جنسیت‌پذیری ادراک: تفاوت میان نسخه‌ها

<big>'''جنسیت‌پذیری ادراک؛'''</big> تفاوت‌های ادراکی زنان و مردان.

==مفهوم‌شناسی==

ادراک در لغت به‌معنای درک کردن، دریافتن و پی‌بردن<ref> [https://vajehyab.com/amid/%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DA%A9?q=%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DA%A9 عمید، فرهنگ فارسی عمید، ذیل واژه ادراک.]</ref> و در اصطلاح فلسفه از مفاهیم بدیهی است که بر اثر تحقق آن چیزی برای فاعل ادراکی منکشف می‌شود. از منظر روان‌شناسی به ادراکات آدمی که حاصل سازواره بدن، به‌ویژه فعالیت‌ مغز و قشر آن است، هوش گفته می‌شود.<ref>فتحی، «تبیین ادراکات اختصاصی مرتبط با جنسیت: بر اساس نظریة ادراکات اعتباری علامه طباطبایی»، 1395ش، ص137-138.</ref> هوش، بخشی از فعالیت‌های نفس آدمی است که از مرحله احساس تا مرحله فعل، نمود دارد. انسان هوشمند درک و حافظه برتری دارد، روابط بین اشیا را بهتر درک کرده و در مقابل هیجانات، انفعالات و عواطف، دقیق‌تر، ظریف‌تر و مؤثرتر عمل می‌کند.<ref> [http://vasael.ir/fa/news/16347/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D8%B2%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%86-%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C «تفاوت زن و مرد از منظر روانشناسی و متون دینی»، وب‌سایت وسایل.]</ref> ادراك، پاسخ گزينشي هر فرد به محرك‌هاي بسياري است كه در هر لحظه با آن‌ها روبرو است. جنسیت متفاوت، منشأ شکل‌گیری ادراک زنانه و مردانه در برخی از عرصه‌ها بوده و زنان از ميان محرك‌هاي مختلف، محرکی را انتخاب می‌کنند که با عواطف سرشار آنان تناسب بيشتري دارد.<ref>[http://mohsenzade.com/zm/ravanshenasi_3/ غلامی، علی، «زن، مرد؛ تفاوت‌ها»، وب‌سایت حجت‌الاسلام محسن‌زاده.]</ref>  

ساختار نفس انسانی متشکل از سه دستگاه شناختی، گرایشی و عملی است. دستگاه عملی، در قاعده هرم قرار دارد و از زیر مجموعه تمایلات به‌شمار آمده و ناظر به عقل عملی است. بالاتر از آن، دستگاه تمایلات قرار دارد که از یک سو مبدأ قدرت و اراده محسوب می‌شود و از سوی دیگر، مسبوق به شناخت هرچند اجمالی است. دستگاه ادراکی، عمیق‌ترین دستگاه است که در نفس انسانی تعبیه شده و شامل ادراک شهودی، عقلی، وهمی، خیالی، حسی و غریزی می‌شود.<ref>جوادی‌آملی، تفسیر انسان به انسان، 1389ش، ص192-199.</ref> یکی از موانع ادراک درست، مغالطه عاطفي است.<ref>جوادی‌آملی، ،تفسیر انسان به انسان، 1389ش، ص350.</ref> علایق آدمیان در تخیل، افکار و استنتاجات عقلي آن‌ها نقش دارد. بسياري از اشخاص، از افكار خود همان نتيجه‌اي را مي‌گيرند كه قبلا پسنديده‌اند، اگر چه گمان كنند كه اين نتيجه، به‌طور طبيعي، از استدلال عقلي به‌دست آمده است، در حالي كه ميل باطنيِ‌شان در انتخاب مقدمات يك دليل و يا در كيفيت تنظيم آن مقدمات، مؤثر بوده و چه بسا موجب مغالطه شده است.<ref>مصباح يزدي، خودشناسي براي خودسازي، 1386ش، ص110.  </ref> از آن‌جا ‌که زنان از عواطف بیشتری برخوردارند، ادراکات مرتبط با احساسات زنانه و مردانه نیز متفاوت می‌شوند.<ref>فتحی، «تبیین ادراکات اختصاصی مرتبط با جنسیت: بر اساس نظریة ادراکات اعتباری علامه طباطبایی»، 1395ش، ص153.</ref>   

