بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۷ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
«حیاء» به‌معنای خودداری از زشتی‌ها<ref>[https://lib.eshia.ir/15362/1/140 . اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ذیل واژه حیی. طریحی النجفی، مجمع البحرین، ذیل واژه ح ی ی.]</ref> در زبان فارسی با واژگان شرم و آزرم یاد میشود و در اصطلاح علم اخلاق، ملکه‌ای نفسانی است که موجب انقباض نفس از فعل قبیح و انزجار از کار خلاف ادب، به جهت ترس از سرزنش مردم، میشود.<ref>. پسندیده و عبدی، بررسی و تحلیل روایات مکارم‌الاخلاق، 1394ش، ص142.</ref> حیا در فهم عمومی، حالت خجالتی است که هنگام آشکار شدن نقص یا عیب نزد مردم، ظاهر میشود.<ref>. مصباح یزدی، پندهای امام صادق برای رهجویان صادق، 1392ش، ص293.</ref> | «حیاء» به‌معنای خودداری از زشتی‌ها<ref>[https://lib.eshia.ir/15362/1/140 . اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ذیل واژه حیی. طریحی النجفی، مجمع البحرین، ذیل واژه ح ی ی.]</ref> در زبان فارسی با واژگان شرم و آزرم یاد میشود و در اصطلاح علم اخلاق، ملکه‌ای نفسانی است که موجب انقباض نفس از فعل قبیح و انزجار از کار خلاف ادب، به جهت ترس از سرزنش مردم، میشود.<ref>. پسندیده و عبدی، بررسی و تحلیل روایات مکارم‌الاخلاق، 1394ش، ص142.</ref> حیا در فهم عمومی، حالت خجالتی است که هنگام آشکار شدن نقص یا عیب نزد مردم، ظاهر میشود.<ref>. مصباح یزدی، پندهای امام صادق برای رهجویان صادق، 1392ش، ص293.</ref> «خود»، شامل آگاهی به خود هم میشود. یعنی آگاهی فرد نسبت به این مسئله که قادر است، متفاوت از آنچه هست باشد. خودآگاهی ناشی از مطلع شدن از آگاهی دیگران نسبت به «خود»، است. و آگاهی از این که دیگران از ظاهر من اطلاع دارند اما از درون من بی خبرند این امکان را ایجاد می‌کند که من در ظاهر متفاوت از آنچه واقعا هستم، به نظر برسم. وجود دیگری و فرایند متمایز کردن «خود»، از او، شکل‌گیری هویت را به دنبال دارد. و خلاصه این که «خود»، آمیزه‌ای پیچیده و پویا است که از تعامل با دیگران سر بر می آورد.<ref>برایان فی، فلسفة امروزین علوم اجتماعی، ترجمة خشایار دیهیمی، ص 66 – 88. </ref> | ||
«خود»، شامل آگاهی به خود هم میشود. یعنی آگاهی فرد نسبت به این مسئله که قادر است، متفاوت از آنچه هست باشد. خودآگاهی ناشی از مطلع شدن از آگاهی دیگران نسبت به «خود»، است. و آگاهی از این که دیگران از ظاهر من اطلاع دارند اما از درون من بی خبرند این امکان را ایجاد می‌کند که من در ظاهر متفاوت از آنچه واقعا هستم، به نظر برسم. وجود دیگری و فرایند متمایز کردن «خود»، از او، شکل‌گیری هویت را به دنبال دارد. و خلاصه این که «خود»، آمیزه‌ای پیچیده و پویا است که از تعامل با دیگران سر بر می آورد. | |||
==حیاء و جنسیت== | ==حیاء و جنسیت== | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۵: | ||
==عوامل کاهش سطح حیاء زنان== | ==عوامل کاهش سطح حیاء زنان== | ||
برخی از امور موجب کاهش سطح حيا در ميان بانوان میشود. البته در صورت رعايت عفت، نيمي از حيا براي آنها باقي مي‌ماند اما با شیوع عمل شنيع زنا، شرم و حيا از وجود زنان منحرف رخت بر مي‌بندد. از آنجايي که چهار مورد اول از عوامل بي‌حيايي در زنان ناگزير است، مذموم هم نخواهد بود. کارکرد اين سطح از حيا مربوط به دوران مجردي دختران است و آنچه اهميت جدي مي‌يابد، عفت است. حيا ده جزء دارد، نه جزء آن در زنان و يك جزء آن در مردان است، وقتى دوشيزهاى حيض ديد يك جزء از حياى او مىرود، وقتى ازدواج كرد جزء ديگرى مىرود، چون بكارت او رفت جزء ديگرى مىرود، چون بچه به دنيا آورد جزء ديگرى مىرود و پنج جزء مىماند، اگر زنا كند تمام حياى او مىرود و اگر عفت داشته باشد پنج جزء مىماند.