسماعیلی، زن و خانواده در ادیان با رویکرد تطبیقی، 1398ش، ص248-249.</ref>
از میان خدابانوان هندو، سرسوتی،<ref group="یادداشت"> Saraswati.
</ref> همسر برهما و خدابانوی ادبیات، شعر، موسیقی و سخن است که به‌رفع موانع ازدواج جوانان کمک می‌کند. پاروتی<ref group="یادداشت"> Parvati.
</ref> نیز تجسم انرژی‌های مؤنث، شیوه و الگوی زن آرمانی هندوان است. او زنی مهربان و همسری فداکار است که وظیفۀ تغییر سبک زندگی مرتاضانه به‌سمت زندگی دنیوی را عهده‌دار است.<ref>غلامی و حاجی‌اسماعیلی، زن و خانواده در ادیان با رویکرد تطبیقی، 1398ش، ص248-249.</ref>


==تمایلات جنسی در آیین هندو==
==تمایلات جنسی در آیین هندو==
در مورد تمایلات جنسی دو دیدگاه کلی در آیین هندو وجود دارد:  
در مورد تمایلات جنسی دو دیدگاه کلی در آیین هندو وجود دارد:  
# برخی مانند اوپه‌نیشدها و قانون‌نامۀ مانو نگاهی منفی نسبت به مسائل جنسی داشته و زن را موجودی شیطانی، اغواگر و مانعی برای تعالی معنوی و انگیزه‌های روحانی مرد قلمداد می‌کنند؛  
# برخی مانند اوپه‌نیشدها و قانون‌نامۀ مانو نگاهی منفی نسبت به مسائل جنسی داشته و زن را موجودی شیطانی، اغواگر و مانعی برای تعالی معنوی و انگیزه‌های روحانی مرد قلمداد می‌کنند؛  
# در مکتب وده‌ای مسائل جنسی و مراقبت‌های معنوی منافاتی با هم نداشته و زوجین اعمال مذهبی را با یکدیگر انجام می‌دهند. از دیدگاه مکتب تنتره<ref>tantra.</ref> نیز شهوت بخشی از وجود بشریت و امری مثبت بوده و مسائل جنسی در صورتی‌که طبق قواعد خاص پرورش یابد، پله‌ای برای نجات انسان تلقی می‌شوند.<ref>غلامی و حاجی‌اسماعیلی، زن و خانواده در ادیان با رویکرد تطبیقی، 1398ش، ص267.</ref> به‌تصریح متون دینی، روابط جنسی پیش از ازدواج مجاز نیست.<ref>[https://jrs.srbiau.ac.ir/article_5233.html لطیفی، «آداب و احکام ازدواج در دین هندویی»، 1386ش، ص198.]</ref>
# در مکتب وده‌ای مسائل جنسی و مراقبت‌های معنوی منافاتی با هم نداشته و زوجین اعمال مذهبی را با یکدیگر انجام می‌دهند. از دیدگاه مکتب تنتره<ref group="یادداشت"> tantra.</ref> نیز شهوت بخشی از وجود بشریت و امری مثبت بوده و مسائل جنسی در صورتی‌که طبق قواعد خاص پرورش یابد، پله‌ای برای نجات انسان تلقی می‌شوند.<ref>غلامی و حاجی‌اسماعیلی، زن و خانواده در ادیان با رویکرد تطبیقی، 1398ش، ص267.</ref> به‌تصریح متون دینی، روابط جنسی پیش از ازدواج مجاز نیست.<ref>[https://jrs.srbiau.ac.ir/article_5233.html لطیفی، «آداب و احکام ازدواج در دین هندویی»، 1386ش، ص198.]</ref>
    