==خاستگاه تفاوت‌های ادراکی==

==جنسیت و فرایند شناختی==

بلوم، حیطه شناختی را در مراتب شش‌گانه؛ حافظه، فهم، پردازش، تجزیه، ترکیب و ارزشیابی طبقه‌بندی می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهند که زنان از حافظه قدیمی قدرتمند، دقیق و سریع‌تری برخوردارند؛ تمام جزئیات را درک می‌کنند و از هر 100 محرّک، 90 محرّک را دریافت کرده و به حافظه می‌سپارند، در حالی‌که تعداد محرّک‌های دریافتی مردان، کمتر است. زنان از نظر فهم، سرعت کمتری دارند، به‌دلیل آن‌که زنان جزئی‌نگر و مردان کل‌گرا هستند. مردها با سرعت بیشتری اطلاعات را پردازش می‌کنند، اما سرعت زنان در این زمینه کمتر و دقت‌شان بیشتر است. در تجزیه داده‌ها، زنان از مردان قوی‌ترند؛ زیرا زنان حواس باز دارند و مردان حواس متمرکز و از این‌رو، کمتر قادر به ایجاد تناسب اجزای یک کل هستند. در ترکیب و خلاقیت، مردان استعداد ذاتی دارند. حتی در خلّاقیت‌های ادبی نیز مردان درخشان‌تر از زنان هستند. در مرحله ارزشیابی؛ به‌دلیل آن‌که زنان تفکر جزئی‌گرا دارند، موفقیت کمتری نسبت به مردان دارند، زنان در جزئیات زندگی فرو رفته و به آن‌ها بها می‌دهند و کمتر به مرحله تفکر فیلسوفانه می‌رسند.<ref>[http://vasael.ir/fa/news/16347/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D8%B2%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%86-%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C «تفاوت زن و مرد از منظر روانشناسی و متون دینی»، وب‌سایت وسایل.]</ref>

از منظر روان‌شناسی ادراكات آدمي که حاصل سازواره بدن به‌ويژه فعاليت مغز و قشر آن است، هوش نامیده می‌شود. هوش، بخشي از فعاليت‌هاي نفس آدمي است كه از مرحله احساس تا مرحله فعل، نمود دارد. هوش، عالَم مشترك فكر، عقل و دانستني‌ها است که در واكنش‌هاي طبيعي، رفتارهای عادي و كارهاي ارادي افراد نقش دارد. انسان هوشمند در مقابل هيجانات، انفعالات و عواطف، دقيق‌تر، ظريف‌تر و مؤثرتر عمل مي‌كند. هوش به دو قسم نظري و عملي تقسيم مي‌شود. هوش نظري براي شناخت روابط و واقعيت‌ها به‌كار مي‌رود و هوش عملي ناظر به شناخت محيط زندگي و سازگاري با آن است. در موضوع جنسیت و هوش با آن‌كه تحقيقات كمّي و كيفي زيادي صورت گرفته است، اما به‌دلیل پيچيدگي موضوع، نتيجه بررسي‌ها از حد فرضيه فراتر نرفته است و به‌طور کلی سه نظریه در این ارتباط وجود دارد:<ref>[http://rcb.ir/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D8%B2%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%83-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86__a-5757.aspx «تفاوت زن و مرد در ادارك از منظر قرآن»، پرتال جامع پژوهه.]</ref>  

===1.یکسانی هوش زنان و مردان===

===2.فقدان رشد عقلي در زنان===

برخی از متفکرین غربی با نگاه افراطی، زنان را فاقد مغز می‌دانند و رشد فكري آنها را موجب از دست دادن ويژگي‌هاي زنانه‌شان دانسته و معتقدند؛ زنان باهوش، نازا و دارای صفات مردانه هستند. از نظر دكتر پل زوليوس موبيئوس؛ ناتواني ذهني زن نه فقط واقعيت، بلكه ضرورت است و نه‌تنها مواهب فكري زن از مرد كمتر است، بلكه آن‌ها را بسيار سريع‌تر از دست مي‌دهد. اگوست كنت؛ خلقت مرد را براي انديشيدن و آفرینش زن را براي دوست داشتن می‌داند. از نظر روسو؛ تقريباً تمام دخترها خواندن و نوشتن را با اكراه مي‌آموزند، هيچ هنري را نه دوست دارند و نه ياد مي‌گيرند و هيچ نبوغي هم ندارند. از ديدگاه پرودون؛ زن حد وسط ميان مرد و دنياي حيواني است و به خودي خود، علت وجودي ندارد. زماني كه هوش خود را به‌كار گيرد، زشت و ديوانه مي‌شود. پل بروكا معتقد است؛ زن به‌طور متوسط، كم عقل‌تر و كم هوش‌تر از مرد است و ممكن است در باره اين تفاوت مبالغه شده باشد، اما در هر حال تفاوت هوشی زن و مرد امر واقعي است. خانم ژرژ ساند، زن را به‌طور ذاتي احمق مي‌داند. لامند، زن را مجسمه زندۀ حماقت به‌حساب مي‌آورد. ايپوليت تن بر این باور است که اگر انديشه و هوش در اختيار زن گذاشته شود مانند دادن چاقو در دست بچه است.<ref>[http://rcb.ir/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D8%B2%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B1%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%83-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86__a-5757.aspx «تفاوت زن و مرد در ادارك از منظر قرآن»، پرتال جامع پژوهه.]</ref>