فرزندخواهی زن: تفاوت میان نسخه‌ها

فرزندخواهی به‌معنای تمایل به داشتن فرزند، با فرزندآوری متفاوت است. بر اساس پژوهش‌های انجام شده در ایران، به‌طور میانگین، هر زوج تمایل به داشتن 2. 8 فرزند دارد. بر این اساس هر ده زن خواهان داشتن 28 فرزند هستند، اما تحت تاثیر عوامل اقتصادی و سبک زندگی، میزان باروری در ایران 1. 8 است که فاصله معناداری را میان انگیزه و اقدام برای فرزندآوری، نشان می‌دهد.<ref>[https://farsnews.ir/news/13980717000936/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%AA%D8%A7-%D9%81%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A2%D9%88%D8%B1%DB%8C . قاسمی، «تفاوت معنادار فرزندخواهی تا فرزندآوری»،  خبرگزاری فارس.]</ref>

برخی از فمنیست‌ها، علت فرودستی زنان و منشا ستم بر آنان را شرایط جسمی زن، از جمله قابلیت مادری وی می‌دانند و معتقدند، برای آزادسازی زنان باید بر واقعیت‌های طبیعی مثل باروری و تولیدمثل غلبه کرد. از این‌رو در پی جواز عقیم‌سازی، سقط جنین و ترویج روش‌های پیشگیری از بارداری و تولیدمثل مصنوعی هستند.<ref>تانگ، نقد و نظر: درآمدی جامع بر نظریه‌های فمنیستی، 1399ش، ص123.</ref> در مقابل، برخی دیگر از فمنیست‌ها با توجه به‌ میل شدید زنان به بچه‌دار شدن، کمک‌فناوری‌های تازه به زنان نابارور را در زمینه فرزندآوری ارج می‌نهند.<ref>آبوت و والاس، جامعه‌شناسی زنان، 1393ش، ص159.</ref> برخی پزشکان معتقدند، حتی زنانی که احساس و میل جنسی ندارند، از غریزه نیرومند مادری برخوردار هستند.<ref>آبوت و والاس، جامعه‌شناسی زنان، 1393ش، ص153.</ref>

به‌رسمیت شناختن حق فرزندخواهی، برای زن متضمن آثاری است، از جمله اینکه اگر مرد امکان بچه‌دار شدن را نداشته باشد، زن بتواند به زندگی مشترک پایان دهد یا با روش‌های علمی اقدام به باروری کند؛ <ref>حکمت‌نیا، فلسفه نظام حقوق زن، 1390ش، ص265.</ref> اما از حیث قانونی، زن تنها به‌دلیل عقیم بودن مرد<ref>ماده 13 قانون حمایت خانواده مصوب 1353ش و عدم نسخ آن در قانون حمایت خانواده مصوب 1391ش.</ref> یا در مواجهه با بچه‌دار نشدن مرد و در صورت پذیرش شروط ضمن عقد توسط شوهر، <ref>شرط10 عقد نامه‌های ازدواج دائم.</ref> می‌تواند درخواست طلاق بدهد.<ref>قانون مدنی، ماده 1119.</ref> در حالی که از حیث شرعی، عدم استیفاء فرزندخواهی، حتی به‌دلیل عدم رغبت، مصداقی از این حق زن است و بر مبنای حق تقاضای طلاق از طرف زن، تطبیق می‌شود. از این منظر، عدم امکان استیفاء حق داشتن فرزند با عزل و عدم رغبت شوهر، مصداق می‌یابد و مبنای مشروعیت آن یا قاعده نفی حرج است که از احکام ثانوی است یا مصلحت است که از احکام حکومتی است و به هر حال چه از احکام ثانویه و چه از احکام حکومتی باشد، حق انسانیِ زن در خصوص داشتن فرزند، خاستگاه ورود این مقوله در قانون و سیاست‌های تقنینی شده است.<ref>رحیمی سجاسی و دیگران، «نقدی بر رویکرد اقتصادمحور قوانین خانواده: تبیین خلاهای قانونی حقوق انسانی و عاطفی زن»،  1398ش، ص37.</ref>

* قرآن.

* آبوت، پاملا و والاس، کلر، جامعه‌شناسی زنان، ترجمۀ، منیژه نجم عراقی، تهران، نی، 1393ش.

* آزاد ارمکی، تقی، جامعه‌شناسی خانواده ایرانی، تهران، سمت، 1392ش.

* بستان (نجفی)،  حسین، اسلام و تفاوت‌های جنسیتی در نهادهای اجتماعی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1388ش.

* تانگ، رزمری، نقد و نظر: درآمدی جامع بر نظریه‌های فمینیستی، ترجمۀ، منیژه نجم عراقی، تهران، نی، چاپ دوم، 1391ش.

* حکمت‌نیا، محمود، فلسفه نظام حقوق زن، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و‌اندیشه اسلامی، 1390ش.

* جوادی آملی، عبدالله، خانواده متعادل و حقوق آن، ترجمۀ، ابراهیم جوانمرد فرخانی، قم، اسراء، 1393ش.

* خمینی، سید روح‌الله، تحریر الوسیله، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1421ق.

* رحیمی سجاسی، مریم و دیگران، «نقدی بر رویکرد اقتصادمحور قوانین خانواده: تبیین خلاهای قانونی حقوق انسانی و عاطفی زن»،  در پژوهش‌نامه اسلامی زنان و خانواده، شماره 14، سال 17، بهار 1398ش.

* سلّار، المراسم العلویة فی الاحکام النبویة، تحقیق السید محسن الحسینی الامینی، بیروت، دارالحق، 1414ق.

* شهید ثانی، ترجمه و تبیین شرح لمعه، ترجمۀ، علی شیروانی و محمد مسعود عباسی، قم، دارالعلم. 1387ش.

* قانون مدنی.

* قاسمی، صالح، «تفاوت معنادار فرزندخواهی تا فرزندآوری»،  خبرگزاری فارس، تاریخ درج مطلب: 18 مهر 1398ش.

* طوسی، محمد‌ بن حسن، النهایه، بیروت، دارالکتب العربیه، 1401ق.

* کاتوزیان، ناصر، دوره حقوق مدنی خانواده: اولاد، روابط پدر و مادر و فرزندان، نسب، همبستگی خانوادگی و حمایت از کودکان، فرزند خواندگی، تهران، شرکت سهامی انتشار، چاپ دوم، 1393ش.