    
==سن ازدواج==
==سن ازدواج==
در متون مختلف آیین هندو، زمان‌ها و مناطق مختلف، مواجهۀ‌ متفاوتی نسبت به سن ازدواج وجود دارد؛ برای مثال، در برخی مناطق، دختران و پسران نوزاد به عقد یکدیگر درآورده می‌شوند. هدف از ازدواج در این سن وابسته کردن دختر و پسر به زندگی مشترک از دوران کودکی است. در آموزه‌های وده‌ای، ازدواج دختران در سنین پایینتر از شانزده یا هفده سالگی توصیه نمی‌شود. در دورۀ حماسی، فشارهای جدی جامعه برای ازدواج در نه تا ده سالگی آغاز شد. در دوران معاصر از ازدواج کودکان ممانعت شده اما در عین حال سن ازدواج در مناطق شهری هند رو به افزایش است. مطابق آموزه‌های آیین هندو اگر پدر یا قیم، تا سه سال پس از رسیدن دختر به سن ازدواج او را شوهر ندهد، مرتکب گناه بزرگی شده است. به‌تصریح متون دینی آیین هندو، مرد هنگامی‌که دوران تعلیم و مطالعۀ متون مذهبی را گذرانده باشد، می‌تواند ازدواج کند.<ref>غلامی و حاجی‌اسماعیلی، زن و خانواده در ادیان با رویکرد تطبیقی، 1398ش، ص268 و 273.</ref>   
در متون مختلف آیین هندو، زمان‌ها و مناطق مختلف، مواجهۀ‌ متفاوتی نسبت به سن ازدواج وجود دارد؛ برای مثال، در برخی مناطق، دختران و پسران نوزاد به عقد یکدیگر درآورده می‌شوند. هدف از ازدواج در این سن وابسته کردن دختر و پسر به زندگی مشترک از دوران کودکی است. در آموزه‌های وده‌ای، ازدواج دختران در سنین پایینتر از شانزده یا هفده سالگی توصیه نمی‌شود. در دورۀ حماسی، فشارهای جدی جامعه برای ازدواج در نه تا ده سالگی آغاز شد. در دوران معاصر از ازدواج کودکان ممانعت شده اما در عین حال سن ازدواج در مناطق شهری هند رو به افزایش است. مطابق آموزه‌های آیین هندو اگر پدر یا قیم، تا سه سال پس از رسیدن دختر به سن ازدواج او را شوهر ندهد، مرتکب گناه بزرگی شده است. به‌تصریح متون دینی آیین هندو، مرد هنگامی‌که دوران تعلیم و مطالعۀ متون مذهبی را گذرانده باشد، می‌تواند ازدواج کند.<ref>غلامی و حاجی‌اسماعیلی، زن و خانواده در ادیان با رویکرد تطبیقی، 1398ش، ص268 و 273.</ref>   
خط ۴۱: خط ۴۲:
در دورۀ وده‌ای، زن بیوه تنها حق ازدواج با برادرشوهر خود را داشت. در دورۀ حماسی نیز زنان بیوه حق ازدواج مجدد نداشتند. در قرن نوزدهم با تصویب قانون ازدواج بیوه‌ها، بیوه‌زنان هندی می‌توانستند دوباره ازدواج کنند.<ref>هولم و بوکر، زن در ادیان بزرگ جهان، ترجمه علی غفاری، 1384ش، ص149ـ151.</ref>   
در دورۀ وده‌ای، زن بیوه تنها حق ازدواج با برادرشوهر خود را داشت. در دورۀ حماسی نیز زنان بیوه حق ازدواج مجدد نداشتند. در قرن نوزدهم با تصویب قانون ازدواج بیوه‌ها، بیوه‌زنان هندی می‌توانستند دوباره ازدواج کنند.<ref>هولم و بوکر، زن در ادیان بزرگ جهان، ترجمه علی غفاری، 1384ش، ص149ـ151.</ref>   
در برخی ادوار و مناطق هندوستان، رسمی به نام «ساتی» رواج داشت که بر اساس آن، زن پس از مرگ شوهر به‌منظور ابراز عشق و وفاداری به‌همراه جسد شوهر، سوزانده می‌شد.<ref>جعفری و دهقانی‌زاده، زن، ازدواج و خانواده در دین هندویی، 1398ش، ص12.</ref> زن بیوه اگر از این کار ممانعت می‌کرد، تا آخر عمر حق ازدواج مجدد نداشت و همچون کنیز می‌بایست در خانوادۀ شوهر متوفای خود خدمت کرده و به ریاضت، نذر و دعا می‌پرداخت تا به اعتقاد هندوان در چرخۀ تناسخ و زندگی بعدی به یکدیگر بپیوندند.<ref>غلامی و حاجی‌اسماعیلی، زن و خانواده در ادیان با رویکرد تطبیقی، 1398ش، ص276.</ref> برگزاری این مراسم در زمان حاضر منع قانونی دارد.<ref>جعفری و دهقانی‌زاده، زن، ازدواج و خانواده در دین هندویی، 1398ش، ص13.</ref>
در برخی ادوار و مناطق هندوستان، رسمی به نام «ساتی» رواج داشت که بر اساس آن، زن پس از مرگ شوهر به‌منظور ابراز عشق و وفاداری به‌همراه جسد شوهر، سوزانده می‌شد.<ref>جعفری و دهقانی‌زاده، زن، ازدواج و خانواده در دین هندویی، 1398ش، ص12.</ref> زن بیوه اگر از این کار ممانعت می‌کرد، تا آخر عمر حق ازدواج مجدد نداشت و همچون کنیز می‌بایست در خانوادۀ شوهر متوفای خود خدمت کرده و به ریاضت، نذر و دعا می‌پرداخت تا به اعتقاد هندوان در چرخۀ تناسخ و زندگی بعدی به یکدیگر بپیوندند.<ref>غلامی و حاجی‌اسماعیلی، زن و خانواده در ادیان با رویکرد تطبیقی، 1398ش، ص276.</ref> برگزاری این مراسم در زمان حاضر منع قانونی دارد.<ref>جعفری و دهقانی‌زاده، زن، ازدواج و خانواده در دین هندویی، 1398ش، ص13.</ref>
==یادداشت‌ها==
<references group="یادداشت"/>
    
    
==پانویس==
==پانویس==
خط ۵۴: خط ۵۸:


[[رده: ویکی‌جنسیت]]
[[رده: ویکی‌جنسیت]]
[[رده: نظریه‌ها]]