<ref>ابن‌بابویه، الخصال، 1362ش، ج2، ص439.</ref> بنابراين رواج روسپيگري يا فحشاي جنسي در جامعه، عامل اصلي در پايان بخشي به شرم و حيا در برخي از عرصه‌هاي مهم است. | برخی از امور موجب کاهش سطح حيا در ميان بانوان میشود. البته در صورت رعايت عفت، نيمي از حيا براي آنها باقي مي‌ماند اما با شیوع عمل شنيع زنا، شرم و حيا از وجود زنان منحرف رخت بر مي‌بندد. از آنجايي که چهار مورد اول از عوامل بي‌حيايي در زنان ناگزير است، مذموم هم نخواهد بود. کارکرد اين سطح از حيا مربوط به دوران مجردي دختران است و آنچه اهميت جدي مي‌يابد، عفت است. حيا ده جزء دارد، نه جزء آن در زنان و يك جزء آن در مردان است، وقتى دوشيزهاى حيض ديد يك جزء از حياى او مىرود، وقتى ازدواج كرد جزء ديگرى مىرود، چون بكارت او رفت جزء ديگرى مىرود، چون بچه به دنيا آورد جزء ديگرى مىرود و پنج جزء مىماند، اگر زنا كند تمام حياى او مىرود و اگر عفت داشته باشد پنج جزء مىماند.<ref>ابن‌بابویه، الخصال، 1362ش، ج2، ص439.</ref> بنابراين رواج روسپيگري يا فحشاي جنسي در جامعه، عامل اصلي در پايان بخشي به شرم و حيا در برخي از عرصه‌هاي مهم است. | ||
در ایران معاصر، در مراکز بهداشتی، نهاد آموزش، رسانه به‌ویژه سینمای خانگی و ورزش بانوان، شاهد حیازدایی هستیم.<ref>ابراهیمی‌پور، «تحلیل جامعه‌پذیری حیا در ایران معاصر با تاکید بر متون روایی، »، 1399ش، ص194-196.</ref> | |||
==متانت دختران== | ==متانت دختران== | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
قرآن. | قرآن. | ||
*ابراهیمی‌پور، قاسم، «تحلیل جامعه‌پذیری حیا در ایران معاصر با تاکید بر متون روایی»، دوفصلنامه مطالعات اجتماعی آسیب‌های اجتماعی، ش4، اسفند 1399ش. | |||
*ابن‌بابویه، محمد، الخصال، قم، موسسه النشر الاسلامی، 1362ش. | *ابن‌بابویه، محمد، الخصال، قم، موسسه النشر الاسلامی، 1362ش. | ||
*احمدی، خدیجه و دیگران، «تحلیل آثار عفت و حیاء بر رفتار و شخصیت اجتماعی با تاکید بر مستندات قرآنی و روایی»، مجله پژوهش و مطالعات علوم اسلامی، شماره 34، اردیبهشت 1401ش. | *احمدی، خدیجه و دیگران، «تحلیل آثار عفت و حیاء بر رفتار و شخصیت اجتماعی با تاکید بر مستندات قرآنی و روایی»، مجله پژوهش و مطالعات علوم اسلامی، شماره 34، اردیبهشت 1401ش. | ||
| خط ۷۸: | خط ۷۹: | ||
*طریحی النجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، محقق احمد الحسینی، تهران، مرتضوی، 1362ش. | *طریحی النجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، محقق احمد الحسینی، تهران، مرتضوی، 1362ش. | ||
*فتال نیشابوری، محمد بن احمد، روضۀالواعظین، بیجا، بینا، بیتا. | *فتال نیشابوری، محمد بن احمد، روضۀالواعظین، بیجا، بینا، بیتا. | ||
*فی، برایان، فلسفة امروزین علوم اجتماعی، ترجمة خشایار دیهیمی، تهرن، طرح نو، 1389ش. | |||
*قاسمی،هاجرالسادات، «نقش خانواده در بازتولید فرهنگ حیاء»، مجله حوراء، شماره 35، 1388ش. | *قاسمی،هاجرالسادات، «نقش خانواده در بازتولید فرهنگ حیاء»، مجله حوراء، شماره 35، 1388ش. | ||
*مصباح یزدی، محمدتقی، اخلاق در قرآن، تحقیق محمدحسین اسکندری، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1391ش. | *مصباح یزدی، محمدتقی، اخلاق در قرآن، تحقیق محمدحسین اسکندری، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1391ش. | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۶: | ||
[[رده: ویکی‌جنسیت]] | [[رده: ویکی‌جنسیت]] | ||
[[رده: | |||
[[رده: دین‌داری]] | |||
[[رده: پوشش]] | |||
